7 Eylül 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

7.9.1938 U LUS Hai Ça DIŞ POLİTİKA arislan iç ve dış polifikası Macar başvekili İmredi, geçen gün Osvar'da söylediği ehemiyetli bir Sukta Macaristan'ın iç ve dış politi- Ptau izah etmiştir, Kıral Naibi Horti hlrlıkte Almınya ya yaptığı bir se. dâtten geri döner dönmez söylendi- P'sin macar başvekilinin bu nutku P tarafta büyük alâka uyandırmıştır. i'nin macar dış politikası potındaki sözlerinde ümit ve intizar n vuzuh yoktur. Macar başvekili ve Almanya ile Macaristen ara- ti dostluklardan Aafaki surette ettikten sonra Küçük Antant ile ıebetlennc temas ederek demiş- z Kuçuk Antant ile anlaşmaları- ? bu memleketlerde bulunan macar- h vaziyeti dıızelchklen sonra tahak- edebilir. Malümdüur ki Horti Almanya'da hatteyken Küçük Antant devlet. de macar başvekilinin işaret etti - "leıeloyı halletmek üzere Bled'de Mma etmişlerdi. Macaristan ekalli - Mer hakkında Yugoslavya ve Ro- ilya tarafından yapılan teklifleri ka. | etmiye temayül göstermiş fakat oslovakya'daki macarlara — daha tiş haklar temininde ısrar ettiğin- T şimdilik bu mesele üzerinde an- tya varmak mümkün olmamıştır. &1 fransız gazeteleri, Macaristan'ın oslovakya'daki macar ekalliyetini, Hgoslavya ve Romanya'daki macar iyetlerinden ayırmak istemesinde Hçük İtilâfı dağıtmak maksadını is- u sezmektedirler. Her halde anla - |Pyor ki silâh müsayatının tanınması- rağmen, Macaristan'ın Küçük An- Pt ile münasebetleri, Bled içtimamn. N evelki vaziyetini muhafaza et- tedir. Macaristan bu yolda ataca - ldımı tuyın etmek için Südet al- inin hallini bekl. k . j bış politikadan iç politikaya geçin- * macar başvekilinin sözlerinden de ılacağı üzere, hükümeti meşgul t başlıca mesele Nazi hareketiyle sdcadeleden ibarettir. Bu mücadele de |* tedbirlerin alınması şeklinde tecel- $tmektedir. Macaristan dış politika. DÜNYA HABERLERİ Çinliler Japonlardan iki şehri geri aldılar Suiyan - Heiping hattı üzerinde çok şiddetli muharebeler oluyor Hankov, 6 a.a. — Kiangsi cephesinde japonlar dün Yanghsin- Uişang yolundaki Çin mevzilerine 13 kere taarruz etmişlerse de her defasında ağır zayiatla geri püskürtülmüşlerdir. Çin kıtaları takviye edilerek tekrar taarruz ettiklerinden Yuichang'ın şark cenubunda şiddetli muharebel devam temektedir. Taarruz esnasında japonlar asgari 2.000 kişi kaybetmişlerdir. Tepenin üzerine tırmanırken Hankov, 6 a.a. — Salı günü sabah- leyin 300 japon askeri meşhur Lus- han önünde kâin Şitulen tepesine tır- manmağa teşebbüs etmişlerdir. Çin- liler evelâ ses çıkarmamışlar, japon- lar yarı yola geldikleri zaman mitral- yözlerle ateş etmişler ve mütearrız - ların üzerine yüzlerce el bombası at- mışlardır. 100 kadar japon askeri te- penin eteğinde ölmüş, 50 tanesi uçu- ruma yuvarlanmıştır. A, Japonlar imdat kuveti Hong - Kong, 6 a.a. — Şantung e- yaletinin şarkında ve garbindeki baş- lıca şehirlerin istirdadından sonra ja- ponlar, eyaletten tamamiyle koğul - mak korkusiyle süratle bir imdat fır- kası göndermişlerdir. Pukov - Tientsin hattı, çoktanbe- ri muattal bir haldedir. Suiyan - Pe- iping hattının her tarafında japonlar- la çinliler arasında şiddetli muhare- beler cereyan etmektedir. İki şehir geri alındı Hsiaoshan, 6 a.a. — Şientang nehri- nin şimal sahilinde Şekiang'ın şima- linde kâin Haiyen ve Şapo şehirleri japon bahriye kıtalariyle cereyan e- den kanlı muharebeler neticesinde 27 ağustosta ikinci defa olarak istir- dat edilmiştir. Geçen haftanın başlangıcında 12 (ptda Nazi Almanya'sının — dostudi |Pkat kendi hudutları içinde Nazi ha- tinin yayılmasına karşı hiç de mü. hakâ degıldir Mıcınıtın’dı Na- bir hEı Iİ erin tesın al. b q. ae miller şöyle hulaıa edılebılır | 1 — Macaristan'ı sımsıkı bağlı - n Triyanon muahedesi. Bazı macar- * kuvetli ve otoriter bir devlet ku - | ldugu takdirde bu bağların daha ko. Jabil A LA için harp g inin himayesinde kuvetli bir japon bahriye müfrezesinin kara- ya çıkması üzerine çinliler bu iki şehri tahlıye etmişlerdi. mukabıl! taarruzu ne(ıcesınde 3apon lar bu şehirlerden çekilmek mecburi- yetinde kalmışlardiır. Japonlara karşı isyan Hankov, 6 a.a. — Manşeng civarın- da, Pekin - Hankov demiryolunun da — japonlar tarafından 1 müdaf, !zı olmu;ludır. 2 — Yahudi aleyhtarlığı. Bu da ik- “Sadi sebeplerden doğmaktadır. Ma - ** endüstrisinin ve macar ticareti - h yüzde doksan beşi yahudilerin e. k: ir. Macaristan feodal bır mım t vızıyeunı kullanılan beş yüz Çinli askeri, ja- ponlara karşı isyan etmiştir. Ecnebi devletlerin zararı Kanton, 6 a.a. — Çin gazetelerinin neşrıyatına göre, Çin - Japon harbı "Bhet ş b K di. Bi leyh on Uzuncu asrın ikinci nısfında macar idüstrisi inkişaf safhasında iken ya- “dılenn ellerine geçmiştir. Bugün lar arasında endüstriyi ve tica - .'h yahudilerin ellerinden kurtarmak t t başlıyan cereyan da Nazi hareke. ' takviye etmiştir. İmredi hüküme- den evelki Daranyi kabinesi, bu Si satla “iktısadi muvazeneyi koru- betiyle ecnebi devletler Çin"- de sekiz yüz milyon amerikan dolar- lık zarara uğramışlardır. Bu yekün Çin'deki bütün ecmebi sermayesinin dörtte biridir. Bu zararın iki yüz milyonu Ameri- kaya ve dört yüz milyonu da İngil- tere'ye âittir. Japonların karşılaştığı zorluklar , ı. Bu k gö- h bütün enduıırı ve ticaret müesse . e"lnın memur ve müstahdemleri ara- qıda yüzde yirmiden fazla yahudi Unması menedilmişti. *N 3 — Nazi hareketinin üçüncü ku- * kaynağı da toprak meselesiüir. | “kaı-da işaret edildiği üzere, Maca - tan feodal vaziyetini muhafaza et. t!u bir memlekettir. Büyük çiftlikler, ailelerin ellerindedir. Ve üç mil- %ı'ldnn fazla köylü topraksızdır. Ka- kı:lmn zamanında ve Bela Kun'un İ süren komünist rejimi içinde bu selenin halline doğru kati adım (4 mış ise de bunlardan sonra gelen E * kendisi de asil ve büyük arazi sahi- ohn Kont Bethlen zamanında ricat 5.. lmiştir. Zirai reform Tibor Eck. din reisliği altında bir partinin K gramı idi. Fakat Nazi taraftarları dâvayı benimsemişler ve kendi ha- etleri isti k:mı;lırdu İmredi'nin iki gün evel ılllmsvaı"dı söylediği nutuktan anla- ; Yor ki macar hükümeti esaslı bir B İ reform programını tatbik etmek l Seredir. Yani “iktısadi muvazeneyi Tuma” kanuniyle Naziler bir silâh. b'.m'lııııhı'ıuıı edildikleri gibi, zirai re - kanuniyle de diğer mühim bir si- tan mahrum bırakılacaklardır. i.slrızıın kısası, Macaristan dış poli . sında Nazi Almanya'ya ve Faşist Yıı ya dost, fakat iç politikasında kvhğm ve faşistliğin düşmamdır. leüer arasındaki dostlukların ide- Moskova, 6 a.a. — Pravda gazete- si, Çin'de uzayıp giden harbı mevzuu bahsederek japonların arazi işgalin- de büyük müşkülâtla karşılaştıkları- nı yazıyor ve şunları ilâve ediyor: Japon ordusunun — mevcudu mah- duttur. Japonya, iptidaf maddeler sı- kıntısı çekiyor. Parası azalmış ve a- ğır sanayii de harbın mütemadiyen artan ihtiyaçlarını karşılıyamaz ol- muştur. Alman malları ile Meksika petrolları mübadele edilecek Nevyork, 6 a.a, — Taymis gazetesi, Meksika'dan aldığı bir habere istina- den şunu yazıyor : “Meksika petrol idaresi Almanya i- le iptidat bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşma mucibince Meksika petrolla- riyle alman malları mübadele edile- cektir. Şimdiye kadar bir çok irsalât yapılmıştır.” oK b Üğmde viyel ALE beraberliğine dayanmakta olduğu hak- kındaki hakikati bir defa daha tebarüz ettirmesi bakımından da bu vaziyet en. A. Ş. ESMER Milletler Cemiyeti konseyi toplantısı İngiliz heyetine Lord Halifaks riyaset edecek Londra, 6 aa. — Diplomatik maha- fil, Milletler Cemiyeti konseyine işti- rak edecek olan ingiliz heyetine biz- zat hariciye nazırı Lort Halifaks'ın ri yaıot edeceği keyfiyetine büyük bir e- Çin'in ecnebilerle ficarefinde inkişaf var Hong-kong, 6 a.a. — Gümrük | ma- kamları tarafından verilen malümata göre muhasematın — bidayetinden beri ilk defa olarak Çin'in ecnebi memle- ketlerle olan ticaretinde haziran ayın- da, bir fazlalık kaydedilmiştir. Bu ay zarfında Çin ticaret müvazenesinde 2 milyon dolar kadar lehte bir fark görülmüştür. Temmuz ayında Çin ih- racatı idhalâta nazaran 10.188.820 do- lar fazladır. Çin harici ticaretinde gö- rülen bu salâh sureti umumiyede Çin hükümeti tarafından yapılan kambiyo murakabesine atfedilmektedir. Japonya'daki son tayfun'un tahripleri Tokyo, 6 a.a. — Japonyanın merke- zinden geçen tayfun, geceleyin Hili şŞehrinde yangın çıkarmış ve iki bin ev yanmıştır. Bir çok ölü vardır. 'Tayfun, Japonya'nın şimali garbisi- ne doğru ilerlemektedir. yet v ktedir. Zannedildiğine göre ingiliz hükü- meti bu suretle dünyadaki — otorite ve kredisini — Milletler Cemiyetinin hizmetine koymak istediğini göstere- cektir. Diğer taraftan bilindiği gibi, Polon- ya'nın merkez ve şark Avrupa'sı me- selelerinin halline daha sıkı bir tarz- da iştirâkini temin için Londra ile Varşova arasında başlamış olan müza- kerelere Cenevre'de devam — edilmesi mukarrerdir. Bu meseleyi Lort Hali- faks'ın bizzat Bek ile görüşmesi daha muvafık olacaktır. Gvatkin - Henlayn mülâkatı, kındaki rapor zannedildiğinden — çok daha az endişe verici mahiyette çık- mış olmasına rağmen orta Avrupa me- selesi ingiliz siyasi — mahafilini pek çok meşgul eylemektedir. hak- Litvinof Cenevre'ye gidiyor Varşova, Gaa. — — Sovyet hariciye komiseri Litvinof, Paris'e uğradıktan sonra Cenevre'ye gitmek üzere dün buradan geçmiştir. Romen heyeti Bükreş, 6 a.a, — Milletler Cemiyeti konseyinin önümüzdeki toplantısına iştirâk edecek olan romen heyeti, ha- riciye nazırı Komnen'in riyaseti al- tında ek inazırı K l ve Romanya'nın Lâhey elçisi Pelle'- den mürekkeptir. Yukarda ve sağda: Durrei şato- sunda kıraliyetin ilânının 10 un- cu yıldönümü münasebetiyle ve- rilen resmi ziyafette kıral ve mil- li elbiseleriyle kıraliçe ve prensesler bir arada onuncu yıldönümü — münasebetiyle Kıral Zogo, ecnebi memleketlerde bulunan Arnavut siyasi mülteciler hakkında affi umumi ilân etmiştir. Bunlar oralarda bulunan arnavutluk elçiliklerine memlekte dönmek hak - larından istifade için müracaat ede - ceklerdir. Diğer taraftan Kıral, siyast cü- rümlerden dolayı mahküm olan do - kuz kişiyi de affetmiştir. Kıraliyetin ilânının 10 uncu y Amanılluk'la_l(ırallıim 10 unuı.Jılı Tiran, 6 a.a. — Kırallığın ilânının & ı * PAACTERT) umuü ltıyl “valde kıraliçe,, enstitüsü talebelerının kıral ve kıraliçe omındc yugtıklm ,ıyr tmluıratı Tuna Kıyıları muharriri : Falih Rıfkı ATAY En eski tarihi zamanlardan bugüne kadar Yugoslavya: Tarih - Seyahat mektupları - rakamlarla Yugoslavya. Yakında çıkıyor Denizaşırı muharriri : Falih Rıfkı ATAY Türk edebiyatının başlıca - seya- hat eseri olan bu kitabın ikinci ve nefis tabı Remzi Kitabevi ta- rafından basılmaktadır. Yakında çıkıyor 75 Kuruş. Kıral Alfons'un oğlu öldü Miyamay, 6 a.a. — Eski İspanya kı- ralı üçüncü Alfons'un oğlu olup bir o- TÜRKİYE BASINI Genç kıral Piyer'in 15 inci doğum yılı KURUN'da B. Asıın Uz, bu başlık- ha yazdığı başya l söy— lemektedir: “Bugün Yugoslavya'da büyük şen- likler oluyor. Dost ve müttefik mem- leket genç kıralı İkinci Piyer'in on beşinci doğum yılını kutlıyor. Bir kaç sene evel büyük kıral Aleksandr Marsilya'da alçakça bir suykaste kurban olduğu vakit derin bir matem içerisine düşen yugoslav milleti bü- tün ümitlerini oğlu Piyer'in şahsına çevirdi. Kahraman babasına — karşı besledikleri derin hürmet ve ınıiub beti bundan sonra y lav geçen genç kırala verdi. Esasen kıral Aleksandır hayatta i- ken veliahtının bedeni ve fikri ter- biyesine fevkalâde alâka gösterirdi. Kendisine ders verecek olan profe- sörlere şöyle demiştir : — Bütün yugoslav gençleri nasıl tahsil görüyorsa oğlumun da ayni şekilde terbiye edilmesini isterim. Aralarında hiç bir suretle farklı mu- amele yapmayınız, Kural Piyer 1923 senesinin eylülün- de dünyaya gelmiş olduğuna göre doğum tarihleri arasında görülen bu güzel tesadüfü iki mıllot ırumdıkı tomobil kazası neticesind al olan Kont Kavadonga, almış olduğu yaraların tesiriyle ölmüştür. " Şili'de çıkan isyanda 59 kişi ölmüş ! Şili Santiagosu, 6 a.a, — Dünkü hâ- diselerde 59 kişi ölmüştür. Bunların 58 i âsilerden ve bir sigorta binasına sığınarak teslim olmaktan imtina eden ve polise karşı silâh — kullananlardan- dır. Dahiliye nazırı, bütün Şili'de sükü- netin mevcut olduğunu beyan etmiş - tir. Hükümet, bu gibi isyan vakalarının önüne geçmek için meclisten fevkalâ- de selâhiyetler istiyecektir. — ——— Moskoya'da manevralar Moskova, 6 aa. — Müdafaa komise- ri mareşal Voroşilof, Moskova askeri kardeşçe dostlul. istikbaline ait hayırlı inkişaflara bu' alâmet sayabiliriz ve yugoslav mil- letinin bayram ettiği bugünde genç kırala bahtiyarlık, necip milletinin hayatında devamlı ve mesut inkişaf- lar dileriz,. ÇAMLICA TEPESİ CUMHURİYET'te “Hâdiseler ara- sında” sütunu muharriri B. Peyami Sefa yukarıki başlığı taşıyan yazı- sında diyor ki : “İstanbul'un en güzel tepesi Çam- hca'dır; fakat bu güzelliği fethet- mek için İkinci Mehmet'in ordusuna yaraşan orta çağlı bir asker iradesi lıznndır. Ayıklumıım paralanma. sına, d diz kıpııklu'mnı kötü bir ağrı yapışma- sına razı olduktan sonra böyle bir i- şe girişebilirsiniz. Bu yaz, bir pazar günü, ailevi bir grupla beraber bu tepenin dik, bozuk ve pis yokuşunu sert rüzgârmı yenmiye teşebbüs et- tik, fakat içimizde bu»az yn;lı ve bi- raz hasta olanl. 'e mu;tur. Mareşal, kumandan ve aoken]exle u- zun uzadıya görüşmüştür. İtalya'da ırkçılık Roma, 6 a.a, — Irkçılık sahasında a- lman tedbirler cümlesinden olarak dahiliye nezaretinden 19 yâhudi yük- sek memur vazifelerinden uzaklaştı- rılmışlardır. İzmir'de fuvar güreşleri İzmir, 6 (Telefonla) — Grup güreş müsabakalarına bugün de fuvar tiyat- rosunda devam edilmiştir. İzmir grup birinciliğini — kazanmış- tır. Finlandiye milli güreş takımı bu- gün gelli; müsabakaları yarın gece fuvarda yapılacaktır. Neticede Atlet takımımız Belgrad'a harekel elliler İstanbul, 6 (Telefonla) — Cumar- tesi günü Belgrat'ta başlıyacak olan dokuzuncu Balkan atletizm müsaba - kalarına iştirâk edecek atletlerimiz bu akşam konvansiyonel — treniyle Yugoslavya'ya hareket ettiler. Balkan tıp kongresi açılıyor İstanbul, 6 (Telefonla) — Balkan tıp kongresi yarın açılıyor. Bugün Yugoslavya ve Romanya murahhasları şehrimize geldiler. Yarımn de Bulgar delegasyonu gelecektir . Kültür Direktörleri arasında yeni fayin ve nakiller Münhal bulunan Rize kültür direk- törlüğüne Mersin kültür direktörü B. Hüsnü Söylemez'in Muş kültür direk- törlüğüne ilk tedrisat müfettişlerin- den B. Hilmi Tuncel'in, Isparta kül- tür direktörlüğüne Ordu kültür direk- törü B. Şeşket Aydın'ın, ve Çoruh kültür direktörü B. Mustafa Lütfi En- gin'in; Afyonkarahisar kültür direk- törlüğüne, Hakâri kültür direktörlü- ğüne Bursa ilk tedrisat müfettişlerin- den İhsan Kazandıoğlu'nun ve Deniz- li kültür direktörlüğüne de İstanbul ilk tedrisat müfettişlerinden — Hur- rem Arman'ın tayin ve nakilleri yük- sek tasdika iktiran etmiştir. K döndüler. Biraz yn.şlılu ve hır::-gı- rükler gibi şair yapılı insanlara da belediyenin ihmali bu güzelliği ya- sak etmiştir. Anlaşılıyor ki Hâmit'in ve Sami Paşazade Sezai'nin Çamlıca'sını u- nutmuşuz. Bu yükseklik idrakimizi aşıyor mu? İstanbul belediyesi için Çamlıca tepesi artık bir metafizik- tir. Orasmı romantik şairler ve kart filozoflar, topraktan ârşiâlâya fırla- yış hareketinin en güzel sivrilişi te- fâkki etsinler. Yokuşunu şiir süslesin ve tepesini felsefe doldursun, Bele- diyenin o kadar yükseklere çıkmıya niyeti yoktur. Gene de çıkmasa iyi eder. Rüzgâ- rın taaffüne mâni olabileceğini he- saplıyarak İstanbul'un çöplerini ora- ya istif etmeyi düşünebilir. Orada tabiati bizim bazı alâkalarımızdan daha az rahatsız. eden ihmalin de- vam etmesine razı olalım Çünkü İs- tanbul'un ifrazatı arasında karpuz kabuklarını ve konserva kutularını u'ıh.ıı daha berbat şeyler oldugunu değiliz. Yetim Çamlıca'yı u- nutmıya devam edebiıru at BİZE MAHSUS BİR USUL DÜŞÜNEMEZ MİYİZ? Resmi ve yarı resmi müesseselerin halka bazı cemilekârlıkları vardır: Nikâh memuru ve noter, —muayyen bir ücret mukabilinde dâvet olunur- lar. Aynı lutüf ve nezaketi seyyahla- rın yazı Türkiye'de geçirmek üzere geledeım gösteremez miyiz? Bun- lar şimdiki vaziyette ikamet tezke- resi için müracaata — mecburdurlar, Başka bir gün: “Karakola gelsin!,, diye haber gönderiliyor. Gidiyorlar. “Altı resminizi çıkarıp getirin!,, Er- tesi gün resim çıkarmak ve tekrar karakola gitmek lâzım geliyor. Halbuki İstanbul'a istirahat için gelenin nazarında bütün bunlar çok güç, çok külfetli işlerdir. Bilhassa düşünmeli ki bu adam ecnebidir. A- det bitmez, yol bilmez, belki de dil Bilmez... On beş gün, bir ay tâtil müddetini, harici âlemden alâkayı keserek tam bir sükün içinde, Mar- mırı yı, yahut boğuı wyndeı'ek ge ç k emeli, b ruyor. Mıııhrlenmınn keyfi kıçı- yor.. Varsın hiç bir memlekette mevcut olmıyan bize mahsus modern bir u- sulle bu nevi seyahları, aslâ şuraya buraya çağırmadan fevkalâde ko - laylıklara mazhar etsek... MM