26 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO: 5509 ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR 26 SÖONTEŞRİN 1936 PERŞEMEE Son haberlerimiz üçüncü sayfada HER YERDE 5 KURUŞ Başmakale YENİ SAFHA Falih Rufkt ATAY Dünkü nüshamızda fransız ve türk cevabi notalarının metinleri- ni neşrettikk Gene gazetemiz- de, Cumhuriyet Hükümetinin mil- letler cemiyetine gidilmek husu- sundaki yeni teklife dair cu- ma günü beyanatta bulunacağı hakkında bir haber de çıktı. Sancak hakkındaki (ransız gö- rüşünün hakikate ne kadar aykırı olduğunu, türk cevabı, politika edebiyatında örnek — sayılma- ga değer bir vuzuh ve red edil- mez delillerle isbat etmektedir. Eminiz ki, birçok fransızlar için dahi, bu cevab, yalnız sancak me- selesine bizim verdiğimiz ehe- miyeti değil, bizzat sancak mese- | lesinin ehemiyetini tebarüz ettir- miştir. Fransa ile Türkiye iki uçta, ve bir prensip ihtilafı içindeyiz. 1921 de sancak meselesini biz başlı ba- şına bir türk davası olarak konuş- tuk ve hallettik. Bu hususta türk cevabının delilleri o kadar kuv- vetli ve sarihtir ki, ne bizim bu sütunlarda onları yeniden tekrar ve tefsir etmekliğimize, ne de fransız dostlarımizın onları tevil etmesine lüzum vardır. Biz ahdi hakların, bugünkü şartlara uygun olarak, yerine ge- tirilmesini istiyoruz ve iddiamızı, bir takım indt mülahazalara de- ğil, muayyen bir teahhüde ve onun tabit icablarına istinad ettiriyo- ruz. Türk olan muayyen bir böl- genin talii üzerindeyiz. Suriye'ye aid hiç bir münakaşamız yoktur: Komşu hükümetin hür ve müref- feh olmasından ve bizimle dost kalmasından gayri hiç bir dilekte değiliz. Bizim Suriye'ye karşı gösterdiğimiz bu samimiyeti, Su- riyenin dahi türk sancak hakkın- da göstermesini istemek hakkımız olduğu gibi, Fransanın Suriye'ye karşı yaptığı vazifeyi türk sanca- ğa karşı da ifa etmekten kaçınma- sına hiç bir mantıki sebeb olma- mak lâzım geldiği kanaatindeyiz. İyi anlatalım: Fransa ve Suriyenin hak ve menfaatleri ve bizim on- lara riayetimiz ne kadar samimi ise, sancağın onlardan aşağı kal- mıyan hak ve menfaatlerine hür- Donanmamız bugün Malta- dan hareket ediyor Dün akşam Amiral Şükrü Okan Yavuzda bir ziyafet verdi Malta vâlisinin sarayında iki donanma subayları arasında vedalâ şma merasimi yapıldı. Maltadan dönmekte olan filemuzdan Sakarya denizaltr gemisi Valetta, 25 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi srrette gönderdiği mu- habiri bildiriyor : Amiral Şükrü Okan, bu akşam Ya- vuzda ingiliz donanması kumandanı a- miral Dudley Pound şerefine büyük bir ziyafet vermiş ve bu ziyafette Malta'nın bütün mümtaz şahsiyetleri hazır bulun- - müştur. Ziyafetten sonra amiralimız maiyet- Ğ leri ile Malta valisinin sahildeki sarayın- da verdiği veda balosuna gitmiştir. Bu baloya bütün subaylarımız da iş- tirak etmiş ve iki dost donanma mensub- ları arasında resmi veda burada yapıl- mıştır. » Donanmamız, yarın sabah, Faler'e gitmek üzere Malta'dan hareket edecek- tir. KOMİNTERN iLE MÜCADELE - İÇİN | Almanya ve Japonya Berlinde dün bir mukavele imzaladılar Berlin, 25 (A. A.) — Dnb. ajan- sı bildiriyor: Japon impara- toru namına bü- yük elçi Vikont Maşakoji ve B. Hitler namına bü- yük elçi B. von Ribbentrop — bu- gün saat 12 de, ko- B. Ribbentrop' miet edilmesini istemek h un- daki dikkatimiz de o kadar has- sastır. Hükümetimizin Kamutayda ki beyanatının ve yeni vaziyet hak- kındaki mütaleâ ve kararların ne olacağını henüz bilmiyoruz. Şura- sı varki Türkiye hükümeti, hiç bir zaman, sulh ve uzlaşma vasıta- larının, hakların teyid edilme- sine engel olacağı fikrinde bu- lunmamıştır. Bilâkis bu vasıtala- rın, mütemadiyen, hak teyid etmekteki kudret ve — adüâlet- leri isbat olunarak, onlara u- mumi —itimadı artırmak, bu vasıtaların, her vesile ile, ancak ve yalnız hak için çalıştıklarıma şüphe ve tereddüd sahiblerini ik- na edecek misaller göstermesini teşvik etmek taraftarı olmuştur. İnkılâb dersi Bugün saat 17.30 da Halkevinde Prof. M. Esad Bozkurt tarafından verilecektir ünist enternasyonaline karşı bir mu- kavelename imzalamışlardır. Mukave- ,lename şudur: Komünist enternasyonalin (Komin- tern) hedefinin, kabili tasavvur bütün vasıtalarla mevcud devletleri tazyik ve inhilâl ettirmek olduğunu göz önünde tutan, Komintern'in, bir milletin iç iş- lerine müdahale- sine göz yumma- nın yalnız dahili sulhu ve sosyal refahr — tehlikeye düşürmekle — kal- mayıp dünya sul- huna karşı da bir Vikont Maşakoji — tehdid teşkil etti- ğgini nazarı dikkate alan, Ve komünist hareketlerine karşı kendilerini müdafaa etmek için sıkı bir şekilde işbirliğinde bulunmak istiyen, Alman ve japon hükümetleri, aşağı- daki rın tesbiti h tefik kalmışlardır: ÇAS da müt- Birinci madde; Âkit devletler, komünist enternas- yonalinin, faaliyeti hakkında birbirle- rini haberdar etmek, lâzım gelen emni- - yet tedbirleri hakkında müzakerelerde | | vebu tedbirleri sıkı bir işbirliği ile tat« bik eylemek hususlarında mutabık kal- mışlardır. İkinci madde: “ Âkid taraflar, iç emniyeti komünist enternasyonalinin yıkıcı tahrikâtı dola- yısiyle tehlikede bulunan diğer devlet- “leri bu mukaveleye iştirak etmeye yahud bu mukavelenin ruhuna mutabık suret-” te müdafaa tedbirleri almaya müştere- ken davet edeceklerdir , Üçüncü madde: Bu mukav ve ja- ponca metinleri, esas metin kıymetini haizdirler. İmza tarihinden itibaren me- riyete geçen bu mukavele, beş sene için muteberdir. Bu müddetin hitamından evyel âkid taraflar, işbirliklerini ne şe- kilde devam ettireceklerine dair anla. şacaklardır. Berlin 25/ ikinciteşrin /1936 (Somu 6. ıncr sayfada) Bugün İç sayfalarımızda: İKINCI SAYFADA: Hukuk ilmini yayma kurumunun çalışmaları. — Düşünüşler. — İç haberler. ÜÇÜNCÜ SAYFADA: Dış haberler ve son dakika. DÖRDÜNCÜ SAYFADA: tabı. BEŞİNCİ SAYFADA: ritası, — Bilinmeyen insan, POERERELENEDREERRDRODA: Bibliyografya. — Yabancı gazete- lerde okuduklarımız. — Cengel ki- Her şeyden biraz. — Piri reisin ha- . . Yunanistanda yeni .. * * .. .. .. rejimin yıldöonümü Atina, 25 (A.A.) — Atina ajansı bil- diriyor: Bütün gazeteler, kırallığın yeniden getirilmesi mesut yıldönümünü kayde- derek bir sene zarfında elde edilen ne- ticeleri tebarüz ettirmektedirler. Bu neticelerin mühimleri şunlardır : Milli hissiyatın yükselişi, yaratıcı çalışmanın fazlalaşması, bütün idare a- lanlarında faaliyet, maliyenin tarsini, yabancı memleketlerde ve yunanistan dahilinde kredinin kuvvetlenmesi hepsinden mühim olarak emin bir is- tikbale imanın vücud bulması , Gazeteler diğer taraftan elen ordu ve donanmasının manevi evlâdı pren- ses Katerin'e yortusu dolayısiyle en hararetli tebriklerini bildirmektedirler. Sekizinci sovyet milli kongresi Moskova, 25 (A.A.) — Sekizinci sovyetler kongresi, bugün B. Stalin'in bir nutku ile açılmıştır. ve Türkofiste yeni tayinler Talimatnameye uygun olarak bir- çok memurların yerleri değiştirildi Türkofis'in (İktısad Vekâleti dış ticaret kısmı) kadrosu, bilindiği üzere #M4 buat Umum Müdürlüğü, İş Büro- sa.. «adroları gibi her mali sene başın- da, İcra Vekilleri heyetince tesbit e- dilmektedir. İçinde bulunduğumuz ma- $ seneye aid kadrolar da bu suretle 1 baziran 1936 tarihinde, 1935 senesinin aşağı yukarı aynı olarak tasdik edil- miş ve yalnız memurların talimatname esaslarına göre yerlerinin değiştiril- mesi bu ay sonuna bırakılmıştı. Türkofis teşkilâtı hakkındaki tali- matnameye göre, memleket dışındaki vazifelerin münavebe ile yapılması ge- rekmektedir. Gaye; hariçte çalışmış o- lanların, görgü ve düşüncelerini mem- lekete dönerek tatbikat sahasına koy- malarının ve memleket içinde çalışmış olanlarırı da aynı tarzda dışarda çalışa- bilmelerinin teminidir, — Memleket içindeki servisler için de mümasili prensipler vardır. Mesela Tür-« kiye ihracat ve ithalât malları servi- (Sonu 6, ıncı sayfada) İNGİLTERE PARLAMENTOSU Mısır muahedesini tasdik etti Londra, 25 (A.:A.) — Avam kamara- sı dün akşam inigiliz - m:sır muahedesi- ni tasdik etmiştir. Muhtelif partiler mü: messilleri bu muahede esaslarını tamamis le muvafık bülduklarını söylemişlerdir. Dış işleri bakanlığı müsteşarı Lord Krenborn bu muahedenin Süveyş kana- lımt bütün devletlerin gemilerine açık (Sonu 3. üncü sayfada) » Fıkra. Evkafın eseri Geçen senedenberi hemen her taraf- ta evkafın eski türk binalarını tamir* etmekte olduğunu görüyoruz. İdareyi tebrik etmemek elden gelmez; çünkü Türkiye'de yaşıyan eski eserler, Ana- dolu medeniyetlerinden kalma harabe- lerden daha çoktur ve ekserisi evkafın himmetine bakıyor. Evkafın işi hem ağır, hem de nazik- tir. Çünkü tamirler, bazen, eseri öldü- rebilir. Netekim Çekirge camiinin ön duvarı üstündeki sıva ve badana, yüz kızartıcı bir hata teşkil eder, Türkiye- nin hiç bir tarafında eski eserlere, sa- natkârların fikri alınmaksızın, doku- nulmamak lâzımgelir. Sonra belediye- dler bu eserleri boğan sefalet manzara- sınt temizlemelidirler. Bu da kâfi de- gğil; eski sanat eserlerinin muayyen bir çevresi içindeki yeni inşalar, onun h a v a' sına hiyanet etmiyecek tarz- da yapılmak gerektir. Eski eserin, gelecek zamanlarda de« ğeri büsbütün artacaktır: baştanbaşa monotonlaşan cihanda, bunları bilgi ile ve kendi. dekor ve peyzajları içinde muhafaza etmesini bilen memleketler, evlâtlarına en muazzam endüstriler ka« dar gelir veren bir hazne devretmiş yolacaklardır. İstanbul'da 500 ü bulan sanat eserlerimizden yalnız bir tekinin turist celbetmek için kâfi servet telak- ki olunduğu şehirler vardır. İstanbul ve Bursa, eğer plânları sanat bölgeleri- ni ayıran, sanat eserlerini himaye eden bir disiplin koyacak olurlarsa, bir gün dünyada onları görmemiş olmak, insan- lar için cehil gibi bir utanç sebebi ola- caktır, Evkafın yeni tamirlerinin hiç birine de eski hataların tekrarlandığını göre mediğimizi burada söylemek isteriz. Fatay —îî . bi Di K Amerika'nın Hartford seminerinde meşherde Piri Reisin haritası ile yeni —— Türkiyeye dair eserleri ihtiva eden kısım, (Yazısı 5. inci sayfada)