29 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA 2 Yoldan: İki Arsıulusal Panayır (Başı 1. ci sayılada) Sadar açılmış olanların onuncusu- dur. İlk yılı 7000 metre murabba- hik bir saha üzerinde ve 310 ya- bancı, 290 yunanlı ki ceman 600 sericinin iştirakiyle kurulmuş o- lan panayır geçen yıl S63 ü ya- bancı ve 3618 ji yerli olmak üzere 4181 sericinin iştirakiyle 13000 metre murabbar yer kaplamıştı. Sergi haber alma bürasunda, bil- miyorum neden, çok uğraşmama rağmen bu yılın rakamlarını elde edemedim. Yalnız bana bu yıl ra- kamların, geçen yıla bakarak iki katına yakın yükselmiş olduğunu söylediler. Bu nisbetlerden de ko- laylıkla anlaşılabileceği gibi Se- lânik panayırı kısa bir zamanda büyük adımlar atmış ve bir pazar balinde işe başlıyarak bugün ge- niş bir ekonomik önem almıştır. Ziyaretçilerin sayısı da 1931 de 200 bin iken geçen yıl 250 bine çık- mıştır. Bu yıl sonucunda daha ka- barık bir yekân alınacağı şimdi- den kuvveıle umulmaktadır. Ziyareti .ııymnı gösteren bu rakamları İzmir panayırını gezen- lerin sayısını bildiren — istatistik- lerle karşılaştırırsak az — buluruz, fakat hakikati anlamak için bir aoktayı gözden ırak tutmamak lü- * zundır. Şöyle ki Selânikte bir de- faya mahsus biletlerden başka sergi devamınca geçer olmak üze- re daimi biletler çıkarılmıştır. llylecc daimi bir bilet alarak ser- giye yirmi defa girmiş olan bir a- dam ancak bir ziyaretçi olarak sa- yılmıştır. Halbuki, İzmir'de böyle devamlı bilet olmadığı için, öyle sanıyorum ki, sergiye birçok de- falar girmiş olan bit ziyaretçi her dotasında ayrı bilet aldığı için ay- rı ziyaretçi diye kaydolunmuştur. Yoksa nüfusu İzmir'dekinin iki katına yaklaşan ve yol uğrağı olan Selânik'te sergi ziyaretçilerinin İzmir'dekinden az olabileceğini tasarlamak güç olurdu. İki panayırı iki ayrı bakımdan biribiriyle karşılaştırabiliriz: biri estetik, diğeri de ekonomik — ba- kımdan. Estetik bakımdan İzmir sergi- sinin üstünlüğü ilk bakışta göze çarpar. İzmir panayırındaki gerek antrenin güzelliğini ve gerekse içeri girilince biribiri ardınca sıra- lanmış olan biribirinden büyük ve güzel bavuzların ve nihayetteki artist bir mimarın elinden çkmıı olan gazinonun ve iki yana dizil- miş geriş pavyonların tenasüblü ve ölçülü ahengini Selânik pana- yırında bulamıyoruz. İzmir pana- yırımın asfalt yollarına karşılık burada yer, hiç de temiz -tutula- mıyan, topraktır. Pavyonlar ve onların atkasındaki lunapark tar- zındaki türlü barakalar birge bir #stetik kontroldan büsbütün uzak olarak gelişi güzel ve keyle göre kurulmuş hissini veriyorlar. Pa- nayır meydanlığının hemen her tarafına gene gelişi gixd atılmış oları demir masalarla hasır iskem- leler zevk eksikliğini biraz daha artırmaktan geri kalmıyor. Ekonomik bakımdan kıyasla- mada ise Selânik panayırının söz götürmez üstünlüğünü hemen iti- raf etmek zorağındayım. Bunun birkaç sebebi vardır: Her şeyden önce ekono- mik canlılık ve tecim zekâsı yu- nan ulusunun çok eski zamanlar- danberi en göze çarpar karakteris- tiğidir. Nüfusunun azlığına rağ- — Mmen arsıulusal tecim münasebet- lerinde Yunanistanın oynadığı ö- nemli rol de bu yüzden değil mi- dir? Bundan başka, Selânik, üç yüz elli bin kadar tahmin edilen nüfusuyla büyük bir şehir, hare- ketli bir liman ve Paris - Atina, Berlin - Atina demiryollarına bir uğraktır. Dokuzuncu Selânik panayırm- da yapılan iş mikdarı 40 - S0 mil- yon drahmi kadar tutmaktadır ki /| bizim pari a aşağı yukarı 500 600 bin lira demektir. Bunun için- de yabancı mallarının alış veriş mikdarı da 17000 - isterlin kadar hesab edilmektedir. Bu yılki pa- nayırda iş haeminin çok daha ge- niş olacağı şimdiden alınan sonuç- lardan tahmin edilebilir. Selânik panayırına yabancı sösyetelerin kendi adlarına yap- tırdıkları pavyonlardan başka dev- ler namına ve resmiğ olarak yedi memleket katılmıştır. Türkiye, İtalya, Mısır, Arnavutluk, Yugos- lavya, Finlandiya ve Belçika. Yabancı devlet pavyonları a- rasında İtalyanınki ekonomisinin üstünlüğü ve malların düzgün bir surette serilişi bakımından, Mısı- rınki de estetik ve dekoratit zen- ginlik bakımından baştadır. Mısır paviyonu, devrini canlandıran mi- marisinin dış görünüşü ile, bütün pavyonların en güzelidir. Yuna- nistana kereste çıkaran Fenlan- diya, pavyonunun inşasında ke resteyi bir sembol olarak almış ve orijinal bir eser meydana koymuş- tur, Diğer yabancı pavyonları da kendi özellikleri içinde başarılı sayılabilirler. Türk pavyonundan da yarın ayrıca bahsedeceğim için üzerinde durmaya lürum görmü- yorum. Yunan ekonomisi hakkında toplu bir tikir vermek bakımından çok iyi düşünülmüş olan ve dört bin kadar sericinin katılmasile vücuda geldiği söylenen, bölgele- re göre bölünmüş büyük pavyon Yunanistanın tarım ve endüstri alanında ilerleyişini gözle görü- lür örneklerle anlatmaktadır. Selânik panayırını bir pazar günü gezdiğim için hıncahınç bir kalabalıkla kaışılışuın Seyircile” rin geçmesine ancak yetecek ge- nişlikte yollardan başka her tarat iskemle ve masa, ve bütün iskem- leler de insanla kaplanmıştı. Pav yonların içi kalabalıktan boğucu Bir sıcaklık almıştı. Yatağı düz bir nehir gibi ağır ağır akan insan seli, bazı dar geçidlerde büsbütün sık- Taşıyor, yavaşlıyor ve insan oldu- ğu yerde dakikalarca beklemek mecburiyetinde kalıyordu. Selânik panayırını ziyaret için geçen yıl yabancı memleketler- den 4000 ziyaretçi gelmiş, bu yıl alınan hususi tedbirler, yapılan büyük ptropagandalar ve gezicile- re gösterilen türlü kolaylıklarla daha panayırın bitmesine bir haf- ta kala bu rakam aşılmış bulunu yor. Bilhassa Yugoslavyadan ge- lecekler için yapılan hususi şart- lar ve Selâniğin çok yakın oluşu bu memleketten pek çok gezmen gelmiştir. Panayırı gezerken sıksık sırp- 'uuğuna rastladım ve Ieslerınlen tanıdığım birçok bos- nalı ve makedonyalı müslüman- larla karşılaştım. Bu yılki - ilerlemeyi de yetet bulmayan sergi kornitesi, panayr- rı gelecek yıl daha iyi bir yere ta- şıyıp daha sabit ve daha güzel bir şekilde hazırlamak için çalışmak- tadır. Bu çalışmanın iyi sonuçlar vereceğinde ve on birinci Selânik panayırının şimdiye kadar yapıl- mış olan on panayırı da gölgede bırakacak kadar muvaffak olaca- oktur. MNGOİMIY WABI B. Fon Ribentrop Brükselde Brüksel, 28 (A.A.) — Etual Belg gazetesi, B. Von Ribentrob'un Brükse- de geldiğini ve dün öğle üzeri başbakan Van Zeland ile uzun uzadıya görüştü- * günü yazıyor. Büyük bir kasırga - Miami, 28 (A.A.) -— Kübanın Kama- guay bölgesinde Yopan yaman bir ka. sırga, milyonlarla muz ağacını yere der. darı mistifikas SA ULUS VERA L SAA P AA Te a AAA ÇA G ua DU İYS0 FKALAR DIŞ HABERLER İtalyan kabinesi bir bildiriğ çıkardı (Başı 1. ci sayıfada) Öte yandan yeniden üç büyük ital- yan gemisi içinde sekiz bin asker ka. naldan geçmiştir B. Mak Donaldın bir söylevi Londra, 28 (AA) — Dün B. Mak Donald, Tibury'deki bir söylevinde İngiltere ile İtalyanın - dostluğunu ve İngilterenin barışı sağlamak hedefiyle verdiği emeklerin büyüklüğünü kay - detmiştar. B. Mak Donald demiştir ki: “ — İtalyaya karşı hiç bir kıskanç- lık duygumuz yoktur. Ve biz İtalya'nın önürdeşleri değiliz. İngiltere, Stresa'da kurulan yöneyi tutundurmak dileğinde- dir. İstediğimiz şey, her iki ülkenin iler de -daha da gelişmesidir. Antak, dünva barışı ile uluslar arasındaki — dostluğu sağlamak, bizim, başka uluslarla &l bir liği etmemize ve kendilerine derdlerimi zi güçlüklerimizi ve ihtiyaçlarımızı dost- ça açmamızla imkânlı olabilir. İbnissuüd'un isteği Londra, 28 (A.A.) — Star gazetcsi şu haberi veripor: Arabistan kıralı İb - nissuud İtalya tarafından Habeyistana veay ingiliz topraklarına bir hücum ya - pıldığı takdirde uluslar sosyetesinin si - lahlhı yardımda bulunmasını önergemiy- ür. Bu gazeteler Musolininin bütün hıris tiyanlık ve islâm dünyasını İtalyaya kar- $t ayaklandırmış olduğunu yazmaktadır- Kabine toplantısında konuşulan şeyler Roma, 286 (A.A.) — İstefani ajansı bildiriyor: B. Musolini, son bakanlar toplantısındanberi — durumun hakkında geniş tarzda izahlar vermiş. tir. evreleri y Bütün dünyanın iyi niyet sahi- bi olan bütnü insanları İtalyanın beş. ler komitesinin önergelerini reddetmek bususundaki hakkmı — kabul ve teslim etmişlerdir. Bu önergeler yalnız İtalya. nn genişleme ve güvenlik zaruretleri- nin değil, hattâ 1889, 1906 ve 1925 and. laşmaları gereğince İtalyanın malik ol. duğu özel asığların rüçhanının göz ö- nünden uzak tutulduğunu — gösteriyor. du. İtalyan hükümeti kendi hak ve asığ. larının herhangi bir alanda bozulmuş olduğuna şahid olmadığı takdirde her- bangi bir girgide bulunmıyacaktır. Öte taraftan uluslar sosyetesi Ha. beşistan hamilerinin bulagelmekte ol. dukları formüllerin Labirenti içerisin. de, kapanıp kalmasından faydalanarak Habesistan italyan sömürgeleri —sınır. larına tecavüz edilmesi için bütün kuv. vetleri seferberliği işini — &on günlerde bitirmiştir. Negüsün, kendi kıtalarının 10 kilo- metr geriye çekilmesi için #mir vermiş olduğu hakkında Cenevreye gönderdi. ği cevap katiyen.ciddiğ sayrlamaz. Ba tedbir, barışçıl bir niyet — ifade etme. mekte ve sevkulceyşi bir noktayı istih- daf eylemektedir. Bu da içerdeki ha. sırtıkları daha iyi gizliyebilmek ve da. ha sağlam bir durumda tutunabilmek i- çindir. Bu durum karşısında son gün. lerde süel tümenlerimizin doğu Afri. kasına hareketleri önemli nisbette Ça- büklaştırddmıştır. Ulüslar sosyetesi taralından ken. disini mütecessir edecek olan tedbirler almmadıkça ve bu - sösyete tarafından bu babtaki mesuliyet tamamiyle yükle. nilmedikçe İtalya, bu sosyeteyi bırak- mıyacaktır. İngilterenin Roma elçisi vasıtasiyle Sir Samücl Hor'un içtem sözlerini öğ. rehdikten sonra Bakanlar — kurulua; bir defa daha ve Bolzaoda olduğuu gibi İ. talyanın siyasasının İngilterenin asığ- Yarını ilgilendiren yakm ve uzak he- defleri olmadığımı söylemektedir. Ttalya hükümetinin sömürgeci ga; yelerinde ve bu gayelere rehber olan ıııgludııı * ki İngiltere de bunları iki taraflt anlaşmadan kabul ve teslim .et. miştir . İngiltere hükümetine — Haber verilmiştir. ” Ingiliz ulusu her türlü Faşist âleyh- | onun üıtııne çılıqrıı,i. talyan hükiknetinin İngilterenin doğu Afrikesındaki asığlarıyla ilişikli husus. lar tanzim edecek olan konuşmalara ha- zır olduğunu bildirmiştir. Fasşist hükümeti, italyan . habeş an. laşmazlığının daha büyük bir alanda genişletebilecek olan her türlü hallerin önüne geçmek için elinden geleni yap- maya hazır olduğunu bildirir. Bakanlar kurulu dağılmadan önce Eritrede, So. malide bulunan süel tümenlere ve aynır zamanda bütün italyan — kara, deniz ve hava askerlerine selâmlarını ve dilek. lerini göndermiştir. Bakanlar kurulu ancak bir - iki y içinde ve son derecede güç olan şartlar altında doğu Afrikasında her türlü ha- zırlıklarda bulunmuş oları 30 bin işçiye karşı ulusun minnet beslediğini son söz olarak bildirmektedir. Bundan sonra bakanlar kurulu ital . yan ulusunun hadiselerle dolu olan bu- günlerde göstermiş olduğu sükün ve di- siplinine teşekküre değer olduğunu kay. detmiş ve böyle bir hareketdâ büyük 1 - ulusa yaraştığını ilâve eylemiştir. Vok yakında italvan ulusu bunu Sivil seferberliklerle bütün dünyaya gös- terceektir. Bu seferberliklerin tarihte eçi yoktur. Rakanlar kurulu güne ait işleri ko - nustuktan sonra toplantısını bitirmiştir. Cenevrede bildiriğden çıkarılan mana. Cenevre, 28 (ALA.) — Roma bildi - tiğinden burada çıkarılan manaya göre italyan hükümetin. anlaşmazlığın esacı konuşulursa ve 15 inci maddenin tatbiki mevzuu bahsolursa uluslar sosyetesin - den çekilmesi meselesi bakkında — fikri değişmiştir. Halbuki bugün mevzuu bahs elen, 16 incı maddenin tatbikidir. Bu durümda bütün mescle, yapacağı tavsi yelerin şimdiden muh. k sayılabiler — Bi gibi red edildikten sonra 16 ıncı maddenin tatbikinder var geçip geçmi- veceğidir. Asamble ve kensey toplanıtları geri kaldı Loadra, 28 (A-A,) — Dün asamble bürosunun verdiği karar üzerine bu sa- bah uluslar sosyetesi asamblesi toplana- rak bütün bütün dağılmamaya ve yalnız toplantısımı geciktirmeye karar vermiş - tir. Durum, aormal olsaydı, asamblenin bu yılki toplantı devresi bugün — bitmiz olacaktı. Asamble başkanı B. Benes, bu tarz- da hareketin gşimdiki sıyasal durumdan ileri geldiğini anlatınış ve asamblenin hiç bir suretle konseyin hukukuna te - cavüz etmiyeceğini söylediketn . gonru ilerde lüzumlu tedbirleri almak gayesi. lc gerek konsey başkanı ve gerek sosye- te genel sekreteri ile teması muhalara edeceğini ilâve etmiştir. Cencvre, 28 (AA.y — Uluslar sosye: Vei könseyi, toplantısını geciktirmiştir. B. Eden Londraya gidiyor Londra, 28 (A.A.) — B, Eden, haf- ta sonunda Londra'da bulunacağını um- maktadır. B. Baldvin, pazar günü baş - bakarım yazlık köşkünden dönmüş ola- cağı, için her ikisinin gelecek hafta ba « şında buluşarak, Sir Samücl Hor ile bir- likte habeş - italyan anlaşmazlığına do - kunan arsıulusal durumu görüşmelerinin ihtimali vardır B. Eden, Londra'da az kalacaktır. Gelecek çarşamba günü kabine toplan - tısında bulunmak için o vakte kadar ka- irp kalmıyacağı da daha belli değildir. R. Eden, herhalde, italyan - habeş an. daşmazlığı hakkında uluslar — sosyetesi konsey komdtesi tarafından hazırlana cak rapor üserine hükümet önderleriyle konuşmak dileğindedir . Adisababada bir geçid alayı Adisababa; 28 (A.A.) — Dilin impa- raşorun gözlerin önünde sücl , bir geçidi alayı yapılmıtır. Bu tören.bir buçuk sa- saat sürmüştür. Yol üzerinde dizili, coşkun bir lıı!.ı- balık, avrüpalıdarın yetiştirmiş oldukla. gı modermn taburları çok ılknl!ım;hrdu. Bi ae e b Çağa iğ > DAĞINIK HABERLER : Donanmalarda değişiklik mi? Vaşington, 28 (ALA) — — Bay Hul, İngilterenin yeni bir deniz inşa pro gramını tatbike bazırlanmakta olduğu hakkında ortalıkta dolaşan sözler için yapılan bir soruya karşılık olarak şöy. le demiştir: « — Cihan donanmalarında deği » şiklikler yapılacağına — dair İngiltere hükümetinden biç bir haber almadım Londradaki elçimiz dış işleri bakanlı. gına İngiltere hükümetinin Loadra and veyamyey TüLdappeni Taçeyos UİSASRLĞE| mak niyetinde olduğu hakkında dola şan sözlerin esası olmadığını bildirmiş bulunduğunu söylemiştir Nevyorkdaki yahudilerle almanlar arasında Nevyork, 28 (A.A.) — Yahudilerin çoöklük bulundukları giyim — endüstrisi mahallesinde, 40 kadar alman hukukçu. sunun oturdukları öteli kuşatan $00 ki. şi, bunların orada bulunmalarını gürül. tülü surette protesto etmişlerdir. Poli«, düzeni yerine getirmiş ve 6 kişiyi yakalamıştır. Genel iş konfederasyonu işlerini bitirdi Paris, 28 (A.A.) — Genel iş konfe. derasyonu, açılışında olduğu gibi, en- ternasyonali dinliyerek işlerini - bitir. miştir. Genel sekreter. birleşmiş sendika ha. reketinin memleketin cen belli başlı ve birinci kuvveti alacağını söylemiş, ven. dikâlizm — hareketlerinin — tesanüdünü sağlamış olan kimselerin hatıralarını anmış ve şu sözleri ilâve eylemiştir: “— Biz bu kimselere ve anların vağ. ladıkları birliğe saygı gösteririz.,. Genel sekreter son olarak yöyle de. miştir: “— Biz dünya yüzünde adaletin ge- lişmesi ve kurtuluşu için bu birliğin peşinden koşacağız.,, Bu toplantı ateşli xlkışlar arasında sona ermiştir, —a —— Havanın bozuuluğune bakmıyarak ya- pilan bu geçit alayında ön düzgün ge « eçnler, izciler, azad edilmiş köleler, ti« marcılar, makineli tüfekçiler, 6öel okul. Tar talebesi ve İmparatorun özel muha - fızları olmuştur. Alayın üzerinde iki de uçak dolaş - mıştır. 4 vapur daha yollandı Napoli, 28 (A.A) — Aeker ve ceb. hane dolu 4 vapur, dün, Doğu Afrika- ya gitmiştir. Dört vapur da bugün gi. decektir. Gazeteler ve habeş davası Paris, 28 (A.A) — Bazı Paris gaze. veleri, smırların uzunluğundan ve ta- şımadaki zorluklardan ötürü italyan — habeş gınırına gönderilecek gözmen ve eksper salgıtının bir İş görebileceğin . den şüphe etmektedirler. Pertinaks, Eko dö Pari gazetesinde şunları yazıyor: « Görünüş, şüphesiz ki, hoşa gide. cek şekilde değildir. İngiltere veya 1- talyadan biri, daha uysal davranmazsa sıyasal ufukta bir değişiklik götemiye. ceğiz. İtalyanm geriliyeceği hakkın « da hiç bir ciddi beldek yoktur. B. Musolini, ülkesinin, rejiminin ve şahaının geleceği ile oynamaktadır. Duçenin kalben umudsuzluğa düştüğü- nü bize kimse söylemedi. İngiliz sıyasasına gelince, bu sıya. sa ancak ingiliz kamoyu daha axz heye. can gösterdiği gün yolümu değiştire - cektir. Uzun zamandanberi parlamento ta - rafından savsanmış olan ingiliz eü ba. kanlığı ve amirallığı bütün harb silab- lermmı meydana koymakta — ve ingiliz prestijini yeniden kurmağa çalışmak « tadırlar. Buğüne kadar fransız #iyasa. «i büyük harbta bağlaşığı olan iki dev- leti uzlaştırmak ve italyan dastluğunu ingiliz dostluğuna, ingiliz doğtluğunu da italyan dostluğuna — leda etmemek mümkün oldağu umuduyla yaşamıştır. Gelecek bakanlar kurulunda, bu sı. yasa kesin şeklini almak zorunda'lır.» D eç örü ÖD ü K K n