10 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

MCe; n ğ ç g İ Türkiye kuvvete mi müracaat edecek? FRANSIZ GAZETELERİNİN YAZILARI Gazete makaleleri dünkü heyecan ve telâşın yatıştığını göstermektedir Paris, 9 (A-A.) — Anadolu ajansı- /Rum hususi muhabiri bildiriyor: Gazetelerin — makaleleri, — tefsirleri, Günkü heyecan ve telâşin — yatıştığını göstermektedir. Tahşidatın asılsızlığına dair Royterin telgrafı ile “müzakerat as- Ja inkitaa uğramamıştır, devam ediyor” tarzında haberlerle Sancakta heyecanı teskine ve dünkülerin hilâfına olarak Sancakta pek az merak uyandırdığını te- müne çalışıyorlar. Sancağın askeri baziyeti Vienot'nun Suriye başkumandanı ge- 'meral Kosingeri kabul etmesi bazısına göre alınacak tedbirlerle - alâkadardır. Bazısına göre ise Sancağın istikbaldeki askeri ehemiyeti hakkında tenevvur i- gindedir. General çağrılmamış tesadülen Paris- te bulunmuştur. Ve derhal dönecektir. Zaaf göstermemek, gürültüye papuç bı Takmamak gibi gazete tefsirlerine bakın. a Cenevre içtimamın tehiri suretiyle hazırlık için vakit kazanmak mu istiyor- lar suali hatıra geliyor. İngiliz matbantı Gazetelerin Londra muhabirleri, İn gilterenin bize itidal — tavsiye ettiğin. Gen ve ingiliz matbuatının Fransaya #ait tefsirlerinden bahsediyorlar. Dün i- Ki fırka asker tahşid ettiğimizi yazar- ken bugün tahşidatımızı on fırka olarak tahmin ediyorlar. Suad Davaz - Vienot nülükatının hariciyede faydalı ve mem- Buniyete şayan bir netice - verdiğinde gazeteler müttefiktir. Matbuatımızın li- Sanından şikâyette bulunmakta olan ga- zeteler Atatürk'ün kiyasetinden bahset mmektedirler. Asıl meselenin İtalyadan korkumuz — olduğu için yaptığımız yardım paktı tek- difmizin reddinden ileri geldiğini yazı- yorlar. Komünuist Humanite, ingiliz - itah- yan ve bulgar - sırb paktlarını hoş gö- ren Fransa hariciyesinin kırtasiyeciliği- ni tenkit etmekte ve Türkiye ile hemen bir pakt yapılmasını istemektedir. Paris Soir, Debat, Maten gazeteleri vaziyetten nikbin görünmekle beraber Sancağın ter kedilmiyeceği fikrindedirler. Fransız hariciyesini tenkid Peuple, Hariciyeyi tenkid eyliye. yek, bu vaziyet faşist dostluğu yolunda yapılan hatalardan biridir, diyor. Republik, Fransanın meselenin ve- hametini efkârı umumiyeden saklamak basiretsizliğinden ve işin bir emrivakia varabileceğinin derpiş olunmadığından giküyet etmektedir. Republik, türk dostluğuna kıymet vermekle beraber Fransanın her ihi mali karşılayacağını ümid etmekte ve Suriyeden bir şey terkinin felâket ol ağnı yazmaktadır. Petit Journal, hükümeti - şiddetle Arpalıyarak türk dostluğunun ananevl ehemiyetinden bahsetmekte ve hakika- *te rücu ile bir dostluk paktı imzasında zarar etmektedir. Agence Economigue de de Tehimizde yazmakta ve hallini taleb etmektedir Fransız gazetelerinin yazdıkları- na dair tafsilât Paris, 9 (AZA.) — Anadolu Ajansı- 'fum husust muhabiri bildiriyor : Hemen tekmil gazeteler, “Türkiye kuvvete mi başvuracak?” başlığı ile A- tatürk'ün seyahati ve Eskişehir konfe- Tansının uyandırdığı endişeye makale- Ter tahsis ediyorlar. Petit Parisiyer Londra — ile temas edildiğini, kuvvetle emrivakıa müsa- maha edilmiyeceğini yazarak diyor ki: “— Atatürk'ün siyast olgunluğuna ive fransız dostluğuna itimat edilebilir. Mandacının baş eğmesi manda sistemi- sarsar, Bu zamanda - mandacılar be- Taberdir.” Ocüvere gazetesi, Fransada hareke- timizin blöf telakki edildiğini, şayet kuvvet teccübelerine kalkışılırsa aynı #üretle mukabele edileceğini ve İsken- Sancakta Görmenler türklerle konuştular Fransızlar çetelere silâh dağıtıyorlar İstanbul, 9 — İstanbul gaze- teleri bugün Sancağa dair kendi hususi muhabirlerinden aldıkla- vi şu haberleri neşretmektedir- ler. . Türkler aleyhine tahrikât Haleb, 9 (Hususi) — Suriye'de türk hududuna yakın mıntakalar köylerinde türkler aleyhine tahrikât yapılmakta- dır. Bu tahrikâtı takviye için bazı mer- kezler de vücude getirilmiştir. efradında birer de yedek silâh bulunmaktadır. Bu silâhlar türkler a- deyhine çalışacak çetelere iltihak ede- cek şahıslara verilecektir. Görmenler türk heyeti ile görüştüler Hama, 9 (Hususı) — Müşa- hidler Antakya'da Sancaktan seçilen 18 kişilik türk heyetini kabul etmiştir. Hataylıların di- lekleri şifahen anlatıldığı gibi heyete 36 vesika ve tahriri bir muhtıra da verilmiştir. Sahte vesikalar Berut, 9 (Hususi) — Sancaktaki ba- zt ermeni ve arablara Mendup tarafı /dan imza ettirilen yeni vesikalar yüce komisere gönderilmiştir. Bu mazbata- larla Sancağın; türkler tarafından ken- dilerine tazyik yapılacağı endişesiyle fransız mandasından ayrılmaması isten- mektedir. AAA Gerunun bir gün İtalyaya geçmesi ihti- maliyle Fransanın Romaya teveccühü 've Türkiye ile yardım misakına yanaş- mamasının gerginlikte âmil - olduğunu yazarak diyor ki: “İhtilaf askeri bir harekete varmasa da Paris ile Ankara ındaki bugünkü vaziyet şayanı epef- Sancak ve Türkiye Le Jurnal diyor “Türklerin Sancağı Suriyeye kati- yen bırakmamak azim ve kararı muhak- kaktır. Müzakerenin Parisle Cenevre arasında savsaklanması, Suriyedeki kuv- vetlerimizin zayi hesabındadır. Ren'in işgaline mutavaatımız türkleri cesaret- dendirmiştir. Binaenaleyh, önce tehdi- de baş eğmiyeceğimizi göstermeli son. Ya usul çıkmazından kurtularak, tanzi. mi Suriyeye ve her şeyi kayde mühey. ya Cenevreye değil, bize düşen mesele- ye nazari olmıyan bir hal tarzı arama- dıdır. Echo de Paris de Pertinax, Mon- tröden evel bir emrivaki önüne güçlük- de geçildiğini hatırlatarak, — İngiltere, Fransanın Suriye üzerinde İtalya - ile pazarlık yapacağını düşünerek ihtiyat- İt davrandığımızı yazyor. — Cenevre ve tavik siyasetini tenkid ederek Fransa- 'nin nüfuzunu kouryacak bir hal tarzı buluracağını ümid ediyor, H Petit Journal, Cenevre ve Londrada gösterilen endişeleri ve Cemiyeti Ak- vamın 18 ikincikânundan evel toplantı ya çağrılması ihtimalinden bahsediyor. Romen takımı: G. Saray - Beşiktaş muhtelitini 4-! yendi İstanbul, 9 (Telefonla) — çei de bulunan, Romanyanın C.F.R. takımı bugün Galatasaray - Beşiktaş muhteli ti ile karşılaştı. Saha çok çamurdu. Misafir takım, on birinci dakikada, gol içinin ayağı ile ilk golü, 18 inci da- kikada penaltıdan ikinci golü yaptı. Bu sayıdan sonra canlanan muhtelit; ro. men kalesini bir çember içine aldı. Fa- kat ele geçen Gündüz ve Danyal kaçırdılar. İkinci devrenin 17 inci dakikasında rtomenler firikikten üçüncü ve yirmi üçüncü dakikada dördüncü — sayılarını yaptılar. Müuhtelit büyük bir gayretle ancak bir gol çıkarabildi ve oyun 4-1 romen- lerin galibiyeti ile bitti. iki fırsatr Vekâletin belediyelerden istediği malümat Dahiliye Vekâleti belediye teşkilâti mevcud olan vilâyet, kaza — ve nahiye merkezleriyle köylerin her birinden be- lediyelerin umumi işleri hakkında bazı malümat istemiş ve hazırlıyacakları cet- vetlleri bir ay içinde merkeze gönder- melerini bildirmişti. Vekâlet bu husus- ta vilâyetlere ikinci bir tebliğde bulu» narak şehir ve kasabalarımızın kısa bir zaman zarfında inkişafını - ve belediye büdeelerinin yeni gelir kaynaklariyle kuvvetlendirecek çalışmalara esas teş- kil edecek olan bu malümatın ehemiyet ve aceleliğinden dolayı en kısa zaman. da gönderilmesi lüzumunu / bildirmiş vir. Bibliyografya: Gülyurdu Tapartada Gülyurdu adlı haftalık bir vant Geşrere $ Üa Bire gelen ilk sayını, işindeli dakir ve sanat, yazılariyle çok ümid vericidir. Sahibi B. Emrullah ULTAY'ı tebrik ederken, gazetesini aynı kıymet ve kuvvette de- 'vam ettirmesini beklediğimizi de ilâve ederiz. Ispartada; bütün cumhuriyet yıllarında muntazam neşredilen hafta- lık İSPARTA gazetesiyle Halkevinin aylık ÜN dergisi çıkmaktadır. 33 üncü sayısı neşredilmiş olan Ün'ün, halkev- deri dergileri arasında müstana bir kıymeti vardır. Gülyurdu, neşir fa ti ileri bir muhütte çıkıyor. Bu hal, ye. ni gazetenin vazifesini artırdığı kadar kıymetini de koruyacaktı ——— Bununla beraber fransız mahfillerinin telaşlı haberler karşısında sükünet ve soğuk kanlılığını yazıyor. Karşılıklı pakt Ami de Peuple diyor ki: “Meselenin halli İskenderunda de- Bül, karşılıklı paktla Ankaraya verile- cek garantidedir. Bunda Fransanın mnefaati vardır. Faydalı bir muahede ile kuvvet ve nüfuzumuzu kaybettire. cek bir ihtilaftan hangisini tercih et mek lâzım geldiğini tereddüde mahal var mı? Entrensijean ve Paris Soir Türkiye- nin Boğazlar meselesindeki musliha- 'ne hattı hareketini hatırlatarak kuvvet- le bir emrivaki ihdasına ihtimal vermi yorlar. Bu gazeteler, Ponsot'nun tali mat almadan Ankaraya dönmesine kı- zarak müşterek menfaatleri — feda ede- cek zaman değildir, diyorlar. Le Jour, Fransanın - yarım asırdır. osmanlı — imparatorluğunun — herhangi saygısızlığına müsaade etmediğini bunun bugün de dün gibi muhafazas Jâzım siyasi bir anane olduğunu yazı- yor. Excelsior da diyor ki: “Fransa Suriye politikasını değiş- tirmiyecek, Türkiye de kuvvetle Ce- nevredeki vaziyetini düzeltmiş olacak- tır, Debat, derle halledilmesi mektedir. Enformation yazısına — göre, milli bir davâ usulle halledilemez. Milletle- rin hukukunu, Vilson teklif etmiştir. tilâfın dostane müzakere- Tüzümünü / bildir- 10 SONKANUN 1937 PAZAR Kamutay Grupu bildiriği Başvekil, T. Rüştü Aras Sancak meselesini anlattılar (Başı 1. inci sayfada) je halinde bugünlerde Paris hüküme- tine gönderileceğini bildirmitşir. stlarımızın alâkası . Aras, yeni vaziyetle dostlarımızdan — Balkanların, Sovyet Rusyanın ve İngiltere- terdikleri alakadan nleketlerdeki a- bahsetmiştir. Her tarafta Fransa ( kislerden le hitam bulması te- si, dostane olarak izah neki Fransada görülen temayül Dr. Aras mülâhazalarını hulâsa e- derken, Fransa ile aramızdaki mesele- 'min nasıl bir halle varacağını talmine müsaid maddi bir delili henüz olma- makla beraber, meseleyi ciddi olarak tetkik etmek ve süratle neticeye var. mak için, Fransada görülen temayüle işaret etmek istediğini ve bu itibarla sükünetle beklemek muva- mütaleasında bulunduğunu, vazifesinden saymıştı B. Refik İncenin tahlilleri Bundan sonra hatiplerden Refik İn- ce, meselenin hukuki ve siyasi safhala- nt tahlil etmişitr. Davânın Türkiye için milli mahiyetini tebarüz ettiren hatib, esas siyasetimiz itibariyle mese- denin sulh yollarından halli asıl arzu muz oduğunu, ancak diplomasi, müey- idesiz arzuları ehemiyetli görmemek Şiarını henüz kaybetmediğinden, tega- fül etmemeği zaruri saydığını ve türk milletinin davâ için hiç bir şey esirge miyeceğini, ilâve etmiştir. Hatib, enüzakere usullerine ve davâ- 'nun aldığı şekle karşı büyük Önderin millet idenlini tecessüm ettiren faali yelinden snannet ve şukran. hisleriye le bahsetmiştir. Bilhassa Atatün gösterilen şükran ve tasvib bislerine bütün parti, engin tezahüratla iştirak etmiştir. dir. ifade etmeğ B. Hikmet Bayurun sözleri Hatiplerden Hikmet Bayur Sovyet Rusyanın emperyalizm ve manda aley- hindeki prensiplerinin bu vesile ile de tezahürlerine şahit olmak ve hali ha- zırda iki tarafın dostu - olmakla bera ber bu milli - davâmızda bizim kadim dostluğumuzun icabatınr görmek iste- diğini, ifade etmiştir. Başvekilin sözleri Başvekil İnönü, milli mesele- nin ciddi ve itimad olunur bir mi zakere usulüne girmekte olduğu hakkında, arkadaşı Dr. Aras'ın tahminine iştirak ettiğini ve Ce- miyeti Akvamda, bizim muvafa- katimiz olmadan bir karara varıl- mıyacağı cihetle, mesele hakkın- da Türkiye ve Fransa arasında bir anlaşma hasıl olmasının yegâ- 'ne müsbet hal yolu sayılabilece- ğini, ve gerek Partiden gerek ef- kârı umumiyeden sabır ve sükü- netle önümüzdeki on, onbeş gi takib etmesini dilemiştir. Başvekil, vaziyette müsbet ve men- fi her tebeddülü süratle bildirmek için Parti Grupunu icab ettikçe toplantıya çağırmaktan geri kalmıyacağını - ilâve etmiştir. Bundan sonra Başvekil, Reisi- cümhurun milli heyecan ve irade- yi daima en iyi tecessüm ettiren Börüş, hassaiyet ve faaliyetinden şükran ile bahsederek, vaziyetin icabatı üzerine, fasıla vermek mecburiyetini gördüğü İstanbul- daki ikametine avdet etmesi içi hükümet, yeni vaziyetin müsait olduğu mütalcasında bulunduğı gu söylemiştir. —— Kamutay çağrıları Dahiliye encümeni 11--1937 pazar- tesi günü saat 10 da toplanacaktır. Almanlar İspanyol Fasına asker çıkarmağa başladılar Londra, 9 (Radyo - Ulus) — Kaza- blankla'dan alınan bir telgraf burada hayli endişe uyandırmıştır. Bu telgraf- 'ta son ön gün içinde muhtelif sınıflara mensub üniformalı alman — kıtalarının Fasta Melilla'da karaya çıkarak yerleş- tikleri bildirilmektedi Üç alman torpido muhribiyle - bir. kaç deniz altı gemisi Melilla limanında demir atmıştır. Birçok alman mühendisleri ve tekni- kçileri Melilla'nın Vinterland'daki de- mir madenlerine gelmişlerdir. İngiliz - fransız görüşmeler Almanların İspanyol Fasına asker gıkardıkları hakkındaki haber - burada fayi olunca İngiltere ile Fransa arı sında görüşmelere başlanmıştır. Bu gör Tüşmelere büyük ehemiyet verilmekte- dir. Dün kabine, harbiye, bahriye nazır. Jarının iştirakiyle bir toplantı yapmış- tır. Bu toplantıdan sonra Eden fransez elçisi Korben'le uzun bir mülâkatta bu- Tanmuştur. Eden altı devletten derhal bir konferans akdini istiyecektir. Paristen alınan malümata göre fran- Ssız resmi mahfilleri Fransa hükümetinin Burgos askeri hükümetine, Fransa ile İs- panya arasında 1912 senesinde akdedi- lip Fasta yabancı askerlerinin - bulun. masını meneden muahedenin bu husus- taki hükümlerini hatırlattığını - bildir. mektedir. İspanyol fası makamlarının — alman kıtaları için kışlalar hazırlamakta oldu- ğ hakkında dış bakanlığına gelen bir haber üzerine Fransanın bu yolda bir teşebbüste bulunduğu haber verilmek- tedir. Rabattan gelen bir telgraf ta aynır haberleri teyid etmektedir. Bu telgraf- ta deniyor ki: Son günler içinde 200 - 300 alman askerinin ispanyol - fasının muhtelif limanlarında karaya - çıkarıl- dığı emin bir kaynaktan öğrenilmekte- dir. Diğer cihetten Melilla civarındaki Zeghanghan demir madeninin alman- lar tarafmdan - faaliyetle işletilmekte olduğu hakkındaki haber de teeyyüd etmektedi: Berlinin bir tekzibi Berlin salâhiyetli mahfilleri Königs- berg kruvazörünün İspanyol sahilleri. ni bombardımanını yalanlamaktadırlar, Moskova'dan bildirildiğine göre kös mür yüklü iki sovyet gemisi Cebelütta- rıktan geçerken âsi gemiler tarafından yakalanmış, aranmış ve tekrar birakıl- mıştır. İspanyol çocuklarının, sövyet çocuklarına hediyesi olan 160 sandık gemi tezahür. portakal ödesaya gelmiş, le karşılanmış ve gemi kumandanı İse panyada faşizmin yıkılacağını söyler Kadikse isimsiz ve bayraksız gemilerle italyan ve alman askerleri ihraç edilmiş. dr. Karışmazlık komitesinin iflâsı Moskova, 9 (Radyo - Ulus) — İzvese tiya gazetesi, İngiltere - İtalya anlaşı masını, İtalyanın tefsir ettiğini yaza. rak karışmazlık kamitesinin iflas etti.. ğini kaydediyor.