2 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

n P 2 KÂNUNUEVEL 1929 4 üncü sene, No 1367 ve stanla ti- Sareti azaldığı için harbe girdi- ğin: harbe iştiral g$ |a biri " vardır di |ki, İnyiliz politikasının baş um- gi Üdesini, Hind ticaretini canlan- K Ü dirmak, rakip varsâ ; kaldır- &1 | nak, Hind yolunu temizlemek 8 Ü olarak tarif eder. Filhakika harp bitti, Hind Meselesi bitti mi? Bir bakışa gö Te bitmedi. Sön zamanda La- Bour hükümetinin — Hindistana Mi | Yerdiği ehemmiyet bu (ikri te- Yit eder gibi görünüyor. Sön vaziyet şudur: İngilte- Tenin Hind hakimiyetini şiddet- Tn mühimlerinden olan ve Hin- İliler arasında teşkilât yaparak d | öhret kazanan “Gandi” ye gö- te, Hind mesclesi iki türlü hal | >tunabilir: ya cebr ile, yahut İn- Çilizlerle teşriki mesai etme- “Mek suretile «Non — Coopera- 'ion», «Gandi>, Hind ahlâk ve fel- iefesinde daha uygun olan ikin- İ yolu tavsiye ediyor. İhtiya- iları asgariye indirecek, İngi- liz ithalâtma darbe vurmak is- İeyen bu mülâyım ve gayrı mü- Taadi, fakat hakikatte şiddetli Msulün tatbiki, İngilterede çok| |Rahoş tesir bırakıyor. - Hatta, | Hindistanda fabrikalar - çoğalır ve Hindistandan İngiltereye K madde ihracı azaltrsa, bul Rünkü nahoş tesir asabiyyete ü tahavvül edebilir. , İşte bu ihtimalle hassasiye- li artan İngiliz nazarları, mese- İkyi yakımdan tetkik için İki yıl el Hindistana giden Sir Yohn ons komisyonunun raporla- Tma çevrilmiştir. İki aya kadar * | Pesredilecek bu ehemmiyetli olunacaktir. &on inkişafı, raporlardan evi el «bir şey» yapmak lüzüumunu deta emretmiştir. Nitekim va- *zoti her kesten iyi bilen ko- 'yon reisi baş vekile bir mek-| p göndererek «Hind.kanunu meselesini tetkik et- hek üzre derhal bir konferans Un teklif etmiştir. Dostça pPlanacağına alem olarak bu Onferansa» Round Table Con- #ence» adı veriliyor. Mesele- n ruhu Kanunu esasinin şü- Pülündedir. Bazılarına göre bu kanın, Avustralya ve Kanada- inkiler modelinde, diğerleri- "e göre de dar şekilde olacaktır, D, Labour hükümetinin mesele- NUSHASI 5 KURUSTUR SAROSENM NK AOTEĞANE! ikümeli borsayı ecnebi münakaşa eden politikacıla:| HPorlar, parlamentoda Mmüna-| * Bu ola dursun, Hind vukuatı- AZARTESİ vazaan A iliz. lir İng 'Borsadaesaslıbirtas fiyeye ihti | yaç var İngilizi kimler fırlatıyor? Ecnebi acenta- ların rolü.. Borsada alınması [ lâzım tedbirler Ecnebi acentalar tasfiye edilecek mi ? ) Dün Borsada İngiliz lirası (1069) kuruştan açılmış ve tedri- cen yükselerek saat on ikiye kadar (1074) kuruşa çıkmıştır. Oğleden sonra bankalar, pazar olmük dolayısile, kapalı oldu- gu için Borsı miş ve İngiliz lirası (1074,/ kuruşta kapanmıştır. kambiyo muamelesi yapıldığın- Â hakkında ademi malümat beyan etmiştir. Komiserlik dün *Bor- sada ancak kambiyo muamelesi olmasına rağmen İsterlinin tereffüü des " İ vam etmesini şayani dikkat gör ç ve bankalarla; borsacrların waziyetini tetkik etmiştir. Komtiserlik tahkikatın netice> Borsa komiser vekili Hasan İsini telefonla Maliye Wekâleti B. vaziyette Bir tahavvlil olma-|ne bildirmiştir. dığm, ilttiyaç baricinde hiç bir. ( Mabadi 6 mcı sahifede ) HOROE Feredi | verdiği ehemmiyet şundan-| anlaşılıyorki, geçende hü- et, mesuliyeti üzerine ala- hedbehod Hind lorduna sa- iyet vermiş ve bu salahiyet-. Üık;:r.m' Hindistanda neşr etti- b tefsirle * uğradı. Fakat sonra, Hindi Agitation» unun aldığı şekil ve Nd cemiyetlerinin son içti- aşalarında, şayet yıl başına ka- 'T istiklâl meselesi halledilme-| :'; vergiden imtina edileceği kında verilen kararlar, Lon- Üa aksedince, — teşebbüsünl Benfi tesiri zail oldu. Hatta Abliğin «Gandin ve diğer Hin- :"Ef tarafından müsait suret- ,%l;arş.ıud.ğı anlaşılınca, La- hükümetinin hareketi ta- en tasvip olundu. İstiklâl olsa Hind meselesi İ > ledilmiş olur mu? şüphelidir. 4 h":; asıl o zaman dahili mese- İy başlayacak, yüzlerce mi- “:_'lluk heterogen Hind kitle- n'"* idaresi, pek çok güçlük| Mi terecektir. Denebilirki, Hin-) iltrin ötedenberi tanılan âte- Bin, zekâ ve yüksek ahlâkları-| .’!k' bu günkü chaotik halden t Vücut bir devlet kurmağa 4 , trece müsait olduğu, ancak n anlaşılabilecektir. Dr, NİZAMETTİN i Bahri konferans! ı_:mçvo. LA A — Bahrt N'*_lnn iştirâk edecek Ja- ..ü'hünh)uı hey'eti- hareket r, a Darülfünun alvanı dün hali içitlmada ihen Divan dün toplandı Darülfünunda ıslahat yapılması dünkü içtimada kararlaştı Bir haftadan beri günün me-|müderrislerin mı selesi haline gelen Darülfüni nün islâhı ve yeni teskilât işi|mektedir. Darülfünun emini Ne dün çok şayanı dikkat bir saf-|şet Ömer B: uzun münakaşa ve haya girdi. itirazlara sebep olan bu karar- Darülfünun drvanı dün saat|lar henüz kat'ileşmediği için on beşte toplanmış ve saat yir-|ketumiyeti muhafaza ederek sa- miye kadar beş saat bilâ inki- dece demiştir ki: ta devam eden bu hararetle £ — Divanda asli kürsü ve mü tirmada yapılacak teşkilât ve 1s- temmim derslerin tasnifinec ait lahat görüşülmüştür. |bazı mükarrerat ittihaz edilmiş Divan azasının ekserisi, bazı ve bu hususta fakülte meclisle- dedikoduları ve gürültülü mü-|rinin mütalâaları sorulması te- nakaşaları mücip olan asli ve karrür etmiştir. mütemmim derslere ait tasnı- fın sür'atle intaç edilmesi lâ-|pılmıştır. Alınacak cevaplar Di zımgeldiğini, ancak bu suretle| vanın gelecek pazar günkü içti- vaziyetin tavazzuh edebileceği-|mamda tetkik olunarak kâti ka- ni ileri sürmüşlerdir. Bunun ü-|rarlar verilecek ve bunlar Maa- zerine, fakülteler reisilerinden|rif vekâletine gönderilecektir. mürekkep encümen tarafından| Henüz derslerin tasnifi mesele- bareme tevfikan bu hususta ha-|si neticelenmiş sayılamaz. Büt- zırlanan teşkilât ve bütçe pro-İçenin Barem mücibince olacağı jesi tetkik edilmiş ve müderris-|şekilde daha belli değildir.” lerin terfihi için icap eden mü-| Meselenin fakülte meclislerine (10,000)7 — Hiralık | $ AAMLARMAA AAA aN LUALAMALA AA D Hlcasann aa ae secirrl : Sülmt ameolrurmu NEA FOKU asının lüzumsuz tere i İrtişa lâyıhası İRüşvet maznunu fHfülerine mani olmak için acentalardan tasfiye etmek lâzımdır Nekonuştular! Rum başpapası teminat verdi memurlar ea —e Fener ocağı propa- Servetleri hakkında | ganda yapmıyacak bey annamt_:_vereCEk Rüm resmi .E;lga gaze- ANKARA, 1 (Telefonla) — tesinin makhalesi Heyeti vekilede müzaktre ve ka| ATİNA, 30. (Aneksartitoe)— bul edilen irtişa lüyihasıma göre rüşvet isnat edilen memur, ser- veti hakkında ve bunu nasıl ik- tisap ettiğine dair bir beyanna- me vermeğe mecburdüf. Beyan name münderecatı tahkikat ne- Hicesinde sabih çıkmadığı tak- dirde rüşvet maddesinden bera: et etse dahi ceza — görecektir. |Bundan başka Müddei umumi- 'ler valiler de dahil olmak üzre her memur hakkmda memurun alâkadar olduğu Vekâleti haber |dar ederek takibat yapabilecek. |ler ve mazmun Memurlar en ya- iyo üzerine hiç bir muamele cereyan etme- kın mahkemede muühakeme e- dileceklerdir. Müfettişler tarafından Müd- dan haberdar olmadığını söyle-| dej umumiliğe tevdi edilen ev- miş ve Borsada hükümet tara-İşak üzreinde ise Mmüfettişlerin | fından itihaz edilecek tedabir | Vekâletleri salâhiyetle temsil ettikleri mülâhazasile doğrudan loğruya takibat yapılabilecek - ir. —. Öldürdüler Laz İbo yalovada meçhul bir küurşunla öldürüldü! Bursa muhabirimiz bu azılının ölümünu bildiriyor BURSA 1 (Milliyet) Lâz İbo Yalovada bir tmeç- hul sahsın kurşunuyla öldü rülmüştür. Katil firar etmiş |tir. Kim olduğu henüz anla- şılamamıştır. Milliyet — İbo uzun seneler haydutluk etmiş, milli — ihtilâl devrinde bir kısım işlere karış- mış ve mütareke zamanlarında simdi öldürüldüğü Yalova ta- raflarında şekavette bulunmuş- tur. Laz İbo namını taşiyan bu azılı adam en son — Bursadaki taklibi hükümet meselesine ka - rışmış ve fakal muhakeme neti- cesinde beraet etmişti. Her hal- | Estiya gazetesi rum başpapasi- |le Vali Muhiddin B. arasında vuku bulan mülâkattan bahse- derken diyor ki: Rum reisi ru- hanisinin vali ile mülâkati mü- tarekeden beri Fener başpapa- slığile Türk hükümeti arasında filen inkitaa uğramış olan mü- nasebatın iadeten teessüs etti- ğine dair mühim bir delil teşkil eder. Mülâkat “pek samimi ol- muş ve vali reisirühaniye hür- metini izhar etmiştir. Rum bağ-, papası Fenerin İstanbuldaTürk âleyhtarı bir merkez olmadığı- nı ve böyle bir tasavvür besle- mediğini daima Türk kanunla- Tıma itaat ve inkıyada azmetmiş olduğunu ve münhasiren azmet)| e B ( Başpapas Tatyos miş olduğunu ve münhasıren or todoksların dini meselelerile meşgul olacağını temin etmiş- tir. Yunan efkârı umumiyesi meselenin milli mahiyetini ta- mamen unutarak ve yalnız me- selenin dini mahiyetine alâka- dar olarak rum başpapasliğile Türk hükümeti arasında müna- sebatın iadesin sammi br me- serretle karşılayacaktr, Yunanistan hüsnü niyetini gösterecekmiş ATİNA, 1. (Anecks.) — E- leftheron Vima gazetesi yeni de bu azılı adamı öldüren meç-| Yunan sefirini itimatnamesini hul kurşunun şahsâ bir husu-|takdimi merasiminden bahse- metten ileri gelmiş bulunması |derketi, yeni Yunan sefirinin muhtemeldir; bittabi almacak |Türk hükümetile ilk temasında Bu bapta fakültelere tebliğat ya tafsilât ile bu vaziyet tenevvür edecektir. meclisleri bu günlerde toplana- Tak müderrislerin saatr mesaisi| ve vaziyetleri hakkmdaki nok- tai nazarlarını tespit edeceği anlaşılmıştır. Yeni teşkilâtta Ş— lâhiyet fakültesi derslerinin 13 ten 7 ye indirileceği söylenme- ktedir, Hukuk fakültesi imti- han talimatnamesi Darülfünun Hukuk faktilte- si meclisi dün sabah toplanarak yeni imtihan talimatnamesini hazırlamıştır. Yeni talimatnamede - huku- ku esasiye hukuku idare ve hu-| kuku medeniye gibi ayni grup- tan olmak itibarile yekdiğerile| alâkası olan derılerîı’ı imtihan- larr alâkadar grup müderrisle- karrerat İttihaz olunmuştüt: Bulintikalı, fakültelerin ilmt muh-, meyanda, fakültelerde bazırder-|tariyeti dolayisile divanın ka-| slerini, alâkadar derslerle Teykis|fatlarma vakr olan itirazlardan di, bir kısım fazla ve lüzumsuz|ileri geldiği meselenin müsta- müderrisliklerin ilgâsi ve bazılceliyetine binaen fakültelerin rinin huzurile ayni günde yapı- lacağı tasrih edilmiştir. Hukuk dersleri üç gruba ay- rıkdığı için bütün imtihanlar üç xünde yapılacaktır. Atina hükümetinin — muallâk meselelerin halli için bütün hüs mü-niyetini izhar edeceğini ya- zıyor. Almanların hicreti RİGA, I. A. A. — Dört yilz- bir Almandan mürekkep bir kâ- file Rusyadan hududa gelmiş- tir. Bu gün ve gelecek salı gü- nü bir kaç kâfile daha geleceği haber verilmiştir. Pek yakında Yeni bir tefrikaya başlıyoruz BUGÜN 4 üncü sahltede: Felek, Z— Hikâyı, 5— Roman Sp Sinci kahifede; Sahitesi — x& Büyük Resimizir )e haberleri. (a7i va inkılân i XU Yazan: Sülrl Mebusu Mahınut - ı memleketarlanı hakkındaki fikirleri Maarif müdürü Gazi Hz. nin bir çok sualleri karşısında cevap vermekte müşkülâta uğrayor.. Maarif müdürü Şerif bey — |Fakat 400 talebesi var. lîq erkek, iki kız mektebi - var- ur. Gazi - - Bunlar idarei hususi- yeyemi aittir? Moarif müdürü — Evet.. Gazi — İşgalden evel kaç mektep vardı. Maarif müdürü — İşgalden gvel sekiz erkek, beş kız mekte- bi vardı. İşgalden sonra beş er- kek iki kız mektebi kaldı. Gazi — Erkek ve kız. talebe mikdarı ne kadardır? Maarif müdürü — 400 talebe Sungur mektebinde, 350 Turan mektebinde 200 Sultanide, 200 kız mektebinin birinde diğerin- İ de 150., Mecmuu 2000 ka- ei Gazi — Şehrin nüfusu ne ka- 2 | | Mutassıf — Yirmi iki bin 22,000. .. | Gazi — 22,000 nüfus kaç ha- ne sayılır? « Mutasarıf — Altı bin hane K ddür AĞA çai O halde her haneye isabet ediyor. Kaç çocuk şocuk kadar bir şey. Mektepleri de vardır. Gazi ç tane? Mi müdürü — Sekiz veya Ot . | Gazi — Niçin sekiz veya on?| Maarif müdürü bunun adeçini bilmezse kim bilecek? Kat'i ra- kam söylemeli. Mahalle mektep © kadar ehemmiyetsiz miki böy le söylüyorsunuz? Maarif müdürü — Efbendim, bazıları ruhsatı resmiye alma- dıklarından. , . Gazi — Üç haneye bir talebe az değil mi? Maarif müdürü — Azdır. Bey vaktile açılamadı. Aşk ortakları Millt, edebi, eğlencelil bir gönül macerasıdır. Yazanı Selâmi İzzet — Mübareki aşadayken görsem de tanıyamanı ki! Mutasarrıf — Üç haneye bir| Gazi — İptidai ve orta tahsi- K yapan mekteplerde esas prog- ramların bazı noktaları hakkım- da malümat verirmisiniz? Maarif müdürü — Ülümü di- niye, hesap, hendese, kozmoğ - rafya, ülümüu iktisadiye. . baş- hıca bunlardır. Gazi - bu mekteplerde okuyan- lar ülümü iktisadiye okudukla- İrıma nazaran çiftçiliğe dair bir şeyler öğreniyorlar mı? Maarif müdürü — Bu bapta malümatları iptidaidir. Bu mek tepler mekâtibi âliyeye talebe ihzar eder. -Yalnız el işleri de vardır. Gazi — Ne gibi? Maarif müdürü — Doğramr cılık, kâğat işleri, el işleri ves re. Gazi — Mektepten çıktık! sonra bu çocuklar dişard. yerde çalışabilirler mi? Maarif müdürü — Hayir.., Gazi — O halde? Maarif müdürü — Malüma' ipti, | Gazi — Siz bu programı lat. bik etmekle bu memlekete nafi iyi insan yetiştiğine ve yetişece gine kani misiniz? Maarif müdürü — Hayır. , Gazi — Nasıl mektep yapa: hım ki bu mekteplerden çıkanlar çıktıktan sonra aç kalmasınlar? Maarif mi â — Bir Sana- yi mektebi lâzımdır. Gazi — Kaç senedir, maarif mesleğindesini: Maarif müdürü — Yirmi altı sene, . Gazi — Her maarif nazırının vekilinin birer programı vardı. Memleketin maarifinde muhte: lif programların tatbiki yüzün- den tedrisat berbat bir hale gel- miştir. Buna karşı ne “şündü. nüz? Maarif müdürü — O iş vekâ- lete aittir. bak görüyormusun ne hadar yükseldi. görmedim, yukardeykea