19 Şubat 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6
k 6 (Başı 1. inci sayfada) “Ankara” adına gelince, bu adın, Baykal gölünden çıkmp “Yensey”e dö külen “Ankara” çayı kıyılarından gel- diğine şüphe yoktur. Etilerden sonra Ankaranın mukad- deratı karışık safhalar gösterdi. Firi dar zamanında Ankara yaylası Ziraat mükaddes bir sanat halini aldı Galatlar Ankarayı büyük bir askeri mer- kez haline getirdiler ve bugünkü An- kara kalesinin csas temel plânları anla- Şıldığına göre bilhassa Galatyalıların e- Tiyle bu son şeklini buldu. Galatya bir. Roma vilâyeti “ haline geldikten sonra Ankara orta Anadolu- da ve Paflangonyada Romanın en bü- Şük merkezi halini aldı.. Ogüst zama. Sında- “Sebast” ve Neron “zamanında #Metropol” diye anıln Ankara, Roma saltanatından, " “Ankara Ogüstcum” u Şeklinde o devrin en değerli âbidel en birini “Oğüst vasiyetnamesi” di Ye tanilan divar mahkükâtı ile de Ro- Tma Galatyanın en değerli tarih vesika. Sını halâ saklamaktadır. 'Galatya ve Romadan sonra Arab'ar, Selçuklar ve Mogollar ve bir çok iç nadolu - beylikleri Ankarada - sirasiyle yerleştiler. Selçuklar ve bu son beylik- İer zamanında Ankara zahiren şu veya bu devlete baş eğmekle beraber haki- katte şehir, korporasyonların elinde tar mamiyle mahalli bir idare kurdu ve “A- Biler? idaresi diye anılan bu idare An: karanın “1362” de Osmanlı türkleri tap Tafından işgaline kadar devam etti. '“Ankara dünyanın nasıl en eski mes- kün noktalarından biri ise ankaralı i an da, oturduğu yurtta tarihi kıdemi €n eskiye ve en derine uzanan otokton bir “Siteli” nümunesidir. Çünkü bu günkü Anadolu türkü ile Ankaranın farihi profilinde yer alan kavimler si Silesi tamamiyle homojen “Homogene” bir ırklar zenciri teşkil eder. Galatya, Firikya ve Eti âlemini aşarak “Ahlari bcl” kampında iskeletleri bulunan “ilk Ankaralı" ya kadar uzanan bu kavim- Jer silsilesi menşeini, son Anadolu türke Terinin de geldiği ayni coğrafi kaynak- tan almıştır ! 'Binaenaleyh her kavim kendi yur. Gunda dahi bir parça muhacir sayılabil. diği halde türkler Ankara si Fih öncesinden beri yerlisidi Ankara yaylasında siyasi renklerin ve dinlerin dalma değişmesine rağmen ta- ih öncesinden beri bu yerin öz sahibi olan insan, şimdi bu'öz yurdunda yeni rir inşa işine girişmiş Ve bu yeni in İşte yeni Ankara pröblemi / budur. Ve görülüyor ki Anadoluda Ankara, gilletimiz için tesadüle / seçilmiş bir devlet merkezi değil, 'otoktonluğun ve foprağa bağlılığın bir şenbolüdür. Yur- dümüzun ortasında, — yurdumuzun, en farihi noktasında bulup onu yeni bir devlete merkez kılmak mefküresi, bize bu yeni devleti bağışlayan / Şet hayalinde daima canlı olarak yaşamış. itibarla yeni Ankara, Şefimizin vve Rehberimizin dimağında bütün ana hatları evelden tasarlanan büyük hare- ket ve icra p'ânının artık tahakkuk et- miş bir unsurudur. 'Halbuki bir çok yabancılar ATA- “TÜRK'ün İstanbul ve Anadolunun gü zel sahil bölgelerini bırakarak bu orta Anadoluya çeki'mek kararını anlıyama- mışlar veya bu intihabta sadece bir mil- İ müdafaa endişesinin hakim olduğu- nu sanmışlardır. Halbuki bu kararın ve bu intihabın sırrı yeni Türkiye proble minin yalnız askeri değil, politik, sos- yal ve kültürel bir çok. esaslarını izah edecek kadar mühimdir. Bu karar bir bütün milletin gözlerini ve istikbal i- çin ümidlerini bizzat kendi özüne, biz- tin özüne çevirmek gibi va bir inkilâbın bir karar şek- dine girişidir. Bu kararda türk milletini kendi kaynaklarına yaklaştırmak, aslı- u, tarihini ve dilini tanımaya - sevket. mek, kendi benliğine sahib kılmak gibi Şümü'lü ve iatikamet verici bir mahiyet vardır. y Modern zihniyet ve modern teknil Ankara mevcud olduğu zaman'arda Atina ve Roma yoktu. Alplar nahiye- Sinde belki de ancak göl evleri vardı. Alpların ötesinde ise henüz mesken mevcud değildi. Ankara - Avrupa kıta- siyle Anadolu yarım adasında dünyanın €n eski şehridir denilebilir. Fakat Alpların ötesir kenler değil, insan haya da bile tasavvur edemedi i Zeleri yaratılırken Ankara gittikçe top- Taklaşan kasvetli bir yığın haline geli- “yordu. Türkiye cumhuriyetinin merkezi İlân olunduğu zaman Ankara, bütün Avrupa kıtasiyle Anado'u yarımadasın. da dünvanın en harab / ve kasvetli bir Şehri idi. Bunun için Ankarada her şeyi ye- nidon yapmak lâzımgeldi. Yeniden yap- mak, veniden kurmak ve bu tü tekte dahi / bağir kalm yalnız mes- işi Ankara kis tabiatı da yeniden işlemek ve onu da insan iradesine tabi kılmak, işte An- karadaki inşa işinin esası budur. Bu itibarla yeni Ankara, milletimi zin bir taraftan devamlılık ve yerleşme diğer taraftan da inşa tabiatının yeni bir uyanışıdır. Bunun içindir ki yeni Ankara bir taraftan modern zihniyetin, diğer taraftan da modern tekniğin bir geklinde ve yeniden kurul maktadır. Yeni Ankaranın plânı bu 4000 yıl- hik şehrin en hakim tarassut noktası o- Jan Çankayadan çizildi (1). Zaten bütün Anadolu milletlerinin hatıralarını saklıyan eski Ankara kale- sinin önüne serilecek modern medeni- 'yet eserinin müstakbel siloetini Çanka. ya tepesinden olduğu kadar hiç bir Soktadan daha tam ve daha güzel ta- Savvur etmek kabil değildir. Ankaranın yeni dev'etin merkezi 9. darak şekilleşmesi hareketi ATATÜRK'. 'ün Ankaraya 27/birinci kânun/1921 de ilk ayak basışı ile başlar. O tarihten sonra Ankara Türkiyenin ve Çankaya 'da Ankaranın kalbidir. O tarihten son- Ya Türkiyede meydan alan her hare- kette Çankayanın, yani bizzat ATA. TÜRK'ün istikamet verici ve mahiyet tayin edici kati damgası vardır. Bu itibarla yeni Ankarada da her $Şey onun sezişine göre ve onun istediği €batta çizilmiş ve sıralanmıştır. ATATÜRK bütün ulusun başı, bü- 'tün ulusun en büyük askeri, en büyük kültür adamı ve en büyük öğretmeni ol duğu Ankaranın da en büyük Bir tabiat ve ınşa mucadelesinin başlangıcı: Mülli mücadelede ecnebilere göre Ankara, milli mücadele rehberleri için muvakkat bir merhale sanılıyordu. Biz- Zat türk halkr için de, türk devletinin ideal ve ebedi merkezi İstanbul olarak Körünüyordu. 'Bu sebeble ATATÜRK'ün “Anka- 'ya yeni Türkiyenin merkezi otacaktır. kararı evvelâ en soğukkanlı inkilâbçıla- Ta bile baş döndürücü bir karar gibi gö- Tündü. 'En cüretli insanlar ve en salâhiyetli. fen adam'arı bile Ankarada medeni bir sığımak — yapılamıyacağını, - stepleşmiş Ankara yamaçlarının fidanları yakaca- ni ve asırlardanberi susuz kalmış va- rin baraj sularını ” yutarak bentleri Şusüz birakacağını, bülâsa Ankaranın. Yeşilden ve çiçekten ebediyen mahsum kalacağını düşünüyorlardı. ATATURK” n bu endişelere karşı bütün cevabı, An- karanın en çorak bir yamaçında bugün bir yeşil ağaç denizciğinden başka bir şey olmuyan “Gazi Orman Çiftliği” ne flk tohumu atmak oldu. Şimdi bu çift- dik yeni Ankaranın methalinde muvaf- İak olmuş bir inşa işidir. Ağacın, beto- 'nun, asfalt ve elektriğin Anadolu ste- pinin simasını nasıl değiştirebi'eceğine Ve nasıl değiştirebildiğine bundan canlı bir misal olamaz. Şimdi bu yeşil çiftlik yeni Ankaraya girerken nasıl güler yüzlü bir methal teşkil ediyorsa, tek gölgesi olmuyan sa- Tı step ortasında bu yeşil bir orman çift- liğinin kurulması için verilen karar da yeni Ankaradaki tabiat ve inşa müca- delesinin öylece tarihi bir başlangıcıdır. ATATÜRK yeni Ankaranmı yalnız en büyük mimarı değil, ayni zamanda bizzat ve filen en büyük inşacısıdır. Yeni Ankara plânı: Yeni Ankaranın teknik plânı hak- kında ilk direktif daha cephelerde mik fi mücadelenin bitmesiyle - beraber ve. Bu direktif dahilinde ilk teknik plân 1927 de artık ele alınmış ve ilk ye- ni binalar meydana çıkmış bulunuyor- dü. Yeni Ankara p'ânının ilk vasfı şeh- rin hem eski kısmını, hem de eski kale nüvesi etrafına kurulacak yeni şehir sa- hasını plân çerçevesi içine almasıdır. Bu eski şehir nüvesinin yeni ve modern Şehir çerçevesi içinde yer almasının ma- 'nası ise daha evelki izahlarımızla anla: Şılmış olsa gerektir. İlk p'ân eski şehrin bazı ana hatlariyle, eski şehrin dışında ve yeni devlet kadrosunun acele yerleş- tirilmesi için lâzım olan yeni bahçeli ev. leri ihtiva eden bir başlangıç plânı idi, Bu ilk başlangıç plânından sonra şehrin gelecekteki asıl bünyesini kül halinde Verecek büyük ve hakiki plânın mey- dana getirilmesi işine girişildi. Yabancı şehircilik mütehassislarının iş birtiğiyle bu kati plânın hazırlanması da 1921 ci kânununda tamamlandı ve ondan son- ra Ankarada geniş bir inşa hareketi başladı. Cumhuriyet Ankarayı 25,000 nüfus- Ju harab bir provens şehri halinde bul- du, bataklıklar, sıtma ve susuz'uk vak- tiyle ve nisbeten mamur olan Ankarayı gittikçe sızlaştırıyordu. 1927 de bu nü- ATATÜRK'ün evi Çankaya te- (©) pesindedir ve bu tepeden bütün Arkar Fa yaylası rülyefi en hak'ın bir şekilde ULUS : z Bayram maçları Birkaç sayı önce, Ankara Gücü ku- Tübümüzün birkaç Avrupa takımını, baj ramda karşılaşmak üzere, davet ettiğini haber vermiştik. Bu takımlar - Ankara sahalarının temin edemiyeceği mıkdar. da para istediklerinden getirtilmelerin den sarfınazar edilmiştir. İşit spor faaliyeti ile geçirmek üzere Kırık kale, Çankakaya, Demirspor Ankara Gü cü kulüplerimiz bir turnova tertibini dü- şünmektedirler. Bu turnovanın galibine verilmek üzere de Türk Spor Kurumu ikinci başkanı B. Halid Bayraktan or- taya bir kupa konulması rica edilecek- tir. iğimize göre, bayram günlerini Zatil günlerini beyecanlı maçlarla geçircecek olan bu turnovanın tahakkuk Spor teskilâtında değişiklik yok Ankara ve İstanbul spor bölge baş- kanları ile ajanlarında genel merkezce değişiklik yapılacağına dair çıkan ha- vadislerin asıl ve esası olmadığı Spor Kurumu Genel Merkezince yalanlan- maktadır. ——— fus 75,000 oldu. Bugün Ankara 130.000 nüfuslu bir şehirdir. Ankara için hede- fimiz olan nüfus mikdarı ise “300.000' dir. Binaenaleyh yeni Ankara her hu- Susta bu insan kadrosuna göre hesab- dandı. Her şeyden evvel, Ankaranın ilk ba- kışta müsaid görülmiyen tabii çerçeve- sini ıslâh etmek lâzım geldi. Menba su- Jarının azlığı, malaryalı bataklıklar, bir sahasının - çıplaklığı ve sonra da mevcüd eski Ankaranın yeni yaşayış tarzları için katiyen uygun olmıyan bi a ve kuruluş tarzı derhal genis bi mücadele mevruu oldu. Bu inşa işinde en büyük mücadele- nin bilhassa, Ankaraya temiz ve bol su içmini sahasında gereyan ettiğini has katen Kaydetmek İtab eder. Bir takım iptidai kı An: Karada nüfus başına düşen şehir suyu günde ancak beş litereden ibaretti Bugün Ankarada nüfus başına 100 li ve Su problemi artık halledilmiştir ve yalnız Ankara barajında 25.000.000 lit- Te su emre hazır bulunmaktadır. Şehri saran dağların suları ayrıca mahzenler. de toplanmakta ve bunlar mütcaddid filitre istasyonlarından geçtikten sonra şehre verilmektedir. Su mücadelesiyle beraber. drenaj, batak'ıkların kurutul- ması, toprakların ıslâhi,“büyük yol'ar Ve bulvarlar açılması, ağaçlandırma ilk ameliyeleri teşkil eti 'Bundan sonra şehir plânında ikamet saha arı olmak üzere ayrılan yerlerde bugünkü mimarinin en yeni şartlarına göre kurulmuş yeni ve yeşil bir şehrin Süratle yükseldiği görüldü. Memleketin idare küvvetleri Anka- rada merkezleştirilmiş ve Devlet mahal- desi, Yenişehir kısmının en salabetli mihverini teşkil etmiştir. Yeni mekteb- ler, hastahaneler, enstitüler, sosyal ve kü'türel teşekküllerin binaları sanayi sahaları bu mihver etrafına serpiştiril- Miştir. Bu mimari kuruluş yeni parklar, Abideler, parklı sokaklar, umumi bah- çeler, spor yerleri, milli bir stad, ipod- fom ve uçuş meydanı ile tamam'anmak. tadır. Şimdi, eski Ankara şehrinin 15 misline müsavi olan bir sahada yeni in- şaat süratle ilerilemektedir. Ankara sıh- hi bir şehir, bir spor şehri, bir kültür merkezi olmak üzere süratle gelişmek- tedir. Ankaranın en büyük mazhariye Maamafih tarihin en asil şehirlerin den biri ve yeni Türkiyenin merkezi o- lan Ankaranın en büyük mazhariyeti, türk inkilâb ve teceddüd hareketinin en büyük yapıcısı ve milletimizin Şefi ve Atası olan ATATÜRK'ü sinesinde ya- yatmasıdır. Devletimizin Reisi olan A- 'TATÜRK Ankaranın hemşehrisi ve Büyük Millet Meclisinde Ankara me- busudi 'Yeni Türkiyenin yaratılış hareketi- 'nin, milletimizin teceddüd işinde başa- rılan askeri, politik, sosyal ve kültürel hareketlerden hiç biri yoktur ki ATA- 'TÜRK o hareketi Ankarada düşünmüş ve hazırlamış olmasın. - Bu itibarla A- TATÜRK ismi ve Ankara tarihte da- ima birbirlerine bağlı kalacaklardır. Ve bu hal Ankaranın bütün tarihi hatıra- 'tından daha üstün olan en büyük ve nezedilmez bir mazhariyettir. toplantısı bitti Bir haftadanberi devam etmekte o- lan gümrük müfettişleri toplantısı dün sona ermiştir. Müfettişler toplantıda görüşülen tezlerine aid raporlarını ha- zırlıyarak vekâlet makamına vermişler. dir. Bu raporlar vekâlet müdürlerinin tiş usulleri hakkında yeni kararlar ha- zırlanacaktır. Talimatname ve umumi - tahri ratlar resmi gazete neşredilecek Talimatname ve umumt tahrirat tın resmi gazete ile neşrolunması hak- kında Başvekâlet alâkalılara bir tamim yapmıştır. Tamimi yazıyoruz. “Nizamnamelerin hükümlerini ay - dınlatmak, kanun ve nizamnamelerin tatbiklerinde memurlara yol göstermek, kanun ve nizamnamelere muvafık hü - kümleri ihtiva etmek üzere bir Vekâ - let tarafından yalnızca veya alâkalı Ve- kâletlerce beraberce veyahud İcra Ve- killeri Heyetince kaleme alınan - tali - matnamelerin bundan böyle resmi ga- zeteye dercettirilmesini ve muamelele- ibariyle halkın bil- âzım gelen umumi tahrirat ve ta- derdeki ehemiyeti rin ayrılarak Başvekâlet neşriyat mü - dürlüğüne gönderilmesi rica olunur.,, Gümrük müfettişleri tetkikinden geçecek ve gümrüklerin tef- limatnamelerden neşri lâzım gelenle - 19-2-1837 araş Kurluluşu | Maraş kurtuluşunun on yedinci yıldönümünün memleketin her ta- şafında büyük törenle kutlandığını yazmıştık Maraş muhabirimiz Maraşta yapılan törene aid resimleri gönder- miştir. Yukardaki fotograflarda merasimde bulunanları ve milli kıyafet- lerini giyinen kahramanları görüy orsunuz. HAVA Antalyada sıcaklık sıfırın üstünde 20 Meteoroloji / enstitüsünden - verilen malümata göre dün şehrimizde hava öğ- leye kadar bulutlu geçmişse de öğleden sonra açılmıştır. Günün en düşük sühu- eti sıfırın üstünde 1, en yüksek sühu- neti de 7 derecedir Samsun, Erzurum, Kars, Muş, Kilis ve Diyarbekir çevreleri yağışlı geçmiştir. Yağış Erzurum, Kars ve Muşta kar, di Dün yurdun Rize, iğer yerlerde yağmur şeklinde olmuştur. Dün yurdda en düşük sühünetler evvel- ki günden 1 - 4 derece arasında soğu- muştur. En düşük sühünetler sıfırın ah tında Malatyada 4, Boluda 5, Erzurum- da 6, derecedir. En yüksek dereceler sıfırın üstünde Nazillide 16, Adanıda 17, Dörtyolda 18, Antalyada 20 derece- dir. Toprak ve taş nakli Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Merkezinden : Çocuk Sarayı caddesinde — kurumu- muza aid arsadan kazılacak toprak ve taşın sergievi ile istasyon arasına dö- külme işi pazarlıkla ihale edilecektir. ın kürüm mühasebesine Talib olanlz müracaat etmeleri.
