15 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

CN ALTINCI YIL. No: 5108 İngiliz Somalisi sınırı boy Harar'da müdafaa tedbirleri ilerliyor Yabancılar Habeşistandan çıkıyorlar - İtalyan elçisi Hadamaya Adımız andımızdır göuderîlecek -Aduaya zafer amtı dikildi. Gündelik MEVSİM BAŞLARKEN Ankara sonbahar hayatına gir- di. Sokaklar kalabalık, otobüsler dolu, her trenden buraya yeniden yerleşmeğe gelen, yahud yaz mev- simini başka yerlerde geçiren aile- ler çıkıyor. Yargutay Ankara'ya taşınarak, memur smıfı artmıştır. -Gelecek yıla harb akademisini şehrimizde bekliyoruz. Herkesin bir derdi var; ev! Plân sınırları içinde ârsalar artık aylıklı sınıfın rüyada bile yanaşa- mıyacağı fiatlara çıkmıştır. Kira- lar, orta maaş bareminin yarıst ile ödenemiyecek yüksekliktedir. Memurlarımızın birçoğu, ancak kerpiç yığmınlarının rahatsız, dar, ijiyensiz odaları içinde sıkışıp bu- nalmaktadırlar. Halbuki Ankara'da yiyecek ucuzdur. Eğer ev kirası ile hava - gazı ve elektrik pahalılığı ol - masa, burada oturanlar birçok şe- hirlerimizden daha ucuza yaşıya- bilirler. Ankara'da tabiat yeni başladı- ğı ve iklim sert olduğu için, hayat ancak rahat oturma şartları içinde koş geçebilir. Kendi evi olanlarla, ayda yüz lir: dan çok fazla kaza - nanlardan beşka hiç kimse şartlara kavuşamaz. Ankara'da karısı ve çocukları ile bir tek ker- piç oda içinde yatan, oturan ve yiyen memur aileleri olduğunu bi- liyoruz. Memur sınıfının büyük kısmı - nın aylığı, kira, ışık ve ısınım, ve diğer geçim masraflarını ancak karşıladığından, bunlar, şehir ha- yatının canlanmasına yardım ede miyorlar; alış veriş ve eğlenceye hemen hiç bir şey artıramıyorlar. Az değil, en aşağı üç bin otru- ya ihtiyacımız var. Bu devletin merkez göçü masraflarının başlı - ca kalemlerinden biridir. Hükü - metin bu meseleyi çok eskiden dü- şünmüş olduğunu da biliyoruz. Hattâ bu evlerin yapılacağı toprak satın almmıştır bile. Fakat memur- lara verilen Ankara kira paraları kapitalleştirilerek, otruların top - tan yapılabilmesi işini henüz ba - şaramadık. Eğer bu otrular yapılacak olursa, arsa fiatları ve diğer kiralar da ister istemez düşecek, Ankara- nın üstünden spekülasyonun ce - hennem havası kalkacaktır. Mem- leketin memur sınıfında, Ankara yılgınlığının yerine, An!urıdı ça- lışmak arzusu geçecektir. Apartımanlarını pdııhbkir:yı verel kaj lerine iyi bir kâr pıyırltnm :::ııı olanlardan bir kısmının bunu istemediklerini, ev- lerini yaptırdıkları için Ankara ki- ra zammı kendilerine kalmakta olanların bir kısmının da bu me - selelere kayıdsız kalacaklarını dü- şünmeksizin, en yakm zaman Ankara'nın oturma — şat esası ve Tehu olan otru. dava: YA ŞAT F.R.ATAY Cibuti, 14 (A.A.) — Habeşler 11 birinci teşrinde Cibuti - Adis - ababa demiryolu üzerinde bulu - nan Afden istasyonunda bir ital - İ K n y yan uçağını düşürmüşlerdir. Pi - lot ile uçakta bulunan iki subay ölmüşlerdir. Cibuti, 14 (A.A.) — Adisaba ba'daki italyan elçiliği adamları —- Habeş kızılhacı kuzay cephesine giderken mıyan ingilizlere memleketi terk etmelerini tekrar tavsiye etmiştir. Asmara, 14 (A.A.) — İtalyan genel kurmay başkanı Mareşal Badoglio bu akşam İtalya'dan bu raya gelmiştir. Asmara, 14 (A.A.) — Antişo bölgesinin öteki oymak başkanla- M Yeni habeş uçaklağından biri keşfe çıkıyor. buraya gelmiştir. — Avrupalıların, hindilerin ve arabların Habeşis - tan'dan hicreti devam etmektedir. Asmara, 14 (A.A.) — İtalyan- lara teslim olan habeş askerleri, Ogaden oymaklarından bir çoğu - nun Adisababa'nın — seferberlik emrini dinlemediklerini söylüyor- lar. İtalya'ya sevgi beslemekle it- ham edilen bir takım yerliler kür- şuna dizilmişlerdir. Port - said, 14 (A.A.) — Sar - denia ve Belvedere gemileri cu - martesi ve pazar günleri Port .a id'e gelmişlerdir. — içinde Adua harblarında yaralanan 600 - kişi wardır, bunlar 12 adaya götürül - mektedir. Adisababa, 14 (A.A.) — İn- giltere elçiliği, muayyen işleri * Afgan büyük elçisi geldi Bir müddettenberi mezunen memleketlerinde bulunmakta olan Afgeanistan'ın Ankara Büyük El - çisi Ahmet Han ötey günkü Toros ekspresiyle şehrimize dönmilatür. rı da italyan hatlarına gelerek teslim olmaktadırlar. İtalyan cephesine geçen habeş- ler Makalle - Adisababa arasında harbın kesik olduğunu söylüyor lar. 15 İLKTEŞRİN, 1935 SALI Son haber'er v ci sayıfada Her yerde 5 kuruş unca harb başladı Kamutayın toplantısınca Ekonomi Bakanımız afyon hakkındaki takrire cevab verdi Kamutay dün Bay Tevfik Fik- ret Sılay'ın başkanlığında toplan- mıştır. Gündemin birinci madde- si olan Afyon saylavı Bay Berc 'Türker'in afyon meselesi hakkın daki sual takririne Bakan B. Ce - Jai Bayar şu cevabı vermiştiri “ — Sual soran sayın arkada - şımız Türker afyon kartelini U - luslar Cemiyetine bağlı bir mües - sese olarak telakki ediyor ve su - alini onagöre tanzim ediyor. Hal- buki bu kartel Avrupada alış ve satış için hususi mahiyette teşek - kül etmiş bir sendikadır. Bunun hatasından ve savabından Cemi- yeti Akvama bir mesuliyet tevcih etmeğe, ve bunun Cemiyeti Akva- ma bağlı olduğumuz hükümlere tesir etmesine maddeten imkân görmüyoruz. Cevabım Bundan iba- rettir.,, Berc Türker'in afyon mesele- sinin son durumu üzerinde neler düşünüldüğünü öğrenmek yolun - daki söylediklerine Bakan şu ce - vabı vermiştir: Alyon meselesini hükümet ele almışlır. “— Bendeniz swalin ruhuna göre cevab verdim. Bu kartel İs - viçre, Almanya, Fransa ve İngil - tere memleketleri fabrikatörlerin den ibaret olmak üzere teşekkül etmiştir. Sendikanın mahiyeti hakkında, müsaadenizle, söz söy- lemiyeceğim. Çünkü bu kabil mü esseseler hakkında burada müza- kere cereyan ederken her sözün mutlaka elimizde bir vesikası ol - ması lâzımdır. Bunun için bu sen- dikanın leh ve aleyhinde söz söy- lemekten içtinap ediyorum. Fakat afyon faaliyetimiz hakkında hü - kümet sakit kalmış değildir. Ve bunu tetkik etmiş ve etmekte de- vam ediyor. Kendilerine vermek istediğim cevab bu kartelin cemiyeti akva - ma bağlı olduğu şeklinde kendi - lerinin beyanatından ileri gelmiş- tir. Vardıkları conelusion — şudur ki, afyon karteli gayri tabü hare - ket ediyor. Bu tebeyyün iği takdirde biz Cemiyeti Akvama Yeni yunan kabinesi | Sovyet - Tü. « güreş ve Başbakanımız Yeni yunan kabinesinin teşek- külü dolayısiyle Başbakan İsmet İnönü ile General Kondilis arasın- da aşağıdaki telgraflar teati olun muştur: 8. E. İsmet İnönü; Bakanlar Kurulu Başkanı, Yeni kabinoenin başkanlığım altında teşekkülü dola tün gayret'eri memleket arasında mevcut müna sebatın inkişafını ve Balkan pak- tiyle yaratılan bağların takviye sini istihdaf edeceğini ekselansı - niza temin ederek en samimi se - Jâmlarımı arzeylemekle bahtiya- rım, $. E. General Kondilis Kabincin yüksek başkanlıkları altında teşekkülünü bildiren tel - graflarından dolayı ekselansınıza (Sonu 2. ci sayıfada) müsabakaları Istanbul, 14 (A.A.) — Sovyet güreşçileriyle ilk temas bu gece Taksim stadyomunda yapıldı. İlk karşılaşmada B. takımının çıkma- sına rağmen stadyom oldukça ka- Tabalıktı. Sövyet Büyük Elçisi B. Karahan balkonda yer almıştı. Büyük bir düzğünlükle ve yük sek bir dostluk havası içinde ge - çen güreşlerin teknik sonuçları şunlardır: 56 kilo: türk Örnerle rus Ze - konski çarpıştılar. Ömer sayı he- sabiyle yenilmiş sayıldı. G1 kilo: türk Abbas ile rus Başkakoj güreştiler. Baskakoj pu- van hesabiyle kazandı. 66 kilo: türk Sadık ile rus So - koloj karşılaştılar. Sokoloj 6 daki ka 25 saniyede tuxla kazandı. 72 kila: türk Şaban ile rus Ka- (Sonu 2. ci savı ) karşı bağlı bulunduğumuz teah - hüdü çözelim diyorlar. Bendeniz diyorum ki kartel iyi hareket ede- bilir, fena hareket edebilir. Ve kartelin Fenalığından dolayı bi - zim Cemiyeti Akvama karşı bağ - lıdlığımızı çözmeğe maddeten im - kân yoktur. Bunu arzetmek iste - rim.,, Görüşülen yeni kanunlar Kredi kooperatiflerinin encü- mene giden maddeleri daha ge- mediğinden; idare heyetinin Ka- mutay 1935 yılı büdcesine bağlı (Sonu $. ci sayıfada) Dıl hakkında Etimolojik ve Morfolojik TI inci Anket Y — İşık 2 — Parlak 3 — Sıcaks d — Ateş 5 — Gök 6 — Su 7 — Ver B — Toprak - torpak 9 — Yıldız 10 — Yd D Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? H) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? HD Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ek - ler nelerdir ve eklerin her birinin mana ve farkları bakımından rolleri ne ol - muştur? IV) Bu araştırma neticesinde: A - Türk dili kökleri, ve, B - Türk dili ekleri, ve, C- Türk sözlerinin teşek külü hakkında bir ka ide çıkarmak mümkün anketimiz bitti. Aldığımız cevab- ları gazetemize koyduğumuz gibi gene de kaymağa devam edece - Biz. Bunlar bitince, yuakardaki ikinci anketimize alacağımız ce - vabları neşre başlıyacağız. Hür eee aa Anketimize gelen cevaplardan Türkçede aynı eklentinin birçok an- lamları anlattığı görülür. Mesela: (Ga) ve bunun hafifi olan (ge) ek- lentisini ele alalım. Bu “süpürge,, ke. limesinde (süpür) köküne bir alet ma- nâaar — verdirir. “Kasırga, da bu mana yöoktur; "gölge,, den, “bölge,, den me- kân manası çıkar. "Özge,, de ise aynı hece bir stfat eklentisi halindedir. Türkçede aytı eklentinin — birçok manalara geldiğine, manayı türlü tür« Kü değiştirdiğine daha birçok misaller verilebilir. Sabâahleyin, öğleyin, akşamleyin, ge. celeyin gibi kelimelerin sonundaki ake tentileri de bu bakımdan incelemek im« | -küm “içindedit. (Sontu S$. ci sayıfada) ee