13 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

AMERİKADA SÂY VE SERMAYE MESELESİ Amerika, sanayii çok ilerlemiş bir memlekettir. Fakat sây srasındaki münasebetlerin nazımı o- Tan teşkilât Amerikada çok geride kalmıştır. Bunun başlıca / sebebi, A- merika sanayünin şimdiyekadar bü- yük bir bolluk içinde ve hem sermayedarı, hemde şat- min edecek kâr temin edebilmesidir. “Amerika sanayii önce, memleket tatmin etti. Sonra Com ve Uzak Şark . piyasalarını li. Busırada büyük harbın n çok seri inkişafına yardım etti. Amerika ser- mayesi çok kazandı. Kazancının bir kısmını işçilere dağıt ile sermaye çalışması fi yer, ipek gömlek giyer, iyolu apartrmanda der. Avrupalılar Amerika bu “lüks” hayatma; bakıpta sordular — Acaba Amerika, Avrupayı bu derece meşgul eden sây ile sermaye arasındaki — münasebet — meselesi kendine mahsus usul ile hal mi etti? Meğer bu manzara aldatıcı imiş. 1929 buhranı Amerikanm refahını silip süş Sanayi — bir buhran içine atıldı. İşçiler işsiz kaldı. Ameri- kada ansızın, Avrupanın — harbtan evelki devirlerdenberi meşgul olduğu işçi meselesiyle karşılaştı. Fakat A- merika tecrübesiz olduğundan bu bü- yük meselenin nasıl - halledileceğini bir türlü kestiremiyor. Roosevelt, dört sene evel tatbik etmeğe çalıştığı New Deal kalkınma programiyle işçi ile sermaye arasında münasebetleri tan- zim etmeğe çalışmıştı. Fakat kanunu buna mani oldu. New Deal ile alınacak tedbirleri, sanayicilere gö- nül rızasiyle — kabul / ettirmeğe ça- lıştı. O da yoruldu. — Şimdi Amerika büyük bir kriz ile karşıkarşıya gel miştir. İki aydır merkez amelesi grev yapıyorlar. Bir haftadanberi de oto. mobil amelesi greve başlamışlardır. Ceneral Motors denilen büyük - oto- mobil şirketinin altmış dokuz fabri- kası kapanmıştır. Ve grevlerin gittik- çe zenişlemekte olduğu bildiriliyor. Amerikanın bu işçi kımıldanmala- yına karşı aldığı bazı tedbirler, Av- rupadaki sanayi memleketlerinin ya- işçisinin Okyanus aşırı ram asırlık hayat safhalarını görme. mezlik ve bilmemezlik gibi geliyor. Mesela — grev çıkan bir kasabadaki mahkeme, işçileri grev — yapmaktan meneden bir emirname vermiş. Bu emirnameyi tebliğ için fal i Bu, sanayi hayatındaki terakki riyle dünyayı hayrette bırakan Ame- rikada geçen hafta oluyor. Roosevelt geçen gün, Amerika meelisinin açıl ret ettiği gibi, sây ile sermaye arasındaki münasebetle. ün Amerikayı karşıla- yan en cöemiyetli iktısadi ve içtimal ir. Yoksa Amerikada, bu me- selenin hallinde taallül gösteren ba- z memleketler gibi ihtilâl ile karşıla- A. $Ş. ESMER » Dış Haberler * Lilde umumi içtima halinde top- danan demir sanayi ajan ve mühendisleri 2 ye karşı 317 reyle greve devam etme- ye karar vermişleri * Bir ingiliz bombardıman tayyaresi İngiltre şimalinde Vindiov civarında ye- Te düşerek parçalanmıştır. Tayyarede bulunan iki asker ölmüştür. diğer bir tayyare kazasında da bir pilot ölmüş. tür. #& Los Anjelosta kar fırtınası bura. da 19 kişinin ölmesine beb olmuştur. B. Göring B. Musolini ile görüşecek Roma, 12 (A.A.) — B. Goering ile #evcesi, yarın akşam buraya gelecekler 've Venedik sarayında B. Musolini tara- fından kabul edileceklerdir. F (ABERLERİMİZ FAS VE İSPANYAYA DAİR B. Hitlerin teminatı her tarafta büyük memnuniyet uyandırdı Paris, 12 (A.A.) — Berlindeki fran- elçisi B. François Poncet, bu sabah buraya gelmiştir. Bir hafta Pariste kala- caktır. Kendisi, hariciye nazırı B. Dele bos tarafından kabul edilmiştir. Almanyanın verdiği teminat ve İngiltere Paris, 12 (A.A.) — Londradan haber verildiğine göre, İspanyanın koloni top- rakları üzerindeki hakimiyetine dair al- man bükümeti ve Fas ispanyol otorite- leri tarafından Fransaya verilen teminat hakkında Paristen ve Berlinden gelen haberler ingiliz mahfillerince büyük bir memnüniyetle - karşılanmıştır. Londra mahfilleri Fas meselesinin inkişafını en- Gdişe ile takib etmekte idi. İngilterenin ispanyol kolonisinin statüsünü herhangi bir şekilde tadil için olacak bir cenebi müdahalesine karşı gelmiş olacağı mu- hakkaktır. Bu itibarla, bu hususta hüküm sü- ren endişelerin bertaraf — edilmesi çok memnuniyete şayan bir hâdise olarak telakki edilmektedir. Vaziyette hissedilir bir iyilik vardır. Paris, 12 ÇA.A.) — Sabah gazeteleri,| başmakalelerinde Berlinde kordiploma- tiğin B. Hitler tarafından kabulü cena- sında, Fransa büyük elçisi e B. Hit ler arasında teati edilen teminatı mev- Zuu bahis etmektedir. Fransız gazetele- ti, bu teminatın vaziyette doğurmuş ol- duğu selâhtan dolayı büyük bir memnu- niyet izhar etmektedir. Pöti Pariziyen gazetesi, B. Hitlerin, z diplomatik mahfilinde çok mi dünkü hususi bir ehemiyet atfet. & Pöti Jurnal'da vaziyette - hissedilir bir iyilik başgöstermiş olduğunu kaydet- mektedir. Bu iyilik bütün Avrupa mer- kezlerinde ve bilhassa Londrada büyük bir memnuniyet uyandırmıştır. Ekselsior gazetesi, Berlin fransız - alman müzakereleri üzerine vuku bulan bu selâhin fransız dıp işleri bakanlığn ca çok büyük bir memnuniyet uyandır. dığını yazmaktadır. Almanlar ve Fas Londra, 12 (A.A.) — Times diyor ki: Bütün raporlar, halihazırda Melilla- nan bilamel bir alman üssü bahrisi hali- ne gelmiş olduğunu teyid - etmektedir. “Tayyare meydanı ile deniz tayyareleri 'ne mahsus istasyonu, alman teknisiyen- deri tarafından işgal edilmekte ve Jun- kers ve Dornier tayyareleri tarafından kullanılmaktadır. Hemen hemen bütün ispanyol —me- lar gitmişlerdir. Tetuan'da da — başka bir hava üssü vardır. Orada duran alman tayyareleri 12'ile 30 arasında ve hattâ bazen daha fazladır. Melülla yakınında kâin Atiyi'de tay- yarelerin bombardımanlara karşı - iltica 'etmeleri için bir yer inşa edilmek üzere- dir. Almanlar ve Mader adaları Paris, 12 (A.A.) — Portekiz elçiliği, almanların Yeşilburun ve Mader adası- 'na hulül etmeğe başladıklarına aid ha- berleri yalarlamaktadır. Parisle Londra arasında noktai nazar teatileri Roma, 12 (A.A.) — Popolo di Ro- ma gaztesi, İspanya meselesinden bah- seden yazısında diyor ki: *Bu mesele hakkında Londra ile Pa- ihtilâfları dir. Fran- ris arasında noktai nazar mevcud olduğu artık şüphet sa, Fas meselesi - dolayısiyle — “Hırsiz var,, diye bağırırken — Londra, soğuk kanlılığını muhafaza etmektedir, nasıl ki Roma da aynı veçhile hareket eyle- mektedir. Piccolo gazetesi, hali hazırda Paris- 'te Almanyaya karşı tahrik siyasetinde mutedil davranılmak lüzumu kabul ve 'teslim edilmekte, çünkü bu meselede İngilterenin müzaharetine - güvenilmi- yeceği bilinmektedir. Tevere gazetesi, Fransanın İspanya meselesinin halli için şimdiye kadar yapılmış olan bu teşebbüsleri ciddf su. rette tehlikeye düşürmekte olan tahrik Siyaseti aleyhine şiddetle hücum et mektedir. Nazarı dikkati Pasa çevirmek için tertib edilmiş olan mancvra hakikaten iyi düşünülmüştür. Zira böyle bir ya: Janda sebeb olmadıkça - fransanın İ- talyada müdahalede bulunmağa taraftar olduğunu ilân etmesi müşküldür. İspanyol Fası, bugün İspanyaya ka- rışmak için bir vesile olacaktır. Bu mü- nasebetle basit insanlar üzerinde tesir “yapmaktan hâli kalmıyacak olan meş- hur bir takım “hukuki, delillere isti.. nad olunmaktadır. İki taraftan gelen gönüllüler Salamanka, 12 (A.A.) — Bir beyan. 'name neşreden Burgos hükümeti Fas- 'ta alman tahşidatı hakkındaki yalan haberleri protesto etmektedir. Bu be- “yannamede ezcümle deniliyor. Milli kalkınmanın başlangıcından- beri, Fransa / kızıl İspanyaya, sözde gönüllüler yollamaktadır. Meksika gö nüllü ve çok mühim mikdarda silâh yol- dlamaktadır. Belçika da, sahte pasaport imali ve ispanyol bolşevistleri lehine olarak komünist unsurlar kaydetmekle uğraşan bir büro bi- le tesis edilmiştir. Çekoslovakyada — ve dij ketlerde aynı mahiyette mevcuddur. Bizzat T memle- teşekküller Valance - kızılları, Astüryada meksikalılardan — mürekkeb bir kıtanın muharebeye iştirâk ettiğini itiraf etmektedirler. Madrid cephe: de ,tamamiyle fransızlardan mürekkeb komünist alayları mevcuddur. Kızıl ta- rafta, muhtelif memleketlere - mensub ecnebiler tarafından müteşekkil diğer SON DAKİKA Malaga şiddetli bir bombardıman — altında Sir Miles Lampson İngilterenin Kahire - elçisi Kahire, 12 (A.A.) — İngiliz büyük elçiliğine tayin edilmiş olan eski İn; fevkalâde komiseri Sir Miles Lampson bugün itimatnamesini kırala takdim et- miştir. alaylar da mevcuttur. Bu alayların za- it ve kumandaniarı da ispanyol dej dir, Almanya, İtalya ve Portekiz, gizle- mek külfetine bile girilmiyen bu mü- dahaleleri çok şiddetali bir şekide pro- testo etmişlerdir. Buna mukabil, milli İspanya, ne İs- panya yarımadasında, ne de Fasta hiç- bir alman, portekizli veya italyan aske Ti bulunmadığı hususunda en kati te- minatı vermektedir. İspanyol sahillerinin kontrolu mesele: Londra, 12 (A.A.) — Matbuat, bah- riye bakanı ile ingiliz donanması - ku- mandanının B. Edene yapmış oldukla- tt ziyarete büyük bir ehemiyet atfet mektedirler. Aralarında İspanyaya ge- mi seyriseferinin kontrolu hakkındaki meselelerin mevzuu olduğu söylenmek- tedir. Almanyanın Paris büyük elçisi Berlin, 12 (ALA.) — Almanyanın Paris büyük elçisi, Silizyada bulunan oğlunun bir kaza neticesinde ani ölü- mü üzerine bu sabah Berline gelmiştir. Elçi bugün Silizyaya hareket edecek. Cebelittarık, 12 (A.A.) — Malaganın bombardımanı şimdiye kadar görülme- miş bir şiddette olmuştur. Altı tayyare, bir kaç dakika içinde şehre yüz ka- dar yangın bombası birakmış ve bu esnada iki Âsilerin bir taarruzu püskürtüldü Madrid, 12 (A.A.) — Müdafaa konseyi bugün öğle üzeri aşağıdaki tebliği neşretmiştir : Cumhuriyetçiler, Madridin garbinde âsilerin hücumunu püskürtmüşler, bi- Hâhare mukabil hücuma geçerek düşmanı Majadahonda, Villanuvca, Derpardiallo ve Posuloya doğru sürmüşler ve Lagarogne yolunu açmışlardır. Elde edilen ye- ni mevzilerde temizleme hareketlerine devam olunmuştur. Bilbaoda kurşuna dizilenler Bayonne, 12 (A.A.) — Bilbaodan bildirildiğine göre Virgen del Carmen â- #i gemi kumandanı ile çarkçısı, Bilbao mahkemesi tasafımdan korsanlık cür- mü ile idama mahküm edilmiş ve bu sabah kurşuna dizilmiştir. Bunlar, hüküme- 'te aid Gelerma gemisini yakalamışlar ve bu geminin tayfasiyle yolcularını öle dürmüşlerdi. Doktor Şahtın Paris seyahati Birlin, 12 (A.A.) — Doktor. Şaht'ın yakında Paris'e gideceği hakkındaki şa- yialar şimdiye kadar salâhiyettar mahfillerde teyid edilmemiştir. Bale şehrinde beynelmilel tediyat bankası konferansına iştirak etmiş olan doktor Şaht bu ak- şam Berlin'e dönmektedir. Filistinde yahudi muhacereti Londra, 12 (A.A.) — Kudusten bildirildiğine göre, ingiliz tetkikat komisyo- Nu huzurunda beyanatta bulunan müftü, yahudi muhaceretine derhal nihayet ve- rilmesini, yahudilerin arazi satın almalarınm menolunmasını ve mandanın kaldı: rılmasmı taleb etmiştir. HATAY DAVASI Cumhuriyet'te “Yunus Nadi, B. Blum'un, iki tarafı uzlaştıracak nasıl bir şekil bulabileceğini sorarak, en fından teklif edilmiş olan üçüz kon- federasyon olduğunu izah ediyor. matuf delillerin ardında İskenderunun fransızlar tarafından bir deniz üssü haline getirilmek arzusu bulunduğu- 'nu kaydederek, general Veygan gibi bir mütehassısın Trablusşam'ın bu iş in daha uygun bir liman — olduğu kkmdaki mütaleasının fransız hü- kümetince itibara alınmasını ve Tür. kiyenin dostluğunu kaybetmek paha- #sma, hâlâ eski fikirde ayak diremek- 'ten vaz geçilmesini gerekli görüyor. —— Kurun'da Asım Us, fransız hükü- metinin, Sancakta — istiklâle muadil muhtariyet dediği rejimi nihayet ya- i ; zılı bir teklif halinde vermeyi vadet- mesiyle ortaya çıkan yeni vaziyetin fazla itimad göstermeye mahal olma- dığı ve neticeyi azimle beklemek lâ- zemgeldiği fikrindedir Açık Söz'de Etem İzzet, Fransanın, sabırlarımızın tükenmekte olduğunu tak dir ederek, aradaki mühletten meseleye tay meselesi dolayısiyle, Türkiyeyi, yeniden emperyalist ve istilâcı emel- ler taşımaya başlıyor diye garb dün- yaşma fitnelemeye çalışan iddiaların gülünçlüğünü anlatarak, Suriye arab- larma, ara bozmak maksadiyle kas 'den ortaya atılan bu gibi iftiralara inanmamaları kendi menfaatleri ik- tizasından olduğunu söyliyor, ve bu gibi menfi propagandalara kapılmake — la tarihlerinin en büyük hatasını iş. lemiş olacaklarını hatırlatıyor. KÖY KALKINMASININ USTALARI Son Postada - “Çiftçi" imzasiyle çıkan birmakale, 1308 denberi mem- Tekette orta tahsilli ziraatçi yetişti- sekiz yüzden — fazla mezun vermiş olduklarını, bunlardan dörtte üçünün bugün meslekten u- zaklaşmış bulunduklarını kaydederek Yüksek Ziraat enstitülerinden yetişen elemanların ziraat mühendisleri ol- duğünu, bunların yanmda - bu orta tahsilli eski ziraatçilerin ustabaşı o- darak çalışabileceklerini ileri sürüyor, ve bugün tekaüd maaşiyle geçin: birçok ziraatçi elemanlara toprak ve” kredi temin etmek suretiyle — örnek müstahsiller meydana getirmek — müm- kün olduğu ven mekteblerin CENEVREYE DOĞRU (Başı 1 rkçe konuşan bir kişi görebilir misiniz?” davetinin yapılabilece- #i şartları elde etmek dahi müm- kün olurdu. İşte biz Sancak türk- sayfada) altına alabili mekle Parisin haberi olsun olma- sım, sömürgecilerden gelsin veya gelmesin, bu tasavvura, zcrini tammmalarmık Hai recek herhangi bir şekli ancak reddetmeğe mecbur olduğumuzu anlatmak istiyoruz. Fal Troçki Meksikada yet evine yerleşti trenle hükümet merkezine doğru se) hatine devam etmiştir. Tren, Meksil 'nun elli kilometre kadar yakınına lince durmuş ve Troçki - bir otomot binerek şehir civarında kendisine sis edilen eve gitmiştir. Bu küçük yalnız bir yatak odası, bir banye od 've bir de mutfak vardır.