12 SONKANUN 1937 SALI ULUS H e G e L ALMANYA ve FAS anya meselesi dallanıp budal Janıyor. Birkaç gündenberi Paris'ten ve Londra'dan gelen haberler, Al- manyanm Fas hakkında çok yakın a- Tâka göstermeğe başla; hati Frankoya gönderilen bir kısım alman #gönüllüler Fasa çıktığını - bil. dürmektedir. Fransız — gazetelerinin neşriyatı, milletlerarası münasebetle- Fini ceki Agadir buhranının atmosfe- H Pa üzerinde Framıa ile Almanya aamdaki ihtilaf harbtan evel iki Manleketi birkeç defa harba kadar Törükliyordu. — Mesele — etrafındaki Buhran ll defa 1904 nisanında İn- giltere ile Fransa arasındaki / itilâfın imzası üzerine çıkmıştı. — İngiltere 1882 senesindenberi işgali bulundurduğu — Misır'da kartılık olmak üzere Fi terketmişti. 1880 Madrid muahede- siyle her devletin müsavi hakka sa- ib olacağı teahhüd edilmiş iken, İn- ında böyle bi Jaşma yapmaları Almanyada derin bir iğbirar uyandırdı. Ve almanlar Fransa'nın Fas'ta yerleşmelerine ma- i olmaya karar verdiler. Bu işde İs- Iyanın da kendileriy- olduğunu — sanmışlardı. Halbuki yanılmışlar. Çünkü / Fransa, 1900 senesinde İtalyaya Trablusgar- br vadetmekle Fas üzerindeki iddia- Jarını satın almış, İspanyaya Fransanın müttefiki, Rusya bu a- Uzak Şark'ta harb bakanı Delcassâ istifa etti ve Fas me- selesinin Alcesiros'ta toplanacak bir konferansta müzakeresine karar ve- * konferansı” toplandı. karar. Fransa'ya . Çünkü ingilizler fransız- lara ellerinden gelen yardımı yaptı. Fas meselesi bundan / sonra defa 1909 senesinde ve son defa ol- mak üzere de 1911 senesinde iki buh- rana daha sebeb oldu. Ve Agadir |- manına Panther harb gemisinin gön- derilmesi ile çıkan sonuncu / buhran. lilar. Uzlaşmaya göre, Framsa manya'ya Kongo sömürgesini liyor. Almanya da Fas üzerindeki ddi Fransa Mmayesini ilân etti ve 1904 pazar. hiğt ile İspanyaya tahsi takayı da İspanyaya terketti. Fakat iki şarta bi çakı 1 — İapam 'nın bu mintakayı başka bir memleke- te terketmemesi. 2 — Bu mmt gcnebi asker çıkarılmaması şartiyle, Görülüyor ki lspanyaya — terkedi- Ten mintaka İspanya tarafından alı mış değil, İspanyaya Fransa ve daha terke. larından vaz geçiyordu. faatleri şudur: İspanya yarım aç n cenub ucu olan Cebelitarık Hizlerin ellerindedir. Bunun karşı sa- olan — Ceuta - ise, İTer Ceuta'nm — İspanya el de kalması işine elverdiğinden, İa; tere, 1904 senesinde bu limanım etra- fındaki mıntakayı da İspanyaya ver- miş ve © zamandanberi de - İsr 'nın elinde kalması noktasında Almanyanın çok ir yol üzerinde yürüdüğü A Ş. ESMER ———T ATINA AMELE OCAĞI AÇILDI Atina, 11 (ALA.) — Atinada amele ecağı dün resmen küşsa edilmiştir. İş bakanlığı müsteşarının nutkuna ceval veren iş genel konfederasyonu mümes, silleri, amele dünyasının, işçi sınıtının te. hine olarak büyük islâhat yapmış olan bükümete karşı minnettarlığını ifade e. mişlerdir. Yakında Pire, Selânik, Volo Kavala ve diğer. şehirlerde de ocaklar açılacaktır. DIŞ HA ERLERİMİZ! dostane bir Berlin, 11 (A.A.) — Yılbaşı kabul resmi bugün her zamanki gibi devlet re- isinin ikametgâhında — yapılmıştır. B. Hitler ordu mümessillerini kabul etmiş- tir. Harbiye nazırı kısa bir nutuk söyle- miş ve devlet reisini ve muhtelif heyet- leri ve öğle zamanı da elçiler heyetini törenle kabul etmiştir. Eiçilerin en kademlisi olan papanın vekili hasta olduğundan fransız sefiri B. Fransuva Ponse elçiler heyeti namına şu hitabeyi söylemiştiri Bu kadar endişe ve kaygılarla yüklü olan böyle bir senenin başlangıcın. da dostane bir surette biribirimize mülâ- ki olmaklığımız ve milletler için daha iyi bir istikbalde işbirliği hususundaki hararetli. arzularımızı izhar etmekliği- miz teselli verecek bir şeydir. Bu sene- in bütün milletlerde sosyal nizamın ve enternasyonal selâmetin hakiki zımanla- ı olan ezeli adâlet prensiplerinde kuv- vetle kökleşen manevi bir yükselme ile tebarüz etmesini temenni ediyoruz. Bir kelime ile söyliyeyim: Bu senenin bütün milletler arasında ve her milletin kendi camiası içinde sulhun saltanatını haki- ki sürette temin etmesini temenni edi- yorüz. Bu yeni sene zarfında Almanyanın maddi ve manevi sahada sarfedeceği gayretlerle milletine daha büyük bir re- fah temin etmesini ve gerek Avrupa ve gerek dünya sulbuna daha geniş mik- yasta yardımcı olmasını diliyoruz.” B. Hitler teşekkür makamında söye lemiş olduğu nutkunda ezcümle şunları söylemişt '— Almanya cenabı hakka karşı de- Japonyada bir ihtilalci teşkilatı Tokyo, 11 (A.A.)— Domel ajansı bil. diriyor: Sansör, 350 kişinin medhaldar oldu. gu ihtilâlci komployu şimdiye kadar giz- lemiştir. Bu memnuiyet kaldırılmış ol- duğundan bazı genç ihtilâlcilerin bir “genç ziraatçiler birliği” kurarak ordu- da bir isyan hareketi hazırladıklarını ve büyük şehirleri yakmak suretiyle harab ederek bütün memlekette anarşist ko- münler tesis etmek istedikleri anlaşıl- mştır. Bu işte umumi nizamı ihlâl suçundan dolayı 350 kişi yakalanmıştır. Hareket gefleri arasında meşhur muharrirler var- dir. Formos adasında komünistler Tokyo, 11 ÇALA.) — İç bakanının bildirdiğine göre, Koredeki Formos ada- sında, Japonyada ve Şanghayda, çoktan- beri menfi bir faaliyet gösteren 350 ka- dar komünist yakalanmıştır. Bunlar bir isyan plânı hazırlamakta idiler. BİR YARIŞTA FACİA Biarritz, 11 ÇALA.) — Spor mü- #abakaları, bir hatâ yüzünden facia ile neticelenmiştir. Hem yaya, hem de bi- sikletle yapılan yarışa iştirak eden üç koşucu bir med esnasında boğulmuşlar- di ÇIĞ ALTINDA KALANLAR Lucren, 11 (A.A.) — Dört Kanton gölü üzerinde kaymağa giden kafilenin bir kısmı bir çığ altında kalmıştır. Der- hal bunların yardımına koşulabilmiş ise de ancak bir kişi kurtarılabilmiştir. Di- Eerlerine ölmüş nazariyle bakılmaktadır. B. Hitler elçileri kabul etti Fransız elçisinin söylevine cevap verdi rin şükran hisleriyle mütehissis olduğu halde geçen seneye doğru memnuniyet- le bakabilir. Milletimizin mevcudiyetini temin etmek için girişmiş olduğumuz mücadelede sarfettiğimiz gayretler bü- yük muvalfakiyetlerle neticelenmiştir. Diğer taraftan biz Almanyaya dünyada- ki vaziyeti bakımından bütün büyük mil- detlerin müstefid olmakta oldukları hak- Jarı da temine muvafak olduk. Fakat bil hassa tebrike değer nokta Almanyada bir çok milletlerin yükü altında ezilmek- te oldukları bir. musibeti hafifletmiye muvaffak olmaklığımızdır. Bu musibet işsizlikdir. Bu yeni sene zarfında da mil- letin selâmetine matuf olan bu işe devam deceğiz. Buna bütün kuvvetimizi hasre- deceğiz ve bu musibeti hafifletmek için 'alman milletinin ekonomik istiklâlini te- mine çalışacağız. Bundan maksadımız Almanyayı diğer milletlerle alâkası ke- silmiş bir hale getirmek değildir. Kana- atimiz şudur ki hakikaten salim bir mil- İt ekonomi hususi şahısların salim eko- nomilerine dayanabilen ve umumiyetle cihandaki ekonomik buhranın halli muh- telif milletlerin çekmekte oldukları dahi- K, siyasi ve ekonomik buhranın halline bağlıdır. Alman milletinde siyasi, ahlâ- ki ve ekonomik düzen kurmaya çalışır. ken kanaatimiz şudur ki bunu yapmakla zatı alinizin de bihakkin telmih buyur- duğunüz kaygıları, endişeleri ortadan kaldırmış olacağız. Ümid ederim ki bü- *tün milletlerin terakkisine geniş mikyas- ta yardım edecek olan çalışma birliğimi- ze devam hususundaki bu halisane arzu- muz diğer hükümetler tarafından da an- laşılacaktır." Danzig - leh müzakereleri Varşova, 11 (A.A.) — Danzig sena- tosunun resmen haber verdiğine Milletler Cemiyeti tarafından Polonya- ya tevdi edilen vazife hakkında bir müd-) dettenberi devam eden Danzig - Polon- bir 'ya müzakereleri müsbet bir neticeye varmıştır. Bu ayın on yedisinde Cenev- reye hareket edecek olan B. Bek bu hu- sustaki raporunu / Milletler Cemiyeti konseyi huzurunda okuyacaktır. Filibe'de şiddetli bir kar fırtınası Sofya, 11 (A.A.) — Filibeden bildi rildiğine göre fevkalâde şiddetli fırtınaları hüküm sürmektedir. Telgraf muhaberatı tamamiyle durmuştur. kar SON DAKİKA Klod Farer ret ediyorlar?, Bu makale hakkında Pöti Jurnal şu bir Fransa - Türkiye — itilâfiyle lerin efkârına tercüman addedilebilir. rahat etmek için bugünlerde zevcesiy Troçki Meksikada Aristokratlar -mahallesinde B. Troçki Meksika, 11 (A.A.) — Yapılmakta olan müzakereler neticelenirse Troçki nezaret altında bulundurulması - kolay olan Meksikanın aristokratlar mahalle- V€ yerleştirilecektir. Lindberg'in okyanosu geçtiği günün yıldönümü Basın özetleri GENE HATAY. Cumhuriyetteki baş yazısında, Yunuz Nadi, fransız gazetelerinin davamı - zın mahiyetini tahrif ve dostumuz o- lan bazı devletlerin şüphelerini tah maksadiyle kasten ortaya attık « Jarı yanlış malümat ve haberlerden sikâyet ederek “biz İskenderun . Ane derun - Antakya ve havı hedelere rağmen böyle mahal vermeyen kati hudud vaziyet- yhimize ir mugalatadan başka bir şey değildir.” Peyami Safa da Fransada resmi ağız. ların, Sancak meselesinde türk matbane tının bir anlaşmaya mani olacak şiddette ettiği hakkındaki Tinden gizleyen, türk isteklerinin ma- hiyetini tahrif eden fransız gazete - Son Posta'da Muhittin Birgen de diyor ki: “Fransanın bir hal şekline varılımcaya kadar, da- tecrübeler yapacaktır. 'da hak ve adalet esası üzerir kurulmuş tam, pürüzsüz ve sağlam dostluk tesis edecek havayı yaratın- caya, yani Sancak türkleri, türk ola- k almaları lâzım gelen hakları a - Jncaya ve Fransa ile aramızda me- sele kalmayıncaya kadar mücadel 'ye devam edeceğiz.” Paris, 11 (AA.) — york - Paris tayyare seferinin onuncu yıldönümü biraz taahhürle kutlana- caktır. Merasim bu ayın biriyle otuz bi- Fi arasında hava nazırının himayesi tında yapılacak ve bu münasebetle ter- tib edilecek yarışlara bütün dünya tay- yarecileri iştirak edebileceklerdir. Bu husustaki nizamnameye göre ya- rışta birinci gelene bir milyon 150.000, ikinciye bir milyon ve üçüncüye de ya- Tım milyon verilecektir. Beynelmilet hava federasyonunun spor nizamnamesi 'ne göre yapılacak olan bu yarışa müte- addid motörlü her tipte tayyareler işti- Tak edebilecekt Almanyaya giden ingiliz hava erkânı Londra, 11 ÇA.A.) — Hava bakanlı: dlman hava bakanlığı tarafından kâ- nunvevvel başında yapılan davete ica- bet ederek, Vis mareşal Kurtney'in baş- kanlığında tayyare zabitlerinden müte- şekkil küçük bir grupun - önümüzdeki pazar günü Almanyaya giderek beş al- tı gün kalacağını bildirmektedir. g İtalyaya Berlin, 11 (A.A.) — Purusya başvekiili general Göring kısa bir müddet isti- İki alman hava generalı geçen sene İngiltereyi ziyaret etmişti in bilgisizce yazdığı bir makale 11 ÇALA.) — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bildiriyor : Klod Farer “Le Jurnal” da ve “neden türkler bize meydan okumağa serlavhası altında neşre tti “Çünkü biz ektiklerimizi biçiyoruz. Renin işgaline karşı batta hiç bir fırkanın programında buna karşı protesto yoktur. Bu alâkasızlığa ilâve olarak sosyal masraflarla, devalüasyonla mali itibarımız da sarsıldı. Yigit 've zengin milletimize kimse inanmaz Oldu. Ruslarla anlaşmış görünerek türkle- Fi ve balkanlıları kızdırdık. Bu memleketlerde zafımızdan istifadeye fırsat kol- Jıyan intikam isimli gizli bir teşkilât bile vardır. “Farer ye aid olduğunu ve bu meselede Fransanı Mmevzuu bahs olduğunu kaydederek makalesini bitirmektedir. ,, i bir makalede diyor ki : sustük . İntiha- Antakyanın / Suriye- , menfaati kadar milli şerefinin de mütalaayı yürütmektedir. “Bir akademi Aazasının harici siyasette bu kadar bilgisizliği hayret bahşdır. Moskova ile itti- fak eden ilk devlet Atatürk'ün Türkiyesidir ve bizlerin Rusya - Fransa paktız itmametmemiş olmamız tenkid edilmelidir. ORMANLARIMIZIN KORUNMASI.. Cumhuriyette imzasız bir makale, * başbakanımızın ormanlarımızın mü- hafazası lüzumu etrafında parti çru- punda söylediklerinin memlekette ne kadar sevinç uyandırmış olduğunu kaydederek, ormanları — korumanın eati ve umumi teşkilâtı yanında, or man işletmelerinin de bu vazifeyi görme yolunda hizmetlerde buluna - bileceğini söylüyor. Muharrir, bugün birçok hususi orman — işletmelerinin bu vazifeyi görmekte olduğunu, bun- ların hükümetle elbirliği yaparak da- ha genişlemesinden ormancılığımız 'ancak fayda doğabileceğini ileri sürüyor. KÖY KALKINMASI ETRAFINDA Cumhuriyette köycü imzasiyle — kuduğumuz bir makale, köy kalkın- yası için almmakta olan büyük ve esaslı tedbirlerin ycüleri ne kadar sevindirdiğini kaydederek, bu kalkınma işinin mütehassıslardan mü “bir heyet vastasiyle sıkı bir sürette plânlaştırılmasını, — müstakil devlet teşkilâtının bu davayı yü- rütmesini temenni ediyor. TÜRKİYE - İTALYA. Ciornale d'ltalia'nın türk - italyan münasebetlerine dair makalesini tah- Til eden Muhiddin Birgen, bu gazete- nin İtalyanın ” Montrö muahedesine iştiraki keyfiyetinin doğrudan doğru- ya Türkiye ile İtalya arasında müza- kere ve halledileceği hakkındaki söz- memnuniyetle karşılıyor, — yak şimdiye kadar Türkiyenin İtalya tavır takıne ya Vhııı husumetkâr mış olduğu hakkındaki iddiayı yersiz Türk efkârrumumiyesinden bazı italyan ga buluyor. bir kısmında zetelerinin yer hasıl olmuş efkârıumumiyenin ekseriyetle — türk hükümetinin İtalya - cihetinden ciddi Tunmıyan türk - italyan dostluğunun,; Petit Journalin bu bilgi noksanı hakkımdaki mütalcası şüphe yok bütün türk- gidiyor le İtalyaya gidecektir. liz - italyan Akdeniz anlaşmı çok daha kuvvetleneceğ devletin iktsadi - menfaatleri bu dostluğu dikte etmekte olduğunu söylüyor.