2 Aralık 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 11

ilyarderler Nasıl zengin oldular? amma Nobel: © Cihanı örten muazzam ağ “Nobel” azmü gayreti sayesinde Bütün Avrupa be 4merika memleketlerinde fabrikalar tesisine ve bunları tevhide muvaffak oldu e e — “Nobel, In maruz kaldığı müş- külât hatsiz hesapsızdır. Filan lekette hükümet, imalâtı mene ty diğerinde bir takım inhisar- karşılaşılıyordu. Bir çok taklit barkalar piyasaya çıkmıştı. No- pal hatalz davalara girişmek mec- uriyetinde kalıyordu. Fakat bu müşkülât diğer kâşiflerin çektikle- Ti yanında devede kulak adde- dilebilir, “Nobel, neticede bü- Yük bir zafer kazanıyordu. En az mukavemeti Almanyada gördü. mburg civarında “ Krümmel, de yani ilk fabrikanın iştial etti- Mi yerde diğer bir fabrika İnşa * Alfret Nobel ve şerikleri, İsmini taşıyan bu mücssese inkişaf larak * Dinamit - Aksiyengezel #aİt » firmasını kabul etti, Bun- an sonrâ diğer müesseseler vü- wde getirdi. :* Opladen,, de Renan fabıikası ve “Dresden, eki fabrika gibi. * Nobel, Fin- indiya, Avusturya, Macaristan, Viçre, “İtalya, İspanya ve Porte- Zede hulul eti; bunlar 1870 vaları.da idi. Velhasıl İsveçli ihendis bütün mem'eketlerde beratından istifade edilerek ire mayi ve dinamit imal 'unuyodu, “Noko'. ön fazla müşkülât ogileredi ,ördü, Ha'buki en İY hüşteriler. Cenubi İngilteredeki maden ve iaş ocağı sahip'eri idi Sir imtijaz beratı aldı. Fekat 866 da yeni kazaların vukus gelmesi üzerine İngiliz par ömer: a niogliserinin ve bu madde nin dahil olduğu diğer mürck *batın istimalini, ithalini, nakil Ve füruhtunu kat'iyen menetti. İn- giliz Piyasası o sırada *Nobel, mamulâtına kapanmış oluyordu. z İ sene sonra “Nobel, in bizzat idare ettiği müracadt ve müzake- Tât neticesinde memruiyet kalktı. * Nobel, mevadı infilâkiyenin lâ- zım olduklarını ve bunların ara- sında en az Mei ğe mit ispata muvallak ol- a de -Giaskov. da ilk İngiliz şirketini, *Britiş Dins- mit Kampani, yi tesis etti. BU ie “Skoçya, nın garp 5â- hilinde bir mevadı müştele fab- tikasını tesis ederek “Nobel, in İini istismara başladı. hi Birkaç sene sonra ikinci bir rika tesis olundu. Bu ikinci ikanın sermayesi beş milyon tranktı. Pariste kâşifin ilk mesa isine yardım edilmiş olduğu hal- hiç kimse keşfe hüsnü kabul Böstermiyordu. Filhakika *Nobel, in sarraf *Pol » gibi değerli ve mehir bir teriki vardı; fakat sarraf bir $€Y €lde edemiyordu Fransada me Vadı müştele imali hükümetin İnhisarında olduğundan “Barb,ın mütevali müracaatlarına rağmen tecrübe için bir ton dinamitin memlekete idhaline bile müsaade edilmedi, Fransız » Alman harbi esnasın- da Almanlar dinamitten istilade ler edince, Fransız erkânı hükü- meti daha uyuşkan davrandılar. Harbiye nazırı “Löböl , cenup İ cephesinde topçu zabiti olan “Pol Barb, ! hemen celbederek bu maddei müşteileyi imal etme- sini teklif eyledi. Fakat * Pol Barb, © sırada “Tül, de esir oldu; böylece dinamit Fransaya harptan sonra girdi. Milli meclis eşhasın mevadı müşteile imalini meneden bir kanun kabul etti, “Pol Barb,, , “Leon Gambeta, nın himayesi sayesinde Belçika hesa- bına çalışarak bir dinamit febri- kası tesisi müsandesini alıncıya kadar akla karayı seçti. Nihayet 1875 te, dinamit ima- li Fransada serbest oldu. Ve *Barb, ın idaresindeki Fransız *Nobel, şirketi çok kâr getiren bir müessese oldu. Bundan son- raki senelerde Avrupada, Japon- yada, Cenubi Afrikada, Kanada- da, Cenubi Amerikada yeni yeni fabrika'ar teessüs etti, Bütün ci- han az zamanda “Nobel, mües- seseleri tarafından eğ gibi örlül. * Mevadı müşteile ticaretinin in- kişafı, bir merkezi teşkilât yapıl- masını icap ettiriyordu. Bu teşki- lât “ Nolbel , in tesis ettiği ve bizzat alâkadar olduğu müesse- satı bir araya toplıyacaktı. Birleş me en sübuletle Amerikada vu- kua geldi, Maamafıh bu birleşme “ Vobel , in menaliine muzudı. Beratı satın almış olan “Blasting Oil Kimyani , den masda dir de “San Fransisko , da “ Ciyant Povder Kumpani , vardı. Bu iki şirketin hukuku tamamile tesbit edilmömiş olduğundan 1873 çe kadar mütcmadiyen mücadelede bulundular. O sene “Atlantik Cinyont Pav- der Kompani,, isminde yeni bir şirket vücuda gelerek iki eski şir- keli tevhitetti o “Alfred Nobel, bu teşkilâtı yapmıya muvaffak olmak icin Amerikada keşlini is- tismardan vaz geçmiye mecbur oldu. Muhtelif Avrupa fabrikalarını bir tek idare altına Almak ko- lay bi şey değildi. Bu şirketler “Nobel, in menafiine muzır olan bır rekabete girişmiş'erdi, (Bitmedi) Halk tayyareciliği Cemiyet karanmnı vermek üzere Tâyyare cemiyeti ikinci Şükrü Bev geçenlerde şehrimize gelerek halk teyyreciliği ve teyyare hakkında bazı tetkikat reisi meydan apmıştı. z Tkrü Bey bü terkikanı hakkında Ankarada cemiyetin umumi merkez heyeti içtimamda izahat vermiştir Cemiyet merkez! yakında buhu | susta kai kararlar verecektir. Küçük haberler İ Vali vekili Şileye gitti Vali vekil ye Şehremini Mu hlıtin Bey, refakatinde yollar daş» mühendisi olduğu halde, yolları tetkik etmek üzere dün Şileye git miştir. E) Ankara Sivas haltının Sivas vilâyeti dahilinde Çölemrikte açılan ilk istasyonu münasebetile halk tararafından (Obaş vekâlete ve Reisicümhur hazretlerine bir teşek- kür telgrafı çekilmiştir. Rerisicümhur hazretleri tara fından o başvekâlete yazılan bir tezkerede Gazi Hazretleri hükü- met ve şahsiyetleri namına Sivas halkına muhabbet ve selâmlarının iblâğını tebliğ buyurmuştur. BI Geçen kış Odesada karaya oluran o ve buzlarla o mah- sur kalan “Yeni İstanbul. vapu ru evelki gün bulunduğu mahak den kurtulmuştur. Vapur dün bir romörkör tara- fından ceredililerek limanımıza getirilmekte İken Karadeniz be- gazında kırk mil açıkta halatı koparak açılmıştır. Bunun üzerine vapur bir Rus romörkörü tarafından cenedilerek Kavağa götirilmiş ve orada de- mirlemiştir, Vapur bugün lime nımıza getirilecektir. El Evrak, senedat ve ilânata ko- nulan müteaddit imzalar için ay- ri ayrı pul ilsakı icap etmiyeceği maliye vekâletinden tebliğ edi wiştir, Fİ Izmir ticareti babriye mü- dürlüğü fen heyetinden Tahsin isine , rüşvet verdiğini “ kaptan isminde biri obakkında iftira davası açmıştır. Bİ İzmir adliye nezaetanesinde- ki mahkümlâr arasında bir şeha- det meselesinde kavga çıkmış, nezaretene &ltüst olmuştur, Bu aralık Kürt Nuri namında katik den beş seneye mahküm bir azılı, Nazmi namındaki mevkufu başından yumuk ve demirle yaralamıştır. (İ Sanayi banlaşı müdürü Sa dettin bey dün Ankaraya git- miştir Ankarada bulunan mec lisi idare relsi Yusul Ziya beyle bilikte Rusya ihracatı meselesi hakkında vekâletle temas ede cektir. Rusyaya ihsacat bakkının Sanayi ve Ziraat bankalarına ve rilmesi kararı hey'eti vekile ta rafından tasdik edilmiştir. Key fiyşet dün ticaret odanna bil i dirilmiştir. Sadettin ve Yusuf Ziya beyler Ankarada ziraat bankası mü düü umumiliğile de temas ede cekler, ihracatın şekli haktında ve münhasiren bu işle meşgul olmak üze€ 'esis olunacak büro meselesini görüşeceklerdir. İbra- cat tolimatramesi yakında alâ kadarlara tebliğ edi'ecektir. Li) Diyanbekir tüccarları İbra him Tali bey'n riyasetinde içtima ederek Dıyarbekirde yetmiş beş bin liralık bir Bankanın teşkilme karar vermişlerdir. Bi Münhal olan Divanı Muha- sebat reisliğine Devlet Şurası tanzimat daresi reisi Reşat be yin tayin edileceği söylenilmek tedir. EMaliye vekâletinden defterdar: İ ağa veslen bir emide, sıgorla | Vakıtın Z VAKIT. 2 Kânunevvel 1929 © bulmacası Dünkü bulmacamızı halledemedinizse bugünkü hallödilmiş şekle bakarak yeni bulmacamızın sırrını meydana çıkarabilirsiniz. Bunun ame ra tarifeyi tatbik ederek üç beş dakika meşgul olmanız ri N 1234567891011 Soldan soğu ve yukardan aşağı 1 — Kepıdeğ (6), afetler (4) 2 — Kırmız bir renk (3), tabi sicak banyo(/) 3 — Karpatlarda bir millet (4)nota (2), eski papyebüru (3) 4 — Tahkir (7) 5 — Kara değil (2), cani (5) © — Fenerbahçenin eksi (11) Bir intihar Erenköyünde Sahrayı ceditte Fınn sokağında oturan Sadık beyin zevcesi Saniye hanım zevci ile aralarındaki (o geçimsizlikten müteessiren dün gece tentürdiyot içm'ş, hastaneye kaldırılmıştır. Otomobil kazası pumara| Pangaltıda Alber isminde birisine çarpmıştır. Alberin sağ bacağı kırılmış, hastaneye kaldırılmıştır. Şöför kaçmıştır, ME İMERA TUE şirkâtleri tarafından sigorta üc- retleri, primler mukabilinde as* habına verilen makbuzlara ilsak olunan pullar hakkında birer defter tutmaları lüzumu bildiril. miştir. / BEJ Yeni İrak sefiri Funt bey bir kaç güne kadar Reisicümhur hazretlerine itimatnamesini tak- dim edecektir. GC) Arkareda istasyon mey. danında bir zabita abidesi rek- Tedilecek'ir. BI) Yunanlstanla müzekerat bu hafta içinde tekiar başlana- caktır. Bu müzakerede Tevfik Kâmli bey de buluracaktır. CI Poli müdürü Şerif beyin Ankarada * İstanbuldaki | sirkat vak'alarının önüne geçilmek için a'nan tedbirlerle iştigal ettiği söylenmektedir. (2) Şehrimizde O bulunmakta olan Fransiz meb'uslarından M Berton Odesaya gitmiştir. GJ Müddeiumumilik Emanete gönderdiği bir temimde şüpheli ve hüviyeti meçhul ölüler için delin ruhsatiyesi verilmemesini ve müddelumumiliğin haberdar edilmesini bildirmiştir. Gİ Çekoslovakya tütün rejisine mensup bir heyet memleketimiz. | den bir milyon ki'o tütün muba. | aa etmek üzere ie tütün siniri nakde Elyevm Bulgaristanda bulunan Leh'stan rejisinden bir heyet te tütün mubavaası için biriraç güne kadar şehrimize gelecektir, 1234567891011 - Tİ İövoudunyp haledimi, çeki 7 — Aydınkk şehri(5) 8 — Bayrağımızın birrengi 2, Rumes buraya gel (3) halanın erkeği(4) 9—.. dye kaçtı (4), en meşhur Firarin (6) 10 — Tatı değil (3), bir muharrir mizm İmzası (2) il — Krallan oturduğu yer (4) Yangin Bebektâ Fransız mektebinin bacası tutusmuş, derhal söndür. ülmüştür. Gece yarisı karmanyola Evelki gece yarısı Fatih civarında bir hadisesi olmuş, yaşlıca bir adam sabıkalı bir meybaneci ta- rafından karmanyola edilmiştir. hadise şu şekilde (geçmiştir. Sirkecide Ankara caddesinde Faik beyini lokantasında ahçılık yapan ve Fatihte Bahrisefit kur. yanlu medresesinde oturan Kir mastili Mustafa Efendi, gece geç vakit işinden çikmış, evine git- mek üzere son tramyaya binmiş- tir. Mustafa Ef. tramvaydan çik- tıktan sonra kendi halinde yürür- ken Derelihan sokağına girdiği- sırada önüne çıkan bir adam ahçıyı yumrukla mıya başlamıştır. Mustafa efendi sokak ortasına yıkılmış, bu arada mütecaviz Mustafanın ceplerini karıştırarak 10 Mrasını alıp kaçmıştır. Derhal yetişen (oo polislerin (o— tabkikatı veticesinde karmanyolacılığın Ma car kardeşler caddesinde mey- haneci Muhittin ile bir arkadaşı tarafından yapıldığı anlaşılmıştır. Muhittin yakalanacağını anla- dığı için meyhanedeki eşyasını alarak savuşmuştur. Bu adam bundan kısa bir müddet evvel de polislere taban ca çekmiye kalkışmış, bir kadının da çantasını kapip kaçmıştı. Karı koca kavgası Akbıyıkta Arabacılar çıkma- zında 21 numaralı evde oturan Avşe hanımla zevci Tevfik efendi kavga etmişler, Tevfik elendi zevcesini fena halde dövmüş başından yaralamıştır. Avukat para çaldırdı Dava vekili İsmail Sıtkı B dün 6,25 de hareket eden Kadıköy ki vapuruna giderken Köp ü üstüm de, icinde (250) lira bulunan çantasını ça'dırmıştır.