7 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3
7 SONKANUN 1937 PERŞEMBE MISIR ve KAPİTÜLASYONLAR Habeşistana İtalya tarafından yapı- Jan tecavüzün siyasi akislerinden biri ile İngiltere arasında on dört üp gelen. ihtilâfın halli e kavuşmasıdır. Mr- inci Mahmud aley- hine isyan bayrağını çektiği gündenberi nescle yakın şark politikasının birin. l h Hele ikinci Ars 1882 senesinde İngilterenin işg Yar a alirunca anır çıkıncaya kadar le Fransa arasında en ehemi- Fransaya Fa Fakat Lozan muahedesinin imzasına ka- dar İngilterenin Mısırdaki hukuki vazi- yyeti aykırı olmakta devam etti. Mısir üze- düzeltirken, düğer tarafvan Mısıra bir takım kayıdla- a ve şartlara bağlı olmak üzere istiklâl vererek Misirin siyasi vaziyetini yine kkarma karışık bir hale koydu. İşte on dört senedir İngiltere ile Mı- gar bu kayıdlı şartlı istikll meselesi yü- zünden ihtilaf halinde idiler. İngiltere, istiklâli Mısırm ve Süveyş'in müdafaası, Sudan vaziyetinin halli ve ecnebi dev- det tebaasının selâmetlerini temin şart- Jarma bağlamış olduğunu Müsi istiklâl kelimesinin te- Tâffuzu ile artık müstakil olduğunu iddin ediyor ve her tarafa sefirler t milletlerarası münasebetl devlet rolü oynamak istiyordu. İtalyanın Habeşistanı istilâsı Ingilte- ve ve Miziri teyakkuza / sevketti. İki memleket biribirinin yardımına muhtaç olduğunu anladı. Aralarındaki ihtilâflı meseleleri hallederek bir dostluk mmua- hedesi imzaladılar. Bu muahede het devletin salâhiyetdar makamları tarafı dan tasdik edilmiş ve geçen hafta meri yete girmiştir. Bunun üzerine İngiltere Kahire'deki fevkalâde komiserine sefir ynvanını vermiştir. Lord Kromer zama- inmda ihdas edilen bu makam da tarihe karışıyor demektir. ederek çağıracak. Sonra da milletler cemiyetine gA olacak. İngiltere her iki teşebbüste ftsıra yasdlım edecektir. Bu, İngiltere ile Mısır aratındaki son #cılaşmanın şartlarından biridir. Binaen- aleyh Mısırın hem kapitülâsyonları YA muvaffak olacağı, hem de milletler €emiyetine gireceği muhakkak sayılabi- Bazı mısırlılar kapitülâsyonların os- imanlı devrinden intikal etmiş kötü bir miras olduğunu yazıyorlar. Filhakika bunun kötü bir miras olduğuna şüphe iyoktur. Fakat Misırda osmanlı devrin. İden evvel de kapitülâsyon vardı. Yavuz Selim 1516 senesinde Mısırı aldığı za- iman orada fransızlara verilmiş bir takım İkapitülüsyon imtiyazlarının meri oldu. Hunu gördü ve bunları ibka etti. Sonra kanuni de 1528 senesinde bunları teyid etti. Binaenaleyh Mısır imtiyazları os- Mmanlı kapitülâsyonlarının menşei sayı. lan 1535 mukavelesinden de daha eski demektir. Mısırda kapitülâsyon sisteminin ilgası, bizim gibi bu kötü sistemin facialarını Yaşamış bir millet arasında ancak sem- “Tam istiklâline kavuşmuş, milletler ce- iyetine azâ olmuş, kapitülüsyonsuz bir Musiri timdiden selâmlarız. Nöbetci eç zanele İ? — Pazar: Ankara eczanesi 12 — Pazartesi: Yeni ve Cebeci $ — Salı: Halk ve Sakarya 4 — Çarşamba: Ege eczanesi $ — Perşembe: Sebat ve Yenişehir eczaneleri 6 — Cuma: İstanbul eczanesi 7 — Cumartesi: Merkez eczanesi Vaşington, 6 (A.A.) — B. Ruzvelt kongreye olan beyannamesinde diyor kiz “Ahval beni İspanyadaki esefe de- ier mücadelenin ortaya koyduğu husu- Si vaziyetin de bitaraflık kanununa i- lâvesi meselesinin tetkikini sizden rica etmeğe mecbur ediyor." B. Ruzvelt, kongreden bitaraflık me- selesinden başka, bir kaç hafta içinde müddeti bitecek olan bazı müsaade ve salâhiyetlerin uzatılması meselesinin de derhal tetkikini istemektedir. Keza, işsizliğe karşı yardım için de munzam tahsisat istenmiştir. Bunun mikdarı bu hafta içinde bildirilecektir. B. Ruzvelt bundan sonra kendisinin ilk başkanlık devresindeki eserini hülâ- sa ettikten sonra ezcümle diyor ki: '— Vazifemiz, demokrasiyi bugünkü Günyada da bir asır evvelki daha basit dünyada olduğu kadar tesirli olarak iş detmek mümkün olduğunu isbat olmuş- tur. Aramış olduğumuz kalkınmanın mu- yakkat olmaması ve evvelki felâket se- beblerine karşı emniyet alınması lâzım- d B. Ruzvelt bnudan sonra yeni kong- re için aşağıdaki meselelerin ana hatla- rınt gösteriyor: 1. — İdare makinesinde geniş bir is- lâhat. 2. — Sıhi olmuyan evlerin yıkılması- u ve yeni evler inşasını ihtiva eden bir şehir programı, 3. — Kira ile çiftlik tutanlara finan- sal yardım. 4. — İşsizliğe karşı siyasetin ve 80s- 'yal emniyet sisteminin genişlcilmesi ve auşlara Höizlere yardım. B. Ruzvelt diyor ki: '— Fazla istihsal, az istihsal ve spe- külâsyon öyle üç kardeş belâdir ki enfi- lasyon ve deflasyon musibetlerini do- Bururlar. Hükümetin fiat sevi; man zaman hasil olan küvvetli temev- vüçlere karşı himaye için hususi teşebe büse yaptızr yardım milletin menfamti” N.R. A. - milli kalkınma müessese teşkilâtr - nn büyük hedefleri faydalı G4 Ve şumdi biliyoruz ki zorluk N. R. A. nın pek çok şeyler yapmak iste- mesinden ileri gelmiştir. N.R.A. nn sta- *tüsu anayasaya muhalif olarak ilân edil- Kısa dış haberler 3& Bern, — İsviçre federal konseyi dış işleri için B. Motta'dan başka Cüm. hur başkanı muavini B. Bauman ile ge- 'nel konseye B. Mayer'i memur etmiş- tir. * Varşova, — Fransa - Lehistan tecim müzakerelerine memur leh heye- ti 9 ikinci kânunda Parise gidecektir. *& Varşova, — Nocl / münasebetiyle kesilen alman - leh tecim müzakereleri- 'ne 15 ikinci kânunda yeniden başlana- caktır. * Berhtes Baden, — Alman gençlik teşkilâtı başkanı, buradaki hitlerci genç- leri Hitler namına kabul etmiştir. *& Viyana, — Avusturyanın yakında Adisababada bir konsolosluk kuracağı bildirilmektedir. SOVYET VATANDAŞLIĞIN- DAN ÇIKARILAN ÂLİMLER Moskova, 6 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor Sovyetler birliği fen akademisi eski azasından olan Pativ ve Çiçibahini, mer- kezi icra komitesinin $ ikinci kânunda aldığı bir kararla, sovyet tabiiyetinden iskat edilmişlerdir. Bu âlimler, vatana karşı vazifeleri. Bi iyfa etmekten imtina etmişlerdir. Bir daha sovyet - C eNEREARAPDE B 'Praklarına dönemiyecek- Amerikan senatosu bitaraflık | hakkındaki kararı kabul etti Valansiyaya tayyare götüren Markantabriko vapuru yoldan çevrildi di, fakat mesele halâ/ baki düre, B. Ruzvelt, Buenos - Aires konfe- ransından da bahsederek bu konferan- için de hayırlı bir örnek teçkil ettiğini söyle- miş ve demiştir ki: “— Filhakika bu konferans, bütün dünya demokrasileri namına, başka tür- dü rejimle idare edilen milletlere hita- ben bir beyanname neşretmiştir. Bu ka bil milletleri idare eden hükümetlerin hattr hareketi herhalde daha Şalıdır ve demokrasinin kuvvetlenme- #i zamanı gelmiş geçmiş bulunuyordu.” durmakta- sın dünyanın diğer kısımları BB. Hitler ve Göring mübala- Havas , 6 ÇAA — n hükümet reisliği yalnız devlet reisliğini muhafaza ede- Ambargo hakkındaki karar kabul edildi Vaşington, 6 (A.A.) — Senato, am- bargo hakkındaki karar suretini — kısa bir görüşmeden sonra büyük bir ekse- riyetle kabul etmiştir. verilmekte- g'in getirileceği haber dir. Haber yalanlanıyor Berlin, 6 (A.A.) — Bir fransız sının B. Hitlerin hükümet - reisliğini bırakacağı hakkındaki haberi, hiç bir Valansiyaya tayyare götüren a i ee ae e şma d ga. Sinefei G ÜDADZ Valaosiya ha " kümetine Şidecek tayyareleri hamil . | - Amerikada TER a A akşam ambargo hakkındaki karar su- | OTOMOBİL ENDÜSTRİSİN. retinin kabulünden önce Kartajo'e | DEKİ GREV YAYILIYOR Gükereccindn Tartkt OlüNAr ayen, Büla) DS A ölerieide Hİ sadi EL GN Motore Kumllyüd p Tei a rikaim d BB lll C, 40000 amele grev handedir. Nevyork, 6 (A.A.) — Sahil muhafa- za gemileriyle bir tayyare, Markantab. riko vapurunu Sandihuk — açıklarında yakalıyarak Broklin'e çevirmişlerdir. Htalyan - Japon ekonomik rüşmeleri Roma, 6 (A.A.) — İtalyan - Japon Vaşington, 6 (A:A.) — Senato dış işleri komisyonu başkanı pitman, panyaya gönderilecek harb malzemesi hakkında ambargo tatbikine dair Tak senatoya verdiği karar suretini neş- retmiştir. <|SON DAKİKA İtalyan - İngiliz anlaşması hakkında Çek dış bakanının söyledikleri Roma, 6 (A.A.) — Gazeteler, Çekos Jovakya dış işleri bakanı Kroftanın İs- tefani ajansı muhabirine verdiği bir gö rüşmesini neşrediyorlar. B. Krofta, Çekoslovakyanın ingiliz - italyan anlaşmasını memnuniyetle kare gıladığını, İtalyanın Akdenizde barışı sağ lamladıktan sonra orta Avrupa işlerine daha ziyade alâka göstererek ve küçük anlaşma ile faydalı işbirliğinde buluna- cağını ümid eylediğini bildirmiştir. “Budapeşte ile Prag arasındaki mü nasebetlerin salâhı Tuna havzasında de- vamlı bir barış imkânını ümid ettirecek mahiyettedir. Silâhlanmada müsavi hakka dair olan çetin meseleye gelince, orta Avrupa- da muvazeneyi bozmıyacak bir hal tarzr bulmak gerekecekt Prag ile Berlin arasındaki münasebetler daha iyi hale gelmişti Yugoslavya - Bulgaristan paktı Çe koslovakya ile Bulgaristan arasında da bir yaklaşmayı imkân içine koymaktadı r. İtalya - Yugoslavya yaklaşması, Roma protokolu memleketleri ile küçük an- Jaşma arasında bir — işbirliğine doğr u mesut bir ekonomik görüşmeleri bilhassa Japon- yanın Habeşistandaki menafii de cereyan etmektedir. ola: üzerin. Tahrandaki heyetimiz dönüyor 'Tahran, 6 (A.A.) — B. Cemal Hüsnünün başkanlığındaki türk heyeti vazi- fesini bitirerek "Tahrandan Türkiyeye hareket etmiştir. B. Stoyadinoviçin Roma ve Parise, B. Benesin Belgrada gideceği haber verilmektedir Belgrad, 6 ÇA.A.) — Stefani ajansından : B. Stoyadinoviç'in Stanoriç'e hareketi münasebetiyle Ünited Ress, Yugos- lavya başvekilinin Roma ve Parise gideceğini haber vermektedir. Prag, 6 (A.A.) — Salâhiyetli bir kaynaktan haber alındığına göre B. Benes resmen Belgrada davet edilmiştir. Bu z iyaretin ilk baharda yapılması muhte- meldir. BB. Ci 1o ve Stoyadinoviç arasında Roma, 6 ÇAA.) — Stefani ajansındaan Yılbaşı münasebetiyle - Yugoslavya başvekili B. Stoyadinoviç dış bakanı B. Ciano arasında dostça te Igraflar teati edilmiştir. ile italyan UL U s SAYFA 3 HABERLERİMİZ . 02z B. Hitler hükümet ASN reisliğini bırakıyor mu? ticesi olan Roma beyannamesini, ital “yan - alman menfaat ayrılığının ilânı tek Tükki ederek, habeş meselesi dolayısiy. le bütün dünyayı karşısında “müşterek bir cephe halinde bulduğu zaman, zaru- ret dolayısiyle Almanya ile muvakkaten Uyuşmaya mecbur kalmış olan İtalya- nan, İngiltere ile ihtil tikten sonra, bu yakır menfaat görmiyecei PARA SİSTEMİNE DAİR. Kurunda Asım Us, Ahmed Hamdi Başar'ın “para ve inkilâb” eserinde bu- günkü para sisteminin liberal metodları yıkmış olan devletçi iktisada uygun ol- amadığı ve altının para esası olmaktan artık çıkması zamanı geldiği tarzında fikirler ileri sürmesi dolayısiyle, kendi- sinden bazı süaller soruyor ve meselâ, infilâsyon tedbirleri almış olan İngilte- re ve Almanyada altınm artık büsbütün gördüğü bazı tenakuzlara işaret ediyor. ORMANLARIMIZI KORUMAK İÇİN Cumhuriyette Tevfik Âli Çınar, baş- bakanımızın parti grupu toplantısındaki layısiyle, “memleketimizde — ormanların muhafazası ve artması hakkındaki fikir lerini bir kerre daha hülâsa ediyor. Bil- hassa orman muhafaza teşkilâtinm şe- hirlerden ormanlara nakledilmesini, sü- ratle orman mühendis muavinleri yetiş. tirecek mekteblerin kurulmasmı, orman tahriblerine karşı muhakeme usulünün tesri ve cezaların müessir olmasını kü- Zumlu görüyor, bu muhafaza gayretleri- 'e muvazi olarak ziraate elverişli olmu yan toprakların / ağaçlanması işine do ehemiyet verilmesini dileyor. HATAY ALEVİLERİ TÜRKTÜR. Rıza Çavdarlı imzasiyle, Cumhuri- “yette çıkan bir yazıda, Hatay alevileri- 'min türk olduğu tarihi delillere istina- den isbat ediliyor, ve esasen arablar ara- #sında alevi mevcud olmadığını, böyle bir. teyin olması tasavvur. edilemiveceğini anlatıyor. PETROL VE BENZİNİN UCUZLATILMASI Şevket Süreyya Aydemir, Tan'da, artmayışın asıl sebebi fiat pahalılığı olduğunu kaydediyor ve memleket - teki satış fiatının yükseklikte İtalya- söyliyerek, memleketin bu maddelere olan büyük ihtiyaçla - v karşılamak ve vücuda getirmek süratle indirilmesi lüzumunu ileri sü- rüyor. BULGAR EDEBİYATI REALİSTTİR. Varlık'ta muharrirlerinden Bayan Pevev'in bulgar edebiyatına dair enteresan bir makalesini okuyoruz. Öğreniyoruz ki bulgar edebiyatı her şeyden önce realisttir, fazla derinliğe inmekten, mistik ve dini tahayyülle- re kapılmaktan — hoşlanmaz. / Es>sen bu hal biz Tist karakteristliğine intibak etmekte- . Hakikaten bulgar milleti, hiris» tiyani âdetleri bile kendi etrafında hakikatlara - benzetmiş ve al- " kiliselerdeki resimlerde ekseriya şeklinde tasvir et Tngilterede askerlik usulünde Londra, 6 (A.A.) — Gelecek toplan. tısında kabine, harbiye nazırı B. Duf Kuper'in asker toplama usulünde zore huğu kaldırmaya matuf bir plânı tet- kik edecektir. Morning Post'un askeri muhabiri bu arttırılması mesleklere plânın asker maaşlarının avdetini kolaylaştıracak tedbirler alıne gibi teklifleri ihtiva ettiğini dirmektedir.
