25 Kasım 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(umarlesi 25 Telgraf: Ulus - Ankara | SONTEŞRİN TELEFON Ka ae SaRalm üi ” .( Z Yazı İşleri Müdürü — 1061 I S KURUŞ | Yan İşleri 1062 l İdare 1064 Ulus Basımevi |şankırı Caddesi, Ankara İktisadi Alman ihracatının müsaderesi hakkındaki karar salıya çıkıyor harbin yeni safhası : Hollanda armatörleri İngiltere'ye yapılacak vapur seferleri hakkında karar veremediler Maarifte yapılan ve yapılacak işler Falih Rıfkı ATAY Cümhuriyet devri, hiç şüphesiz, maarif ve kültür dâvasını dahi, mazi ile her türlü mukayeseyi hemen| Londra, 24 a.a. — Alman ihracatının müsaderesi hakkındaki emirname salı günü isdar olunacaktır. Bu tedbirin 1856 Paris muahedesine mugayir olduğu hakkın - daki iddialar ingiliz mahafilince reddolunmaktadır. İngiliz hükü- emtinin ittihaz edeceği bu tedbirin br mukabelebilmisil olduğu &- hemiyetle kaydedilmektedir. İyi haber aalan bir menbadan Roytere verilen malümata nazaran, İngiltere, bitarafların —içinde bulun- dukları fena vaziyeti hafifletmeği cidden arzu eylemektedir. Zira, İngil- Heyelimiz Paris'te | DIMIZ NODIMIZDIR i Bugünkü maçlar Muhafızgüci kımlaşı buği | stadında karşılaşacaklardır. (Spor ha- [ berlerimiz $ inci sayfadadır) - Gençlerbirliği ta - at 14.30 da 19 Mayıs Alman denizaltı gemilerinden bir kaçı Fransız filosu bir Alman denizaltısını daha batırdı Son günlerde balırılan Alman denizaltıları üçü buldu Paris, 24 a.a. — Fransız bahriyesi, bir alman tahtelbahirini da - ha tahrip etmiştir. Bu suretle, müttefik donanma tarafından, son günlerde bâtırılan düşman tahtelbahirleri üçe baliğ olmaktadır. (Sonu 5 inci sayfada) Fin Başvekili diyor ki : Rus - fekliflerini Finlândiya'nın kabulü imkânsız Finlandiya başvekili B. Cajander Helsinki, 24 aa. — Pinlandiya baş- vekili B. Cajander, beyanatta buluna- rak ezcümle demiştir ki: Finlandiya hükümeti, son sövyet İtekliflerini kabul etmek imkânlarını görememektedir. Zira bu teklifleri kabul etmek, Finlandiya'nın bitaraf « Paris, 24 aa. — İngiltere ile iktı- bertaraf edecek kadar ileri götür-/'sadi müzakerelerde bulunacak olan müştür. İstanbul belediye hudutla-/ çesmi türk heyeti bugün öğleden son- tere, seyrisefaini güçleştiren engel- lerin ne derece fena olduğunu, bizzat kendi tecrübeleriyle, çok iyi bilmek- hığını ihlâl eylemek ve birinci sınıf rının, yahut biraz daha müsamaha ile, bazı garbi Anadolu merkezleri- nin dığında, imar gibi, irfan hayatı da bu devirde başlamış olduğu ko- layca isbat olunabilir. Fakat henüz, bütün milli kalkınma — işlerinde ol- duğu üzere, maarif bakımından da haykırıcı noksan ve ihtiyaçlar için - deyiz. Bu noksan — ve ihtiyaçlarla, aklının yettiği kadar meşgul olduğu için halktan veya münevver, hiç bir watandaşı haksız. bulmak hatırdan geçmez. Bilâkis hepimizi bu hususta ete çağıran bizzat Cümhurreisimizin kendisidir. Ka- mutay açılış nutkunun maarife ait <ati şahmili ” Şemi meclir sin tarihimizde mümtaz bir fârikası o- darak, bimmetli ellerinize - almanızı beklerim. Mali ve umumi şartlarımız sıkıntıya mâruz olsalar bile, maatif iş- derimizin ana istikametlerde ilerle- mekte geç kalmıyacağını ve her halde esaslı tedbirlerin zamanında alınaca- ğımı ümit ederim. Bütün maarif ted - birleri, insan yetiştirmek gibi en çok zamana ihtiyaç gösteren tedbirlerdir. Onun için vaktiyle başlamak, maarif işlerimizde hükümetin bilhassa dikkat edeceği bir unsur olmalıdır.” Yalnız her tenkitte olduğu gibi, maarif ve kültür mün-kaşalarına da ra Paris'e gelmiştir. B. Daladye Paris büyük elçimizle görüşlü 24 aa. — Daladier — bugün min Paris büyük elçisi Behiç tedir. Pakat, İngiltere, bilcümle alman ihracatının yakında başlıyacak olan köntrolü hakkında Holanda gazetele- rinin ileri sürdükleri mütaleaları ka- tiyen kabul edemez. Holandalılar, diğer taraftan, ingiliz kontrol servislerinin bitaraf gemileri ararken çok fazla gecikmelere sebebi- (Sonu 5 inel sayfada) hiç bir fayda vermiyen topyekün weya maksatlı hücüm yerine, haki kati aramak ve bütün sây ve kabil yetlerini bu dâvaya vakfeden vazi - fe adamlarma yardım etmek arzusu hâkim olmalıdır. Daima iki hareket esasına sadık kalmalıyız: 1— Müm- kün olup da yapılmıyan yahut sakat yapılan işler ve, 2 — Yapılması| mutlaka zamana ve yeni imkânlara ihtiyaç gösteren işleri münakaşada biribirinden ayırmak! Eğer bir münakkit kalkar da bil- hassa türk köylerinde büyük nisbet- te türk çocuğuna henüz okuma yaz- ma öğretilmediğini, ve yahut, şehir ve' kaiabalarda talebenin moktep| bulamadığını, cümhuriyet maarifi- nin ataletine bir delil olarak — iddia etmek — isterse, kenı biraz ra-| kamlarla uğraşmıya davet etmeğe hak kazanmış oluruz. 1924 ile 1939 arasmda umumi bütçemiz 130 mil- yon liradan 250 milyon liraya, maa- | rif bütçemiz 7 milyon liradan 13,5 | milyon liraya çıkmıştır: talebe sayı- 61 ise ilk öğretimde 300 küsur bin den 750 bine, orta öğretimde 9 kü-| sur binden 110 küsur bine, mesleki Öğretimde 3 küsur binden 15 bine artmıştır. Az nüfuslu köylerde 4000 eğitmen iş başındadır: bunların o- kuttuğu çocukların sayısı bu sene &80 bini buluyor. Memleket bütçe, mektep ve tale-| | Düşürülen bir alman tayyaresinin parçalarmış kanadı Garp cephesinde karadaki sükünete mükabil hava faaliyeti devam ediyor Yeniden bir çok Alman tayyareleri düşürüldü Paris, 24 a,a, — Havas ajansı, askeri vaziyet Hakkında şu malü - matı veriyor: Hava harbinin kara harbine faikiyeti, dün artmış - tır. Buna mukabil karadaki faaliyet son derece az olmuştur. Gerek hatlar üzerinde gerek daha uzaklarda koşif yapmak üzere her iki taraftan, fazla miktarda tayyare ha - valanmıştır. Müttefiklere mensup ha- va kuvetlerinden yalnız bir tayyare noksandır. Ve hafif surette hasara Uğrıyan diğer iki tayyare de hatların dahiline girebilmiştir. Alman tayya - releri, ağır zayiat vermişlerdir. Sekiz düşman tayyaresi fransız topraklarına düşürülmüştüc. Alman zayiatı daha ağır Alman zayiatı, düşen tayyarelerin çoğu büyük bombardıman tayyarel: B. Tataresko yeni Romen kabinesini teşkil etti B. Gafenko gene Hariciye Nezaretinde kaldı Bükreş, 24 a.a. — Tataresco, geniş bir milli vahdet kabinesi kur- mak üzere bu sabah konuşmalarına devam etmiş ve kabineyi teş- kil etmiştir. Başvekâlet ve dahiliye nezareti vekilliği: Tatarcsko, hariciye neza - reti Gafenko, harbiye nezareti: İlkos ödöresko, Maliye TERMİUTKRLK tinesko, İstifanın mahiyeti Bükreş, 24 âaa, — “Havas” ber alan mahfillerde sö: re Argetolano kabinesinin istifası ve Tatareskonun başvekâlete getirilme- si keyfiyetleri 'alman iktısadi heyeti tarafından ileri sürülen taleplerim reddi mahiyetindedir. İktısat Naziti Bujou esasen alman taleplerini red - detmiye karar vermişti. Maliye nazı- rı ile millt bankanın direktörü ayni mütaleada idiler. Bazi imtiyazatta bu- lunulmasını tavsiye eden Argetolano (Somu 3 üncu sayfada) Yeni Romanya Başvekili B. Tataresko Fintandiya istihkâmlarını yabancı bir devlet emrine vermek demek olacak « İtız. Halk şehirlere dönüyor Helsinki, 24 aa. — Finlandiyanın muhtelif şehirlerini kendi arzulariyle terketmiş olan halk tedricen yerleri « ne dönmektedir. Hudut mıntakalariyle Finlandiya körfezi içindeki adaları mecburt ola« rak terketmiş olan halka yerlerine dönmek için müsaade edilmemekte « dir. Müzakereler ve fin parlâmentosu C rretsintei; 940 aa. — Finlandiya ha- riciye nezaretinin sözcüşu, Finlandi. ya - Sovyet müzakerelerini parlâmen. toya aksettirmekte hükümetin kork . | tuğuna dair Sovyet iddialarını redde- derek bütün parlâmento azâsının fi « len bu meseleyi bildiklerini söylemiş tir. “| Gümrük ve İnhisarlar Vekilimiz Mardinde Mar:zdin, 24 a.a. — Gümrük ve inhi. sarlar vekili Raif Karadeniz, dün saat 12.50 de şehrimize gelmiştir. Mücadele tedbirleri | Mayn faramak için ahşap gemi kullanılacak Londra, 24 aa. — Gizlice dökülen manyetik maynların teşkil ettiği ye- ni tehlikenin önüne geçmek için müm kün olan her şeyin yapılacağına ve bu maynların kullanılması keyfiyeti ef-| kârıumumiyeyi hayrete düşürmüşse | de ingiliz deniz ekspetlerini gafll av- lamdığına dair Sir John Simon tara- fından yapılan beyanat iyi haber alan mahfillerde hatırlatılmaktadır. Ahşap gemiler kullanılacak Eksperlerin esasen tipi mevcut o- lan tahta mayn tarayıcı gemileri kul- lanılmasını tavsiye ettikleri ayr mah fillerde ilâve edilmektedir. Manyetik maynların milessir ola - bilmesi için bunların pek derin olm- Erzincan'dan Erzurum'a giden demiryolundan bir görünüş Diyarbakır'dan Irak ve İran'a gidecek demiryolu be rakamlarının birkaç misli çoğal-/ olmaları dolayısiyle, daha ağırdır. masına muhtaç! Yalnız bu kadar Bunlar, sürati azttırmak için tayyare- değil: mevcutları keyfiyet bakımın- | leri hafifletmek ürere borubasız uçan dan bir bayli slah etmek lâzım! A- büyük keşif tayyaresi olarak kulla - ra sıra umumi bir tedbir olarak, nılmaktadır. Düşürülen tayyazelerin tam vasifta ne kadar hocamız var- birinde müteaddit klişeler bulunmuş- sa, mekteplerin sayısmı onlara gö-|tur. Bu klişeler fransız kumandanlı- re tesbit etmek, ve kadro genişle- Şına kıymetli malümat temin edecek- dikçe yeni mektepler açmak tekli- tir. Fransır arazisinin pek muhtelif finde bulunulmuştur. Bu hesaba gö- / noktalarında, şimal, şimali garti ve re 43 yerine belki de dört, beş lise- Şank mıntakalarında alman tayyarele- (Sonu 5 inci sayfada) (Sonu 5 inci sayfada) | yan sulara dökülmesi lâzım geldiğin- den bu nevi tarayıcı gemilerin kulla- nılması kolaylaşacaktır. Mayn tarayı- c gemiler tahmin edildiğine göre iki- şer ikişer çalışacaktır. Aralarında bu- lunacak olan elektrikli bir kablo mayn ları cezp ve infilâk ettirecektir. Aynı zamanda mayn tarayıcı gemi- Bir alman tayyaresinin kurşun- larla delik deşik olmuş kumanda mevkii lerin denizin dibine kadar inen âletle- ri bulunacaktır. Bu âletler bir mayna 41 inci kilometreye vardı Adapazarı- Bolu-Gerede ile İsmetpaşa ve temdidi demiryollarıda inşa edilecek Alâkalı makamlara gelen kaberlere göre, bugün inşa halinde tesadüf eder etmez, maynı infilâk et- tirecektir. olan Diyarbakır - Irak ve Diyarbakır - İran hatlarımızın inşasına devam edi n (Sonu 5 inci sayfada)