20 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

SAYFA 4 ZİLUS 20 TEMMUZ 1936 PAZARTESİ Boğazlaı- rellnıl hakkındaki yeııl mukavelenln metni Amzalanacak olan yeni boğazlar rejimi. | dır. İçinde veba, kolera, sarıhumma, le. MADDE 10 — bilecek bütün ecnebi bahriye kuvvetleri- ve b fıkralarında zikredilen tonila- de ait mukavelename metni şudur Majeste Bulgar kıralı, Fransa Cumur başkanı, Majste Büyük Britanya, İrlanda, ve Genizler ötesi Britanya - arazisi kıralı distan imparatoru, Majeste Yunanlılar kıralı, Majeste Japonya imparatoru, Majeste Romanya kıralı, kelihumma vakaları veya çiçek hastalı- ğt zuhur eden veya yedi günden az bir Zaman evvel bu hastalıklar zuhur etmiş olan gemiler ve keza beş defa 24 saat. 'ten az bir zamandanberi bulaşık bir li. mant terketmiş olan gemiler bundan ev. velki fıkrada gösterilen sıhiye istasyon- larında durarak türk makamatınca ta. yin edilecek sıhiye muhafızlarını ala. Sulh zamanında hafif satıh gemileri, küçük hücum gemileri ve ravavin ge- miler Karadeniz sahildarı devletlere ait bulunsun veya bulunmasın, bayrakları e olursa olsun boğarlardan her hangi bir resim veya mükellefiyete tâbi ol « maksızın serbest mürur hakkından isti- fade edecklerdir. Şu şartla ki bunlar Bündüz ve aşağıdaki 13 üncü ve onu müb; 'nin azami tonilâto yekünu 15 bin tonu geçmiyecektir, gu kadar ki işbu muka- velenamenin on birinci maddesinde zik- redilen hal bundan müstesnadır. Bununla beraber evvelki fıkrada zik- redilen kuvvetler dokuz gemiden fazla olmıyacaklardır. Karadenize #ohildar olan veya olmu yan devletlere ait olup 17 inci madde to yeküinunun üçte ikisini geçmi; yecektir. d— Bununla beraber Karadeniz sahil- darı olmuyan bir veya “müteaddit devlet insani bir maksatla bu deni- ze bahri kuvvetler göndermek iste- dikleri takdirde mecmuu hiç bir veçhile 8.000 tonu geçmiyecek olan YĞĞAĞÜ Camür büşkanı, Kahlardır. Hu husteta hç bir mükelle. | teakip möddelerde akredilek şerili e- | — hükümlerine ti löğüzlerdeki bir ei 2 p banıganaz ? o a el F limanı siyarete giden getaller bu ton. | — — BÜO Üçüncü madderinde zikredi- ihadı icra komitesi, dar boğazlardan çıkarken bir sıhiye is. Yukardaki fıkrada zikredilen sınıf- | Jato mikdarına dahil olmuyacaklardır. aa iabük gal di Si dürveşlarra Ersli, ha aati büK. a dahil elanlardan mada diğer harb İ — Keralik geçerken bir. sakatlığa uğe | — Sulmaksışın aşağıdaki çerait dare- 24 temmuz 1923 tarihinde TLozan'da | — MADDE 4 — gemileri ancak (bir rakam okunamamış | "yan barb gemileri bu tonilâtoya dahil ada M Rnerleden müseede Amza olunan sulh müahedesinin 25 ün- | — Harb zamanında, Türkiye muharib | tr) ve I2 inci maddelerde zikredilen | / olmıyacaklardır. ak Süretiyle Karadenize çirebi. hususi şartlar dahilindi leceklerdir. Cü maddesinde vazolunan prensip mu. | olmadığı takdirde ticaret gemileri, bay. mürur hakkına Bu gemiler tamirat esnasında Tür- N e, boğazlar umumi tabirine dahil | rak, hamule, ne olursa olsun, ikinci ve | — malik olacaklardır. kiye tarafnıdan ittibaz edilen h Yukardaki a ve b fıkralarında zil Çanakkale boğazında, Marmara denizin. | üçüncü maddelerde derpiş edilen şart. MADDE ll — emniyet hükümlerine tâbi olacaklardır. | ( e7 v klnu GÖĞ çe de, ve Boğaziçinde mürur ve seyris #aini korumak suretiyle, tanzim etmek arzusu ile mütehassis olarak işbu mu- Jar dahilinde boğazlardan mürur ve sey- caklardır. serbestisinden müstefid - ola. Karadeniz sahildarı devleleri, 14 ün- cü maddenin birinci fıkrasında zikredi len tonilato mikdarından fazla bir tor MADDE 15 — Boğazlarda transit balinde bulunan harb gemileri hamil olabilecekleri hava gönderilmesi istenilen kuvvetlerle bu. yeküin aşmıyor ise Türkiye hükümeti kendisine arzedilen talebi aldıktan son. ra €en kısa bir zamanda bu müsaadeyi kavelenameyi, Lozan'da 24 temmuz 1923 | — Kılavuz almak ve römorkaj ihtiyari. | “latoda olam saffıharb gemilerini, bu ge. | *€finelerini hiç bir halde istimal edemi- de imza olunan tmukavele yerine ikame | dir. miler boğazları birer birer ve azemi ibi | Yeceklerdir. bahçedecektir. etmiye karar vermişler ve murahhas . | — MADDE $ — torpido refakatinde olarak geçmek şar. | — MADDE 16 — Bayet meslkir tonlla SÜGN geyma Jarak atideki zevatı tayin eylemişlerdir (Murahhasların isimlc: “Bu murahhaslar. salâhiyetnamele Abraz ile vsul ve kaidesine muvafık bu. Harb zamanında Türkiye muharib bu- Tunduğu takdirde Türkiye ile harb halin- de bulunan bir memlekete ait olmuyan ticaret gemileri, biç bir süretle düşma. tiyle, boğazlardan geçirmek salâhiyet aizdirler. MADDE 12i Karadeniz sahildarı devletler, işbu Boğazlarda transit halinde bulunan harb gemileri sakatlık veya deniz arıza. &t halleri hariç olmak üzere geçişleri i- çin kendilerine lüzumlu — olan vakıttan doldurulmuş ise ve yahut gönderilmesi istenilen kuvvetlerle bu yektin aşıyorsa Türkiye hükümeti müsaade talebinder diğer Karadeniz sahildar devletlerini fazla boğazlarda tavakkuf etmiyeceke. İ derhal haberdar edecektir ve bu devlet- Jarak âtideki hükümleri kararlaştırmış. | BA muavenctte bulunmamak şartiyle, bo. | deniz haricinde inşa edilmiş veya satın | Jazla oğazlarda tavakkuf “etmiyecek | ÜEte İEeesen e eeckeir ee b devler Bi d #azlardan mürur ve seyzisetain serbes. | alınmış denizaltı. gemilerini, tezgâha | “dir. gonra buna itiraz etmeslerse - Türki tisinden istifade edeceklerdir. Bu ge- | Vaz veya satış hususu vaktızamaniyle MADDE U eç eraredpiğlan a MADDE 1 — Yüksek âkid taraflar boğazlarda de- nizden mürur ve seyrisefer serbe, miler boğazlara gündüz. girecekler ve Beçiş türk makamları tarafından her “Türkiyeye ihoar edildiği takdirde üssü bahrilerine iltihak etmek üzere boğaz - Yukardaki maddeler hükümleri ,to- nilatosu veya teşekkülü ne olursa ol- hükümeti alâkadar devletleri, nihayet 48 saat gibi kâfi bir mühlet zarfında a. Jâkadar devletlerin taleplerine vermeğe Ş ipini ilecek yolda vuku bula. | Jârdan geçirmek hakkmma malik olacak - | Sun bir deniz kuvvetinin türk hüküme- ZL DT NERARĞ | ileim T SST Pit deveti ünerime DNİN Gi zem neticeden haberdar ede- Gan böyle işba mukavele bükümleriyle | — MADDE 6 — Mezkür devletlere ait denizaler ge- | İSİN nezaket ziyaretinde bulunmak Ü- ASN SAA N L Y A yrr e ş ' T MÖ A tanzim edilmiştir. MADDE 2 — Sulh zamanında ticaret gemileri aşa. #ıdaki üçüncü madde hükümleri kaydi. ihtirazisi altında, biç bir merasime tât jolmaksızın, sancağı ve hamulesi ne o. Jursa olsun, gece ve gündüz boğazlarda mürur ve seyrisefer hususunda tam bir serbestiden istifade edeceklerdir. Bu gemiler boğazlardaki bir limanda dur- maksızın boğazlardan transit olarak geçtikleri takdirde işbu mukavelena. menin (1) numaralı lâhikasında istifa # derpiş edilenlerden - maada, hiç bir vesim ve mükellefiyete türk makama. tınca tâbi tutulmıyacaklardır. Boğaz: dardan geçecek olan ticaret gemileri, bu resim ve mükellefiyetlerin istitası at kolaylaştırmak maksadiyle, üçüncü maddede yazılı mevki memurlarına, gidecekleri yeri ve geldikleri yeri bil. direceklerdir. Kılavuz almak ve romor- kaj ihtiyaridir. MADDE 3 — Adalar denizinden yahud Karadeniz. 'den boğazlara giren her gemi, beynel- milel sulh ahkâm çerçivesi içinde türk nizamatı tarafından kullanılan — sıhhi kontrol için boğazlar methali yakinin. deki bir sıhiye istasyonunda duracak. tır. Bir sarih sıhiye patentesine malik Türkiye kendisini pek yakın bir harb tehlikesinde addettiği takdirde i- kinci madde hükümleri her halde tatbi- ka devam olunacak ve şu kadar ki ge - miler boğazlara gündüz girecekler ve Mürur türk makamları tarafından her seferde gösterilen yoldan icra edile- cektir. Bu halde kılavuz almak mecburi ve fakat ücretsiz olabilecektir. MADDE 7— (Ticaret gemileri) tabiri işbu mu - kavelenamenin ikinci fasıl, harb gemi - deri faslında, derpi gemilere şamildir. MADDE 8— İşbu mükavelename nazârında harb gemilerne ve onların vasıllarına ve ke- edilmiyen - bütün zalık tonilatolarının hesabına şamil olan tarife işbu mukavelenamenin ikinci la- hikasında zikredilen tarifelerdir. MADDE 9 — Mayi veya gayri mayi nakli için bilbassa nşa olunmuş. har mahrukatın donanmasına aid muavin gemiler 13 ün- cü maddedeki evvelden ihbar kaydına tâbi tutulmıyacaklar ve boğazları yal - 'vaz geçmek şartiyle 14 ve 18 inci mad- delerde mezkür tonilato tahdidi hesa . bına dahil olmıyacaklardır. Bununla beraber diğer mürur 'yart- ları hakkında harb gemilerine teşbih e- mileri ,bu hususta Türkiyeye vakti x: maniyle izahat verilmek şartile bu de- niz haricinde kâin tezgâhlarda tamir e- dilmek üzere boğazlardan geçebilecek- derdir. Her iki halde denizalti. gemileri gündüz ve suyun sathında ve Boğazları 'tek başma geçeceklerdir. MADDE 13 — Harb gemilerinin boğazlardan geçi- Türkiye hükümetine diplomasi tarikiyle evelden haber verilecektir. Evelden haber-yerme / keyfiyetinin Fakat bu müddetin Karadenize gayri- sahildar devletler için 15 güne iblağ e- dilmesi arzuya şayandır. Evelden ihbar muamelesinde, gemi- derin gidecekleri yer, isim, tip ve adedi ve gidiş için geçiş tarihi ve avdet edilecekse dönüş tarihi bildirilecektir. Her tarih değiştirmek keyfiyeti üç gün evvel yapılacak yeni bir ihbara bi olacaktır. Gidiş müruru için boğazlara — dühul keyfiyeti ilk evvelder de bildirilen tarihten itibaren beş gün- Jük bir mühlet zarfında vuku bulacak- vır. Bu mühletir. hitamından. sonra ilk evvelden ihbar keyfiyetinn tâbi olduğu gerait dahilinde yeni bir ihbarda bulunu: zere Boğazlardaki bir limana gitmesine hiç bir suretle mani olmıyacaktır. Bu küvvet dühul için taki aynr yoldan Boğazları” terkedecektir, u kadar ki 10, 14 ve 18 incl maddeler hükümlerine tevfikan Boğazları tran- Sit olarak geçmek için lâzım gelen şe- aiti haiz ise bu hükümden müstesna- dir, MADDE 18 — Karadenir sahildarı olmıyan devlet- lerin sulh zamanında bu denizde mali olabilecekleri — Aşağıdaki b fıkrasında zikredilen hal müstesna olmak üzere mezkür devletlerin tonilato yekünu 30000 tonu geçmiyecektir. , b— Herhangi bir zaman Karadenizde ki en kuvvetli donanmanın tonila- tosu, işbu mukavelenin imzası ta- rihinde bu denizde bulunan en kuv- vetli donanmanın tonilatosunu 1â- akal 10.000 ton geçtiği takdirde, a fıkrasında zikredilen 30000 tonila- *to yekünu o derece ve nihayet azı ni 45000 ton oluncaya kadar tez- yit edilecektir. Bu maksatla her sa- bildar devlet 'nin 4 numaralı lâhikası mucibince türk hükümetine her sene 1 kânu- nusani ve 1 temmuzda Karadeniz- Sahildaf olmıyan devletlerin bahrl kuvvetlerinin Karadenize bundan sonra vaki olacak her dühulü; yukardaki a ve b fıkralarında zikredilen - tonilato yekünunun müsait olduğu derecede ya- ptlabilecektir. e— Karadenizde — mevcudiyetlerinin maksadı ne olursa olsun sahildar olmıyan devletlerin harp gemileri Karadenizde 21 günden fazla kal- mıyacaklardır. MADDE 19 — ürkiye muharib ol « inci maddelerde münderiç aynı şartlar dairesinde boğazlarda tam bir mürur ve seyrisefain serbestisinden istifade ede- ceklerdir. Bununla breaber bütün muharip devletlerin harb sefinelerinin boğazlar- dan geçmeleri memnudur. Şu kadar ki işbu mukavelenamenin 25 inci maddes tatbikatına dahil olan haller ve kezalik cemieyti akvam paktı kadrosu dahilin- de aktedilip işbu paktın 18 inci maddes hükümlerine (evlikan tescil ve neşredi- len ve Türkiyeyi de teahhüt altına ko - yan bir mütekabil müzaheret muahede- Si mucibince taarruza uğrıyan bir dev- dete yapılan müzaharet halleri bundan müstesnadı Yukardaki fıkrada ittihaz edilen mü- veya işbu maddenin ikinci fıkrası hö - | dileceklerdir. Evelki fıkrada mezkür mu| / lacaktır. deki donanmasının tanilato yekünu- | rur memnuyetine rağmen, 10 ilâ 18 in - kümlerine tâbi olmadığını gösteren bir İ avin gemiler ancak sabih hedefe karşı | — Mürur cenasında bahri kuvwvet ku- | — nu bildirecek ve türk hükümeti de | ci maddelerdeki tahdidat tatbik edilmi. sihiye beyannamesini baiz olan gemi- | top olarak azami 105 milimetre kalibre- | mandanı, tavakkula hacet kalmaksızn, | —— bu malümatı diğer üklâlere ve Mih- |/ yecektir. er mevzuu bahsolduğu takdirde bu kon. *trol gece ve gündüz mümkün olan en büyük süratle yapılacak ve bu gemiler sinde iki toptan fazla ve havai hedefe karşı azami 65 milimetre kalibresinde i. ki cihazdan fazla silaha malik olmamak Çanakkale veya Boğaziçi methalindeki bir işaret istasyonuna emri altındaki kuvvetin tam teşekkülün bildirecektir Jetler cemiyeti umum! kâtibine ib- lağ edecektir. <— Sahildar olmıyan herhangi bir dev- Karadeniz sahildarı olan veya olmu. yan muharip devletlerin harb gemileri merbut oldukları timanlardan ayrı bu - z Tefrika No. 1 bilmiştir. Küçükleri ve büyükleri, sağlamları ve — yan insanın tetkikine girişilmiştir. Orada madde, tün vakitlerini hasretmektedirler. Velhasıl — orada İ <AT hastaları, âlimleri ve cahilleri, zayıf akıllıları, de- teşekkülünün ve yaşayan imsanı tahakkuk ettirmeye derin olan ferdiyet meseleleri ile onun şimik esas- < BİLİNMİYEN İNSAN — *teri kurnazları, canileri tanımıştır. Köylüler, pro- — doğru gelişmesinin bütün derecelerinde tetkik o- Tarma yaklaşılmaktadır. Yazan: Dr. ALEXİS CARREL Türkçeye çeviren: NASUHİ BAYDAR Teterler, memurlar, iş adamları, dükkâncılar, poli- tikacılar, askerler, profesörler, mekteb muallimle- burjuvalarla düşüp kalk- mıştır. Tesadüf onu filozofların, sanatkârların, şa- ir ve âlimlerin yolları üzerinde - bulundurmuştur. papaslar, aristokratlar Tunmaktadır. Mayil: kibinde bulunan en küçük uzviyetlerin, mimarisi X şuar tarafından gözlerimiz önüne konulan zer- relerin yapısı ve maddi teşekkülün daha yüksek bir seviyesinde, ilkel cevherin (substances prottigue) ve vücud höcrelerinin tere hibi olmuş Maddeyi mek, yaşayan mahlükların hassalarını, vücudumu- zun ve şuurumuzun mürekkebliği için, bu kitabı yazana, bu araştırmalarda ihtısas sa- teşkilâtçe gayretinde müşahede et- görüp anlamak âlimleri dinlemek ve onların tecrübel MÜELLİFİN İLK SÖZLERİ Bu kitabı yazmış olan bir filozof değil, sadece ilim adamıdır. Hayatının büyük bir kısmını canlr mahlükları tetkik için laboratuvarlarda, bir kısmı- ; ı da, geniş âlemde, insanları seyredip anlamağa uğraşmakla geçirmektedir. İlmi müşahede - sahası- Bazen de jenilerin, kahramanların ve velilerin. Aye 't zamanda, beynin bap döndürücü genişliği içinde, nesiçlerin dibinde, bütün uzvi ve dimaği hâdiselerin özü olan gizli mekanizmaların hareket edişlerini görmüştür. Modern yaşayışın şekilleridir ki ona bu azamet kocaman zerrelerinin ve durmaksızın bunları biri- birinden ayırıp inşa eden mayaların teşekkülü tet- kik olunmaktadır. Aynr zamanda, uzvi mayilere terkiblerini değişmez halde muhafaza ve höcrele- rin yaşamasına lüzumlu iç muhiti teşkil etmek im- kâinını vermekte olan fiziko - şimik muvazeneler, rine bakmak yetmiştir. Mücllif, aynı zamanda yolojiden metafiziğe kadar çeşidli - mevzulara ta- karrüb etmek imkânını da elde etmiştir. Çünkü, zamanı çoğaltan usüller, ilk defa olarak, fennin em- rine verilmiştir. Denilebilir ki Welch'in ince ilha- mı ile Frederick T. Gates'in ameli idealizmi, Flex- ın dışında kalan şeyleri tanımak iddiası onda yok- İ manzara karşısında bulunmak imkânınr vermiş- — yani kısaca, fiziyolojik hâdi ik manzara- — ner'in zihninden yeni bir biyoloji telakkisi ve araş- tur. tir. Onlar sayesindedir ki, her biri ,bir âlimin bü- Jarı da gözden geçi höcreler, —tırma usülleri çıkarmıştır. Flexner, safi ilim zihni- Bu kitabta, malâmla mümkünü açıkça biribirin- tün ömrünü tüketen türlü sahaları dikkat ve mü- — bunların cemiyet halindeki teşkilatları ve iç mubit , yetine, çalışanların vaktini tasarruf etmek, ihtiyar? Gen ayırd etmeğe ve meçhul ile bilinmezin mevcu. diyetini tesbite çabalamıştır. Ferdi, bütün zaman- Jarın ve bütün mekânların müşahede ve tecrübele- *inin mecmuu olarak telakki etmiştir. Fakat tarif ettiğini bizzat görmüştür. Yahut bunu, beraberce galıştığı adamlardan doğrudan doğruya öğrenmiş- tir. Hayatın hâdiselerini şaşırtıcı mürekkeblikle- Fiyle, kendi tarafından gayret ve liyakat gösteril- meksizin, tetkik etmek İmkânlarını veren şartlar içinde bulunmak taliine mazhar olmuştur. Beşeri - faaliyetin bemen bütün şekillerini müşahede ede- gahedesi altında - bulundurabilmiştir. O, aynı za- manda, eski ve yeni dünyada yaşamaktadır. Hayat- — ve safra gibi akıcı maddelerle meydana getirdikleri 'tının büyük kısmını Rokfeller Zastitüte for Medi- — topluluk ve onun kosmik muhitle olan münasebetle. cal Research'de geçirmektedir; çünkü kendisi, 'Si- — ri; şimik cevberlerin vücud ve şuur üzerindeki tesire mon Flexner tarafından bu enstitüde bir araya top- lerine de bakılmaktadır. Diğer bir takım âlimler Janmış olan adamlardan biridir. Orada o, Jacgues — orada, vücudumuzda bulunuşları iltihablr hastalık. Loeb, Meltzer ve Noguchi gibi ve diğer büyük — Jara sebeb olan bakteriler ve mikroblar nevinden Alimlerin, eşsiz mütehassısların elleri içinde hayat — küçücük mahlükların; bunlara karşı durmak - için hâdiselerini seyretmek fırsatını bulmuştur. Flex- nesiclerle yukarda bahsettiğimiz mayilerin kullan- 'ner'in dehası sayesinde, bu laboratuvarlarda, şimdi- — dıkları mucizeli vasıtaların; kanser ve kalb hasta- ye kadar erişilememiş olduğu bir genişlikte, yaşa- — lkları gibi, tereddi ettiren marazların tahliline bü- ile olan münasebetlerinin kanunları; uzuvlarla kan elbirliklerini kolaylaştırmak Vö tecrübi teknikleri aslah etmek imkânlarını veren teşkilatlandırma - #üllerinin yardımını temin etmiştir. Bu icadlar sa- yesindedir ki hakimiyetimiz altına alınması, başl bir devirde, birçok insanların ömürlerini sarfetme- lerini istilzam edebilecek olan mevzular hakkında, gayet zahmete katlanırsak, her birimizin - sayısız bilgiler elde etmemiz kabildir. Tasan hakkında bugün malik olduğumuz mu'ta: Jar sayısının çokluğu bunları kullanabilmemiz icin birer engeldir. Bilgimiz, kullanılabilir hale gele-