2 Mart 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 9

381/17 1937 ULUS TA'DIS HABERLERİMİZ PÜRÜZLERİN İZALESİN DOĞRU Newyork Times gazetesi, geçenlerde yazdığı bir başmakalede büyük hafbten- beri Avrupa sulhünün üç defa ciddi teh- likeye maruz kaldığını iddia ediyor. Bu tehlikelerin birincisi, 1934 senesi yazında “Avusturya başbakanı Dollfus'ün katli, i- kincisi ayni senenin sonbaharında Yu- goslavya kıralı Aleksandr'ın katli, üçün- cüsü de İtalya hakkında zecri tedbirle- rin tatbiki sıralarında belirmiştir. Her üç tehlike de atlatıldı. Birinci ve ikinci hâdiselerin izleri bile kalmamıştır. Zecri tedbirler de artık tarihe karışmış- tır. Fakat İtalyanın aylarca milletler konserinden uzakta kalması, o zaman ya- pılan işlerde bir takım gedikler bırak. mıştır ki, zecri tedbirlerin bütün izleri ortadan kalkmış olmak için bunların ta- miri icabediyor. İtalya ile zecri tedbirlere iştirak eden devletler arasındaki münasebetlerin nor- malleşmesi demek olan bu ameliyeye in- giliz - italyan gentlemens agreement'i ile başlandı. İtalya ile İngiltere arasın- daki Akdeniz anlaşması İtalyanın Mont- reux mukavelesine iştirakine yol açtı. Bundan sonra da İtalya mart deniz an. Tanınmış fransız muharriri Hanri Duvernuva öldü Dün ölen B. Hanri Duvernuva Paris, 30 (A. A.) — Maruf Henri Duvernuva ölmüştür. edib, laşmasına iştirak edecek. Bu iki mukavelede zecri tedbirler sı- rasında müzakere ve imza edildiğinden İtalya bunlara iştirak etmemiştir. Şim- di dış bakanımız Aras ile Kont Ciano arasında bu birkaç gün içinde Milâno'da yapılacak görüşmelerden sonra İtalyanın Fransa İngiltereden Madrid cephesinde çetin bir harp başladı Topçu faaliyeti sonderece artmıştır Madrid, 30 (A.A.) — Madridin bü tün cephelerinde şiddetli muharebeler vuku bulmaktadır. *** Madrid, 30 (A.A.) — 20 saattenberi Madrid cephesindeki muharebe büyük bir şiddet göstermektedir. Topçu faali- yeti son derecede artmıştır. İnfilâklar tevali etmektedir. Mitralyözler de dur- madan ateş teati etmektedir. Hükümeltçiler ilerliyorlar Madridı 30 (A.A.) — Şehrin şarkın- da kâin park civarında ilerleme hareket- lerine devam eden cumhuriyetçiler, bu- gün de de Lano müessesesi ile milli sıh hat enstitüsünü müdafaa eden mevzileri zabtetmişlerdir. Vaziyetteki bu tebed. dül park üniversitesinde kâin binalara karşı yapılacak taarruzu kolaylaştırmak- tadır. Yakalanan tayyareler Madrid, 30 (A.A.) — Resmi bir teb- liğe göre sisten yollarını şaşıran 4 âsi hatlarına inmişlerdir. Bunların dördü i- talyan avcı tayyaresi olduğu anlaşılmış. tır. Tayyarelerden biri yere inerken ka- paklanmış ve italyan olan pilotu ölmüş- tür. Diğer üç tayyarenin rakibleri esir edilmişlerdir. Âsi harb gemileri buğday yüklü bir vapuru zaptettiler Paris, 30 (A.A.) — Asi harb gemile- ri, Gijon hükümetçilerine mahsus buğ- day hamulesi yüklü olan Olejandro ko. zabtetmişlerdir. Altı hükümet tayyaresi Alejandro vapurunun münist gemisini zabtına mani olmaya çalışmışlarsa da maruz kaldıkları şiddetli ateş karşısında kaçmaya mecbur kalmışlardır. Yalanlanan bir haber Barselon, 30 (A.A.) — Katalonya hü- kümetine yakın salâhiyeti mahfiller, Ü- rugay vapurunda mahpus bulunan 40 kadar zabitin müfrid unsurlar tarafm- dan kurşuna dizildiği hakkında ecnebi memleketlerde dolaşan şayiaları kati 0- Montreux mukavelesine iştirak edeceği umulmaktadır. Esasen İtalya, Montreux mukavelesinin esasına itiraz etmedi bir çok defalar tekrar etmiştir. Aras - Ciano görüşmeleri Türkiye ile İtalya arasındaki eski samimi dostluğun teyid ve takviyesine yeni bir vesile teş- kil edecektir. İtalya cumhuriyet Türki- yesinin en eski dostlarındandır. Montreux mukavelesinden sonra İ- talyanın 25 mart 1936 tarihinde Lond. rada imza edilen deniz anlaşmasına da iştirak edeceği bildirilmektedir. Malüm- dur ki bu mart anlaşması, 1922 Vaşing- ton ve 1930 Londra deniz mukaveleleri- nin yerine kaim olan deniz itilâfıdır. Se- leflerine nazaren çok dar olmakla bera. ber, İtalya iştirak etmedikçe hiç bir ma- mâ ifade etmiyecek. Vaşington ve Londra anlaşmaları harb gemilerinin ha- cimlerini ve her devletin sahib olacağı tonaj mikdarını tayin ederken mart 1935 anlaşması ancak devletleri şu kayıdlarla takyid ediyor: 1 — Hiç bir devlet otuz beş bin ton- dan daha büyük tonajda gemi inşa et- miyecek. 2 — Her devlet deniz inşaatından di- ğerini haberdar edecek. 3 — Nisan 1937 tarihine kadar Va- şington muahedesini imza eden devletler muvafakat ederlerse, topların hacmi de '©on altı pustan on dört pusa indirilecek. Sonuncu maddenin meri olması için nisandan evel İtalyanın ve Japonyanın buna muvafakat etmeleri lâzımdır. Çün. kü bu ikisi de Vaşington muahedesini #imzalayan devletlerdendir. Japonyayı buna imale edebilmek için de önce İtal- yanın muvafakati lâzımdır. Bunun için- dir ki İtalyanın 1936 Londra mukavele- sine iştirakine ehemiyet veriliyor. A. Ş. ESMER Malatya kombina- su ve ikinci kâğıt fabrikamız yapılıyor Malatyada kurulacak olan pamuklu bez ve iplik fabrikasının makina - tesi- satı alman makina fabrikaları grupunu temsil eden Union Matex'e ihale edil- miştir. Aynı zamanda İzmit'te kurul- ması mukarrer ikinc kâğıt fabrikası da Almanyada Voigd firmasına ihale edil- miştir. KAMUTAY ÇAĞRILARI Yarın saat 10 da Milli Müdafaa En- cümeni toplanacaktır. . * Dahiliye Encümeni yarın saat 10 da toplanacaktır. * Arzuhal encümeni yarın saat 10 da tor'anaraktır. borç para aldı Londra, 30 (A.A.) — Mali mahfil- ler para vaziyetinden nikbindirler. Dün frangımn rayicinde hafif bir salâh kay- dedilmiştir. Frangın vaziyetinde görü- len bu salâh Londra'da yapılacak istik- raz işinin müsaid bir sahaya girdiği ha- beriyle aynı zamana tesadüf etmekte- dir. Fakat frangm vaziyetindeki sağ- lamlığın fransız bankasının iskonto fa- izinin yükselmesine atfedilmesi lâzım- dır. Fransız demiryollarının istikrazı Paris, 30 (A.A.) — Büyük fransız demiryolları şebekelerinin kırk milyon ingiliz lirasına varan bir istikraz aktet tikleri bildirilmektedir. Fakat bu istik- raza halk iştirak etmemiştir. İstikraz, Lazara Bros, Morgan Gren- fel ve Rothschild Son's firmaları tara- fından idare edilen bir Londra banker- ler grupu tarafından temin edilmiştir. İstikraz on ay müddetle ve senevi yüz- de 3.5 faizle aktedilmiştir. Japon kabinesini general Hayaşi kuracak Tokyo, 30 (A.A.) — General Haya- şi, kabine teşkilini kabul ettiğini gaze- tecilere bildirmiştir. Umumi kanaate göre, mutedil temayülleri olan parla- mentocular nezdinde endişe uyandır- mıyan general Hayaşi ciddi manialar- la karşılaşmıyacaktır. Ordunun genera- le itimad edeceği temin olunmaktadır. 1931 senesinde Kore ordusu kumanda- nı japon hükümetinin müsaadesi olma- dan kuvvetlerini Mançuriye yolladığı zaman general büyük bir şöhret kazan- mıştır. İngiltere ve Portekiz sahillerinde fırtına Londra, 30 (A.A.) — Bir müddet- tenberi İngiltere şimal sahillerinde hü- küm süren fıtrına bugün şiddet kesbet- miştir. Birçok gemi hasara uğramış bir şekilde limana avdet etmiştir. Şimal sa- hillerinde seyrisefer inkıtaa uğramış- tır. * Lizbon, 30 (A.A.) — Şiddetli bir fırtına sahillerde hüküm sürmektedir. Jakolns ismindeki Felemenk vapuru Berlengas adaları açığında batmış ve 23 kişi boğulmuştur. Vancora'da dalga- lar Mendereğin 40 metre uzunluğunda bir kısmını tahrib etmiştir. Hviksos limanında 34 gemi ve saire batmıştır. Deniz mendereğin elli met- re uzurluğunda bir kısmını tahrib et- miştir. Birkaç vapur müşkül vaziyette- dir. tayyaresi Taye mıntakasındaki hükümet SON DAKİKA larak tekzib etmişlerdir. B. Hitlerin nutkunun Paris, Londra ve Vaşingtonda bıraktığı âkisler Paris, 30 (A.A.) — Fransız salâhiyetli mahfilleri B. Hitlerin nutku hakkın- da oldukça ihtiyatlı davranmaktadırlar. Bu hususta bir şey söylemeden önce bü- tün metnin tetkikini beklemekte iseler de, nutkun, BB. Eden ve Blumun nutuk- larından sonra kendisinden beklenen müsbet veya menfi pratik neticeleri ihtiva etmediğini tesbit etmektedirler. Bununla beraber, nutkun hiç bir imkân kapısı açmıyorsa da hiç bir kapıyı da kapamadığı ve yapıcı olmasa bile endişe verici mahiyette olmadığı kaydedil- mektedir. ” B, Hitlerin Fransadan cemilekâr sözleri ihtiva eden iki fıkrası alâka ile kay- dediliyor. Fakat şurası da kaydedilmektedir ki, B. Hitler, B. Eden'in beyanatından bir- kaç defa bahsettiği halde, B. Blum'un nutkuna cevab vermekten kaçınmıştır. Nutkun dış siyasete dair olan kısmır dan, siyasi mahfiller, sürprizler devresi- nin nihayet bulduğu hakkındaki beyanatıbilhassa kaydediyorlar. Londra, 30 (A.A.) — - Royter - B. Hitlerin nutku hakkında Londradaki intiba, bu nutkun hiç bir meseleyi ileri götürmemekle beraber adım teşkil ettiği merkezindedir. akşam üzeri bir Sürprziler devresinin bitmiş olması da bir kazançsa da işbirliği devresi de başlamış görünmemektedir. Nutkun yumuşak lisanı kaydedilmekle beraber, şurasına da işaret edilmekte- dir ki, B. Hitler B. Eden'in Avam Kamarasındaki nutkunda tasrih edilen nokta- lara az çok müphem bir surette temas etmiştir. İspanya meselsi hakkında, son alman notasına yazılı alman hattı hareketinin te- yid edilmesi iyi karşılanmıştır. Müstemlekeler hakkındaki mülahazalara dair bu akşam hi çbir salâhiyetli tefsir elde etmek mümkün olmamış ise de muhakkak olarak söyleyebilir ki, bu mütalealar buna esasen itiraz eden bir çok mahfillerde iyi karşılanmıyacaktır. Vaşington, 30 (A.A.) — B. Hitlerin nutku, BB. Runsiman, Ruzvelt ve Hul'un müstemleke ham maddelerinin tekrar tevzi hakkındaki müzakereleri vesilesiyle, burada hususi bir dikkatle okunmuştur. Resmi mahfiller ihtiyatlı davranmakta iseler de beynelmilel mahfillerde nutuk umumiyet itibarile inkisarı mucib olmuş ve BB. Hitler, Blum ve Edenin ayni lisandan konuşmak ve teşriki mesai için müşterek bir zemin bulmak imkânsızlıkları teessürle karşılanmaktadır. Keza, B. Hitlerin sömürgeler meselesindeki görüşünü hiç değiştirmemiş olması ve ingiliz - fransız noktai nazarına karşı en küçük bir tavizde bile bulunmaması te- essürle karşılanmıştır. ' Japon ordusunun istekleri 'Tokyo, 30 (A.A.) — Ordu bugün neşrettiği yeni bir beyannamede diktatör- lük emelinde ve kanunu esasiyi ihlâl niyetinde olmadığını bildirmekte, bunun- la beraber anayasanın vaziyete uygun bir şekilde tefsirini istemektedir « Parlamento haklarına riayet edilecektir. Ancak ordu partiler seçim usulü- nün tadilini istiyor. Nazırlar partilere mensup olmamalı ve partilere mensub olanlar da işe baş- lar başlamaz parti azâlığından istifa etmelidir. Dış sıyasaya gelince, ordu, hale uygun bir politika değil, sarih ve açık bir milli hattı hareket takibini istemektedir. Siyast mahfiller, diyet meclisinin feshedileceğini ve seçim kanunu tadil edil- dikten sonra yeni intihabat yapılacağı kanatindedirler, * * * 'Tokyo, 30 (A.A.) — Ordu, Harbiye nazırlığı için mümessilini seçmiş oldu- ğundan Hayaşi kabinesinin kırk sekiz saat zarfında teşekkülü temin edilmiş bu- lunmaktadır. FAYRİLUFİ B. BLUM'DAN BEKLEDİĞİMİZ. Tan'da Ahmed Emin Yalman, B. Blum'un doğru görüşiyle Hatay da « vasında bugünkü memnuniyet verici neticenin alınmasını hazırlamış ol - duğunu kaydederek, henüz anlaşma- nım kâğıd üzerinde bulunduğunu ve hakiki neticenin ancak tatbikatta gösterilecek hü üyetle belireceği- ni hatırlatarak, bazı fransız müstem- leke memurlariyle hususi menfaat sahiblerinin, bu güzel eseri baltala « mamaları için B. Blum'un müteyak « kız davranmasını temenni ediyor. TÜRKİYE SURİYE. Cumhuriyet'te Yunus Nadi, Hatay meselesinin hakka ve adâlete uygun bir neticeye varmış olmasından bi - zim kadar kardeş Suriye milletinin de memnun olması lâzım - geldiği: işaret ederek, iki memleketin sıkı bir elbirliği yapmalarmı gerektiren büyük menfaat iştiraklerine işaret ediyor, Türkiyenin, esasen bunca en- ternasyonal teahhüdlere bağlı hakla- rını kazanmış olmasının genç Suriye devleti için pek ehemiyetli olan türk dostluğunu, asla ihlâle sebeb teşkil edemiyeceğini ve bu hakikatin suri « yelilerce de nihayet anlaşılacağını söy- lüyor. POSTA KOLAYLIKLARI Tan gazetesi, Balkan ve Küçük Anlaşma devletlerinin murahhasları arasında İstanbulda yapılmış olan posta, telgraf ve telefon kongresin- den bahsederek, bu memleketler ara- sında tarifelerin daha ucuzlatılma « sınm faydalı olacağını, ve nerede üc. retler indirilse muhaberatın artarak devlete daha fazla kâr bıraktığı sa- bit olduğunu söylüyor. Gazete, aynı zamanda bir başka ihtiyaca da te « mas ediyor: Memleketimizde süratli mektub usulü yoktur. Postadan çı « kan mektubların biraz geç tevzi edil- mesi bir zarurettir. Fakat birçok kim« seler bu yüzden acele mektublarını yollamak için yolcu ararlar. Halbuki munzam bir ücretle yıldırım mektu- bu usulü ihdas edilse bu ihtiyaç kar- şılanmış olacaktır. Gaeztenin aynı mevzu dolayısiyle temas ettiği üçün- cü bir nokta da şudur: tenzilâtlı mat- buat telgrafları usulü memleketimiz- ce kabul edilmemiştir. Bu yüzden Türkiye'den dünya gazetelerine pek az telgraf çekilmekte ve türk gazete- leri de telgrafla dışardan haber al « mak imkânını bulamamaktadır. Bu, memleketimizin propagandası bakı - mından mühim bir mahzurdur. Son- ra geceleri müsaid saatlerde çekile « cek telgraflar için hususi bir tenzi - lâtm mevcud — olmaması yüzünden yakın şarkta çalışan bir çok yabancı firmalar, acentelerini İstanbul yeri « ne mesela Pire'de tesis etmeyi tercih ediyorlar. Moskova mahkemesi neticelendi (Başı 1. inci sayfada) Ani olarak hücum edip bizi silâhsız bir şekilde pusuya düşürmek isteyenler şunu bilmelidirler ki, askeri müdafaa endüstrimiz süratle inkişaf ve ehemiyet kesbetmektedir. Faşist kumayının plân ve direktifleri mucibince nakliye işleri ni durdurmak ve felce uğratmak süre. tiyle uzak hududlarımızın silâhsız ve müdafaasız bırakabileceğini düşünenler sosyalist münakalât vusıtalarının gidgi. de inkişaf ettiğini iyice bilmelidirler. Memleket katil ve bozguncu meslek. ten casus ve mürteci TroçRist çetesinin imha edilmesini istemektedir, Pravda gazetesi diyor ki: Troçkist kuvvetler gayet ehemiyet. sizdir. dışardan yardım bekleyen Troç- kistler bu yardımı yalnız casus teşkilâ tından görmüşlerdir. Bu böylelikle Troç kistler casus olmuşlardır. 'Troçki, Poatakov, Radek, Sokolnikov Serebriakov, sovyet rusyaya karşı bir darbe hazırlamakta idiler. Dt AAA DK ND ND NCT Z K OKY ÜDU T ee S F 5 . L O