13 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

©17 TEMMUZ 1936 PAZARTESİ Kitablar Anne, yurd ve toprak kokusu — NEBİ KARDEŞLERİN KİTABI —| Türkiyenin müstakbel iki “Tagor” u: Osman Nebi ve Ziya Nebi, iki kardeş, türk okurlarına küçük, güzel bir kitab verdiler. Şiirin sadece manzum söz de- mek olmadığını bir tarif soğukluğiyle değil, caklığiyle bize tekrar hatırlatan bu kitabın küçük ve özlü ne- lerinde insan sevgilerinin en azizle- Ti, en ince ve olgun imaların, en kıvrak 've donük teşbihlerin işlemesi içinde, hafızaya nakşolunmaya değer, birer na- kış örneği gibi zarif ve sevimli duru- yorlar. Anne, yurd ve toprak- sevgi nin bu yeni “mezamir” ini damla dam- Ja içerken ruhumuzun ferahladığını ve hâyalimizin zindeleştiğini - farkediyo- ruz. Türk gençliğinin güzel ve iyi is- teklerini, türk çocuğuna yapılacak gü: zel ve iyi telkinleri. sanatın haddesin- den geçirerek hulyaların ve düşüncele- rin pöği teli gibi germek. bu kitab kadar kaç kitabımı nasib olmuştur, bilmem. bir inan islerine birer keman 'Anne, ben dağların üştünde başını güneşe, gö kahraman gibi hür bir adam olmak ise tiyorum. Kollarıma kimse zencir vura. miyacak, boynuma kimse halka / taka- miyacak. ve omuzlarımı umudsuzlukla inü rüzgüra çevirmiş bir yere indirmiveceğim. Ruhumu — kapla- mak istiven karanlıklarla çok güzel bir kavca yapaerörm. ber iptilalarla çok güçlü uğraşacağım”.. “Toprak bana diyor ki: sen öyle olacağım yavrum. Tatlı bir an- 'ne kalbi gibi senin boş tasını doldura- cağım. Beni göz yaşlarınla çamur yap, kar, istediğin sekle gireceğim. Sana yu- 've olacağım. Senin canlı âbidelerin o- dacağım'”.. “Kafanı, sarmak Nasıl ister- en renkli aşıklar ve en zenkli ülkülerle doldurarak — yurduna dön. Odan ve kitabları, karanlıkta yalnız kalmış bir sevgili gibi ağlıyor. Onları unutup hulyalar âleminde dolaş mak boşunadır çocuğum.. yabaner di yarların büvük sehirleri ve büyük sa- rayları, buradaki toprak kulübemiz kas dar senin kalbin? dolduramaz. Yurdun. da açan yabani bir çiçeğin güzelliğini bile, oranın en mühteşem ve €n zengin behrelerinde bulamıyacaksım. Her sa SÜ taşından toprağından artırın v Anderdiği ekmek haram olsun. Sev Bilinin göz yaşları haram olsun" ki bugünkü anlaşmayı, İngiltere i temiştir. Fakat Almanya kudretinde bir devletin işlerini kolaylaştırırken onun hattâ İngiltereye karşı bile mü- temadiyen ayni mütavaati göster- miyeceğini kestirmek güç bir iş ol- masa gerektir. İngiltere, bu bahiste, daha bir çok fırsatlarda bir çok kıy- metli müşahedeler yapacaktır. Ve gö- recektir ki, tuttuğunu zannettiği ipi, başkaları ortasından kesmişler ve me- selenin idaresini müstakillen - kendi ellerine almışlardır. Burhan BELGE Bütün kelimeler, yerli yerinde.. dil, 'öz ve güzel. Sentaks, yeni ve olgun muvazenesini bulmuş.. bütün buluşlar, manalı ve orijinal. seven bir kalbin, inanan bir kalbin, ıstırabı sevinç kadar ağırlamış bir gönlün, duyan ve duyur masını bilen bir gönlün, okumuş ve an- Tamış bir kafanın, sezmiş ve manalan- dırmış bir kafanın mahsülleri olan bu mesirlerin hepsini ruhtan gelen bir gü- Tümseme ile, içten gelen bir göğüs ge- çirişiyle okuyoruz. 'Su - kong'lu” çocuğun rüyası adlr küçük parçada bütün bir Çin kurtuluşu- 'nun rüyasr ve sıtması, “Benerci kendi- ni niçin öldürdü” adındaki uzun kita- bindaki Hind kurtuluşunun - rüya ve sıtmasından daha şuurlu, daha tafsilat- İ ve manalı.. “Bir âbidenin karşısında sevinç ve göz yaşı” ve “Barbaros" gibi parçalar gelecek yılın kıraat kitabları 'na mutlaka konulmayı hak etmiş yazı lardır. Mazgirt meydan muharebesi — FERİDUN DİRİMTEKİN'İN KİTABI — “Cihanda sulh, yurdda sulh” uğrun- da açtığımız hava seferberli n basında * türk hava kurumunda - çalı- şan Feridun Dirimtekin, toprağı ve yer savaşlarını hiç bir zaman unutmu yan bir bilgi ve ilgi ile, bize “Ma: girt meydan muharebesi” eserini verdi zgird meydan muharebesinin bir türk tarafından — bir — asker ve bir milliyetperver — görüşüyle - tahli diye — kadar — bütün — tarih — hâ taraflarına yontan, ya gayretiyle türk hamasetleri irmeye çabalıyan garb müverrihleri- n zulmünden türkün en büyük hama- ini kurtarmak gil büyük bir hizmet ve muvaffakıyet ol- muştur. Türk tarihinin en şerefli ve en hâdisesinin başladığı 26 ağus- tosun bir başka türk kahramanlığına ve zaferine de tarih olduğunu, türklüğün bütün zaman içinde harikalar yaratage- len bir millet olduğunu türk çocukları- Ha öğretmek bakrmından da bu kitabım set eserlerinden aslan ve Romen Diyojen harbının bü- tün safha ve taktiklerini hakiki ve esas- İr malâmatla izah eden bu kitab, son zamanlarda gazetelerde tarih bahisleri- ni allak bullak eden tefrikaların, “karie okutmak için biraz böyle lâzım” şek. lindeki uydurma mazeretlerini — kabul etmemekte bizi haklr göstermektedir. “Yazılmaya, müstakil olarak - ele alın- maya değer tarih hâdiselerinin kendi lerine mahsus öyle bir akışları, olusla- t var ki: buna baska bir amille hız vermek. onları baska bir mecraya aktar- maya galışmak, zavalir ve çarpık bir emek olmaya mahkümdür”. Kansatimi- zi hu /tlendirmeye işte güzel bir ör- B.K. 'nek daha. İzmit kâğıt fabrikasının munzam — bi nalarının inşaati bitmiştir. Resimle» ” bu binaların muhtelif cephelerde n alınmış manzaralarını gösteriyor. (Başı 1. inci sayfada) iç sıyasa statüsünü o hükümetin dahili bir işi olarak saymaktadır ve bu iç sı - yasalara ne doğrudan doğruya, ne de dolayısiyle hiç bir müdahale ve tesirde bulunmuyacaklardır. Avusturya hükü - meti, Avusturyanın bir alman — devleti olduğunu ilân eden prensipe uygun o- Jarak mevcud genel sıyasasının bilhas- sa Almanya karşısındaki istikametini muhafaza edecektir. Bu vaziyet Roma protokollarını ve Avusturyanın - İlalya ve Macaristan karşısındaki durumunu değiştirmiyecektir. Alman - Avusturya - anlaşmasın- dan doğan müsbet tedbirler nelerdir? Berlin, 12 ÇA.A.) — Dış işler bakan- Jığı namına köz söylemeğe - salâhiyeti bir zat, Almanya - Avusturya anlaşma- sından doğacak müsbet tedbirlerin ne olacağı hakkında dün akşam kendisine sorular bir suale tevap vererek Alman - yanın gazetelerdeki kalem münakaşa - Jarına nihayet vermek ve gerekirse bu gibi münakaşalarda bulunan gazeteleri tatil veya ilga etmek düşüncesinde ol - duğunu söylemiştir. Mumaileyhin söy- lediğine göre, şimdiye kadar Avustur- yaya gitmekte olan her almandan alınan bin mark resim pek yakında kaldırıla - cak ve turizm hakkında bir anlaşma ya pılması için konuşmalara girişilecektir. Almanya ve Avusturya hükümetle - ri, mümkün olduğu kadar yakın bir za- manda affı umumi ilân edeceklerdir. Almanya içinde Avusturya aleyhta - ı her türlü propagandaya nihayet veri- decektir Avusturya göçmen kurumları, bu kurumların azâlarına memleketlerine dönmeleri imkânı verileceğinden, nor - mal bir surette feshedilmiş olacaklardır. beyanatı n beyanatında * Alman - Avusturya anlaşmasının * rupa sulhunun sağlamlaşması için kıy - metli iği olduğunu, kaydetmiş Avusturya - Almanya ve "inkâr edilemiyecek görüş aykırılık- Jarına rağmen bu anlaşmanın başarılabil mesinden dolayı” fevkalâde boşnud ol- B. Şuşnig Dolfus'un Avusturyanın bir alman devleti olduğuna dair olan bir çik beyanatını zikretmiştir. Avusturya yurdseverliğinin gayele- ri değişmemiş olduğunu kaydeden — B. Şuşnig, bütün Avusturyalıları kuvvetle- rini vatnasever cephesinin emrine ha - zar kılmaya çağırmıştır BB Şuşnig ve Musolini arasında telgraflar Viyana, 12 (A-A.) — Avusturya baş- vekili B. Şuşnig Avusturya - Almanya anlaşmasının imzalanması dolayısiyle Duçeye aşağıdaki telgrafnameyi dermiştir. * Bu fırsattan bilistifade pek sar mi olan şahsi dostluk duygularımı bir kere daha tekrar eder ve zatı devletleri le tamamiyle mutabık kalarak Roma anlaşmaları esasına dayanan işbirliğine devam edeceğimi temin ederim. B. Musolini vermiş olduğu cevapta, Roma anlaşmasına telmih ettikten son- ra şu sözleri ilâve ediyor: * Yapmış olduğunuz anlaşma Avru - panın ve Tuna havzasındaki devletlerin ihya ve imarı” bakımından fevkalâde mühimdir.” “Devleti koruma,, kanununun ana hatları Viyana, 12 (A.A.) — “Devletin mü- dafaası” hakkında bugün neşredilen ye- ni kanun, Çekoslovakya ve İsviçrenin 'en son kanunlarından mülhem bulun maktadır. Bundan sonra aşağıdaki - hareketler tehdidi altındadır: 1 — Nizamsız kurumlara / veyahut hükümet aleyhtarı birliklere girmek. 2 — Katil, silah kullanarak hırsızlık, yangın ve âmme emniyetine - karşı suk- kastler, 3 — Telgraf hatlarının tahribi ve Yeni anlaşma Avusturya iç politikasını değiştirmiyecek münakale ve muhabere yol ve vasıtala- rant baltalama, 4 — Telsizle kaçak neşriyat yapmak $ — Milli müdafaaya matuf olmıya- rak gaz silahları depoları kurmak. 6 — Genel tezahürleri bozmak için gaz kullanılması, 7 — Avusturya durumu hakkındaki K ol elve yabancı kamoyu üzerinde, miyan tesir yapmaya matuf olarak ku- daktan kulağa propaganda, 8 — Avusturya zararına olarak gizli haberalma hizmeti işletilmesi. Anlaşma metni Macaristana bildirildi Viyana, 12 (A.A.) — Başvekil B Şuşnig, B. Gömböşe Avusturya « Al manya anlaşmasının metnini” gönder miştir. Popüler gazetesinin fikri Paris, 12 (AA.) — Avusturya Al- manya anlaşmasından bahseden - Popü- ler gazetesi, diyor ki: “Anlaşma, aslında gayet dürüse bir akiddir. Fakat bu anlaşma, Milletler ce- miyeti ve kollektif emniyet aleyi çevrilmiş bir taarruzun - ilk merhalesi- dir ve İtalya, bu taarruza bütün kuvve- tile yardım etmek emelindedir., Kabineye yeniden girenler bulunmuş ve 1928 denberi cumur reis- vise fon Hortsanan devlet bakanı ve B. Gurido Şmid de dış işleri müsteşarı ta- yin edilmişti Dr. Von Hortsanan, Münih üni- versitesinde paye sahibidir. Dr. şimdi- ye kadar devlet arşivlerini idare ediyor. du. Kendisi 54 yaşnıdadır. B. Şmid'e gelince, 37 yaşında olup vaktiyle Paris elçiliği müsteşarlığında bulunmuş ve 1928 den beri cumur reis- liği umumi kâtipliğini yapmıştır. Kısa Dış Haberler Zecri tedbirleri kaldıran devletler Sofya, 12 ÇA.A.) — Bakanlar kuru- du, İtalyaya karşı tatbik edilen zecri tedbirlerin 15 temmuzdan itibaren kal- dırılmasına karar vermiştir. Buncos-Aires, 12 (A.A.) — Hükü- vet zecri tedbirlerin 15 temmuzdan i- tibaren kaldırılmasına karar vermiştir * Paris — Komünist partisinin yıl- lık konferansı, radikal sosyalist parti le, S.F.L.O. sosyalist birliği ve C.G.T. ye sempati mektubları kabul etmiştir. Parti sekreti Jiton, parti azâsı a- dedinin 187.000 ve gençlik kurmları a- zâs sayısının da 65.000 i geçtiğini söy- lemişlerdir. * Atina — Yunan emniyet kurum. ları Selanikte Doktor Ludvik Pesler is- minde bir sırbı, vaziyetini şüpheli göre- tek yakalamıştır. * Paris — B. Kiyap, Paris'te vefat dolayısiyle mebusluğa nemzedliğini koymayı kabul etmiştir. münhal / olan * Roma — B. Müsolini, dün akşam alman büyük elçisi B. Fon Hassel'i ka- bul etmiştir. Bu mülâkat hakkında hiç bir tebliğ neşredilmediği gibi ne kos nuşulduğu da anlaşılamamıştır. * Moskova — Dış işleri komiser ve- kili B. Krestinski ile amerikan birleşik devletleri - işgüderi B. Henderson 13 temmuz 1935 de Sovyetler birliği ile A- mMerika birleşik devletleri arasında im- zalanmış olan ticaret anlaşmasını bir yıl daha uzatan notalar teati etmişler- dir, * Londra — Ottava'dan gelen ha- berlere göre, Ontario eyaletinde sıcak- tan ölenlerin sayısı elliyi geçmiştir. Sovyet sularında nizam- sız olarak avlananların davası Moskova, 12 (A.A.) — Tas ajansı bil- diryor: Kamçatkadaki petropavloskdan bildirildiğine göre, Kamçatkanın şark ve garb kıyılarında Sövyetler Birliği kara sularında nizamsız balık avlarken Sovyet sınır makamları tarafından 27 haziranda yakalanmış olan üç — japon vapurunun kaptanlarına aid dava 7 tem- muz tarihinde görüşülmüştür. Mahkeme maznunları 150 den 300 rübleye kadar para cezasına mahküm etmiştir. Mogol cumuriyetinin on beşinci yılı Moskova, 12 ÇA.A.) — Tas ajansı Bütün gazeteler, Mogol halk cumuriyetinin on beşinci yıldönü- çaleler neşeretmekte - dirler. Pravda gazetesi diyor ki: bildiriyor mü dolayısile ma Mogolistan halk inkılâb partisi ve yeni hükümet, memleketin yabanet il - hakçılardan ve derebeylerinden kurta- rılmasını ilk vazife saymışlardır. Yeni Mogolistan hükümeti - ve halk partisi bütün çalışkan halkının yardımını te- min ederek, derebeylerin mukabil ihti- İâllerini bastırmışlar ve bu suretle inkı- Tâb esaslarına dayanan yeni bir devlet kurmuşlardır.., * Mogol ordusunun doğu sınırında- ki taarruz teşebbüslerine karşı göster diği kahramanca mukavemet, yeni Mo. golistan mogol ulusunun eski harb kah- Tamanlığını andırmaya muvaffak olmuş 've mogol ordusu bugün memleket istik- lâlinin müdafaasını temin edecek - du- Sovyet sınırını geçer. japon askerleri geri gönderildi Moskova, 12 (AA.) — Diş- isler halk komiserliği, japon büyük elçisi B. Ohta'nın 1 temmuzdaki iltimas talebi. 'ne cevaben, Mandurlü istasyonu civa- rında 28 haziranda sovyet arazisindi tevkif edilen 4 japon süvari neferinin geri verilmesi için mahalli makamlara emirler verilmiş olduğunu bildirmiştir. Bu hususta yapılan tahkikat, bu dört askerin bilmiyerek sınırı geçtiklerini tesbit etmiştir. Bayındırlık bakanımız B. Ali Çetin Ka ya, yanında Divan muhasebat reisi B. Seyfi Oran ve vekâlet müsteşarı oldu. du halde eveli gün Bendderesinde ya- ramda bulunmuştur. ” prlmakta olan su bendini. ge: şaat ctrafında bazı direhti