13 Kasım 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

T — Ka * VEA : ANSUN A SDi ükümeli ö d Cumartesi Uluş bastmevi l 3 Çankırı Caddesi: Ankara S?N;EŞRIN TELEFON -'ısTn'ğ'nıZ. îîî?’?'î'îâ'm tosa No.5854 İdare ” 1061 İKİNCİ SAYFAMIZDA : Tayyare piyangosu numaralarının tam İistesi Atatürk şark vilâyetlerimizde bir tetkik seyahatine çıktılar “ Atatürk ,, eserinden Bazı istinsahlar Te » Atatürk ve yeni Türkiye hakkın - a bütün lisanlarda bir çok kitablar "î"_edümüh'r. Bunlardan bir kısmi Sünün hâdise meraklılarına ceva Dermiştir. Daha büyük bir tedkik| $) ".ı?h“"lü olan diğer bir kısmı ise po- ı.u.'h“ ve edebiyat tarih kâlliyatları içinde kıymetlerini muhafaza ederek Yaşayacaklardır. Bu silsile arasında en son neşrolu- Nan eser, alman tarihçisi Herbert Melzig'in “Atatürk,, unvanlı üç yüz tayfalık kitabıdır. Bay Melzig eski - enberi osmanlı ve türk tarihi ile Uğraşıyor. Kanuni Süleyman senele- Yi hakkında gayet geniş etüdler yap- Mıştır. Melzig türkçe bilir. Gerek Memleketimisin, gerek başka mem - lğke!ler evrak haznelerinde ve kü- h_jb"“nderinde bulunan türkçe me- tinlerden istifade etmiştir. Geçen- '...rd' onun yeni eserini takdim etti - Bimiz vakit söyldiğimiz gibi, yeni “Atatürk,, kitabı, Atatürk'ün eşsiz tahsiyetile onun eseri olan kurtuluş harbını ve büyük türk inkılâbını, kuvvetli bir tarihi ve politik görüşle anlatmakta, inkılâbımızın hususi- Yetlerini ve mucib sebeblerini etraflı bir şekilde anlatmaktadır. Melzig'in eseri hakkında bir fikir edinmeleri için, bugün “Ulus,, okur- rına rastgele bazı pasajlar istinsah ediyoruz: 19 mayısta Mustafa Kemal Mira- laylığa terfi etti. Arıburnundaki mu- harebeler temmuz sonuna kadar sür- dü. İngilizler, muharebeye, yeni ve büyük kuvvetler sokmağa devam edi- yorlardı. Ağır havan toplarını da ka- Faya çıkarmış olduklarından, türk Mevzileri, ingiliz kara ve deniz ba- taryalarının devamlı ve imha edici ateşi altında idi. Mustafa Kemalin !9 uncu fırkasından maada, takviye için daha başka fırkalar da - getiril- Mişti. Cephe, şimal grupunun kuman- dası altında olan her iki Anafarta sa- hasına doğru, yani, şimal istikame- tinde uzanıyordu. Mustafa Kemal, ingilizlerin, ken- di cephesine kati darbeyi bu nokta- dan indirmeğe kalkışacaklarını önce- den tahmin etti ve muhtelif kuman- danlıkları grup kumandanlığında bir- leştirmek lüzumu olduğunu derhal gördü, Üçüncü kolordu kumandanı bu Zarureti kavrıyamadığından, onu ık Na edinceye kadar çok zahmet çekti. İlk takviye kuvvetlerine kumanda e- den ve kendisine, birlikte hareket €- debileceklerini söyliyen bir a)man Miralayına, kısaca Ve kati bir ifade ile: — Ber şey yolundadır. .Aîa?iyı Ve düşmanı sizden daha iyi biliyo- Yum, Ben kumanda edeceğiml,, ceva- bınr verdi. Miralay da buna kani ol- duğu için, bu kararı umun?î karargâ- ha bizzat telefonla bildirdi. O, eski kuvvetleri i fikirlere yeni bir şekil yermeğe âz- Metti. “Hal” de ne varsa hepsini req- detti ve yalnız âtiyi, osmanlı devleti- nin enkazı altından, Anadolunun eĞ kenmez kuvvet 1(:—1Y“akıa"iyıe bala hya etmeğe ve nen millt bir türk devleti ııî:ırîî: enğlini bi i. O,türk mi elini takib etti. O an — Anado- biricik kurtuluş imkânı ol n lunun Yenidenşcanıanması fikrini, şu- urunda milli bir sır olarak taşıdı. © Şark meselesini kim halledecekth. Türkiyenin de başta bulunan n kir adamları, siyast bitkinlik- VE kir kausu ortasında bu Süual€ cevda bulmak için kafalarını yoruyorîar L Bunun, türk görüşüne göre cevabını Yalnız bir kişi biliyordu. ©, barire: Vabır şuurunda milli bir sIr olarak ta- şıdı. Bu meseleyi tür letmesi lâzımgeldiğini ve b e takiaalarinin VET i? k milletinin hal- u davânın ecek- ni yalnız bir tek kişi biliyordu. Os- manlı tarihinin geçmişteki asırlarını, yalnız © tahlil ve tefsir ederek tari- hin gizli kararına muttali olmuştu. 1908 ihtilâli, onun için, osmanlı anayasa tarihinin facialı komedisin- de sadece bir sahne idi. . Mustafa Kemali yüksek kuman- danların çoğuna üstün kılan vasıf, ölümü istihkar etmek ve şecaat gös- termek hususunda askerlerine en bü- yük örnek olmasıdır. Mustafa Kemal, genel kurmayla münasebetini muhafaza etti; bir ta- raftan orduda artmış olan kısımların en ufak hareketlerini takib ederken, diğer taraftan, düşmanların siyasi entrikalarını ve millette gittikçe kuv- vetli bir şekil alan reaksiyon tezahür- lerini gözü önünden ayırmadı. Gerek askeri gerekse siyasi vaziyet hakkında tam bir intiba hasıl etti ve bu intibainı, dünya harbı sonundaki cihan hâdisele- riyle mezcetti. O, o günlerde, trpkt bü- yük bir meydan muharebesinin arife- sindeki ruh haleti ile yaşryarak, s0- ğukkanlılıkla, büyük devletlerle hali- feye karşı stratejisini hazırladı. He- defini can ve yürekten tesbit etti. Bu hedef; “Hürriyet ve vatan!” idi ve ondan sonra da ruhundan kopan (Sonu 5. inci sayfada) LA v Kadrolar Cumhuriyet devrine kadar, kadro tâbirinden, yalnız, hükümet memu - riyetlerine intikal ederdik. Türk va - tandaşının hayat gayesi, devlet hiz- metleri kadrosunda bir açığa kapı- lanmakâı. 1908 den 1918 e kadar on yıl devam eden meşrutiyet devrinde bile, münevverler yatağı addettiği- miz İstanbul şehrinin türklüğü, Be- yoğlunda bir dükkân fethetmemiş- tir. Osmanlı maarifi de esasen bu maksadla kurulmuştur. Maksad bir memuriyet elde etmek olduğuna ve bunun için diploma kifayet ettiğine göre, talebeler, serbest hayat mesu - liyetlerine göğüs gerecek savaşçılar gibi dğil, elindeki imzalı kâğıda, muayyen bir akçe ile, hazneden öde- necek namzedler gibi çalışırlardı: öğrenmiyerek ve bilmiyerek, yahud yarımyamalak bir terbiye ile mek- tebden çıkarlardı. Serbest hayat kad- rolarının hiç birinde buna imkân yoktur. Cumhuriyet Türkiyesi ise, şimdi, baştan başa yeni asrın fikir, iş, teknik ve teşebbüs terbiyesini alan ferdlere muhtaçtır. Hemen her kadro, senelerce mekteb mezunu is- tihlâk edecek kadar, açıktır. İşte hü- kümet programının kültür müessese- lerini “mahreci aklâm,, telâkki edil- mekten uzaklaştırma hakkındaki fıkrasına, bu bakımdan, bütün genç- liğin ve çocuk babalarının dikkat et- melerini tavsiye ederiz. Herkes oku- makla memur olursa, bütün diğer hizmetler cehaletin elinde inkişaf- sızlığa mahküm olacaklar veya türk- ler elinde bulunmayacaklar gibi, ha- zin bir tezada düşmek istemeyiz. Okumuş çiftçi ,okumuş küçük esnaf, okumuş atelye sahibleri, okumuş za- naatçi, okumuş satıcı .okumuş bak- kal, okumuş işçi, hulâsa, kültür mü- * | esseselerimiz, yirminci asır Türkiye- b | sinin bütün inşa davâsını başaracak kadroların hepsini birden okumuş- larla ve öğrenmişlerle cihazlamak vazifesi karşısmdadır. Gençlerimiz, mekteblerde nasıl olsa devlet tara- fından maişetleri emniyet altına alı - nacağı itminanı ile değil, serbest ha- yat savaşında muvaffak olmağa ya - rar marifetler ve melekeler elde et - - SA V8. Ç ŞCONE | I.. Atatürk'ün den ayrılmışlardır. Ankara, 12 (A.A.) — Reisicümhur Atatürk beraberlerinde Başvekil Celâl Bayar, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, Nafıa Vekili Çetinkaya olduğu halde bu akşam saat 17.50 de hususi trenle şark vilâyetlerinde bir tetkik seyahati yapmak üzere şehrimiz- Reisicümhür, “istâsyonda B. M. Meclisi Reist Abdülhalik Renda, bütün Vekiller; Müsteşarlar, Mebuslar, Generaller, An- kara Vali ve Belediye Reisi, Vekâletler yüksek memruları, An- kara Garnizon ve Merkez Kumandanları tarafından uğurlan- mışlar ve istasyonda toplanmış olan kalabalık bir halk kütlesi tarafından alkışlanmışlar ve selâmlanmışlardır. Atatürk hareketlerinden evvel hususi vagonlarında hareketleri nn B. Menemencioğlu Beyrutta Muhtelif meseleler üzerinde müzakereler yapılacak Adana; 12 (Husust Muhabirimizden) — -Berut'tan bildirili. yor: gece Türkiye Dış İşler Siyasi Müsteşarı Fransanın Suriye Fevkalâde Komiseri Kont dö Martel dün B. Numan Menemenci« oğlu şerefine büyük bir ziyafet verdi. Ziyafette konsoloslarımız, Lübnan ve Suriye devletleri erkâ. nı ve Hatay seçimini kontrol edecek olan Milletler Cemiyeti he« yeti reisi ile sekreteri hazır bulunmuşlardır. Yen_ıî demiryollarımızı açmak ve Diyarbekir - Irak hattının temel atma töreninde bulunmak üzere dün şarka hareköt eden Nafıa Bakanı B. Ali Çetinkaya ve mebuslarımız Yeni demiryollarımız Heyet dün Sıvas yoluyla Divrikiye hareket etti / Siyas - Erzurum - Kafkas hattının - Sivas - Divriki kısmı ile Çe- tinkaya - Malatya iltisak hattının işletmeğe açılması ve Diyarbe- kir - İrak - Iran hatlarının temel atma törenlerinde bulunacak o- lan davetlileri hamil hususi tren dün saat 16 da Sivas'a hareket etmiştir. Hususi treride mebuslarımız, Bayındırlık Bakanlığı si- yasi ve idari müsteşarları, Devlet Demiryolları Genel Direktörü ve gazete mümessilleri bulunmaktadır. Hususi tren yarın Sivas'a va- racak, Sıvas'ta devlet demiryol- larma aid makina ve vagon atel- yeleri ile işçi ve ameleler için ya- pılacak binaların yerleri görüle- cektir. Hususi tren yarım gece Sıvastan ha- reket edecek ve pazar günü Divirikiye varacaktır. Divirikide, istasyonun Si- srasa haban tarafında hir tak vanılmıs ve istasyonun münasib bir yerinde nu- tuk verecekler için bir kürsü - kurul- müuştur. Davetlileri götüren hususi tren bu makasta dolacaktır. Davetliler burada trenden inecekler ve kendilerini karşı- Ityanlarla beraber kürsünün bulundu- ğu yere gideceklerdir. Nutuklar söy- lendikten sonra hattın üzerine geril- (Somu 5. inci savfada) Kömür ucuzladı Hükümet programındaki hayatı u- cuzlatma tedbirlerinin bir başlangıcı olmak ve Ankaranın âcil olan kömür ihtiyacını temin etmek üzere dün çok hayırlı bir karar verilmiştir. İktisad ve Nafıa Vekâletleri arasındaki gö- (Samıt £ inci savfada) B. Numan Menemencioğlu Lübnan hükümeti erkânını ziya» ret etmiş ve bu ziyaretler iade olunmuştur. Mumaileyh Hatay ve Suriye gazetecilerini kabul ederek beyanatta bulunmuş ve demiştir ki: “— Seyahatim, Kont dö Martel'i dostane bir şekilde ziyaret - içindir. Bittabi bu arada bizi alâkadar eden müuhtelif işler üzerinde de müzake« reler yapacağım. — Bu müzakerelerin Hatay işlerine müteallik olacağı şüp- hesizdir. Yakında Şama gideceğim, Bundan maksadım da, dostum olan Suriye hükümeti Başveziri B. Cemil Mürdüm'ün İstanbul ziyaretini iade etmektir. Herhangi bir anlaşma ya- pılacağı hakkında dolaşan rivayetler asılsızdır. İş Banksının Hatay şubeleri Türkiye İş Bankasının Hatay şu- belerti yakında açılacaktır. Banka Ha- (Sonu 5. inci sayfada) Bugün 12 sayfalık Ankara ilâvesi Müvezzilerden mutlaka isteyiniz GENE BUGÜN 7. inci sayfada : Çocuk Yarınki sayımızda Sinema 4 PUUKAAUM AUA AAA KUUK UUKU UU KUK AAA KUUK GA AUK GKUK A G UG KKO U AUA K KA U UGU RU G UK AUA SAYAAKAAAKURAAA KA KU AA KUUK AA KKK U KOKG UK KO KA KURGA UU AAA RA AAA KA GA U KA UA KOUK G UGU NUK AAA AA AE” KARANANAAAMA AAA AAA DU KUKU KUCILAKACUA LA