28 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 7

19 şubat 936 tarihli Morning Post | — Bu heyecan eksikliği, buzünkü v: Üenayeliki UŞA öareüek ça | (AA) — dt gazetesinden: üzerinde tesirler uyandırmış 6- | radan da anlaşılabilir: 1933 denberi | Hal dö Mosku e ada 23 kabine değişmiştir. Bu ra: | Eazetesi, Uzak t A a Gil Robles'in parti- | kam, iransızların 11 değişmesini göl. | tarktaki — vazi: B — ee G ee L gelince, o bir mağlübiyetten zi- | vede bırakmıştır. yete — ayırdığı wk_' AB6 belern z yade bir hoşnudsuzluk karşısında kal- b a ş yazısında SAYFA 4 İspanya hâdiseleri ve İngiliz gazeteleri anlıyabilmek içi bir reaksiyon uyanması beklenebilir. di. İspanya halkı, hakikatte kilisele- rin yanmasını, / papasların — sürülüp mal ve mülklerinin musadere edilme- süni hoşnudlukla karşılamamışlardı. — 1933 ikinci teşrininde - Azana ve scsyalistlerin kazandığı reyler azal aştı. Fakat sosyalistler bu neticeyi kabul etmediler ve bir takım fesad ansurları tarafından yardım görerek açıktan açığa isyan çıkardılar. Kata- lenyadaki solcu ayrılma taraftarları erkinlik ilan - ettiler, kargaşalık her tarafı sardı ve Azana da bu işlere ka. de tüfekler, sopalar ve dinamitler bu- Tunan bir madenciler ordusu, Oviedo gehrini zaptettiler. Bunları yatıştırı / bilmek için birçok kan dökülmesi Şurası kayde değer ki bütün bu kargaşalıkları bastırmış olan Başbi den daha kolay kurulmuşsa da &i kadar sağlam olmamışt | Buvaziyette muhafazakârlar lide- 'i Senor Gil Robles, bir koalisyon'a girmek suretiyle hem prensipinden, hem de prestijinden fedakârlık yap- mak hatasına düşmü, Her ne kadar buzat, Lerru'nun düşmesine — sebeb olan iskandallara mini ve saygısını kaybetmişti. Bundan başka, bu zatın partisi, kıralcı oldu- u halde o sükün ve nizamı kural mek için bu davadan da vaz geçmiş- . Bu seçimin onun programı, cemi- mütedil bir cumuriyetçiliği 'etmiş oluyordu. Netice bir parti içi büyük ehemiyeti olan manevi kuvve. amıştır. İlk seçimlerde Accionpopular'ın 115 kişilik kuvvı yer sağ partiler, leceklerini uman yardımı iktıdar mevicüine geleceği haber ver diyor. Bu zat, muhaliflerinden iu'ikam Aalmak davasından vaz geçmiş, sosyı “yapmaktan çekinecekler'ni bi mişlerdir. Fakat isyanı gayret gösermiş olan bi kanlara ve şeflere o kadar az inanca yverilmiştir ki bunlar, Fransaya, ya- hut Cebelüttarıka / sığınmayı — ihtiyat| ve selamete daha uygün bulmuşlar dir. Yüksek İspanyol milletinin hayrir istiyen herkes, arlık bu türlü korku- ların yersiz çıkmasını ve Senor Azı 'ma ile ona yardım eden 205 tecrübe ile mutedil davranmasını öi Mmiş olmalarını ister. İspanya seçiminin neticesi büyük bir hayret uyandırmıştır. Bu seçimde sağcıların ve yahut vm çoğunluk elde edecekleri bekleni: yordu. Bunun yerine her tarafta kızıllar kazandılar ve bu kazanç, ve 'tam görünmektedir. Bunların parlamentoda açık - bir çoğunluk elde ettiği görülüyor; yar: dakçıları ise tecavüze hazır bir vazi- yette bulunmaktadır. Şimdi mesele şudur: Acaba İspan 'yeda Lenin ve Stalin rolü yapan sor- yalist Senor Kaballero, yeni İspanyol kerenskisi olan Azana hükümeti ta- rafından atılacak midir? Eğer öyle olursa o zaman bu dem, İspanyada bir takım kanlı hi diseler çıkaracaktır ki bu, hem © memleket, hem de Avrupa için tehl keli ve korkunç olacaktı Açıkça - görülüyor ki — demol İspanyada son demlerindedir. muhafazakârla- erde okuduklarımız TEHLİKELİ HAL BRAVO İSPANYA' 18 şubat 1936 tarihli Deyli Herald gazetesinden; Demokrat ve anasal kanuncu bir hükümet için büyük bir zafer. Bu, İs- panya seçiminde solcu partilerin mu- ancak 145 yer almış - bulunuyorlar. "';:' “'"(;'I"R'l;'ı'"“ " ö Mançuri hu G Merkez partisi 66 yer almıştır. Sol- Üai - eri leri olduğu | d u dlarındaki Ş ae ada di Caler kozliryenu 266 yer kazanmış | Yü maksadlar güttüğü | çarpısmalar müsamahasız olmuştur ki * Bay Hitlerin yaptığı gibi ana- | mumi — dikkati >al kanun sayesinde iş başına geçmek ve ondan sonra © kanunu yoketmek. Onların bütün felsefeler ri ve hedefleri hep faşistçe idi. Eğer bunlar kazanmış olsaydı, o zaman İs- iyeti, İtalya, Almanya ve cumuriyete, serbesliğin ge- gelişme vey verdiler. Bravo İspanya ISPANYADA BİR SOLA DÖNÜŞ 18 şubat 1936 tarihli Taymis ga- zetesinden: İspanyada pandül - gene sallandı. kadar pazar günkü - seçimin olamazsa da sosyalir görülmektedir. İspanya - parlamento- yin edilmi metine nihayet verilmiştir. Barselona ve Bilbao da dahil olduğu halde birçok büyük şehirlerde doğru gitmişler, netice dekette solcular zafer kazanmışlar. dır. etki uray kurulunun hiz reddedilmiştir. Dün yapılan gösterilerde - polisir östericilerle kardeşçe hareket etti de dikkatten uzak tutulmıyacak bir noktadır. . Solcular, parlamentoda büyük bir çoğunluk sağlıyacak olurlarsa, tabii olarak, Senor Azana lacaktır. Azana / Başba- nmmamış birisi 'de başbakanlık Jurnal dö Meosku yazı Moskova, 25 diyor “Son hafta lar icinde Sov- yet Rusya Mançuri ve Mogolistan çekmekten u zak kalmamış - tır. Avrupada, Uzak şark va - yenler belki de fazla heyecana kapılmışlardır. Fakat bu sıra - 'okyo ve Moskovada hâkim olan sükün ve soğuk kanlılık Tunmanın sebebi, hâdiseleri çıkartan- ların orada bulunmasından bu'hâdise- leri nereye kadar götüreceklerinden haberdar olmalarıdır. Moskovada sü- ise, bunun sebebi de Japonyanın sulhçuluğuna kani bulu- mülâhaza edilmesi neticesidir. Sonra şu- KY Go Foteli Te dares, belki de başbakanlıkta devam edecektir. Merkez partiz bulunuyorsa da, beli Sonuçlar ne oli vede İspanyanır kimse yoktur. Geçen yıllarda — bir hayli sıkıntı çekmiş olan bu memleketin, Avrupa- ha ermemesi için sebeb yoktur. İspanya, sınırlarının - tal İmiş olmasından dolayı bah- mişler yetiştirir. İspanyanın bütün muhtaç oldu- #u şey demokrasidir. Eğer İspanyol- lar, İspanyayı partilerden önce dü- Üçlerin serenadı (La Tribün de N: 2 AT 1€26 € IBA | UZAK DOĞU VE SOVYETLER ehemiyetli — bir neşretti syon'dan) 'nu da dikkate almak lâzımdır ki, japon hükümeti iyi düşünmeden harekct eden bir hükümet olmakla ittiham olunamaz. Japon hükümeti - beynelmilel — vaziyeti tetkik etmekte, tecavüz edecği memle- ketlerin vaziyetini - dalma göz önünde tutmaktır, kendi kuvvetleriyle karşısın. dakilerin kuvvetleri kdir etmekte iyi 've nihayet şu veya bu projjenin muvaf- fak olup olmamak şanslarını gayet iyi kan Senor Lerru da sıyasal mazisi it BOLŞEVİK İSPANYA? sükünur d aetbiedl Bariyle bir radikaldi. 18 gabat 1936 teriki Deyli Meyi İaaveder mamai smesdein | meüire YaSESN C SERİ gazetesinden 've hakiki vaziyetin soğuk. kanlılıkla | rak kendisine karşı ciddi bir mukavemet gösterecek olan hasımlarla derin ve cid di bir anlaşmazlık meydana koymak hiç Japonyanır de ölçen sovyet hül meti lâzım gelen bütün müdafan tedbir- lerini almıştır. Ve katiyen gafil avlanmı- yacaktır. Mogol hududu üzerinde olan son hâ- dise de japon hükümetine şunu göster- miş olacaktır ki, Mogolistan halk muriyeti de müdafansız değildi. arazisini ve istiklâlini kuvvetli surette korumağa azmetmş bulunmaktadır. Ve nihayet Mogolistanda şimali Çin'de ol- duğu gibi askeri gezintiler yapmak ka- il değildir. Şu da göz önünde tutulmalıdır ki, hududlardaki bu son hâdiseler ayni za- “manda Japonyadaki seçimlerle de a'skalı bulunmakta ve fransız - sövyet paktının fransız parlâmentosunda — görüşül f memleket, kıral Alfons'un çıkarılma. günecek olurlarsa, bu memleket için | (e ç rahat ve huzur yüzü | — Şayet parlamentoda sağcılarla sol- | parlak- bir istikbal — başgösterecek. | bir zamanda fransız kamoyunu korkut. cular denge halinde bulunacak olur- | tir. mak hedefini gütmekte idi. yoldan şaştıkları için ayrı Allahlara inanan, türülmüş bir demokrasi yahut mutlak - bir Roma imparatorluğu, gerçi çok merkezi- her taraf ayrı memleketlere ve milletlere bölünen “kâfirler” durmakta idi. Fakat bu vahdet'e bir batılı gözü ile ba- kınca bir takım şeylerin eksikliğini görürüz : Antitezi getiren, fonksyonu temsil eden, di- namizmi yaşatan unsurlarla cemiyetin ken- di izindeki gerilemeleri ve derinleşmeleri yani mafsallaşmaları (1). Demin sosyal ha- yata ve aileye dair söylediklerimiz politik hayat ve devlet yasası hakkında da doğru- dur. Nasıl ötede cemiyet, biribiriyle değer ve hakta müsavi bir takım ferdlerin sadece kantitatif ve sadece adisyonel bir yekünun- dan ibaret ise ve bu cemiyette ne tradisyon 'ne de tabakaların etrafında bir farklılaşma mevcud ise, beride de politik bünye, aynı sürette kantitatif bir yığından ibarettir. Ne fonksyonu temsil eden ne de farklılaşmayı temin eden unsurlardan haber vardır. Ferdlerin yekünu milleti, dağlarla ova- ların nehirlerle denizlerin yekünu da mem- leketi teşkil etmektedir. Buna âzami'ye gö- merkeziyetçiliğin âdeta nazari'ye yakın tat- biki de diyebiliriz. Nasıl o organik mafsallaşmaları olmadı- ği için kendisine “sosyal bünye” adını bile veremiyeceğimiz prehistorik manada de- mokrat ve atomist teşekkülü, göçebelik ve tradisyon'suzluk ile izah ettikse; bu hadsiz hesabsız ülkelerin fethedilerek biriktirilme- sini ve bunların herhangi bir politik prensi- pe göre organize etmek için bir tek adım a tılmamış olmasını da, gine “göçebelik” na- zariyesi ile anlamağa çalışmalıyız. Osmanlı imparatorluğu bir takım eyalet- lerden teşekkül ediyordu. Bunlar ya daha zengin ya daha fakir idi. Ya reayası çok ya mümini çoktu. Hepsinde aynı hukuk - söz yürütmekte idi. Hiç birinin tradisyon veya tarihe dayanır hususi bir yaşayış tarzı yok- tu. Bunları biribirine bağlıyan, her tarafta aynı olan idari nizamdı. Büyük İskender'in yahud romalıların ya- hud hattâ Bizans'ın imparatorluklariyle kar- şılaştırınca, ne fark ve ne başkalık! İskender, imparatorluğunu teşkil yetçi idi. Fakat tatbik ettiği y ta aynı değildi. Yapılan deş'isikliklerde kâh politik bir oportünizme kâh tarihi bazı hu- Ssusiyetlere uymuştu. Runların hepsi bir ara- da, romalrlar idaresine o malüm olan dina- mizmini vermişti. Evet hattâ Bizans bile, teokratik bir var- lik olmak itibariyle osmanlı imparatorlu- Zuna çok benzemesi ve müsavat prensipini her tarafta aynı şe'ilde muhafaza etmekte bir fayda beklemesi Tâzımgeldiği halde, bu müsavatı politik ve tarihi bazı hustsivetler ve teskilatlarla telif etmesini bilmisti Eğer osmanlı gibi yük- sek bir kültür sevi hir memle- ket kendinden Ânce gelen imparatorluk- ların yaptık! 'apmada ve idare ettiği parçaları bu parcaların can'r birer organiz: ma halinde kendi. aralarında ribirli üzerinde müessir unsurlar helinde birleştir LümlA Yazan: Norbert von BİSCHOFF Türkçeye çeviren: Burhan BELGE Çünkü Osmanlı ımparatorluğunda, Türk — milleti için bir takım imtiyazların tanınma- hut bir Türkleştirme politikası güdül- si gibi şeylere raslanmamış ve bunlara — Müsaade edilmemiştir. İrk ve dil birliğine dayanarak kendine göre bir karakteri ve kendine göre bir yaşa- — yıştolan millet mefhumu, şarkta, pozitif de- — ğerde bir kategori değildi. Miller'in bu mef- humunu az çok kavrıyabilen şarklıların na- zarında ise, millet'e inanmak bir hafiflik bir günah idi. Peygamberin kelâmı'nı her ta- Tafta gerçekletmekten başka bir amaç tanı: —mıyan bir devlet yasası, müslümanca bir iy- “Oman birliğini tehlikeye sokabilecek bida larla; elbetteki Mücadele edecekti.* Çünkü Osmanlı imparatorluğunun parolası şu idi: imnaratorluğu meğe muavffak olamadı ise bunun mesuliye- tini bir taraftan osmanlı teokrasisine fakat (1) İşte bizim münevverlerimizden “arab eden bir diğer taraftan da hu teokratik akidedeki Bir Allah, Bir Peygamber, Bir Emirül- — müslümanlık” ve “osmanlı müslümanlık” devir- parçalardaki otoritesini, iyi kötü, regyonal göçebelibten kalma politik telakkilere ve müminin, Bir İmparatorluk, Bir Ümmet! ve lerinin karşılaştırılması ile cevab istiyen bir da- politika ve din tradisyonlarını taşıtmağa ça- göçebelik ihtiyaçlarına yüklemek mır)ndn — bu mühteşem vahdet'in karsısında, doğrü — ve! - B.B. hışmıştı. (Sonu var