15 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

İ 1 TTT O İBEYETL 1936 SATAI L Varı - Sıyasa ei —e ALMANYA Üçüncü avrupalı büyük dev- €t Almanya, ltalya ve Fransa- dan da fazla avrupalıdır ve mu- kadderatını Avrupa'ya bağlamiş- tır. Çünkü Almanya, gerek — bir büyük devlet olmaya doğru valı- detini gerek ise sömürgelerin Paylaşılması işine katılmayı en &eç hattâ İtalya'dan sonra yav- Muş olan devlettir. Almanya bü Yüzden kıta haricindeki münase- betlerini İngiltere yahud Fransa kadar genişletememiş ve hele 1918 harbımı kaybettikten sortra, gerek cihan ekonomik buhranın- dan gerek harb sonrasının sasya! ve politik krizlerinden herhangi ir kara Avrupası devleti kadar hattâ birçok bakımlardan orta ve $ark Avrupasının bütün devletle- Tiİnden çok daha fazla müteessir Olmuştur. 1918 de, Almanya, mağlüb - tur. Bütün silâhlarını ve bunlarla beraber bütün sömürgelerini tes- lim etmiştir. Eskiden, kendine Yettikten başka meselâ bir 0S- manlı imparatorluğunda bir Bağ- dad hattını inşa edecek kadar Sermayeye malik olan alman fi- nansı, 1918 den 1933 e kadar İn- giltere ve Amerikadan ödünç al- Mak suretiyle yaşamıştır. Ve Al- manyanın başlıca iki büyük der- di vardır: 1) Tamirat hesabları. : Versailles barış mukavelesi alman milletinin sırtına astrono- mik denecek kadar mübalağalı bir borç yükü yükler. Bünun edâ edilemiyeceği anlaşıldıkça Dawes ve Young plânlariyle, bu tahfif edilir, Fakat buna rağmen Almanya, bütün © mükemmel ekonomik teşkilâtı sayesinde, ser- Maye teraküm ettirmeğe Mmuva'- ak olamaz. Bi Gerçi bir yandan istihsal cıgg; Zını yeniden tensik ederek bi yandan şehirlerini baştan başa İmar etmesi, aldığı krediler saye - sinde kabil olmüştur. Gerçi, gene bu ktediler sayesinde, ticaretin arttırmak, kendine yeni baştan bir ticaret filosu yapmak ve ald.ığ_ı kredilerin faizlerine 7o 1 ve 2 ilâ- ve ederek bunun diğer rpgmleket_- lerde ekonomik işlere _gu:ışmek gi- bi gayeler elde edilmiştir. Fakat bütün bunlar, Ajmapa- nın hariçten kredi bulduğu müd - detçe kabil olan işlerdir. Ve 1929 da buhran patlak verivce en şid - detli-ekonomik felce — uğrayan Memleket , Almanya — olmuştur. Öyle ki 1929 a kadar devam eden alman prosperity'si sağlam bir e- konominin tabii bir neticesi değil, İngiliz ve bilhassa amerikan ser- Mayelerinin işletilmesi ve süratle devrettrilmesi suretiyle yapilmış evamlı bir spekülasyon” dan aşka bir şey değildir. e Halbuki, eğer Almanya 1çım arbtan sonra aynı kredi bulmak İmkânları olsa fakat Almanya ta- Mirat borçlarından muaf tutulmıfş ulunsa idi, Almanya, harb neti - Cesinde kaybettiği milli sermaye- Yİ on sene gibi kısa bir mîidı_iet Zartında veniden meydana getir - Miş olacakıı. 2) Silâhtan tecrid edilmiş ol- Mak, Aynı Versailles barış mukave- lesi, Almanya'ya, muayyen mik- darda silâhlanmak mecburiyetini bul ettirmiştir. Öyle ki, gene, 1918 den 1933 e kadar, Almanya, ünyesi itibariyle bir büyük dev- ettir ama, kuvvetinin silâhlı bir Mlecyyidesi olmadığı için sıyasal fuzdan mahrumdur,. * » «& - Halbuki Almanya, bu iki men- fi halden bir müsbet hal yapmaga, üğün muvatfak olmuştur. ,, Harb sonrasında, parası olma- Ütğı ve bütün kredileri dışardan tedarik ettiği halde, Almanya, TNyanın en modern, en rasyonel Ve en kudretli endüstri cihazların- Han birini, bizzat bu yabancı kre- iler sayesinde meydana getireT ek Dil servete mal etmek akıllılı- #ında bulunmuştur. Eğer Almanya, Hitler ı'ktıd_a-_ ra geldikten sonra, üç sene gibi kısa bir müddet zarfında, kıtanın en kudretli ordularından birini meydana getirdi ise, bunu, Da- wes ve Young plânları müzake't.e edilirken iş başında bul_fınag bü- kümetlere borçludur. Çunku-._ bu hükümetler, bir yandan borç öde- mek mecburiyetini kabul ederken bir yandan da karşı tarafa, para ikraz etmek, yani, “bor_çlu A.lr_n._gn- yayı, borçlarını ödeyebıfmesı için muntazam bir surette finanse et- mek” mecburiyetinde bırakmış - lardır. - Alman endüstrisi harb sonrâ- sında yeniden tensik gdilmemış ve malüm olan “potentiel de gu- erre” derecesine getirilmemiş ol- sa idi, karşı tarafa ne_fes aldırma- dan ve kazanılmıs ikişer üçer ay- lık müddetler ve bir de Etyopya meselesi gibi talili tarih anları sayesinde, ordu vanma_lr h?kkın - dan Reh'i işgal salâhiyetine ve bu salâhiyetten askerlik müddeti- ni iki seneye çıkarmak katarınâa ve ayrıca da günün İspanya hâ- diselerine eski Tanger günlfrı!ıı; de olduğundan çok qıhe büyü ve titretici bir nüfuz ile .lm_rısmak cüretine geçmek cesaretini bula- mazdı. YN Bu itibarla, alman ."î'";î.'":"' angi hükümetleri getirip düşür- ğıüşg:)lursa olsun, 1918 den gunği— müze kadar mükemmel çalıştığı, muhakkaktır. Ve bugün, Almanya, artık ne “tamirat” ne de “silâhsızlık” dt:rıîlerinden muztaribtir. Versa- illes muahedesinden orta_da ka - lan şey, Cenevre'deki silik ve tit- rek hatıra olsa gerektir _kı. bunun da, yaşayabilmek için Pır reforma muhtaç olduğu üzerinde herkes müttefiktir. . - Almanya'nın gerek ekonom_ık gerek politik yolunu bundan bir- kaç ay evvelki yazılarımızda işa- ret etmiştik. O günden bugüne kadar, görüşümüz değişmemiştir. Bilâkis hâdiseler gelip teyid et- miştir ki, Almanyanın ekonomik yolu da politik yolu da, orta Av- rupada başlamakta ve Balkanlara ve Suriye ve İrana kadar uzamak- tadır. ; Evvelki yazılarımızda, Alman- yanın Schachat'ın kliring sıstemı: sayesinde Orta Avrupa ile şark Avrupasının küçük _devletlîrmı nasıl kıskıvrak kendine - bağla - makla politik aksyonuna ekono - mik bir temel hazır!s:.iıgım anlat- miştik. O günden ben.'Avusturya anlaşması yapılmış, Hitler - Hor- tv mülâkatı olmuş ve Titulesco Romanya kabinesinden tarh ve tenzil edilmiştir. Burada şunu da işaret etmek lâzımdır ki, bugünkü Almanya, bu hususta da muvaffakiyetini ken- dinden önceki hükümetlere borç- ludur. Çünkü, eğer Almanya, _Avru- ufak devletlerile olan tıqare_t münssebet!en'm' bu ka_dar ileri götürebı'lmiş ise, bu, silâhsız bv': politika nütuzundan .mahrurn İ Almnaya ile ekonomik mü:a:ıî t.- betlere gı'rı'şlm;ılgteb?ru nl:â;ıı; uregör. lerin vaktiyle hiç ÇÜĞ SEE miş olmalarından ileri ge ; ;rğîiit.şDr'. Sehacht'a, s.:ı'_i;ece, tbeı:i ir;ğ betleri, kriz üzerim ç ::îtîan değişince, kliring kolay İrğının içine almıştır. kar ’gMıama!ı'h Almanyanın gofltlı_î aksiyonu, sadece bu soyledığn:ık_ ekonomik temele d.ııyınmanâı n tadır. Almanya, ayrıca, orlay iki şiar atmıştır!? ; 4 v IşgaAvrupayı ko!:nünizm tehli- inden kurtarmak, kes;ı;dAvrupsyı yahudi tinansın- dan kurtarmak. i Bazı milletlerin ve bilhassa ü isyoncu —muhitle- kiliselerin tradisyo anani bu şisi- rin sempatisine day: lar sayesinde, nasyonal -İ s:;sı;ı: list Almanya, Avtup:dı; taly bi dan sonra, ikinci bir nolmmr. cihanı tela * merkezi olmuş; Katolik olmıyan millet camiaları , panın (Romanya, Bulgaristan gibi) da- SOVYETLER'DE: — Uzakşarkta huzursuzluk Moskova, 14 (A.A.) — Kabarovsk- tan bildirildiğine göre bir sovyet kara- kolu Ussurt nehri kıyılarında Verkan- yaya köyünün üç kilometre şimal gar- bisinde Mançuko ıoprıkllrındı kâin Yunfakun köyünden tüfek ateşine ma- ruz kalmıştır, Yeni bir protesto Moskova, 14 (AşA.) — 12 eylülde turizm bürosunun Tokyo şubesine elle- rinde risale ve prospektüslerinin müsa- deresi için bir emirname bulunan 10 po- lis girerek taharriyatta bulunmuşlardır. Sovyetlerin Tokyo . büyük elçiliği keyfiyeti dış bakanlık nezdinde şiddetle protesto etmiştir. POLONYA'DA: Toresin seyahatinin tefsirleri Varşova, 14 (A.A.) — Varşovaya gelerek Moskovaya doğru yolculuğu- ha devam eden fransız komünist par- tisi genel sekreteri Tores'in ziyaretin- den bahseden Krakoi gazetesi diyor ki; “Fransız dostlarımızın ziyareti Po- lonyayı daima sevinç içinde bırakmış- tır. Fakat Tores'in ziyaretinden mem- nun olmamak için hiç bir sebeb yoktur. Onu yakından görmek ise uzaktan sey- retmeyi tercih ederiz. Varşova, 14 (A.A.) — Leh ve al- man futbol takımları arasında yapılan maçta bir takım kimseler, bu maç mü- nasebetile birçok alman ziyaretçisinin hazır bulunması aleyhinde sokaklarda nümayişler yapmışlardır. Birçok kim- seler tevkif edilmiştir.. Bu yüzden maç da bozulmuş ve iki takım 1-1 be- rabere kalmıştır. SON DAKİKA : Majeste Edvard VITI Londraya döndü Londra, 14 (A.A.) — Kıral Edvard bu akşam Fayrey tayyare meydanına in- miştir. Kıral evvelâ dört hafta kalmak Küçük antant k Presburg, 14 (A.A.,) — Küçük an- laşma daimi konseyi görüşmeleri bu- gün öğleden sonra bitmiştir. Neşredilen tebliğde, Üüç devletin müşterek sıyasası prensiblerinin, ma- yıs ayı başında Belçika toplantısı ne- ticesinde ilân edilen şekilde baki oldu- ğu, Lokarno anlaşmasında yapılacak bir tadilin batı Avrupasında emniyeti takviyeye kâfi gelmeyip kısmf bir tar- zı hallolacağı, üç devltein komşulariy- le olan iyi münasebetleri kuvvetlen- dirmek arzusunda oldukları, küçük an- laşmanın, Sen Jermen muahedesi teah- hütlerinin bozul! olan burt as- kerlik hizmeti tesisi münasebetiyle A- vusturya ile olan münasebatın mütecs- sir olmasından dolayı pek ziyade esef- üzere İskoçyadaki Balmoral şatosuna gidecek ve birinci teşrin başında Lon« draya dönecektir. onseyinin tebliği lendiği diğer muahede nakz ve ihlâli- nin vuku bulmıyacağı ümidinde bu- lunmakla beraber böyle bir hal vuku- unda alınacak münasib tedbirlerin der- piş edilmiş olduğu bildirilmekte ve İspanya veya diğer herhangi bir dev- let işine müdahale edilmemek politi- kasının kati surette Triayet edileceği ilâve edilmektedir, Küçük anlaşma devletleri ile müm- kün olduğu takdirde, diğer orla Avru« pa devletleri arasındaki ekonomik mü- nasebetler Çekoslovak başbakanı — Dr. Hodza'nın plânma göre kuvvetlendiri. lecektir. Küçük anlaşma ekonomi kon- seyi bu iş için birinci teşrinde Bük- reş'te toplanacaktır. Nasyonal - Sosyalist kongresi dün B. Hitlerin bir nutkiyle kapandı Nürenberg, 14 (A.A.) — Kapanan nasyonal - sosyalist koöngresinde B, Hitler nasyonal sosyalist fikri ve ida- resi sayesinde yeni bir Almanyanın doğduğunu söyledikten sonra diyor ki; “— Herhangi bir kimse bu Alman- yayı sevebilir veya ondan nefret ede- bilir fakat hiç bir kimset onu ne değiş- tirebilir, ne de tahrib edebilir, Yeni nasyonal sosyalist devleti ka- nunlarını bizzat kendi damarlarında bülan rasist bir ülküye göre yaşamak- tadır. Nasyonal sosyalist ümdesi, dev- letin meycudiyeti âmacı olarak, irkın muhafazasını tanımaktadır. -Nasyonal sosyalist devlet, Sıyasal sahada, milli şerefin tamirini ve alman ulusunun hak müsaviliğinin başarılmasını istih- daf eder, Bu istek filiyatla başarılmış- tır. Alman imparatorluğu, iki senelik mecburi askerlik hizmetinin kabuliyle, bizim yalnız askeri alanda değil, aynı zamanda manevi sahada da nanusumu- zu ihlâle çalışan alçak iİsyanın en me- H | ha ziyâde Berlin'e diğerleri ise (Avusturya, Macaristan, İspanya) daha çok Roma'ya bakmaktadır- lar. d Bu iki merkezin, sırası gelin: ce, nasıl biribirlerinden istifade ettikleri (Etyopya - Ren işgali) yahud nasıl birlikte çalıştıkları ise (İspanya ) artık anlaşılmıştır. Demek oluyor ki, diğerlerin - den fazla kontinental büyük dev- let olan Almanya, bugün artık bir büyük devletin bütün aksyon va> sıtalarına tamamiyle maliktir. Ve 1918 ıanferî. 1914 ün dahi gerisin- kalmıştır./; “ GA v e bRDOR şum neticelerinden, dört seneden az bir zaman içinde, kurtulmuştur. Almanya- nın çektiği felâketi çekmemiş olan u- lusların, bizim bu meselenin halline verdiğimiz ehemiyeti takdir etmemele- ri mümkündür. Fakat, eğer gelecekte, bizim kendi haklarına riyaet ettiğimiz gibi, âlem de alman ulusunun hakkına riayet ettiği takdirde, alman rönesansı, dünyayı karıştırabilecek bir endişe un- suruna nihayet vermiş olacaktır. Filha- kika, bizzat kendi kuvyetimizle alman ulusunun hak beraberliğini temin et- mekle, Avrupa uluslarınm samimi ve halisane bir teşriki mesaisi temelini at- tık. Nasyonal sosyalist devleti, her tür- lü ihraç sıyasasını uzaklaştıran evren- sel bir zihniyet üzerine kurulmuş ve i- dare edilmekte bulunmuştur. Diğer her ulusa, her yahada kendi şeklinde idare edilmesi hakkını tanıyoruz, Yeter ki, bizim için de aynı hakkı tanısınlar. Nas- yonal sosyalizm en kıymetli bir alman brövesidir. Yabancının ne umdesi ve ne de imanı ile asla meşgul değildir. Eğer, buna rağmen, ümdemizi yabancı önün- de izaha mecbur kalıyorsak, bu işleri- mizc sebebsiz yabancı müdahalesi teşeb- büsüne karşı kendimizi müdafaa etmek ve ümdemizi ve maksatlarımızı tahrif etmek istiyen iftiracı mücadeleye kar- şı koymak içindir. B, Hitler orduya hitaben demiştir ki: # ,— Yeni Almanyanın harb bayrağı ve alaylarınızın yeni bayrakları önü- nüzde ilk defa olarak dalgalanıyor. Dış durum değişmiştir, fakat daha başka bir şey olmuştur, o da, bizim ve Bizin Al- manyamızın uyanmış olmasıdır. Siz, askerlerim, ulus tarafından müf- rit bir şövenizm için değil, işimiz, ulu- sımuz ve Almanvamız önünde karuyu- . gu vazilesini yavmak için davet edildi- niz. Alman her saman iyi bir asker ol- FİLİSTİN'DE: General Dil Kudüste r Ki ' Kudüs, 14 (A, ; t A.) — Arabların milli ve mıntaka- vi komiteleri kott- feransı, kati gidi- şi tesbit etmek ü- zeve perşembe gü ! nü burada topla- nacaktır, Şimdiki halde grev, devan etmktedir. Filistindeki in- » Lft Arab lideri Hacı Amin Hüseyin giliz kuvvetlerinin yeni başkumandanı general Dil, dün buraya gelmiştir, 'Telaviv'in ihtiyar belediye reisi B, Lizengof, general Dil'e hitaben açık bir mektub neşrederek Filistin yahudi âleminin İngiltereye olan itimadıni beyan ve arzı mukaddeste sulhun — kü- rulması temennisini ızhar etmiştir. İNGİLTERE'DE: Rişman ve Meril havalandılar Londra, 14 (A.A.) — Tayyareci Riş- man ile Meril, İrlanda açıklarında kâin Aran adası üzerinden uçtuktan sonra atlas okyannusuna doğru yol almağa başlamışlardır. Mak Mahon'un muhakemesi Londra, 14 (ALA.) — 16 temmuzda kıral tarafından yapılan geçid resmi sa- nunda elinde silâh olduğu halde tevkif edilmiş olan Mak Mahon, bugün Old Bailey mahkemesi huzuruna çıkmıştır. Mumailyeh, kendisi hakkındaki üç itha- mın da doğru olmadığını söylemiştir. * Londra, 14 (A.A,) — Kırala suikast- ta bulunmakla müttehim Makmahon, bu akşam 12 ay hapse mahküm edilmiş- tir. HABEŞİSTAN'DA; Habeş imparatoriçesi Londra, idiyor A0 xıhı;ge.â îî i A.) — İngiltere- L ye gitmekte olan habeş imparatori-, çesi, Marsilyaya gitmek üz€re Portsaid'den com, piegne ismindeki fransız vapuruna binmiştir, Portsaid, 14 (A, A.) — Garbi Ha- riçesi ve kızı beşistandaki Gore'de Habeş hükümeti reisi Ras İmru, bütün medeni memle- ketlere ve bilhassa İngiltere'ye Kitab eden bir beyanname neşrederek Millet. ler Cemiyetinin önümüzdeki asamble- sinde Habeşistanın haklı olan davasını müdafaa etmeleri ricasında bulunmuşğ- tur. i .. . Nöbetçi eczaneler 1 — Pazar İstanbul Eczanesi 2 — Pazartesi Merkez # 38 — Salı Ankara a 4 — Çarşamba Yeni ör 5 — Perşembe, Halk 'İ| 6 — Cuma Ege n 7 — Cumartesi Sebat, Yenişehir muştur. Mensub olduğunuz ordu her zaman en müftehir bir ananeye malik bulunmuştur. Bir gün Almanya teslim olmuşsa, bu politika ve iç sukutun neti- cesi olmuştur. Bu devre artık geçmişe a- iddir. Bugün, ulus, sizin gibi, dim dik ayakta durmaktadır. bir camia teşkil ediyorlar. Bizden feda- kârlık isteyen günlerin gelmesi mümkür dür. Hiç bir zaman korkaklık etmiyece- Biz. Bugünler bizi hiç bir zaman cesa- ğim iki sene askerlik hizmetini size ol senede geri vereceğim. Çünkü her biri- den daha sağlam çıkacaksınız. Ulus, sizden kendisine ifa edemiyeceğiniz hiç bir fedakârlık istememektedir.,, Tezahürat milli marşlarla nihayet bulmuştur. SAYFA S N Parti ve ordu birbirinden ayrılmaz — niz, inzihat mektebinden her zamankimk — retsiz görmiyeceklerdir. Sizden istedis.. — —