21 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

SAYIFA 4 ZI EYLÜL 1935 CUHARTESİ Komşularımızda neler oluyor? YUNANİSTAN'DA caktır. Eğer yapılacak önergeler finans bakımından elverişli olur- sa yunan hükümeti dört yerine aynı sistemde iki tane daha yani altı tarpido yaptırmak niyetinde- dir. Bu torpidolar yabancı mem - leketlerde ve en aşa- ği iki yıl içinde teslim - edilecek- $ Tarım Bakanlığının bir bildi- riğine göre son zamanda alman hükümetiyle yapılan uzlaşma s0- nucunda Yunanistana verilen yaş üzüm giriti müsaadesi; bu yıl Al- manyaya üzüm çıkatının geçen yıldan az olmıyacağı umudunu vermektedir. SÖVYETLER BİRLİĞİ'NDE: $ Son günlerde Rusya'ya gelen eski fransız savaşçıları başkarı saylav B. Kamiy Planş Paris'e dönüşünde fransız gazetecilerine şunları söylemiştir: “— Sovyet Rusyanm her köşe- sinde içten gelen bir içtem ve bü- yük bir sempati ile karşılandık. Soövyet Rusya iğcil savaşçıları a- dına başkan B. Rubin, sosyal işle- ri halk komiseri B. Nağovitsin dış işleri halk komiseri vekili B. Kres- tinaki ile uzun uzun konuştuk ve anladık ki Sovyet Rusya — bütün kalbiyle barış istiyen ve seven bir memlekettir.,, $ Halk kamiserleri şürası son toplantılarının birinde ural san- tral elektrik enstalasyonunun du- rumunu incelemiştir. Ural çevresinin elektrifikasyo- nu daha 1930 da başlamıştır. O vakit santralın 200,000 kilovat elektrik kuvveti vardı, bu yıl ba- şında bu kuvvet 650,000 kilovatı bulmuştur ve bugünlerde 150,000 kilovat daha fazlalaştırmak için çalışılmaktadır. Fakat bu yakadaki endüstri kurumu o kadar cabuk artmakta- dır ki santralım beş yılda 600,060 kilovat arttırılması bugünkü du- ruma yetmemektedir. İşle bunun içindir ki halk komiserleri şürası toplantılarının birisinde bu mese- leyi incelemiş ve santralın kilova- tını daha çok yükseltmek için lâ- zım olan şeylerin derhal yapılma- sını kararlaştırmıştır. Bugün Ural büyük santralınım çalışmakta olan 15 küçük santralı kilovat tutarı 420,000 dir. 1937 ye kadar bu tu- tar 910,000 e çıkarılacaktır. Bunlarla birlikte ikinci dere- cedeki santralların kilovatları da farla'astırılacaktır. GELECEK iİNGİLİZ SEÇİMLERİ İtalyan — habeş anlaşmaz! ığının Büyük Britanya'yı, çok yakın dan ilgilendirmesi bile İngil - tere'de yeni seçim hazırlıkları na ve seçim etrafındaki tasınlara etki yapamamıştır. İtalya'ya karşı ulusal hükü metin takındığı tavır ingiliz ulusu tarafından onanmakla beraber seçim önünde nasıl bir durum doğurabilir ve bundan Faydalanabi lecek parti var mıdır? Eski ingiliz iç bakanı ve liberallerin parlamentodaki şefi Sör Herbert Samuel bu yazısiyle gelecek seçimin doğurabileceğ i durumu anlatmaktadır: Gelecek ingiliz seçimi ne vakit ya. pılacaktır? Bu seçimin vereceği sonuç nasıl olacaktır? İngiliz sıyasası, seçim. den alınacak sonuca göre yeni bir rota üzerinden mi yürüyecek? Birçok kimscler türlü memleketler. de bu soruları soruyorlar. Bugünkü par Jamentonun ömcü, ancak gelecek yılın birinci teşrinine kadar yetebilecektir. İngiliz parlamentosu ber beş yılda vir seçilmektedir; şimdiki parlamento isc, 1931 yılının sonbaharında — seçilmişti. Ancak, müddet bitmeden epice önce seçimlerin yapılması âdet — olmuştur; mesela hükümet, parlamentada bir he. zimete uğrarsa, veya seçim tarihi cıken bir güne konunca, kendisi için daha el. verişli olacağına kanat getirince, seçim, çok kere süresinin — bitmesinden daha çok önceki günlerden bir tarihte yapı. lır, Herhangi bir sıyasal felaketie kar. şılaşmadıkça, ki bugün böyle bir şeyi gösterecek — orlada hiç bir şey yoktur, parlamentodaki büyük çoğunluğu do. layısiyle, böyle bir hezimetten korka. cak bir tarafı yoktur. Bundan dolayı, bükümet, olsa olsa, belki — belgelerle devrilebilir; fakat, seçimlerde biç bir zaman bozgunluğa uğratılamaz. Bundan birkaç yıl önce, parlamen. to çatışmalarında kabinenin biri alaşağı edilmiş olduğu zaman, bakanlardan bi. ri: “Eninde sonunda, çoğunluk en ke. sin cevabtır!,, demişti. Hükümet, par. lamentoyu, bu sonbaharda, gelecek ilk. baharda veya yazda dağıtacaktır diye kesin olarak — hiç bir şey söylenemez Herhalde, ne yapacağını, benüz başba. kan Baldvin de bilmiyor. Bazı etkeler var ki, parlamento - nun dağıtılması, geri atılacaktır - gibi göstermektedir. Hiç beklemedikleri hal. de birdenbire seçilmiş olduklarını gö. ven bazı muhafarzakârlar var ki, yerlz. rini kaybetmekten korkuyorlar: Bu gi. biler, tabiatiyle dağılmanın geri bıra. “kilması yanını tutuyorlar. Bugünkü ekonomik durumun düzel. meğe ve işsizliğin azalmağa devam et. mesi yolunu değiştirmiyebilir. Bu durum me kadar uzun sürerse, hükümetin de durumu ©o nisbette sağlamlaşmış - olur. Buna göre, parlamento devresinin no, mal süresi bitmeden seçimlerin yapıl. masına zecri bir sebeb yoktur; ancak. durum böyle olduğu halde, müddet bi meden seçimler yapılacak olursa, hükü. metia, bunu yalnız parti çoğunluğu nu kazanmak gayesiyle faydalı olacağını düşündüğü için yaptığı da apaçıktır. Böyle bir şey yapacak olursu, hüküme. tin kendi zararına olmuş olur. Böyle almakla beraber, birçok — sebebler var ki, seçimlerin vaktinden önce yaprlma. stet Türumlu gösteriyor. Mesela, son. baharda ve kışın işsizlik yeniden çoğal. mağa başlıyabilir ve hükümet de bun. dan çıkacak sonuçların önünde bir ya. na çekilmek ister. Gelecek yılın — büd. cesi ortaya hazı zorluklar — çıkarabilir. netekim masraflar yükselmektedir: ge. lirler, betki bu yükselişe ayak uydura. maz. Bunun için seçimlerin, büdee ha. zırlanmadan, nisanda yapılmış olması daha hayırlı olabilir. Son aylar içinde hükümet yanını tu. tan çok aktif bir propaganda yapıld: Muhafazakârların önderleri, belki du. rum kötüleşir korkusiyle — seçimlerin erkenden yapılmasını istiyorlar Hangi belge grupu üstün gelecek. tir. Bunu Baldvin de bilmiyor. Böyle olunca, başka biri bunu nası! bilebilir? Erken veya geç olsun, seçimlerin verecekleri sonuc hakkında yağancı Ül. kelerde bir fikir edinmek İstiyenlere, İngilteredeki &ryasal durumu —aşağıda kısaca anlatıyorum : Birinci plânda, muhafazakâr bloka bulunmaktadır ki, parlamentonun 615 sandalyatından 460 ında oturmaktadır. Bu grup çok İyi organize edilmiş ol. duğu gibi, arkasını da bol paraya da. yarış bir haldedir. Belki kendi arala - yında, meselâ, Hindistan ana yasası hak kında bazı görüş ayrılıkları çıkabilir; fa. kat, sıra erkeyi yeniden ele geçirmeye veya kaçırmamağa gelince, iş değişir ve bu düşünce ayrılıkları arka plânda kalır. Muhafarakârlar, genel seçimlerde çok sağlam ve kuvvetli bir partiyi temsil ediyorlar. Kurucu bir sıyata güttükle. vini iddia ediyorlar; kendilerine karşıt olanlar ise bu iddiayı reddediyorlar. Muhafazakârlar, başlarında — Ramscy Makdonald'ın — bulunduğu ulusal işçi partisinin sıyasal küçük grupları ve Sir Con Saymen'in önderliği altında yürüyen ulusa! Hberallerle çok sıkı fı. kı bir baldedirler. Her ild grup da, ge. rek Makdonald'ın gerekse Saymen'in grupu, pek iyi organize edilmiş bir du. rumda olmadıklarından, parlamentoda. ki üyelerinin yeniden seçilmeleri, he. men hemen yalnız muhafazakârların ve. recekleri oylara bağlıdır. Bundan do- layı, yalnız başlarına herbangi bir ha. reekte geçebilecek dermanları yoktur. Bu durumun içinde, bugünkü işler. den hoşmud olmıyan birçok kimseler de vardır. Bu gibiler, bugünkü bükümetin akımsarlığını iyi bulmryarak ulusal si. yasanın, ne olursa olsun, esaslı bir ga. rette değiştirilmesini istiyorlar ama, gayelerine varmak için nasyonalistle. rin prensiplerini araç olarak kullana. cak bir durumda değildirler. Bu grupu esas bakımdan liberal porti temsil edi. yor. En sonra, seçim bölgelerinde aktif bir propaganda yapan ve Fred Üniyon. da, hepsini değilse bile, oldukça çok oyu elinde tutan işçi partisi geliyor Bu patti, ber an birkaç milyon oy ala. cak bir haldedir. Bu partinin karşıtla. rı da zayıf bir noktayı işaret etmekte. dirler. İşaret ettikleri şey isçi partisi. nin sıyasal bir prensipi olmadığı değil, prensipinin çok sert oluşudur. Bu da, endüstrinin, tecimin ve finans işlerinin ulusallaştırılmazı gibi bir programa kar. $ çok büyük bir duyganlık gösterme. leri meselçesidir. Bir de. işçi partisinin genel düşün. celerine uygun fikirler taşıyan ve pro gtamlarının birçok noktalarında — bir. leştikleri türlü geuplar — vardır. Loyâ Core, 72 yaşında olduğu iddiasını inkâir ettirecek kador — kuvvetli bir çene, terütaze — bir enerji ile — yeniden sıyasal sahneye çıktı. O, esas itibariy. le, muhafazakâr partiden hoşlanmıyan, fakat başka partiyi de istemiyenlere hitab ediyor. Bundan dolayı, © da, bu. Rün mevcud olan partilerden birine ka, tılmayı veya yeni bir pârti kurmayı reddediyor. Loyd Corc'un, ingiliz ana kilisesinden ayrı olan bazı özgür ve kuvvetli protestan kiliselerinin önder. lerini elde etmesinin başlıca sebebi de işte budur. Bundan başka ülke içinde etger sahibi olan birçok kadın ve erkek de, Loyd Corc'un arkasına takılmış 0. Tanlar arasındadır. Loyd Corc geçenler. de ve ir söylevde, bugünkü hükü met adaylıklarımı gelecek - seçimde ay, nı yerlerde yeniden koyacak — olurua kendisi için bir felaket olacağını söy ledi. Eski başbakan Loyd Corc. daha şim. diden, birincisi, Uluslar Sosyetesi kuv. vetlendirilmek süretiyle barışın korun. ması, ikincisi de, hemen ulusal bir a. lışma projesi kabu) edilerek, sayısı hâ. 14 iki milyona yakın olan — issizlere iş bulunması gibi esarları olan bir pro. gram hazırlamıştır. Bu programı term. sil edebilmek ve gelecek secimlerin ve. mümkün recekleri sonuş;lar üzerinde olduğu kadar kuvvetli bir etki yapabdı. lecek bir yığın kazanmak için ülkenin her yanında toplantılar yaptırdı. Ayrıca, hemen hemen aynı geyeler uğrunda, fakat zayıf # Şarla çalışan daha başka gruplar da kurulmustur. .. Şimdi asıl mesete, soldaki bu grup- Yarın bir arada birleşip birleşemiyecek leri, gelecek seçimlerde birge bir cep. be kurüp kuramıyacakları meselesidir. Liberal parti, birge bür çalışmadan ka. ganmıyacaktır. Onun da programında, İşçi partisinin ve Loyd Corc'un pro. gramlarında birlestiği birçok esaslar vardır; berhalde bu esaslar, iki değilse de, bir parlamentoyu bol bol çalıştır. mağa yetecek kadar çoktur. Loyd Corc böyle bir elbirliği ile çalışmağa karşıt bir şey söylemedii şöyle dursun, isçi purtisinin çekingen bir tavur takınmış olmasını bile tenkid etti. Bugünkü günde üç gruptan en kuv. wetli grup olan işçi partisinin durumu, arada bir engel olarak durmaktadıt. Bu partinin önderleri, başka bir parti ile herhangi bir komhinerona, anlaşma. ya yahut da birlikte çalışmaya yanaş. mıyorlar, Onlar, sosyalizmi oruntadık. larını, sosyalist olmıyan herhangi bit partiyi ne görmek ve ne de aramak is. tiyorlar. Takındığı bu tavur dolayısiy. e de ülkede, bugünkü günde hiç iler. Tiyemiyorlar. Geçenlerde yapılan — ye. dek seçimlerde 1929 da aynı seçim böl- gelerinde yapılmış olan — seçimlerden daha Fazla oy aldıkları halde, bu ga. nuca göre gelecek parlamentoda — ihti. mal ki çoğunluğu da kaybedeceklerine aldırış etmiyorlar. İşçi partisi bu tav. tını değiştirmedikçe, bugünkü hükü, metin, parlamentodaki sandalyaları bü. Yük ölçüde azalmış bilk olsa, erkeyi elden kaçırmıyacağı anlaşılıyor. a Nede olsa, kesin olarak bir şey söy. lenemez! Bir de bakarsınız ki memle. ket içinde veya dışında, bütün durumu altüst eden bir hâdise olur. Dizraeli'. nin bir sözü vardır: “Sıyasada, daima beklenilmiyen şeyler olur. Noye Fraye Presse'den Prenses Tsahai Habeş imparatorunun kızı sargı bezi hazırlıyor Deyli Telegraf gazetesinin Adisa. babaya gönderdiği aytarı Sir Persival Filips 14 eylâl tâzihiyle gazetesine ya. zıyor: Habeş imparatorunun kızı prenses Tsahai ilk defa olarak saray ananala. rını bozmüş ve babasının izni ile or dunun hastabakıcılık örgütü merkezin. de çalışmağa başlamıştır. Yanında bir tek muhafız — olduğu halde prenses bir otomobille habeş ka. dınları çalışma cemiyetinin şebrin or. ta yerlerinde bulunan merkezine gel miştit.. Kendisi ipekli elbisesinin üzeri- ne beyaz bir gömlek geçirerek orada asılzadelerin ve saray büyüklerinin ka- rları olan 31 kadınla birlikte çalışma. ğt başlamıştır. Bu cemiyet ingiliz elçisinin karısı olan Leydi Barton tarafından — kurul- muştür. Roma katolik misayonundan üç has. ta bakıcı, evelce evin salonu olan bü. yük odada sargı bezleri hazırlamakta idiler. Büyük bir masanım başında o. turmuşlardı ve Londra'dan uçakla ge- tirilen bir model makinaya göre yerli bir sanatkâr tarafından tahtadan ya. pilmiş bir makinayı kullanarak — sargı yapıyorlardı. Prenses iki dakika içinde bu işi kav. Tamış ve İnce parmaklariyle hemen ça. lışmaya beşlamıştır. Bu gırada. işini bırakmıyarak musi - kili seti ile ve yanlşarr bir ingilizce ile bana diyordu ki: — Londra'da bulunduğum sıralarda birkaç hastabaneyi görmeğe gitmiştim. Keşki orada nasıl çalışıldığını daha iyi öğrense imişim. Günün birinde bir harbta yaralanacak olan askerlerimize nasıl bakddacağını öğrenmek lüzimgele. ceğini kim bilirdi Kendisi, memlekette doktor, ilâç ve sağlık Srgütleri bulunmadığını —anla. mıstir. Be türki şeyler Hubeşistanda ı Biliyormusunuz 7 ” he 2 < $ Cenevre'deki frarsız salku- runa son zamanlarda “ Başlsan- Tar salkuru ,, denmeğe başlanmış- tır. Çünkü her toplanışımda Raşba- kan B. Laval'ın yanında ecki ”d başbakan görülmektedir. ( B.Vol. Bonkur) ve (Erio). Gerçekten hiç bir ulus Cenevreye dış sıyasa- sını gütmek için bukadar eksiksiz diplomatik kurul göndermemişti:. Geçenlerde Skandinav delegele rinden biri uluslar sosyetesi ko - ridorların da ” başkanlar salkuru,, için şunları söylemiştir : Avrupa konserinde Fransanın gerçekten iyi (tenor) leri var ! $ Pol tot isminde bir macar öğ. retmeni işsiz kalmış ve iş aramak için Budapeşte'ye gelmiştir. Fakat günlerce süren araştırmadan son- ra kolay kolay iş bulamıyacağını anlayınca kendisine tabiatın ver - diği çok yemek yemek hasletini ga karar vermiş ve bir gazeteye ilân göndermistir. Birkaç gün sonra Budapeşte- nin en büyük lokantası (Pol tot) )1 angaje etmiş ve öğle yemeklerin- de yüksek bir yere çıkartarak hem Müsterilerini eğlendirmek hem de iştihalarımı getirmek için olacak mütemadiyen yemek — yedirmeğe başlamıştır. (Pol tot) önüne ge - Ten her yemeği büyük bir iştiha ile yemekte lokanta müşterilerinin verdikleri yemekleri hiç reddet - memektedir. İsmi “yemek yeyici - Ter kıralı,, diye çıkan bu adam ak- şamları lokantada “işini., bitirdile ten sanra Peste'nin büyük ayleleri tarafından çağrılılarını yemekte eğlendirmek için ücretle angale edilmeğe başlanmıştır. Daha iki bafta önce issizlikten aç kalan bu adam şimdi karısmı ve cocukları- nt da yanma getirmis ve hayatın - dan cok memmun olduğunu söyle- miştir. (Pol tot) un yalnız bir kavgu- su vardır. Şismanlamak, etinkü on beş günde (10) kilo birden art - mıştır. $ Son günlerde Paris'te yeni birnevi dolandırıcılık meydana çıkmıstır. Bu dolandırıcılığı ya - pan adam daima küks anartıman- Tarı seçmekte ve servis. kapısmın zilini calarak hizmetciye: “— Beni patronunuz gönderdi ne kadar bıçak varsa vereceksi - niz devhal burada bileyip verece- #im,, demektedir. Bıcakları haki- katen derhal bileyip geri vermek- te ve acela işi olduğu için parasımı istemektedir. Tabit, parasını aldıktan sonra cabucak ortadan kaybolmaktadır. Hizmetçi bu pırıl, pırıl parlayan güya bilenmiş bıçakların eskisin- den daha fazla kesmediğini ancak bir şey kesmek istediği zaman an- lamaktadır. $ Son zamanda her ulus silâh- larmı fazlalaştırmağa uğraşırken Monako prensliği yıllardanberi beslediği küçük ordusunu tama- men kaldırmıştır. Bu ordu 76 za- bit ve neferden ibaretti ve Mana- ko prensine yılda 1.200.000 fran- ga mal oluyordu. Prenslik bu yıl para darlığında olduğu için Prens Lui dö Monako ordusuna yaptığı bir bildiriğde 3 ay sonra kendile- rine artık para verilemiyeceğini sövlemiştir. Söylendiğine göre acıkta kalacak zabitler şimdiden Habesistan'a başvurarak arduda muallimliğe angaje edilmeleri için görüsüye başlamıslardır. bilinmemektedir. Şimdiye kadar hasta. bane ne demek olduğunu bilmiyen «a. vaşçılar yaralandıkları zaman vere dü- şer ve oldukları yerde ölürlerdi Bugün fransız elçiliğinin Adtııha. baya 180 sömürge asl getirmek di. leğinde olduğu bildirilmiştir. İmpara. torun Üsnomal bir hal karşısında huna izin vereceği umulmaktadı-. a - - K