14 Kasım 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Pazar Ulus basımevi ae 14 Çankırı Caddesi: Ankara Ğ vome SONTEŞRİN 'TELEFON K97 Başmuharrir 1063 Möyer Çi Yazı iş. Müdürü — 1062 No. 5855 İdare D Ö Telgrafı Ulus - Ankara 5 KURUŞ ULUS ADIMIZ ANDIMIZDIR. Yedinci sayfamızda Bıgg_'ı:ln: Sinema Atatürk Sivas'ta tetkikler yaptılar Atatlirk'ün nutkundaki şehircilik lerine temas eden direktifler hak- kında Başvekilimiz Celâl Bayar hü- kümet —programında — demişti ki: — İstanbuldan başlanarak - coğrafi Mevkii ve tabil güzelliği seyyah cel- kne müsait şehirlerimizin bir plân dahilinde ve bu maksadlarla imarına devlet bütçesinden yardım edilecek- tir.,, Bu fıkrayı dinliyen veya okuyan- ların ilk hatırmma gelen şehir, İstan> bul olmuştur: İstanbul denince, onu, Marmara kıyıları, Bursa ve Yalova ile birlikte almak lâzımdır: şimdiki Sürat vasıtaları devrinde turizm nok- fasr olmaz: turizm bölgesi olur. Dal- Maçya, irili ufaklı birçok kasabalardan mürekkeb böyle bir bölgedir. En bü- Yük şehirler bile, kendilerini uzak yakın civarları ile, bölgeleştirmek lüzumunu duymuşlardır. Atlı araba Sağının oturan seyyahl'ı kalmamıştır: Bunlar artık hastalar, veya arkeoloğ- lar, yahut kütübhane âlimleridir. Sü- Tat, birçok şeylerde olduğu gibi, se- Yyahat zevkinde de derin bir inkılâb yaptı. Eski osmanlı maarif nezareti bi- Nasının arka odalarından birinde, şe- hirci sanatkâr Prost'un harta, plân, kroki ve kabartmalarını seyrediyo- Tum. İstanbul ve Beyoğlu taraflarının Projeleri hemen hemen bitmişti: uç- Tazı iğne ile eski şehir hartasına iliş- tirilmiş birçok şeridler, yeni İstan- bul caddelerini gösteriyor. Çocukluk- tan beri zihnimizi işgal eden birçök '_'j'ğ YKS KETAY e EPYARİAD " düye'” Şehirciyi en çok endişelendiren Meselelerden biri, İstanbul limanıdır. Birçok mütehassıslar, limanın yeri Üzerinde tereddüd etmişler, bir ta- kımları da acele hüküm vermişlerdir. Acaba limanı nereye koymalı? Bu, Plânın kati şekil alması için halledi- lecek hayati bir meseledir ve onu, Ancak, devlet helledebilir. Şimdiki limanın, şehrin Avrupa kıyısında üç kısmı var: Galata tih- tımı, Sirkeci rıhtımı. ve Kürüçeşme kömür depoları! Galata rıltımının garib bir vazi- Yeti vardır: bu rrhtimı demiryolları- a bağlamak imkânsızdır. Fakat Av- Tupanın bazı limanlarında da, rıhtım- larla istasyonlar arasında, otomobil Ve kamyonlarla nakliyat yapıldığı o- kur, Ancak bunların kolaylıkla, sürat- le ve masrafsızca hareketlerini temin €decek yollar ve parklar yapılmak Tâzımdir. Galata rıhtımi, bu şartla, Vazife görmekte devam edebilir. Sirkeci rıhtımı demiryoluna bağlı İte de, vaziyet her türlü genişlemele- Ti imkânsız kılmaktadır. Sarayburnu tahrib olunmaksızın, Sirkeci'den bü- Yük mikyasta — istifade — edilemez. Fery Boot, bugünkü — kargaşalığı ancak artıracaktır. Diğer taraftan, Şebirci sanatkârın fikrince, Galata köprüsünü Sarayburnu'na birleştire- €ek şahil yolu, cihanın en güzel ge- Zintilerinden — biri — olacaktır. ve #imdi, cihanın en çürkin binaları ile kaplanmış olan rrhtim, bunu da men- €tmektedir. Hulâsa Sirkeci — rıhtımı, Yehircilik bakımından, faydadan faz- Mahzurları olan bir parçadır. Mühim bir nokta daha var: Gala- fa ve Sirkeci rrhtımları, İstanbul şeh- Tinin mahalli irtibatlarını temin eden Seyrüsefer kavsi kenarlarındadır. İs- tanbul inkişaf ottikçe, dış bareketle Birlikte iç hareket de ertacağına gÖ- Te, bir gün bu kavsin içi mahşere dönebilir. Deniz tayyarelerinin tabil bir nakliye vasıtaları olacağı günle- Tin de yaklaştığım unutmayınız! Btgün Galata tarafı için yapıl- Tiakta olan masraf, boş değildir: Ü- kü bu rrhtımlardan şehir, her zaman. Dihayet kendi mahalli irtibatları ve- Ya Marmara seyrüseferi için istifade tdecektir. Karataksileri kadar çoğa” Tacak olan, deniztaksileri de buralara Yanaşacaktır. Hayır, gelecek zamanların limanı İstanbulun Marmara tarafında, Ata türk bulvarımın nihayetinde olmalır İstanbulun yeni Plânını seyrederken Falih Rıfkı ATAY Jarda, ancak hükümetin kararma gö- ve hareket edebilir. Prost' da öyle ya- piyor. Prost, şehri yeni caddeler, mey- danlar ve yollarla cihazlarken, büyük bir akıl sağlığı ile, ve mevcud im-| kânları göz önünde tutarak, hareket ediyor. Herhangi yeni bir yol açılır- ken, İstanbul'da üç masraf mukaye- sesi yapılabilir: istimlâk ederek aç- mak mı, tünel yapmak mr, yahud a$- | ma yol mu daha ucuz ve faydalı olur? Çünkü İstanbul, birçok noktalarında, her üç tertibe elverişlidir. Tesbit 0- Junmuayan bir plâna aid sır ifşasına kimse izinli olmadığı için, yer tasrih etmemekliğimi mazur görmelisiniz. Fakat Prost'un sanatına emniyet edi- Jecek, ve Onun plânı, bir kül alarak alınıp, şurası burast tahzib edilmiye- cek, ve ispekülasyoncularla diğer menfaatçilerin tesirleri önüne geçile- cek olursa, pek az zamanda ve kolay- ca, Atatürk devri İstanbulunun yeni çehresi belirebilecektir. Şehirei sanatkâr, şehre aid büti davâları başarmak — zaruretindedir: plân yaptığı zaman, onun gerçeleşme imkânlarını da hazırlıyacaktır. Onun için Prost bir de kanun projesi üzerin- de uğraşıyor ve bunun için bütün dev- tetlerin kanunlarından faydalandıktan başka, bunların en iyi hükümlerini İstanbulun husust şartları ile uyuş- turmağa çalışıyor. Bu kanun, şüphe- siz, bütün Türkiye şehirleri için de istifadeli olacaktır. Yepyeni bir cad- Büyük Şef halk tarafından coşkun ve heyecanlı tezahürlerle karşı K Atatürk istasyonda karşılayı- cıların ellerini sıkmışlar, kendi- lerini selâmlıyan tazim kıtasının İönünden yürüyerek geçmişler, |asker ve mekteblilere ve istasyo- nu dolduran halka iltifat etmiş- lerdir. Buradan — ötomobillerle Halkevine gelmişler, bütün güzer- gâhta yollara dökülen halkın coşkun tezahüratiyle kargılaşmışlardır. Reisicumhur — Atatürk, Halkevin- den sonra Sıvas koağgresinin aktedil- |miş olduğu liseyi şereflendirmişler- dir. Lisede dersaneleri gezmişler, ta- doğruca de bir şehir parçasını ihya ettiği va- (Sonu & inci sayfada) Suriye seyahati Dış Bakanlığı siyasi müsteşarı Numan Menemencioğlu bir iki gün- denberi, Beyrut'ta, Fransa'nın Suri. ye fevkalâde komiseri Kont dö Mar. tel'in misafiri ” bulunmaktadır. Mil. letler cemiyeti namma Hatay'a ge - len seçim kontrol delegeleri dahi Beyrut'tadırlar. Türkiye — Suriye smırından Bey- rut'a kadar ve Beyrut'ta Dış Bakan- lığı siyasi müsteşarına bizi gerçek- den mütehassis edecek şevkli ve he yecanlı bir kabul gösterilmiştir. Bu hal, komşu milletler arasında, müm kün olduğu zannolunan kalbi uzak. İaşmamı, Halk' ve bakiki yurd. sever suriyeliler tarafından nasıl reddedilmiş bulunduğunu isbat eder. Numan Menemencioğl yarme hati, bir nezaket ziyaretinden ibaret olsa dahi, Hatay seçiminin başlamak üzere bulunduğu bir za: ee hükümetin salâhiyettar mümessille - ri arasında bazı ciddi konuşmal fırsat vermemesine imkân yoktu. Çünkü, eğer Fransa ve Suriye ile Türkiye ını_mdıln' karşılıklı müna- sebetlerin iyi inkişafında ve üç mil. let komşuluğunun bölgemiz b eden bir dayanışma haline gelmesinde Hatay davâsının ehemi- yeti ne kadar büyükse, gerek F Ve gerok Suriye'nin, halledilmiş olan bu davânım, iyi neticelerini tama: wermesine yardım etmeleri de o ka - ruhu tatbik olunmak, türk milletinin Hatay türklüğü meselesindeki derin bassaslığı takdir edilmek lâzım ge- lir. Bizler barışçı ve hakçıyız. Ve ha- kiki barışçılığın, tcahhüdlere riayet, fakat şekli kurtarma gayreti değil, samimi riayet esası üzerino kurula - bileceği kanaatindeyiz. Fransa'nım şimdiye kadarki hareket tarzı, Ata- | türk'ün ağzından, en iyi tarifini bul- muştur. Cihan sulhu meşelelerinin | bemen her noktasında mutabık ol- duğumuz Fransa ile, devletlerimizi €n yakından alâkalandıran bölgeye aid işlerde uzaklaşıp ayrılmak hata dir. Gar ve Fery Boot, bütün me> Beleler burada halledilmelidir. Fakat şehirci sanatkâr, bu husus- selanin ilerideki inkişafımnın da ayni seyri takib etmesi için, vesile teşkil ah dileri: lebeye bazı sualler sormuşlardır. Atatürk, liseyi ziyaretlerinde Sı- vas'ı ilk teşriflerinde kaldıklarımndas y*oye Sıvas Köngresinin toplandığı salonu da gezmişlerdir. O günkü de- koru muhafaza eden bu oda ve salon- da o güne aid hatıralarından bahis büyurmuşlardır. Müteakiben lokamotif ve vagon atelyeleri inşaatına gidilerek altı aya kadar inşaatı ikmal edilecek olan a- telyeler bakkında izahat almışlardır. Atatürk saat 11,10 da büyük teza- hürat arasında Çetinkaya'ya müte- veccihen Sıvas'tan ayrılmışlar, ayrı- Şef Sivas kongresinin toplandığı İise binasını şereflendirdiler Sıvas, 13 (A.A.) — Reisicumhur Atatürk beraberlerinde Baş- vekil Celâl Bayar, Dahiliye Vekili ve C. H. P. Genel Sekreteri Şükrü Kaya, Nafıa Vekili Ali Çetinkaya ve maiyetlerin - 'çi ze- vat bulunduğu halde bu sabah saat 9,40 da hususi trenle srvas'a gelmişler, istasyonda vali, komutan ve daha evvel hususi trenle Sıvas'a gelmiş olan davetli mebuslar: hükümet erkânı, bando, askeri kıta, mektebliler, izciler, resmi hususi teşekküller mümes- silleri ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından karsılanmıslardır. Trşlarında da top atıllmak suretiyle şe- lâmlanmışlardır. Çetinkayada Çetinkaya, 13 (A.A.) — Atatürk beraberinde Başvekil, Dâhiliye Veki- li, Nafra Vekili jle refakat ve maiyet- lerindeki zevatla birlikte bugün saat 1645 de Sıvas - Erzurum - Kafkas hattının iltisak noktası olan Çetinka- Yâyı teşrif etmişlerdir. Atla yüksek atlama Yf — C ) Subaylarımızdan cevad atlıyor (Yazısı sekizinci sayfadadır) landılar Sıvas - Erzurum - Kafkas hattının iltisak noktası olan Cetinkaya istasyonu K Çin'e yardım için uyuşuldu Çindeki harba karşı koymak için Brükselde toplanan 9 devlet konfe- ransında Japonyanın verdiği notalar | şiddetle reddedilmiştir. Ayrıca dele- geler arasında Çine silâh ve mühim- mat yardımı yapmak hususunda uyu- şulduğu haber verilmektedir. Bua husustaki haberler üçüncü sayfa dadır. Müsabakamız 15 inci yıldönümü marşı için ULUS Şairlerimizle — bestekârları- mızı bir müsabakaya davet etmektedir sahibine 500 Birinciliği kazanan beste sasibine 1000 lira telif hakkı vereceğiz Güfteler 30 şubat Besteler 30 temmuza kadar gazetemize verilmiş olacaktır. B. Menemencioğlu Beyruttan geliyor Hariciye Siyasi Müsteşarı B. Nu- man Menemencioğlu Fransanın Suri- ye fevkalâde komiseri Kont de Mar - tel'i Beyrut'ta ziyaret etmiş ve fa- kat bunu mütcakib hastalanması üze- rine seyahat programınm alt tarafı- nr tamamlıyamamıştır. Beyrut'la te- maz ederek aldığımız malümata göre sıhhi ahvalinde endişeye meydan ve- recek bir cihet yoktur. B. Menemencioğlu bu akşam tefa- katinde bir doktor olduğu hakde tren- Ankaraya Trablus. şam'dan hareket etmiştir. Rahatsızlı- gının eski ameliyat yerinde harletf bir iltihaptan ileri geldiği zannolun- maktadır. Profesör Nissen, tedavisi- ne bakmak Üzere İstanbuldan Anka- raya gelecektir. (A.A.) — Yarın Ulusla .0© Birlikte Jcan Lefranc kendi başvekilini, are tık, “reis” yerine “nâzrm” diye çağır. mak istiyordu; Coordinateur! “— Bi lirim, diyor, politika hendesi bir ilim değildir: fakat kübist bir sanat da de. gildir!” Atatürk, direktifler nutkunda, bil- hassa milli ekonomiyi uzaktan yakım dan ilgilendiren bütün faaliyetler ara- sında Coordination istemiştir ve Celâl Bayar, kendi programında bu noktaya bilbassa işaret etmiştir. Kendini mad- di manevi baştan başa inşa eden bir memlekette bütün — israflardan sakı- nufrdak dâzem gelir. İmdi en büyük israf, kuvvet, dikkat veya para isra» ft, aym çeşit faaliyetler arasındaki an laşmazlıklardan, yahud birlikte ve bir türlü hareket esaslarım bazırlama- maktan ileri gelir. Şu veya bu işi yapmak salâhiyet ve kudretinde olanın, eğer o iş için hu susi bir politikası, bir iddiası da o- Tursa, yabud, mevcud şartlar buna el- verişli ise, inşa aksar ve cehdler tam Tandımanını vermez. » Fatav