10 Kasım 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8
4 e e ULUS 10-110 timde ahvalin her gün daha fenalaş. 7 Bn masindan çok mustarip bir halde bul- ; dum. Kulağı da henüz iyileşmemişti. in gil eni ii Bu tezle pekala bull ve bet n men kabul etmekliğimi ciddiyetle emretti,: “Sonra görüşürüz” dedi. > sai z : Hemen “her gün daireden çıktıktan İbrahim Tâli Öngören'in hatıraları: (sonra Mustafa Kemal Paşayı ziyaret — m o /<liyordum. Memleketin içinde bu lunduğu şartlar yüzünden her gün Mebus Ve eski birinci ve ikinci miline bağ inkılap | endişesinin artmakta olduğunu görü - Umumi Müfettiş Dr. İbrahim Tali mizi süsliyecek lee bir ya - | yordum. Öngören Atatürk'le Afrika'danberi Mirim. Acaba bugün kimin elinde.) Ben de çok sıkıntıda idim. On, on tanışıyor. Büyük Harpte kendisi ile dir? Mustafa Kemal Bey Anafartala- va a il nu, rın son günlerini görmedi. Çünkü|19 raki ta k çeki- göğsünden hasta idi. Hekimler İstan. | Y* kd ralık yeniden bir ordu buda edevi döilmriinde. süreceği müteniyiği dağ ece yorlardı. O sıralarda kendisinden ay. | dolaştı. ” ri düşmüştük. Bizim ordu Seddülba- | İ* e) Yakar vel haberin 3 hir'den değiştirilmiş, ihtiyatta bulu - Juğuna inanmadığımı ki iy Buyordu. Ziyaret kasdiyle karargâhı. | /r3edim. İşin ne derece sahih o olduğu- na gittim ve kendisini ciddi surette nu anlamıya çalı m e ZİN hasta buldum. Arkadaşlarla birlikte | Must ig israrımız üzerine teklifimizi kabul | 71710! ziyar ti. Birkaç gün sonra karargâhımız- ei vi dan geçen Anafartalar müdafası yeke her şey, bu cümlenin için- yaratıcısını çok rahatsız bir halde | 2£$âM e gördüm ve pek üzüldüm. e ei rablusgarb'a hüc: Milleti için bir talih eseri olarak Kemal Paş li b tal yali Osmanlı evleri aramda i i maç yi a a Mustafa Kemal Beyin hastalığı uzün| ve ne vakitten in wi bei dığı sırada Yem le e sürmedi. Birkaç ay istirahatten sonra | daha bazı şeyle: koban'da bulunuyordum. Nizami biz sonra bir kılâvuz alarak kendisini zi. |Sarkta bir kolordu kumandanı olarak| vapları verdikten son: iaye Eral im. Yaveriyle haber gön. | vazife aldı. Bitlis'in istirdadında ve| retleri ban e derdi Ri 1917 ağustosunda yaj >. büyük rus © e n yü üt a ei Bey rahatsız yatak - taarruzunda kolordusu İle ikinci or or. Bönllerinize göre Paşayı |tadır, sizi öyle kabul lar kusura | dunun ya lakiyettee başlıca mil elenirecii zannederek size eb- bakmamanızı rica ediyor, diyerek be-| olmust vap verdim” dedim. Nazır Paşa ciddi- i hruti bir çadıra götürdü. Mu . yetini e tebessilm ederek on. ; "İtafa Kemal era Karyolanbdı tafa ki Bey liva ol-|dan daha iyi bir şey alacaktı ama has-Jledi. kendisine arzettim.|ruhi oturuyor. Eşya: seyyar masa ve a İkinci ordu kumandanı mer- | talığını bahane az ki etmedi nde iniz böyle bir haber EE sia > semiz bir |hum Müşir İzzet Paşanın rahatsızlığı |dedi. “Ne gibi bir ş . “Kon- b e Acaba iş ne safhada? i İkurt derisinden ibaret! Kumandan | sebebiyle İstanbul'a gitmesi üzerine|ya'ya Ordu Mü fetişi ölköaki ama | diye sordu. “Bu iş sizin uhdenize ve açi hir gözünde İlani Ge Sık nefes |ordu kumandan vekili olarak Mi ie ek “dedim Çok memnun oldu. zurum ;İalıyor. Elini sıkarken biraz da ateşli fa Kemal Paşa ordu ilgi bı şleri söyledi” dedi. Ben der- katen az m m yapıl- |temsiliyenin olduğunu hissettim. Kendimi takdim) lunduğu Pola civarında iörüyorsunuz ya eğer evden a lafa Kemal P. dinci gi orduda beri 5 veki ettim ve hemen ateşini ölçmeğe dav.| Yüne geldi. Kış pek iddeti ve or- vE ak için bana sormuş. vi dı he- RR sayin e il. “Bu rakam m son. ie E | m © BE ğa geliyor du. Kum RAY sie. Ri e cektim. Fakat ciddi bir eğ olarak ve. , İteyin olun e veya yani 5 çiz” diyemi Mei. evelce : lin ei ân |buna lüz ii e © hastalığını) o İşte, iki ay kadar süren hastalığın- ebe den is einen a kğ çirmek ü ederek çıkmış,, dedim. Nazır)da da ir, Kemal Paşa, hep mem- Senesi saylan Ankara X ,İre muayyen bir hatta çekilme mİ e öp memnun oldu. e vah,İleket mii üzülm ii, çırpinmış müşümde Milli Müdafaa Vekâleti “— Ne Kan beri rahatınız? erdi ğ isi | hasta olduğunu biliyordum. Evelden| ve e Mit Şef İnönü'nün dediği -İNeden geride, Mısır'dan e iş Olan| olan Miralay İsmet Bey de o günlerde İL Fakat çok vi görüm | ömrünü, erdem ni, hasta. | Kütahya - Eskişehir mm 1 ızılay a istirahat etmi-İ sayin olunduğu bir kolorduya kuman- | Kendisini rahatsiz etmişim. Yakında blrnda pie milletinin hizmetineİsonra düşmanın büyük taa E 5 dei eya ii ein ie m üzere e Hatır göreceksen bunları söyle ve gözle.) vakfetmişti seziliyordu. Büyük EMİ bazı gön şte aziz > aldığına gör or. ici va 2 .. dedi, “Bu ... eclisi Mustafa Kemal Paşaya kf eşi siğimiz kafile ile > Şuktık | hizmetine vakfe tabiri ile başlı karan. Diyarı Ki ir. şam yar ceği ie 1 Paş çaki m v bii geçe yil aşi eee absninde ait olunan Ai yeni vazifesi ba- | arzederim” ded akisi all ri şi Halbuki ta: |tibap MR çephe efie, si , bir ik En e mi İmamiyle yi şmemişti. İzmi > en BE Başkumandan bir huysuz ata iğmurlara tutulmak | nu, daha sonraları ia en günle ; z , O akşam filhakika Kumandan Pa -|”* aş v Et gibi küğük ve ikinciteşrinin İzi dahil, bütün in eee yardan iinde yapıldı şayı gördüm. Nezarete gelmesinden|nin ertesi günü 16 maya 1910 deliriyor. şar kilerden Doğacı sn ünü Dere|izmetire vekfeder olarak iyorduk. Her taraf kalın kar Emre mve Şyan eğen | ıldık. O günlerde birçok m tör M. Kemal, Murat ve sair ari karargâhına el m Enver Bey | Mustafa Kemal Beyi ancak ora ve şiddetli bir ai z. anlı e ii ii vin anmnlie kk ve Nuri Conker, Müşir Fuat Paşa oğ-|lunan arkadaşların ısrarı ve E > acildi" ie z 3 üşman da her gün hareket hagif du Reşit Beyleri sr zabitler tarafın | Beyin müdahalesiyle hastaneye götü. soğa İk geceyi Sa Barimüe le at” eri de Hekim ” KE Öztin nim dan iyim ler Dört beş sene evel Haseki|;; yurtlarının adına izafeten Sarıka. | ”tetiY a li lr En eee İğ ie ale, e OY duru. hep ordu işi ile meşgul. Zorlükla Beyin üç hafta evel, Musta, |hastancsi başhekimi iken vefat eden| | adı verilmiş bir muhacir köyünde | o v9 gönde tamamiyle eee madı, -|es mi bir hasta, tr emi yin de on gün kadar evel ayeti göz hekimi Münir'in ihtima-| Girdik. Mustafa Kemal Paşa neşeli fade gülecek A sorar ii ilen ve mı > 3 e hastane e himmeti | 5€9 i neseli | ile yakında buradan e de geçtiklerini İskenderiye'de haber ğ değildi. Hep havadan ve askerin iaşe-| gi, SAY 1 Benimle gelir misin?” de JU7" el vi a bazı hususatın maştık. Enver Bey kumandanlık vazi.|ile en bes e arfında Musta: | sinden bahsolunuyordu. Bir aralık söz| gi uğunu sormamız Fazla, dalma em müzakeresi kaan ağir fesini deruhte etmiş bulunuyordu.|f2 Kemal Be ieşerek me Ku-İtemet Beye intikal etti, Kumandan iü hi iz Gia yi Arcak beş) ra rkânıharbiye reisi, Reşit | vandanlığını ele Ju Paşanın şu sözleri aynen batırımda iledeyimi BRE Sale elen baya yapıl arsatıı tirlan gök Bey de on Ihakı olduğunu öğ- dır: “İsmet Bey Erkünharbiyei U.| s8 Paşa tasavvurlarının rendik. Ben hiç birisini tanımazdım. üyük Harpte Mustafa Kemal Bey |mumiye Reisi olacak bir e Mustafa Kemal izlerin Gi üsait semte doğru İlk muarefemiz orada başladı. Ertesi|bir çile kumandanı olarak Çanakka: | Mustafa Kemal Paşa, İsmet Beyi o| ğı en ziyade ziyaretçilei geti bn andı. Amasya; işi gücü bırakarak sabah kumandanı ziyaret ettim. Bana)le'ye memur oldu. Orada bir cephelvakit anlamış ve badi ederek or du a len o Kürüğrleii melili vezir tla kaç-|na bihakkin Gazilik unvanını veri Bingazi mıntakası sıhiye reisliği va- | yarattı. Kumandasına Die fırkalar . Gelenler Paşadan | öümledikler şıladı. Tokat'ta çok durulmadi. Si- “. zifesini verdi. Kendisinden vazifem-| verildi. Düşmanı karşısın. ladı. | müştü as'ta büyük nutukta liz anlattığı zi 927 de ehemiyetli bir hast le alâkadar olarak askeri vaziyeti| Düşmanın Anafarta'ya büyük ta taarru- menip ve e eyi gördüğü al 1920 | diyorlardı. Bunlar iyi dönüyorlar, fa: gibi gayrimümin küçük bir zümreye getiriyor Almanya'dan Profi sordum. Harta üzerinde anlattı; not vi cepheye sevketmekte olduğu|de kendisi verdi: derin görüşlü ye | kat Paşa yoruluyordu. Artık bana da:| karşı halkı iyetir si ken. | Krovs'la diğer bir hekim getirizi aldım. Şark cephesinde alm r kıtaya istikar smet ai bir azil Atatürk. ha ziyi hi mıştı. di-|di i karşıladı. Artık j ziz'de kumandan Mustafa Kem; Cebindeki| © Ordu Kumandan Vekili Mustafa y gi . Beni Mp lar. küni j yin bulunduğunu söylemişti. Bir gün saat yaralanmasına mani olarak, onu! Kemal Paşa Diyarbakır'da bir iki de r gün Erkânıharbiyei id iye-| çu Müfettişi Kemal Beyle Sivast'a bı-|olan Sali bağ gene yeğ fa hastalandı. Bir defasında de iii reis dr zat a Di haberle | rakıyor. Sonra Erzurum kongresinin | Devlet işine sekte vermedi. Orj a- edinci | tarihi kararları orada toplanan muh-|sonra ufak tefek aye ve saire gi Ordu. Müfettişliği rlas il söy-|telif şark vilâyetleri mineinlilerinin 4 di. Ri haberi ne raf JS al i 1 f ü işti, Ve neticelerini bizzat yeti kendisine bizzat * gli ral ir $ on gün sonra Yıldırım Ordular üni Mâğvedildi. iv.” İstanbul'da a Kemal Paşayı kulağından rahatsız bu in . Bu defa özü di erdi ile ve Milli Şef sıfatiyle em > ir. Müsterih ol i linde tutmak ni mi ım, İstanbul durulmaz ve di Şef!.. Millet, şefiyle bem | e e ie we de bıraktığın yolda yi ir. Atatürk, Sen ölmedin. Mİ : mek niyetinde idim. Bir defa Paşaya gönlünde ge ve ebediyef Kolağası Mustafa Kemal arkadaşlariyle danışayım dedim. Kendisini ziyare- (o Salih Paşah k için A ? di; şıyacaksın. Bütün dünya hay
