22 Ocak 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO: 5204 Adımız, andımızdır VAAPAAAA MAMARA AAA IŞ İ $ ; Son haberlerimiz ücün- ğ z ; cü szı_vfamızdıı(hr. Heryerde 5 kuru KIRALCORCUN ÖLÜMÜNDEN SONRA Yeni kıralın cülüs hazırlıkları başladı İ ngiliz Ölen İngiltere Kıralı Beşinci Corc kıral kılığıyla İngiltere kıralı ve Hindistan imparatoru 5 inci Jorj, 25 yıl sal- tanat sürdükten sonra, 70 yaşında ölmüştür. İmparatorluk vatandaş- larına türk milletinin gönülden başsağlığını sunarız. Kıralın başındaki tac, bütün tarihte eşsiz bir kuvveti temsil et- mekte idi: Dünyanın 131 milyon 759 kilometre kara toprazındarı- 32 milyon 530 bini ( Anadolu'nun 43 misli), ve 2 milyar I1 milyon nufusundan 491 milyondan biraz fazlası ingiliz sancağı altındadır. Uzun tarihtenberi, ilk harb beşin- ci Jorj zamanında olmuşsa da, im- paratorluk toprakça ve — nufusça gene onun devrinde en büyük had- dine çıkmış, imparatorluk davala- rının birçoğu onun günlerinde hallolunmuştur. Fransız gazetelerinden biri, dünkü acı haberin başına: “Büyük bir demokrat öldü!,, başlığını koy- makta haklı idi. Dost millet, impa- ratorunda ingiliz faziletlerinin hakiki bir timsalini ve asil bir in- san kalbi kaybetmiştir. Kıralın sakin ve hassas vazife hayatını tanıyanlar için, Büyük Britanya vatandaşlarının bu ölüm karşısında duymuş olduğu derin ve unulmaz teessürün sebebini an- lamak güç değildir. ULUS İngiltere kralı majeste beşinci Corc'un vefatı dolayisiyle dış işler bakanlığının bayrağı yarıya asıl- mış ve saat 13 de dış işler bakanlı- ğı protokol dairesi şefi İngiltere büyük elçiliğine giderek cumuri- yet hükümetinin taziyetlerini bü- yük elçiye bildirmiştir. Saat 16 da Cumur reisliği baş yaveri İngiltere büyük elçiliğine giderek Atatürk'ün taziyetlerini büyük elçiye bildirmiştir. Saat 16,30 da dış bakanlığı ve kili B. Şükrü Saracoğlu ile dış ba- kanlığı umumi kâtibi de büyük el- çiliğe giderek büyük elçiye tazi- yetlerini bildirmişlerdir. Başbakan namına Başbakan- lık özel kalem direktörü taziyede bulunmuştur. Bakanlar ve dış bakanlığı er- kânı İngiltere büyük elçiliğine gi- derek açılan deftere imza koymuş- lardır. Kıralın son dakikaları Londra, 21 (A.A.) — Kıral büyük bBir sülünet icinde Almüstür. Son ne- fesine kadar hiçbir acı duymamıştır. Doktorlar hükmettikleri prensleri hastanın başı artık son anın geldiğine zaman kıraliçeyi ve ucuna çağır- mışlardır. Kıral, bunların yanında son nefesini vermiştir. O ana kadar ken- dini büyük bir cebirle tutmuş olan kı- raliçe göz yaşları içinde büyük oğlu- nun boynuna sarılmıştır. Kanterburi baş piskoposü son ru- hani âyini yapmış ve vefat haberi he- men başbakanla iç işler bakanına bil- dirilmiştir. Şimdiye kadar Prens dö Gal olan Eduard namiyle tahta geçmekte yeni kıral Eduard Vindsor kardeşlerine ve aylesine bir kaç teselli sözü söyledikten sonra bi- ve sekizinci olan Ölüm ve cülüs törenlerinin yapılacağı Londradan bır manzara Büyük Elçisine, Atatürk ve hükümetin taziveleri bildirildi Sekizinci Edvard adı ile İngiltere kıral- lığına çıkan Prens Edvard Vindsor tişik odaya geçmiştir. Kıral Corc 1910 da babası yedinci Eduard'ın öldüğü ayni saatte ölmüş- tür. Ölen kıralın hayatı. Londra, 21 (A.A.) — Kıral beşin- ci Corc, müteveffa kıral yedinci Ed- vard'ın oğlu olup, 1865 yılında Lon- drada doğmuş ve 1910 de babasının ölmesiyle kıral olmuştu. 1893 de Prenmn- ses Mari dö Tek ile evlenmiş bulunu- yordu. vEe aile idi. Ömrünün en iyi günlerini, protokolun pek sıkı olma- Kıral mütevazi, iyi huylu hayatına bağlı dığı Sandringham sarayında geçir- mişti. Bilâkis Londrada, saray ananeleri- ne sıkı riayet mecburiyeti vardı. Kı- kıraliçe atla kısa ral sabahları erken kalkar, ile birlikte kahvealtı eder, bir gezinti yaptıktan sonra da çalış- mak üzere saraya dönerdi. Halkla sık sık temas etmeğe dai- ma itina eder, fukaradan yardımla- rını esirgemezdi. (Sonu 6, ıncı sayfada) $ KIRAL CORC'UN ÖLÜMÜ DOLAYISİYLE Cenevre konseyi toplanmadı Cenev: 21(AÂA.A) — İngiliz kıralının — — <4 dolayısiyle bu sabah için kararla; » (mış olan konsey top- lantıları yapılmıyacaktır. Konsey öğ- leden sonra ölünün hatırasını taziz için bir celse aktedecektir. B. Eden ile öteki ingiliz delegele- ri konseyin toplantı devresinin sonu- na kadar burada kalacaklardır. Bu toplantı devresinin perşembe günü bitmesi için bütün işler çabuklaştırı- lacaktır. Cenevre, 21 (A.A.) — İngiltere kı- ralı beşinci Corcun ölümü bütün dele- gasyonlar arasında derin bir heye- can uyandırmıştır. B. Bek ve milletler cemiyeti kon- seyinin şimdiki başkanı olan Avustu- ralya delegesi, Londraya hareket et- mislerdir. Milletler cemiyeti ile on üçler ko- mitesinin bugün yapılacak olan top- lantı yapılmamıştır. Yas alâmeti ol- mak üzere bu toplantılar, en az 24 saat tehir edilecektir. B. Laval, Parise hareket etmiştir. B. Eden, şimdilik Cenevrede kal- mıştır. Milletler cemiyeti konseyi, öğle- den sonra toplanacaksa da yapacağı celseyi ölen İngiltere kıralı Beşinci Corcun hatırasının tebciline hasrede- cektir. Cenevre, 21 (A.A.) — Milletler Cemiyeti Konseyinin yarın bir top- lantr yapacağı tahmin edilmekte- dir. Bu toplantıda bilhassa italyan habeş anlaşmazlığı ve Dantzig me- selesi görüşülecektir. Konsey, on üçler komitesinin raporunu kabul edecek ve sonra on üçler toplanacaktır. B. Eden, konseyin işleri bitme- den önce Londra'ya gitmiyecek- (Sonu 3. üncü sayfada) C. H.P. Kamutay grupu dün toplandı C. H. Partisi Kamutay Grupu İdare Heyeti Başkanlığından : C.H. Partisi Kamutay Grupu bu- gün öğleden sonra Dr. Cemal Tun - canın başkanlığında toplandı. Hazineden taksitle gayri menkul mal satın almış olanların vadesi hu- lül etmiyen borçlarının taksit müd- detlerinin yirmi seneye iblâğı hak - kındaki Parti Grupu Milli Emlâk Komisyonu raporu uzun uzadıya letkik ve müzakereden sonra komis- yon raporundaki esaslar kabul edil- miştir. San a_vi programını tetkik eden komisyonlar Sanayi programının ikinci beş- senelik kısmmı hazırlamak üzere toplantıya çağırılan kongrenin tâ- li komisyonları, dün sabah saat 9,30 dan itibaren, Ekonomi Ba- kanlığında, kendilerine ayrılan o- dalarda, akşam geç vakte kadar, çalışmışlardır. Bu komisyonlar 14 tanedir ve sırasiyle şu işlerle uz- raşmaktadırlar: Kendir ve jüt sanayii, şapka- cılık, tiftik sanayii, sap ipliği; ma- den grupu; taş kömürü, Tİinyit, suni benzin ve müştakkatı, kimya sanayii, enerji istihsali; makine ve madeni eşya ve ampul; deniz sa- nayii; afyon; deri sanayii ve ham maddeler; rasyonalizasyon ensti « tüsü; sınayi tedrisat; balıkçılık ve deniz mahsülleri; yağcılık (zey- tin yağ, sert yağlar); hindyağ, gliserin ve sair yağlar; toprak sa- nayii, (Seramik, curuf çimentosu, şamot); ev sanayii ve kücçük sa- natlar; ziraat sanayii. “Ulus. un Dil Yazıları Yıl- Yıldız Yıl,sâl, sene, an, ann&e, yahr, year» keli - meleri ile < yıldız, ıldız, necm, kevkep, ah - ter, astre, &toile, stella » sözlerinin etimo- loji, morfoloji, fonetik ve semantik bakımından analizleri I. — YIL Kelimenin etimolojik şekli şu- dur: (I (27 11) Cğ 4 ıy 4 1l) (1) Iğ: “imtidat” anlamına ana köktür. (2) Iy: Ana kök anlamını te- celli ettiren prensipal elemandır. (3) Ils Ana kök anlamına umu- milik, müphemlik, enginlik, geniş- lik, şümul manaları veren ektir. (Iğ 4 ay 4 1l — ığıyıl) sözünde ana kök kendisini temsil eden un- surla kaynaşarak baştaki vokal de düşmüş, kelımenin son morfolojik ve fonetik şekli meydana çıkmış- tır: YIL, ve “zaman” bir YIL: Geniş, uzuün zamaln devresinin adıdır. Not: 1. — Yıl'ın 12 aylık bir devreyi tayin etmesi nispeten ye- ni bir manadır. Eski Türklerde 12 yıllık bir devrenin zaman ölçüsü olarak alındığı malümdur. (Yıl) sözü herhangi ölçü ittihaz edilmiş bir zaman devresinin adı olarak kurulmuş, sonra zaman ölçüsü 365 günlük devreye ' hasredilince bu devreye de (yıl) adı verilmiştir. Sâl Not: 2. — Kelimenin farsçası olan (sâl) sözünün etimolojik şek- li şudur: (1) -. (Akell (ağ 4 as 4 al) Bu etimolojik analizde (as) ve (al) cüzüleri göze çarpar. Bunla- rın biri oldukça geniş, öteki de çok geniş ve şâmil bir saha işaret et- mektedir. Bir kelimede ikisi de biribirine yakın mana ifade eden iki cüzü gö- rülünce bunlardan birine ayrı bir mana vermek cihetini düşünmek icap eder. Burada (al) ile umumi —'ncfhumr A cdebi!cccsl şümul manası verilen ayrıca (as) ın işaret oldukça geniş saha anlamına lü- zum görülemiyer? O halde bu — Sayfayı çeviriniz —