4 Mart 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
ON YEDİNCİ YIL. NO: 5245 —— ADIMIZ, ANDIMIZDIR 13 ler komitesi iki tarafa sulh teklifi yapacak İlalyanın © BB. Eden Caaevre, 3 (ALA.) — Cenevre'deki imgılız delegeryonunundar voz söyleme- te salâhiyteli biri, Büyük Beitanya'nın petrol ambargosu kususımdaki aziyeti- nin Birleşik Amerika'nın durumundan tamamen ayrı olduğunu söylemiştir. B Eden İngiltere'nin ambargoyu tarbiler TÜRK VASFI İstanbulu gezen bir sanat ve fikir adamı: : — Çeşmelerinizi 'ordu. & z Diğer bir adam çonılllııı'umı!- zun İstanbulunu tanısaydı, l.cın bi- lir daha nelere esef edecekti? Yok- sullara sıcak çorba ve yemek ve- ren imaretleri hatırlıyanlarımız çoktur. Ei Fıkarası olmak iyi vatan- vatandaşlıklığın vıııflınm_'lındı. İnsanları bırakınız, güvercin ve köpeklere kadar yem ve yeıııe!ı vakıfları olduğunu bizim yı ler bilir. l E Ahret için, hayır için, her ne i- çinse, son nesle kadar sosyal yar- dım, osmanlı türklerinde bir vazi- fe sayılmıştır. . Çeşmeler, imaretler, sebiller, vakıflar, hep ferd eserleriydi. Sa- dakadan başka hayır işlemek için il lâzımıdı. İmparator- zengin olmak luk vatandaşları fakirleştikçe, ha- yır ocakları da birer birer ortadan kalktı: Çeşmeler kurudu; imaret- ler çöktü; vakıflar, gelirsizlikt kaybolup gitti. Bütün onları ilham eden ahlâkıu da zeval bulduğuna inanmak doğru mudur? Türklerin büyük kaldığına ina- nıyorsak, eyi kaldıklarına da şüp- he etmemekliğimiz gerektir. Eski türk faziletini yeni şart- lara göre tekrar işler hale koymak nasıl mümkün olabilir? Eğer he- pimiz bir fakirler sofrası açamı- yor, bir çeşme akıtamıyor, nesil- ler sürecek bir hayır ıflırı l.nırı- mıyorsak, hastalar, kımı.uuler. lar için çalışan cemiyetlere aza olabiliriz. Bunda asil a d_ı ıiz- lığın zevki de var. Cuııış_mçı devrin eyilik ahlâkı da gösteriş ve bencilik ayıplarından temiz olur. Kızılay, enküçük.kıı,ıı- ca bile hayır tesellisi veren ıınl'(ını ların başında geliyor. Ona hisse- nizi ödemekle, vatanın her köşe- sinde her türlü ıstırabın başucuna gitmiş - oluyorsunuz. Hu. yıl_ıılııı evi yapanlar, her acıyı dindiren- ler, kimsesiz hastaya ilâç veren- ler arasında siz de varsınız. Ço- cuklarmızı, mektebten evel, Ki zılay'a yazdırınız ve kendi- niz, bütün hizmetlerinizden önce, onun azası olunuz. Eyi bir türk, eyi bir insan ol makla başlar. Her millet büyük b.." fazileti kendine maletmekle övü- nür. Biz de şunu diyelim: Korkak- lık gibi, merhametsizlik de türk değildir... F.R. ATAY akıtınız, di- WR ULUS asebetiyle, neşir Bayram mün lay ar- vazilesini üç gün için kadaşına bırakmaktadır. z Gazetemiz, ayın sekizinci pa- zar günü yeni romanını tefrikaya başlıyarak çıkacaktır. “vE ABAO ORODEAS hazır olduğunu söylemiş, ancak, millet. ler cemiyeti azası bulunan petrol müs- tahsili devletlerin İnçiltere'ye uymala- rını istemiştir. Zocri tedbirler —komitesinden olmu- Sulh teklifini hazırlayan B. Eden yan İran, İrak ve Norveç gibi petrol ittihsal ve nakleden memleketlerin mü- talâası sorulacaktır. Ayni şahsiyet, bundan böyle uzlaş tırma meselesi ile meşgul olmanın her hangi bir hükümete değil 13 ler komite- sine düşen bir vazife oldğunu izah etmiş- tir. 13 ler komitesi, bahsı geçen sulh tekliflerini İtalya ile Habeşistan'a bil dirmeği muvafık gördüğü takdirde, ce- vab almak üzere iki üç günlük bir müh- lete ihtiyaç hasıl olacağı tahmin edil! mektedir. 13 ler, sulh tekliflerini harbeden d. ——— D evabı menff olursa ambargo için karar verilecektir - ve Flanden sulh teklifi metnini hazırladılar letlere tobliğ etmeyi lüzumsuz göre-4 leri takdirde 18 ler komitesi, perşembe veya cuma günü petrol ambargosu hak- kında karar vermeğe davet edilecektir. İtaiya ne yapabilir? (AA.) — Nevyork Taymis gazetesi yazıyor! “İtalya, zecri tedbirlerin — şiddetlen. dirilmesine yahud petrola ambargo kom- masına tabü itiraz edecektir, fakat ne yapabilir? Ingiltere hükümetini pek kor- kutan bir Avrupa harbına başlamak teh- didi tesirini kaybetmiştir ve B. Mussoli- ni'nin B. Hitler'ı yanına çekmeği güden gayretleri öldürücü bir akamete uğra- maktadır, İtalya, sulh veya harb meselesiyle yalnız başına karşılaşmalıdır. İtalya sul- ha muhtaçdır. Şu önümüzdeki bir kaç gün içinde, İtalya'nın, sulhu, — ihtiyacı nisbetinde arzu edip etmediği anlaşıla- caktır.” Muharrir Walter Lippman, * Nev - york Herald Tribün” gazetesinde şöy- le yazmaktadır: “Milletler cemiyetinin İtalya'ya kar- H gösterdiği mukavemetin muvaffakiye- Hi git gide daha barizleşmektedir. Çün- kü bu mukavemete Afrika harbına son gu hulyasına son vermiştir. vermediyse bile yeni bir Roma impara- torluğu hulyasına son vermiştir. B. Mussolini, habeş meselesi şahsı için bir felâketle neticelenmediği takdir- de kendini bahtiyar addetmelidir. B. Mussolini tesiri az bir kaç zafer kazan- maktan ve pek az faydalamılabilir. bir toprak ele geçirmekten başka bin şey ü- mid edemerz.” Nevyork, 3 Negüs sulh mu istedi? Londra, 3 (A.A.) — Deyli Meyl'in Cenevre'den haber aldığına göre, habes (Sonu 3. üncü sayfada) Habes bozgunu devam ediyor Durum kötüleşirse Negüs ordunun başına geçecek İtalyan kaynakları, habeş zayiatının tahminler- den çok olduğunu söylüyorlar -— Habeşistan- da bir hafta yalnız su ve ekmek yenecek Londra, 3 (A.A.) — — Eritre kaynaklarından gelen haberlere göre: ir kaç hafta evvel parlak gö- züken habeşlerin askeri vaziyeti Badoglio'nun seri muvaffakiyet- leri üzerine bilhassa şimalde ta- mamiyle berbad bir hale gelmiştir. Mulugetta, Kassa ve Sevyum yeduları artık bilkuvve, büyük bir muharip cüzütam olmaktan çıkmış addedilebilir. Adisababa yolu şim: di ancak Dessie'de toplanmakta olan kuvvetler ve Dessie karargö- hından şimale doğru gönderilen kıtalar tarafından korunmaktadır. Söylendiğine göre imparator, en mümtaz habeş kıtalarının ve impa- ratorluk muhafaza kuvvetlerinin (Sonu 6. ıncı sayfada) 'Son haberler üçüncü 4 MART 1936 ÇARŞAMBA sayıfamızdadır. Heryerde 5 kuruş İngiliz - Alman deniz anlaşması Berlinde devlet adamları gizli bir toplantı yaptılar Berlin, 3 (A A.) — Havas a. jansından: B.Hitler, General von Blomberg, von Friç, — Amiral Rider, B. Gö- ring, von Ri- bentrob, Göb- © bels ve voğ üzere, dinlen. mekte — olduğu Bavyeras da Berhtes » gaden'den an- sızın — Berlin'e dönmüştür. İyi bir yer- den haber alır dığına göre, B Hitler, bilhassa İngiltere ile yapılacak yeni deniz uzlaşmasını görü- şecektir. Dün sabahleyin erkenden başlıyan toplantı saat yarıma kadar sürthüş vesa- at 17 de yeni baştan toplanılmıştır. Bu- ma dair hiç bir tebliğ neşredilmemiştir. Tngıliz - alman deniz anlaşmasını görüşe n alman devlet şefleri 4 Londra, 3 (A.A.) — Bütün ehemi- yetli gazeteler, Almanyanın iagiliz - al- man deniz paktına zeylolacak bir mua- hede imzalamaya hazır olduğuna dair e- lan tebliği neşretmektedirler. (Sonu 6. ıncı sayfada) “Ulus,, un Dil Yazıları AZ Türkçenin orijinal <«AZ) sözünün türlü manalariyle bununla ilgili kelimelerin «Güneş - Dil? teorisi es “AZ” sözü “Türkçede menfi anlamlar” ve bunları ifade eden Türkçe sözle- rin İndo - Öropeen ve Semitik de- nilen dillerdeki mukabilleriyle mukayesesi hakkında bu sütun- larda çıkan 14 parça yazıda (11, menfi anlamı veren elemanın bir (V. - z) olduğunu göstermiştik. Birçok kelime kuruluşlarına — bir ek gibi dâhil olarak, bunlardaki ana kök mefhumlarını pek uzak bir sahaya nakletmek suretiyle o kelimeleri menfileştiren bu ele- manın kendisi de Türk dilinde tam bir kelime halinde yaşamak- tadır. Bu kelime de (çok) zıddı olarak her gün kullanageldiği- miz (az) sözüdür. (Az) kelimesinin Türkçede ikinci bir manası da, (azgın), (az- mak) sözlerinde görülen hadden dışarı çıkmak, taşmak manasına- dır ki bu fikrin suya tatbiki ile bazı taşkın nehirlere de “azmak” adı verilir. (Az) kelimesinin etimolojik sekli şudur: () (2) (ağ * az) (1) Ağ: Ana köktür. Burada kelimenin aldığı şekillere göre a na köke şu anlamlar verilebilir: 1. — Büyüklük, çokluk ma- nası; . — Konkre ve abstre olarak hararet ve ateş manası; HL — Su manası, (2) Az: Ana kök manasını ken () Bu yazılar (Ulus) un 19-2- 1936 dan başlıyarak — 2-3-1936 ya kadar çıkan sayılarındadır. slarına göre analizi d_indu temessül ettirerek onun ye- rine geçen bir eleman halinde gö- rünüyor. Delâlet ettiği umumi ma- na ana süje veya objeden çok u- (Sonu 2. inci sayfada) TUNA HAVZASININ TANZİMI işİ Şuşnig Romaya gidecek Romaya gidecek olan B. Şuşniz Roma, 3 ÇA.A.) — Prens Starhem: berg yarın burada bekleniyor. Israrla dönmekte olan şaylalara zöre, yakında Avusturya başbakanı B, Suşnig de B. Musoliniyi ziyaret ede- sek ise de, bunun tarihi henüz belli değildir. Pıîeu Starhemberg'in bu defaki telişi © ziyarcle yol açacaktır. Sıyasal mahfiller 17 martın, 1934 tarihli italyan - Avusturya . (Sonu 6. encx saylada) macar — uzlaşmalarının yıldönümüne rastlar —
