29 Ekim 1948 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 9
» vakit Ziya Pim sil ULUS JATALU anı bir ai halledilemiyordu. 28 el ak- huriyet ilân edeceğiz” dedi Y © e le daki rolünü bel huriyet mefhumunun memleketimizin yiğaatt ve le anında geçirdiği gelişme üyük ihtilâlinin orta; alar boyanname- msa bü; ağa Hn eden, arşı sav: ŞA girişmekle yağan” geğinrin Ik rejim > harpleri Ve uzun rejim harpleri serisini Ama oldular iz anlı Devletinin yapısı Avru- pa elenir farkl oldu. ğu için ra leylek adamları, İht peni olduğu kadar, Gümhuriyet Hükümet kr İstan emi an Tel başlarına koyarak elçilik biz Dasında yeni rejimi naları- DA bile eği emekler» DUŞ Ni Fransizların bu aykiri erler. Mim ik mek Devleti Aliyenin ği Derletinin. Yranan hni zihni m Körü orUZ. Muta har ülema, kimseni mevcut © olmadığını ve Mahmut'a bir felâket geldiği tak- dirde li hanedanının. sön eğini ifade edince âsi talânda bulundul is it mili hilkimiyesi $8 üstün tuküyor, “şahsi hâkim ek Tejlmine misal getirirken de an e ya dan sr Oman ge Bi lmiyeti hı Devletini misal Bunla beraber milli çin ideal dayiha daim Em hak bâtıl olmak dem: ., Yedi eler m dünya milletlerini tam” ve bu İm harp saha el olmuştur; ateş altında ol- muhur ailem karşısında olmu dur. Yemin ie temin ederim di zim Milletimizin. Kuvvet mânevi yesi büz meleri kuvvet mâ meviyesinin pek ç: (evkindedir. Atatürk yada hor kavmin mevcu amet; hak, hürriyet ve il mali: olduğu ve yapacağı deni eserlerle mütenasiptir. Me bak asr zula germek kab linen mahrum lan kavimle hürriyet e İiklerinlem 22 it olunmağa mahkümdurlar. türk * Türkiye'nin sahibi hakikisi ve efendisi hakiki o müstahsil. olan Köylüdür. Atatürk * mleket için ne- ipeği peer erek bunu yalmz bir şahıslar hiçbir vakit talebetmemeliyr. k Atatürk 27 ekimde baş gösteren kabine buhr: şamı Mustafa Kemal arkadaşlarına “ ve Mustafa Kej nun e hazırladılar, 29 el Mustafa K z mal, bir gece önce nn sundu. Biden sonra Millet Meclis mal ve İsmi ini Anayasanın tadili için im ini yapılan Parti Grupu edd. ir ka- J toplantısında e, EN lâyihası müsveddesini Sie e 29-30 ekim gecesi 8:30 da Cı huriyetin ilânı al kalan kabul edildi pi ENVER ZİYA KARAL İz Ali Suavi'ye gelince, Namık K ymal'den ve Ziya Paşadan daha Ni Gill olmasına rakı uğu için “Meşrutiyet ret olarak kabul etmektedir. Bir Paalşelun yaran bağla. Dir.pa şahı tahta n e e dürdngü teşek Bikkimdir. Çok kana edebiyat ve mücadelel lerin miden v hamit, istenmiy« rin düzeleceği zannı kısa açıklamayı we taraftar aydınları tenkidet- miyoruz. Milli taraftar ol ediliyor. Meşruli- ir hizmet yüktür siyasi ed yatımı Egemenliğin *n uy met şekli olan “Cum- huriyı hada jr. Gikir cere. tremi İLAPIT ve Saltanat mües- acile OAB APAR torluğümun son yıllarına kadar gösterilmiş “olan bağlılığın ifadesini İstiklâl Savaşı yıllarında da se Pair ve ivan Kon; suni miliyeyi âmil ve iradei yi hâkim kılmaktır” — düsturu ile gösterilmiştir. Kongresinden sonra gelişen isa Sarayının türlü sathala- rında da sık sık ve kuvvetle anat ve hilâfet mefhumları üze. rinde durulduğu bu devre sikalardan anlaşılmaktadır. N« li Mak. Memi r “Makarri hi matı seniy: ilâfet ve ve mer- si âmiye ve pa- yitahtı saltanı osmaniyenin düve- 1 itilâfiye tarafından. resmen İş gali küvvel teşriiye | ve ad- iye - ye <deriyeden © bmmet © e vel ei © “devleti bu vaziyet e e le m göremediğini hükümete resmen ML MERADEE Nİ mz rn A maa tebliğ ederek Meclisi Mebusan a ifadesi vardır n 1920 de Ankara'da top- Türkiye Büyük Millet Meb lâfet ve saltana liğini şu karariyle kabul ti tın var. etmiş. “Hilâfet ve saltanat makamının dahliine muvaffakiyet hasıl Si m sonra P: Mi in in. bie inka çnunlyı bire maliki ii bi memleketin ve saltanat ve hilâfet makamın kurtarılması için ya pıldığı. açıklanmıştır. Yeni Türkiye Devletini duğu saralllda, Bakani. ne bu kadar kesin bir gösterilmesinin başlıca seb ii ye vi rkiye Büyük Millet Mec- isi zahiren İstanbulun itlâr dev eileri tarafından işgal edilmesi üzerine dağıtılan Meclis Mebuma- yn yerini tutmak için toplanmış uyordı iyük Millet Meclisi Meğlernin yek çoğu yi baml. in birliğe. #hiyam kükümet rejimi acne ort atılması memleket umumi efkâ- rının ikiye bölünmesine sebi bilirdi. 4) Saltanat Hükümetinin “Tür. kiye Büyük Millet Meclisi Hükü- metine karşı yapmağı düşünebi. leceği bir. mücadele, İçin ortada meşru sebep bırakılmak istenmi- vk ) İtilâf Devletlerinin Padisah ve Hölifeyi müdafaa etmek perdesi altında Türkiye'de bir.iç harp Y: Tatmaları bir dereceye kadar ön- lenmiş oluyordu. “Türkiye Büyük Millet Meclisi'- in bu ihtiyatlı siyasetine Kapp lik saltanat hükümeti İstiklal & vaşını lânetlemekte ve yal ibancılar va eriği Se reddi Mint Hülcü- m iyiye eridi mani tam bi bitirmesi saltanat himen 1. iü. hakkınd ür Mü- Tona Takma arelesinde Türkiye Büyük Kill Mein 1 kasın 192 tarihe li kanunla”saltanatın ilgasmı Ve Mozolenin betonarme temel kısmı bu aylarda tamamlanacak, ara kata 1949 ie içinde başlanacaktır Atatürk için yapılmakta olan Amt yp ke tir. - Kabir. inşaatı geçen Y sebepler yüzünden: birinci iş: proj e evvelce bir miktar ie mes Ant ayn Elm ren ei vii de telâfi pe bi bir iş.programı hazırlanmış ve inşaatın” bu- na göre yi sağı ii ve inşat bakımından pek «mühim: ar, teknik v memleketimizde ilk defa olarak beton olan mozolenin bu betonarme te- tutularak im b devamlı bir şekile çalplmaktatı. Moraleni ar 8 temel vasıtasiyle emniyetle temel kısmı. bitirilecek bir .du binalarından Arakat miş ğe m ai süratle devam. Anıtın. inim li ruma girmiş: bulunmak- püştenelât binalarında da şant eskir rılması için: yerinde te- Ni İsmine ol lan e vaar gerekli mar Erer olunmakta, m amım. kes ağaçla yollarını Meclisine sunulacaktır, Ölmez Atatürk” in güzel bir büstü (Genç sanatkâr Atâ Yonca'nın eseridir) saltanat ile halifeliğin ayrılması Mi min çeymemik için gölge an tenli. keyi orlaan kalım oldu. Sal- tanatın yıkı bir devrim ha- A idi, Bina talk itlerini lar vardı. Bunla bare atağa Hal liğin de artık tarihi roll bit yine ab Böyük siler siy ken 27 ekimde bir kabine buhras n yer Mecliste, lardan Di kıs letin ismi yoktu. Türkiye Bü- Millet Meclisi — Hüküme- ti vardı lis Relsi, ig ler Heyeti o Reisi vardı. let. Başka çık bulunan devlet bi Tü isi Efükümeti, laç BASAN, vE jim münakaşaları ve mücadelele- sin bir sebep ve bahahe olarak kalacı evletlerarasi minaset ein "Tiryey vE gekingenli Medi; Desin oni bei ması memleketin içinde ve dişin. dp troya bellemek ela hissini yordu. dola- yasiyle Düriye de rejim Rak dan istikrar bulmuş bir durum gö- rülmiyordu. 1923 yılının eylülünde matbuat Anayasada değişiklik a ağın- dan bahsetme) ladı, Anadolu Ajansı mül ından, cumhuriyet lecek ve bu id hiçbir de garp ipe esasından farklı maya- sağa DE Ede Şapıacağ dan bahsetmeğe başladı. da araya gzmtelerinden “Yeni “yakında cumhuriyet ilân 0- Tunacaktır.” başlıklı bir ale 1: İstanbul gazeteleri bu :na- halayi aa ettiler. Cumhuriyet Süer hala yayılmağa bayladı İk dam gazeteni muhabirler, İnta. l'da bulunan. - Milletvekilleriyle "Gümhüriyet” hakkanda yaptıkları millâkatları yayınladılar. Millet. vekillerinin düşüncesi gu noktada topanmakta idi: “Cumhuriyet “ig elik idare şeklimizdir” Bazı İstanbul gazeteleri Cumhuriyetin asıl il ğini bir tarafa Cumhur Ralsinin kim olacağım soruşturmağa başladı- Jar. İkdam'ın bu hi fikri tur: Mutedil hir. Ret: i Cumhur, kuvvetli bir Hü Reisi... Mustafa Kemal Hüküm: Reisi olmalıdır.” Matbuatta. “Cumhuriyet” * hak- gibi yazılar devam eder- ğine tarışmalar bir neticeye varam. de şamı, hazır. pahunan sekndaşlarınl. dizele kem edeceğiz.” de en sonra Mustafa Ke, e dinci Poe Anayasanın Taa çin pik kanun hası müsveddesi hazırladılar, a. 20 ekim, vii Gru, lardan habersi yeti teni çıkarm malarına deva: mi. elde oöilemeyines mal, Partinin Umumi Başkam) leri ballne Ömür! edil. £ tarafından memur Paşa, Parti Grubundan Bir £ müsaade istedi. Milletvekil. lerinden Meclisteki 0x çağırarak cumhuriyetin is ânı meselesini kendileriyle | “yrt ayrı konuştu. a Fır. iştirak ederek bir geci met aşa ile tadili hususun sil gece yü lekete bildirildi. sayısının. arttığını görenlerden bir. çoğu bu büyük olaydan “haberdar amy nı bekçilerden öğründi. ın mânasi ver. Bekçilerden biri, een Moplar a uslafa Kemal Paşa Padişah oldu, "diye cevap vermi Cumhu Cumhuriyetin ilânından sonra Oğ- rendik.. Yurt duyguları Düşmez yere hâşâ, o bizim Bay rağımızdır. Bir fecr olarak doğmadadır. be ol Atide güneşler doğacak bayrağı muzdan, * Altında yatarken de bizimdir. ye- rin üstü Bir kala olur toprağımız “vecde gelir de: Dağlar, kayalar göğsümüz üstün- . « de tepinse, ramederiz, kan Düşmanları biz Deryaları kan, taşları bitmez ke- (ifitat — Cemabin rini son iki misrağı Atatürk tara- Jından Büyük Milet Meclisin de okunmuş ve pek heyecanlı tezahürlere yol açmıştır.) i
