18 Ağustos 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

—U g OLUS 18-8-1938 Edremit ve havalisine şifa veren Derman Yakında halka açılıyor Derman kaplıcası bu güzel binanın içindedir Geçen sene 9 eylülde temeli atırlan Edremit kaplıcası artık faaliyete geç- mek üzeredir. Bu ay sonlarında 30 a- ğüstosta yahut geçen sene temeli a- tıldığı 9 eylülde Balıkesir valisi E- tem Aykut'un huzuriyle açılış töre- ninin yapılması mukarrer bulunan bu kaplıca, Türkiyede emsaline nadir te- sadüf edilir bir şekilde, 10 köyün iş- tirâklerinden doğan bir köy birliği- nin müşterek yardım ve gayretleriyle vücut bulmuştur. Kaplıcanın eski hali çok iptidai ve sıhhi şartlara uygun olmıyan bir ha- vuzdan ibaretken bugün bu harabe her türlü asri tertibatiyle mükemmel ve modern bir kaplıca haline gelmiş- tir. İşe çok proğramlı bir tarzda baş- lanmış, mütehassıslardan azami isti- fade olunmuştur. Binanın tertip ve tanzimine ait direktifler, bugün tür- kiyenin yegâne Fizikoterapi müte- hassısı sayılan ve gerek Avrupa'da gerek Bursa'da ılıcalar üzerinde cid- di tetkikler yaparak eserler yazan Profesör Nüzhet Şakir tarafından ve- rilmiş ve kaplıcanın bu tavsiyelere göre projesini de kıymetli mimarları- mızdan İhsan Kutar yapmıştır. Çelikpalas'ın suyu ile meşgul olan su mühendisi Suphi Sukul, elektrik mühendisi Hasan Halet'in de kıymet- li ihtisaslarından istifade - olunmuş- tur. Kaplıcanın suyu eski halinde sene- nin ancak üç beş ayına münhasırdı ve bilhassa bu müddet zarfında bile ha- raret derecesi mütehavvildi, buna, 30 metreye kadar inen bir arteziyenle çare bulunmuş, daimi olarak ve 58 de- recei hararette çok sıcak bir su elde edilmiştir. Bu kaplıcanın tahlil raporlarına na- zaran madeni az sıcak sular sınıfın- dan oligometaligue, sulfat& ve bicar- bonat& calcigue ve soudigue, muhtelit bir su olduğu anlaşılmaktadır. Tahminen bir kilometre murabbar bir sahadan, yer yer çıkmakta olan ve büyük bir miktar tutan, bu suyun, hararet derecesi, muhtelif yerlerde, bariz farklar göstermektedir. Hali ha- zırda suyun 50-60 hararet derecesinde çıktığı yerler bulunduğuna göre, bu suyun, çok derinlerden geldiğine ve sathi sulardan olmayıp, nari sular sı- nıfından bulunduğuna hükmetmek icabeder. Profesör Nüzhet Şakir, raporunda bu kaplıcanın suyu ile beraber, bu su- yun çıktığı saha dahilinde, maden su- larında yaşamağa elverişli olan neba- tatın ve uzvi maddelerin neşvünema- sı dolayısiyle, bataklık şeklinde husü- le gelen çamur tedavide sudan daha fazla ehemmiyet ve kıy- meti olduğunu, bu çamurun bizzat daima yenilenen ve tazelenen ılıca suyu ile husule geldiği düşünülürse, kaplıcalarındaki, Karlsbad, denilen, sahasının, Avrupa Fransesbad'daki gibi, mur bir çok çamurlardan daha üstün bir kıymette bulunduğunu, binaenaleyh bu ılıca suyu üzerinde yapılacak te- sisatın aynı zamanda çamura da ait olması ve bu sayede Derman kaplıca- sının, Türkiye'de henüz fenni şekil- de hiç bir yerde bulunmıyan, çamur banyolarının, tedavideki, mühim ihti- yacı karşılıyacağını söylemektedir. Kâfi miktarda radyo-aktivitesi de bulnan Derman kaplıcasının bilhassa her türlü romatizmalı vakayie bilü- mum Nevrit ve Nevraljilere, kırık ve çıkıklara mafsal iltisaklarına kadın hastalıklarına karşı çok şafi hususi- yetleri olduğunu gene profesör Nüz- het Şakir bildirmektedir. Derman kaplıcası, Edremit'e üç ki- lometre ve otomobille beş dakikalık bir mesafede olduğu gibi her vakit ucuz banliyö trenleri de mevcut oldu- ğundan esasen şimdilik otele de bir ihtiyaç görülmemektedir. Eski harap havuzun imar ve ihyası, ayrıca yeniden yapılan büyük Der- man kaplıcası, hem binayı tenvir hem de suyu çıkarıp tevzi edecek olan mo- tör ve teferruatı, mefruşat, çamur kaplıcası Kaymakam Ömer Bedrettin, pro- fesör Nüzhet Şakir, Doktor Ni- zamettin banyoları ve kantini ile ancak 25 bin liraya yaklaşan bu tesisat, münhası- ran Altınoluk, Avcılar, Bostancı, Gü- re, İnönü, Kıizılkeçili, Küçükdere, Narlı, Şekviran, ve Zeytinli köyle- rinin köy kanununa göre vücude ge- tirdiği birlikle meydana getirilmiştir ki bu kadar kısa bir zamanda, böyle muazzam bir eserin tamamen köy pa- rasiyle başarılması Edremit köylüsü için bilhassa iftihar olunabilecek bir varlıktır. Kaplıcayı ve muhtelif bir çok fi- danlar dikilmiş parkını bütün güzel- liğiyle tenvir edecek elektrik tesisatı ileride, tesisatın kurulduğu Bostancı köyünü de tenvir edecektir. Binanın bulunduğu yer, muhitin istifadesi ba- kımından pek müsait bir yerdir. Burhaniye Ayvalık'la Havran ve Ba- lıkesir'e ve Edremit'e giden şoseler tam kaplıcanın yanından geçmekte, Balya Karaaydın hattının yolcu tren- leri de tam kaplıca önünde durmak- tadır. Bu itibarla Derman kaplıcası muhitin ihtiyacını kolayca ve ucuzca karşılryacak bir vaziyettedir. Gerek imar edilen eski kaplıca ve gerek yeni Derman kaplıcası bilhassa bu sene için köy birliği tarafından tutulacak bir müdür marifetiyle işle- tilecek ve bu idare birliğin seçeceği bir kontrol heyetiyle kaymakamlığın mürakabesi altında çalışacak fiyatlar da halkın istifadesi için çok ucuz ya- pılacaktır. Lüks banyoların saati, a- zami elli kuruş, diğerleri 25-30 kuruş olacak, umumi havuzlar da 5-10 kuru- şu geçmiyecek bütün Edremit, hattâ civar kazalar Derman kaplıcasının bu güzel eserin açılmasını dört gözle beklemektedir. 30 ağustosta, sayın vali Etem Ay- kut'un uğurlu eliyle Akçay'da süratle ilerlemekte olan gazino ve plâj tesisatı ve Havran'da yapılan hükümet konağiyle birlikte açılış tö- reni yapılacak olan Derman kaplıcası bu havali için çok sıhhi ve muazzam bir cümhuriyet eseridir. Feyizli idarenin yükselen bu eser- lerini gördükçe kabaran seviç ve he- mütecaviz bir ve yecanımız, üç seneyi zamandan beri Edremit'te bulunan ve güzel Edremitimiz bu ve emsali bir çok güzel eserleriyle tezyin eden kıy- lri- metli kaymal ve h miz Ömer Bedrettin Gökbele'nin pek yakında kazamızdan Aayrılacağı ha- beriyle kedere münkalip olmakta ise de bu gidişin kendileri için bir yük- seliş ve ilerleyiş yolu olduğunu bil- mek ve anlamış olmakla müteselliyiz. Temenni ettiğimiz cihet kendileri- ni istihlâf edeçek zevatın da aynı yolda devam etmelrini ve tabiatın bu diyara bahşettiği güzelleşme ve imar kabiliyetinin inkişafına hizmet eyle- meleridir. |günkü arazisi evelce Tunus Efes ve Sur Vapurları Yakında sefere başlıyacaklar İzmir, (Hususi) — İzmir limanı i- çin Almanya'da inşa ettirilen ve her biri 250 şer bin liraya malolan Efes ve Sur vapurlarından Sur vapuru da pa- zar sabahı limanımıza gelmiştir. Va - pur yolda hafif fırtınaya tutulmuşsa da en ufak bir ârıza geçirmeden gel- miştir. 12 mil süratinde, çift uskurlu olan bu vapur da 720 yolcu istiap edecek cesamettedir. Vapur çok kullanışlı her türlü konforu haizdir. Dizel motöriy- le müteharriktir. Her iki vapurun sürat tecrübeleri bu hafta içinde yapılacak ve tesellüm muamelesi ikmal edilecektir. Bu iki vapur pek yakında liman seferlerine başlıyacaktır. Üç büyük köye su veren köy Harmandalı Şarkışla, (Hususi) — Şarkışla'nın Deliilyas nahiyesinin güzel köylerin- den birisi de Harmandalı'dır. Köy 72 evin çevrelediği beyaz evlerin içerisin de 400 nüfus Yıldan yıla nüfus nisbeti üzerinde büyük ar- yaşamaktadır. tımlar göze çarpmaktadır. Köyün bu- köyüne âitmiş. Tunus köylüleri bu sahayı köy Har - man zamanı burada toplanırlar, har - harmanlığı haline getirmişler, manlarını yaparlarmış. Sonraları bu- raya birkaç ev yapmıya başlıyorlar, ev ler gittikçe çoğalmıya ve büyük bir köy haline gelmiye başiryor. O gün- den bugüne “Harmandalı,, köylüler buraya Bu şekilde Harmandalı köyü de kurulmuş oluyor. sırtına diyorlar. Köy evleri çıplak bir dağın yaslanarak sıralanır ve köyün manza- rasını çok güzelleştirir. Köyün içme suları bol ve iyidir. Karatunus, Taşlıhöyük köylerini bir - leştiren yolda hafif ve güzel sular var- dır. Bu sular Kızılırmak'a, Ceyhan'a, Fırat'a akar. Bundan dolayı köylüler bizim sularımız üç denize su veriyor diye övünürler, Köyün işleri ile uğra- şan iş görür bir genç muhtarı vardır. Hemen diyebilirim ki bütün köylü pehlivanlığa heves ederek güreşçilik köyde almış yürümüştür. Konuşmala- rında ve istirahat günlerinde hep peh- livanlıkla meşgul olurlar. Köylü haya- tını ziraat ve koyunculukla idare et- mektedir. - N. N. Sivas'ta 4 eylül bayramı Sıvas, (Hususi) — Büyük Şef'in 4 eylül 1919 da Sıvas kongresini aç- tığı günün yılddnümü burada her yıl büyük tezahüratla kutlanmakta- dir. Bu yıl da bu ünlü günü canlı ve mânalı olarak ve geçen yıllardan daha üstün bir şekilde kutlamak için hazırlıklara başlanmıştır. Atatüîk_okulu Sivas modern bir kültür müessesesi daha kazandı Sivas (Hususi) — Şehrimizde 50000 lira sarfiyle yapılmakta olan — bütün teşkilâtı haiz modern Atatürk ilk öku- lu ikmal edilmiş olduğundan 4 eylül bayramında törenle açılacaktır. Bu o- kul gündüzleri ilk okul, geceleri de ak- şam kız sanat okulu olarak — tedrisat yapacaktır. Bu yıl ilk defa olarak kül- tür bakanlığı şehrimizde, bir akşam kız sanat okulu açmış olacaktır. Vilâ- yetimiz tahsil çağındaki — çocukların çokluğunu göz önünde bulundurarak bu yıl şehrimizde iki yer.i okul yeptır- miıya Varar verte.şt'r Seferihisar'da Su işleri hallediliyor Seferihisar, 13 (Hususi) — Seferi - hisar belediyesinin 60 bin lira sarfiy- le modern ve sistematik tazyikli bir su tesisatı meydana getirmek teşeb - büsü hakikat şekline girmiştir. Tanzim edilen projeler vekâlet ta - rafından tasdik edildiğinden tesisat, ve inşaat işleri dolayısiyle bugünlerde münakasaya çıkarılacaktır. Seferihisar halkının büyük bir der - di olan su ihtiyacı hiç şüphesiz kiâ bu teşebbüs dolayısiyle ortadan tama- men kalkmış bulunacaktır. Halihazır su teşkilâtı esasen ihtiya- ca kâfi gelmemekte, ve dolayısiyle yaz mevsiminde halk sususzlukla mü- cadele mecburiyetinde kalmaktadır. Bu derdi yakından gören belediye re- isimiz Mehmet Orhun'un bu sahadaki faaliyeti memnuniyetle karşılanmıştır. Önümüzdeki ilkbahara kadar tesisat tamamalanacak, Seferihisar halkı bol suya kavuşacaktır. Yeni bulunan su menbarı şehrimize dokuz kilometre u- Doğu bölgelerin de Köylü topraksızlıktan toprak Sahipsizlikten Kurtarılıyor Iğdır, (Hususi) — İnbat kuveti ile meşhur Iğdır ovasının müs- tesna bir köşesi vardır: Alikızıl... Ağrı dağı şimal eteğinin he- men dibine serpilmiş olan tahminen 6-7 bin dekar genişliğindeki bu kıymetli toprak parçası ayrıca, Bulakbaşı pınarlarından ge- len müstakil ve bol suya sahip olmak hususiyetini de taşırdı. Cirit oyunu Halkevi bu eski sporumuzun himayesine çalışıyor Kars, (Hususi) — Türklerin en eski spor oyunlarından olan ciridin Kars köylüsü arasında yeni baştan canlan- masını temin için Halkevi spor ko- mitesi tarafından tertip edilen cirit müsabakasına köylü ve şehirli bu işten anlıyan atlariyle beraber davet edil - miş ve pazar günü saat 1,5 da tayyare alanında toplanan 2000 kişiyi müteca- viz halk huzurunda çok heyecanlı ge- çen bir cirit müsabakası yapılmıştır. Müsabakada İlbay Akif Eyidoğan bulunmuş sonuna kadar takip et- miştir. Bu atlı spor talimleri çok me- haretli hareketlerle 4 saat kadar sür- müş ve türkün tarihi olan bu sporu canlandırmıştır. Köylerden gelen at- lrlara Halkevi tarafından ikram edil - miş ve bu hareketlerin tekrarı komi- teden istenmiştir. Bir_;o—cuk Atla denize girdi; attan düşünce boğuldu İzmir, (Hususi) — Pazar günü Ur- la'da bir deniz kazası olmuştur. Urla'"- da denize girmek üzere halkın toplan- dığı Kalabak mevkiinde 13 yaşında Halit isminde bir çocuk atla denize girmiş, yüzerken düşerek gular aracın da kaybolmuştur. Zavallr çocuk yarım saat devam eden aramalardan — sonra denizin dibinde, çamura saplanmış va- ziyette bulunmuştur. Boğulan çocu- ğun cesedinin defnine ruhsat veril- miştir, Kangalda park Kangal, (Hususi) — Kangal beledi- yesi kasabada büyük bir park vücude getirmiş, kasabanın otel ve gazino ih- zaktadır. Bu menbaın etrafındaki ara- zi belediyece istimlâk edilmiştir, tiyacını karşılamaâk üzere de inşaata başlamıştır. Türkün çelik iradesi önünde eriyip giden Ağrı hâdisesini mü- teakip ihtiyati tedbir olarak bu mıntaka yasak çevre içerisine a- İmmış ve bu suretle oralar, ge- çen yıla kadar,yalnız yabani do- muzların-ve vahşi hayvanların cevelângâhı vaziyetinde kalmış- tır. Cumhuriyet hükümeti geçen sene bu yasak kaydını kaldırmıştır. Doğuda emniyetsizlik mefhumu artık kâalma- mış olduğunu bilfiil ifade eden bu ka- rar, milli ekonomi bakımından da Iğ- dır için mesut bir kazanç teşkil etmek- tedir. Gödekli ve Aratan — köylerinin en kıymetli tarlaları her sene taşan A- ras nehrinin suları altında harap ©- lur, ve yüzlerce aile, ekinlerinin başın- da boynu bükük kalırlardı. Şimdi bu köylerden bir çoğu Alikızıl'a yerleşti- rilmiş ve kendilerine toprak tevzi 0o- lunmuştur. Bu yeni bölgede — bir yıl zarfında ihya edilen üzüm bağlarının sahası 4000 dekarı bulmuştur. Fakat, kanalları uzun zaman metrük kaldıği için bu verimli topraklar susuzdu. De- ğerli İlçebay İhsan Olgun'un teşeb- büsü, Başköy ve Taşburun nahiyeleri halkmın — yardımlariyle ilkbaharda başlıyan kanal açma ve temizleme ame- liyesi; 4000 işçi çalıştırılmak suretiyle sona ermiş ve bölge yeniden suya ka- vuşmuştur, Suyun geçtiği — yerlerde gelecek sene pamuk ve çeltik ekmek üzere, köylüler şimdiden topraklarını hazırlamıya koyulmuşlardır. Dursunbey panayırı kapandı Balıkesir, (Hususi) — 10 ağustostâ açılan ve beş gün devam eden Dursun-| bey panayırı pazar akşamı sona ermiş”| tir. Panayırın son günü Kızılay ve Ço cuk Esirgeme Kurüumları menfaatint! pehlivan güreşleri yapılmıştır, “Su çıktı,, ve “Saz,, adiyle anılan yerde ku” rulan panayıra bir çok alıcı ve satıci” lar iştirâk etmiştir. 18 ağustos perşembe günü de Kep' süt panayırı açılacak ve beş gün de * vam edecektir. | İYURTTAN RESİMLER.,