6 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

6 TEMMUZ 1936 PAZARTESİ BİR YIL DÖNÜMÜ Modern gazetenin yüzüncü yılı Gazeteciliğin tarihini Romalılara kadar geriletenler vardır. Fakat, en ibtidal manasiyle gazete, ancak Gut- tenberg'den sonra imkân sahasına girmiştir; matbaadan önce gazete, el Şazması kitab nevinden bir şeydi. Her kesenin harcı sayılan, sabahla- yın kalkınca yatakta, işe giderken tramvayda veya otubüste başlıca ha- berlerine göz gezdirilip akşam yat- madan levvel makaleleri okunmak için saklanan modern gazeteyi fran- öe bedlraiani menmale ila E anil dö Jirarden düşünüp kurmuştur. O tarihlerde gazetecilik bütün dün- 'yada teessüs etmişti. Fransada da, bugün dahi mecvud olan Lö Tan, Jurnal de deba gibi gazeteler çoktan çıkıyorlardı; fakat çok pahalı olduk- Tarı için herkes bunları satım alamı- yordu. Zeki, muhayyelesi geniş, giriş- ken bir genç olan Emil dö Jirarden, gündelik gazeteyi kütlenin erişi Teceği kadar ucuzlatmağı ve bu sı zetle de halkm. talim ve terbiyesine hizmet eden bir organ haline getir- meği düşündü. Prensipi şu idi: “İlân miktarı aboneler nisbetinde olduğun. dan abone ücretini son haddine ka- hmmnm. Gzsilin O sıralarda sayısı oldukça fazla o- lan Fransa gazetelerinin bir arada sa- tışı ancak 70,000 ve bu tiraj azlığı- mın başlıca / sebebi de fiatların yük- sekliği idi. Jirarden, 136 temmBuzunda tesis ettiği gazeteye La Pres (basın) adı ı verdi ve satış fiatını ötekilerin ya-ı zama indirdi. Bu gazeteyi Dütak adında bir ar- kadaşı ile birlikte çıkarmak için söz- leşmişti. Fakat son dakikada anlaşa- madıkları” için bu zat da Lö Siyekl (asır) adiyle ve ayni fikirlere uygun bir başka gazete neşretmeğe başladı. Jirarden, 1836 temmuzunda tesis rafdarı, arkadaşmız.ki hükümet aleyh- darı idi: Fakat iki lar. Ç Lö Siyekl'in aboneleri sayısı 20.000 i buldu, İki gazetede yazanların he- men hemen hepsi zamanın en tanın- mış muharrirleri idi. Jirarden tefrika usulünü de bula- ral: sıra ile Aleksandr Düma'nın “Jo- zef Balsamo” sunu, Viktor Hügı izete de tutundu- zaman geçmeden La Pres ile nun “Ren” ini, Şatobriyan'ın “Me- zar ötesi hâtıraları” nt verdi. Ucuz gazete, ilânt bol gazete ve roman tefrikası, yalnız bu buluşlar ğin babası olarak Buğday ofisi kanunu sIz parlamentosunca kabul edildi Paris, $ (A.A.) — Parlâmento, buğ- day ithalât ve ihracatı üzerine inhisar kuran çiftçilerin spekülasyonlara karşı korunmasına dair olan rejimâ kaldıran ve giftçilerle buğday tüccarı arasında kontrolü ihdas eden milli buğday ofi- #inin projesini 215 reye karşı 357 reye Pri de kabul etmiştir. CENGEL Yazdığı eserler, Ki dolgun servet getirmiştir. büyük bir alâka ile okunur. kadarı bu büyük muharririn ni tefrikay e kadar tefrikaya başlıyacağı Daima seçme eserlerin tercümesini veren ve bunun birçok misallerini göstermiş olan U L U S, CENGEL KİTABI | Cenevre asamblesinin kararından sonra Delegeler Habeşistanın istikraz talebini reddettiler, ilhakın tanınmaması hakkında da fikir yürütmediler Konsey Danzig hâdiseleri hakkında, muhtelit bir komisyonun yardımıyla leh hükümetinin tahkikat yapmasına karar verdi (Başı 1. inci sayfada) B. Eden, 9,30 da Le Bourget'den tay-| yare ile Londraya hareket etmiştir. Danzig meselesi ve konsey Cenevre, $ (A.A.) — Konsey, Dan. defa zig işlerini görüşmek - üzere (l toplanmıştır. Saat 16.30 da yapı rinci toplantıda, B. Greiser, Leipzig dındaki alman kruvazörünün Danzig li- manımı ziyareti esnasında - suvarisinin, fevkalâde komiser B. Lester'i ziyaret etmek istemesi yüzünden çıkan hâdi hakkında serbest şehir senatosunun gö- Tüşünü şerhetmişt B. Greiser, serbest şehre kabul et tirilen hususi rejim meseler Vatanından niçin ayırdılar? Ben bura- da, mukadderatını daima milletler miyetine bağlı görmekten usanmış bi derle ve binlerle alman adına söz söy- Tüyorum. Danzig Avrupada bir hastalık vesilesi olmuştur. Eğer Danzig mesele- Si halleditebilmiş ise, bu, B. Hitler i- de mareşal Pilsudski'nin, almanlarla polonyalıların, — fevkalüde komiserin müdahalesi olmaksızın, doğrudan doğ- ruya anlaşmaları sayesindedir... Bundan sonra B. Greiser, Danzigin üç yıldanberi bir nasyonal - sosyali ekseriyetine malik bulunduğun ve kin demokrasi prensiblerini - gözevmez yen B. Lester'in, azınlığa çoğunluğu ürkütüp korkutmak fırsatını verdiğini söylemiştir. B. Greiser, bundan — başka, B. Les- ter'in hareketleri hakkında halkın ne düşündüğünü anlamak için genel oya , demiştir, en iyi- si, milletler cemiyetinin, Danzig üze- rindeki kontrol hakkını, bir fevkalâde komiser tavsitine lüzum — görmeksizin doğrudan doğruya kullanmasıdır., Aleyhdar ile aynı sırada oturmakta olan B. Lester, soğuk kanlılığını tama miyle muhafaza etmiş, asamble rıltılariyle, B. Greiser'in kullandığı a. ar tabirleri tasvib etmediğini göster. miştir B. Greiser, önündeki rahlenin kapa- ğanı şiddetle vurarak; “—Artık ben bu. işten bıktım, usandım,,, diye bağırmış- tır. Bu sözleri dinledikten sonra, asam- blenin, italyan - habeş meselesini neti- celendirmesine meydan - vermek için, toplantı saat yirmiyi yirmi geçeye ka- Konseyin kararı Cenevre, 5 (A.A.) — Konsey, D zig hâdiselerini tahkik ile gelecek top- Jantıda buna dair bir rapor vermek va- zifesini Polonya hükümetine yüklemiş- B. Greiser tekrar ayağa kalkmış xar Rudyard Kiplingin şaheseri KİTABI Geçen sene Londra'da ölen Rudyard Kipling, İngilterenin ve dünyanın en büyük yazıcı ve romancılarından bi ling'e bütün cihanı dolaşan bir şöhret ve Kipling'in bir çok dillere çevrilmiş olan eserleri her - tarafta şimdiye kadar bir iki 've kendisinin yalnız Danzig ah: namına değil, fakat milletler cemiye- 'tinden âdilce bir karar bekliyen bütün alman milleti adına söylemekte olduğu- u bildirmiştir. Muhtelit bir komite — tahkikat işinde Polonyaya yardım edecek Cenevre, $ (ALA.) — Konsey, gizli bir toplantıda, bir fransız, ingiliz ve bir portekizli azâdan mürekeb üç kişilik bir komitenin Danzig hâdiselerinir celeme işinde Polonya hükümetine var- dim etmesini kararlaştırmıştır. “Milletler cemiyetinin 'en kara günü!” Paris, $ (A.A.) — Paris gazeteler' nin Cenevredeki hususi muhabirlerinin hemen hepsi de dünkü günün Milletler Cemiyeti için en kara bir gün olduğunu telgraflamışlardır. Habeş işi daha henüz aydınlanmış i- ken, Milletler Cemiyeti Danzigin teh- likeli davası ile karşılaşmaktadı Jur gazetesi: “Dün Rabeşistandı, bu gün Danzigdir, yarın da Avusturya ola- saktır. Milletler cemiyeti gerçekten çok nasipsiz.,, diyor. Bununla beraber gazetelrin hemen hepsi de milletler cemiyetinin istikbali hakkında ümidli bulunduklarını teyi, ediyorlar. Pöti Pariziyen diyor ki: “Artık şimdi, İtalya B. Van Zeeland tarafın- dan davet edilerek, Fransanım, İngil terenin ve Belçikanın delegeleriyle Brüksel'de karşılaşabilirler. Yalnız bu netice, milletler cemiyetinin bir haf- tadanberi geçirmiş olduğu güç ânları telâfi ettirmeğe kâ Jurnalde Sen Bris: “Dünkü gün, milletler cemiyeti en ezici demlerini yaşadı., Diyor. Bedbin olan Pertinakı'da, Eko Pari, de habeş meseli tecaviz dö iyle “yarının mü- " B. Greiser'in nutkunu karşı - Jaştırarak. milletlerarası camianım her türlü insicamını kaybettiğini ve artık niyetlerini gizlemeğe lüzum görmedi- iini kaydediyor. ei L A B G Bulgar hükümetinin beyannamesi gütmeğe Önümüzdeki ilkteşrinin Sofya, $ ÇAA) —H daki beyannameyi neşretmiştir * Kıral tarafından memleket idare- $t kendisine tevdi olunan hükümet, ev. velki kabinenin dış sıyasasına hiç ay- rılmaksızın devam edecektir. Bu.sıyasa, Milletler Cemiyetine bağlılık, Yugos Javya ile .yakınlık, Bulgaristan ile kom- ŞU olan bütün memleketlerle sulh, an - Jaşma ve samimi işbirliği ve nihayet bütün devletlerle dostça münasebetler- den ibarettir. Kıralın geçen sene nisanındaki 21 ta- Fihli beyannamesi kabinenin iç sıyasa programı olacaktır. CENEVRE REFORMU VE İNGİLTERE Bu hafta içinde dominyonlarla fikir teatisi başlıyacak Londra, $ ÇAA.) — İyi haber alan mahfillerde söylendiğine göre, Cenevre anlaşmasının tadili hakkında, gelecek haftalar zarfında - İngiltere hükümeti, dominyonları ile fikir teati edecektir. Sunday Timesin diplomatik muhar- Tiri bu hususta: “İngiltere, asamblenin eylül toplantısında her türlü münakaşa imkânını setbeden, çok kati bir karari, de, önceden bağlı bulunmak arvusunda değildir.,, diyor. Aynı muharririn yazdığına göre, İn- giltere, Habeşistanin İtalya - tarafından ilhakını tanımak hususunda temayül baş göstermektedir. Muharrir, misal - olarak - Mançuri'yi zikretmekte ve bu yeni devletin tanınma- mış olmasından yalnız Japonyanın isti - tade eylediğini söylemektedir. & Kaynaı Atvanya bankası is- konto fiyatını yüzde 6 dan yüzde $ € devam indirmistir | Yenikabine,eski hükümetin dış siyasasını edecek son yarısı içinde serbest teşril seçim yapılacak Bu programın / gerçekleşmesi” için kabine memleketi ekonomik bakımdan canlandırmak ve ekonomik - bakımdan zayıf olan halk yığınlarına yardım - et. mek için bütün gayretini sarfedecek ve bütün vasıtalara başvuracaktır. Hükümet, memleketi €n kısa bir müddet içinde normal bir hale koyma ya azmetmiştir. ve milletin hükümete iştiraki / şartlarını hazırlamak yolnda önceki kabinenin çalışmalarına devam ederek önümüzdeki ilkteşrinin son 15 günü içinde serbest teşr racaktı seçim yaptı - MİLLETLERARASI VAZİYET DOLAYISİLE İngiliz bakanları tatilde Londradan uzaklaşmıyacaklar Londra, S (A.A.) — Sunday Ekapre. sin politika muhaeriri, milleeleraram va. ziyet dolayısiyle, kabine azâlarının par- İamento çati canasmda - payit çok uzaklaşmamaları için, her birine tar limat. verileceğini. bildirmektedir. Üü ae daha çok. hava” silaklınması progrümint hızlandıracakuır. Parlamento tatil olmazdan önce, h kümet yeniden iki harp gemisi inşası i. in tahmin kümet, çin bir mukavele yaptığını avam kama- rasına bildirecektir. Diğer taraftan, silahlanma — işlerine hasrolunmak üzere hükümetçe bir borç. lanma yapılacağı zannolunuyor. Bir avusturalyalı tayyareci öldü Melburun, $ ÇALA.) — Avusturalyalr meşhur tayyareci Mebroz bu sabah bir uçuş esnasında, kazaya - uğrayarak Öle müstür. YENİ TELİFLER Hukuku Yazan; Dr. Kemaleddin Birsen Neşreden; İstanbul üniversitesi —— İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakül- — tesinin değerli doçenti Dr. Kemaleddin üç senelik okutma hayatından sonra ilk eserini olgun ve dolgun olarak - verdi. Kiymetli hukukçu bu süretle sayın üse tadı profesör Muammer Raşide layık bir vekil olduğunu da ispat eylemi du. Genç mücllif. “Devletler Hususi Hukuku” adlı eserinin ilk eildini ilim — sahasına arzetmiş bulunmaktadır. - Bu tâbiiyet ve yabancıların hisleri izah edilmektedir. Bu bahislerin anlatılmasına girişilmezden evel başlangıçta devletler hüsusi huku- kunun hukuk ailesi arasındaki mevkii, teşekkülü, kaynakları, mevzuu tahlil o- Tunmakta ve devletler umümü - hukuku” — ile olan münasebeti de tebarüz ettiril- mektedir. Birinci bölümde tâbil, rif eğilmekte, tâbiiyetin hukuki mahi yeti incelendikten sonra, genel pren- siplerden ve tâbiiyetin kazanılma şart. darından bahsolunmaktadır. - Bütün bu malümat toplu ve etraflıdır. Tübiiyet mevzuu — dola, yatandaşlık kanununun tetki çen müellif bu mevzuu - tarihçesinden itibaren takib ederek muğlak kanunun şerhini ve tefsirini vukufla yazmış ve apmıştır. Tâbiiyet meseleleri dolayı- iyle türk yıktır. Yabancıların hüküki mevsvunde a zariyeler inceden inceye izah olunmak. ga. ararulusul anlaşmalürın cüsmr anla: tılmakta ve tatbikat bakamından yaban. Gıların vaziyeti güzelce izah edilmekte. Gir Kitabın nihayetine, mevauu alâkadar eden kanun metinleri, tadil ve tef> irleriyle birlikte oldukları gibi derce ek svertiyle de okuyucuların. tet> kikleri kolaylaştırılmıştır. yadedilebilmesi için büyük bir emek tik tablo ise önemle zikredilmeğe de- ğer. Bilhassa kapitülasyonlar bahsi türk ulusunun bu yönden çektiği 1stır rabları da içli bir Hisanla tesbit eden bir. türlü tatbikatı salâhiyetle kaleme alın- mıştir. Eser, tetkik ve tertib itibariyle kıy- met arzettiği gibi üslüb bakımından te- miz ve sadedir. Muhakkak bir kusur bulmamız icab ederse atıflara bazen e- hemiyet verilmemiş olduğu söylenebi. dir, Mesela 63 üncü sayfada profesör Müammer Raşid'in notlarına atıfta bu- Tunulmakta ve fakat bu notaların sayfa 'numarası zikredilmemektedir. Profesör etmek Tüzimge- dirse genç bukukçü ve değerli döçent alnız Kültür - Bakanlığının taltifine değil, türk ilim âleminin de takdirine bihakkın hak kazanmıştır. Bir türk do- centinin bu muvaffakıyeti - Avrupadan Aoçent getirtmek fikrini ortalıyanlara 4> vtan bir cevab olsa gerel Dr. Kemaleddin Birsen'i “yürekten tebirik ederin, Dr. Münib Hayri ÜRGÜBLÜ —— eee Komünistlerle aleyhtar- ları arasında bir çarpışma Aix-en Provence, $ ÇAA.) — Dün akşam komünistlerle - bunların aleyh- tarları arasında bir kavga çıkmış, her iki taraftan bir çok silah atılmıştır. Aleı kişi ağır surette yaralanmıştır. - Beledi- ye reisi Marsilyadan yarlımcı kuvvet istemiştir. Bazı kimseler tevkif edilmi, lerdir. Belçika senatosu hakkındaki projeleri tasdik etti Brüksel, $ (A.A.) — Senato, sendi. kal serbestlik, 40 saatlik iş haftası ve ücretler kesilmeden izin hususlarını ihtiva eden ve önce parlâmento tarar fından kabul edilmiş olan kanun pros Jesini kabul etmiştir. Devletler Hususi izahin mevzuu kılınmış. tarihçesi ve —— ek mahsulü olarak vücuda getirilen yema- ——