1 Ağustos 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

* AGUSTOS 1935 PERŞEMBE SAYS., $ Ekonemi bahisleri İtalyan — Habeş anlaş- mazlığınm ekonomik bakımdan görünüşü Dr. ORHAN CONKER Çarpışmaları artık bir gün meselesi. alan İtalya ile Haheşistan arasındaki anlaşmazlığın başlıca sebebi hiç şüphe ki İtalyanın doğu Afrikasında bi yeni bir ekonomik çalışma alanı aramasıdır. 310.000 Km2 lik dar bir yarım ada #le birkaç adaya sıkışmış olan İtalyanın tagünkü nüfusu 43.000.000 dır ve her yıl da en aşağı 800.000 artmaktadır. Son İstatistiklere göre İtalya'da km2 ye or- talama 130 kişilik bir nüfus sıklığı düş- enektedir. İtalya toprakları bu kâdar gok iİnsanı yaşatacak kadar zengin ol- madığından her yıl yüz binlerce — ital- yan dışarıya göç etmektedir. Genel sa- vaştan önce bu göçmenlerin sayısı yıl- da 800-900 bine kadar çıkmışken faşist bükümetinin ülkede büyük bayımdırlık işlerine girişmesi (meselâ: Pontin ba- taklıklarının kurutulması, — otostratlar kurak yerlerde orman yetiş- tirilmesi gibi) ve göçmenliğin önüne geçmek için alınan tedhirlerle bunların sayısı şimdi 300-400 bine inmiş bulunt- yor. Böyle sık bir nüfusa iş vermek için İtalya sömürge bulmakta çok geç kal- arıştır. Tabiiğ burada ilk önce italyan Hirtiğinin ancak 1870 de sağlanabilmiş olması ve ondan sonra geçen yıllarda da bu genç devletin dışarda aktif bir mt hatırlamak gerektir. İtalya — yalmız geçen yüz yılın sonlarıma doğru Doğu Afrikasında Somali ve Eritre gibi dar iki toprak şeridini ele geçirebilmiş ve fakat bunlar iklim bakımından avrupa- hların yaş elverişli çık ış- tır. Netekim Somali ve Eritre'de bu- güne kadar yerleşmiş olan italyanların Bayısı 5000 ni geçmez. 1911 de bizden abdığı Trablus ve Oniki ada ile birlik- te bugün İtalyanın sömürgeleri 2.000.000 Km2 ve 2,2 milyon nüfusludur. Şurası dikkate değertdir ki İtalya- nın bugün üzerinde hiç olmazsa bir manda kutarak yönetimi altına almak istediği Habeşistanım, avrupalıların ko- layca yaşayabilecekleri bir iklimi var- dır. Bundan başka Habesistanın italyan somalisi ile Eritre arasında bulunuşu da italytnların gözünü buraya çekmeğe sebeb olmuştur. Diğer taraftan Habeşistanda 1.120.000 Km2 lik geniş bir alanda ancak 10 mil- yonluk bir nüfusun bulunuşu da ital- yanlar tarafından buraya yerleşmek shususundaki istekleri için güçlü bir belge olarak ileriye sürülmektedir. İtalya'yı Habeşi karşı geti €konomik zorağlardan başka psikolojik iki sebeb daha vardır: 1 — 1896 da Habeşlere Aduada ye- milmâş olmaları; İtalya şimdi aynı yer- de başarılı bir savaş yaparak o eski ye- nilmenin onursuzluğunu — silmek isti- yor. 2 — Versay andlaşmasında alman sömürgeleri ve osmanlı imparatorluğu- aun birçok kısımları İngiltere, Fransa ve Japonyaya verildiği halde İtalya bunlardan hiç bir şey alamamıştı. İtal- ya bugün Habeşistan üzerinde hiç ol_— mazsa fransızların Suriye'de ve ingi- Bzlerin Trak'ta kurdukları mandaya Benzer bir durum elde ederek Versay- da yapıları haksızİrğı düzeltmek —ama- cındadır. Henüz savaşa girişilmediği halde bunun kötü etkileri ekonomik alanda hissolunmağa başlamıştır. lm sü- el gereçleri için dışardan büyük yığın- larla ham madde ve buğday satın al- ması, ve gümüş paraları ortadan kaldı- rarak tedavüldeki kâğıt para yığınını #rtırması Hreti daha şimdiden birkaç puvan düşürmüştür. İtalya'nm yaptığı alışlardan dolayı Iıeıiınnü_ et fiat- ları 9f 15, buğday ve sebze fiatları 96 20, yükselmiştir. Doğu Afrikası harca- larını karşılayabilmek için italyan hü- Mınilyul&redütköüüîylp' mıştır. Bu süretle genel borç 105,38 milyar hirete çıkmıştır. Beri taraftan Habeşistanın da dı- araçlarını ödemek 2 milyon sterkinglik bir ödünç koparmağa çalış- ması “para sal siniri n babeşlilerce de bilindiğini göşteriyor. — Bu iki ulusu böylece savaşa sürük anlaşmazlık şayet — son | Üpeşt geliyor Ankarada üç maç yapılacaktır Evelce de yazdiğımız gibi Ma- car profesiyonellerinden Üpeşt futbol takımınm Ankaraya gel- mesi artık bir gün işi olmuştur. Macarlardan alınan bir telgrafa göre bugün yahud yarın yola ç- kacaklardır. Orta Avrupada ma- car futbolu özel bir sistemi olan memlekettir. Gelen takım da en ileride bir kulüp olduğundan An- kara futbolcularına birçok yeni şeyler öğretebilecek durumdadır. Bugün orta Avrupa ve hattâ Bal- kanlarda profesyönelliği kabul e- den memleketler değerli futbol- cularımnı Macaristandan almakta- dırlar. Macar profesyönel takım- ları et usta futbolcuları bir araya toplıyan bir okul gibidir. Evelce Türkiyeye gelen, Fenerbahçe ve Galatasarayla ayrı ayrı ve karma takımlarile 3 oyun yapan ve üçün- de de kazanan Üpeşt takımı macar Hikinin en başında bulun- duğundan teknik ve taktiği yö- nünden — diğer profesiyönel takımlardan aşağı değildir ve bir çok noktalarda da onlardan ileri- dedir. Macar ulusal futbol takı- mınm üç, dört üyesini yetiştiren bu kulüp şampiyonluğu uzun yıl- lar üstünde tutmuştur. Macarlar Türkiyede beş maç yapacaklardır. Bu maçların üçü Ankarada olacaktır. Difer iki oyu- nu İstanbul ve Eskişehirde yap- maları umulabilir. Bu takımı bu- raya, son günlerde birlikte çalış- tıklarını gördüğümüz, Ankara gü- cü, Altınordu, Çankaya, Gençler birliği kulüplerimiz getirmekte- dirler. Birlik her vakit kuvvettir. Onun için bu kulüplerimizin be- raber çalışmadan ayrılmamalarını Ankara sporu için çok faydalı ve Öğrendiğimize göre —Üpeşt maçlarından biri Ankara karma ta- kımt ile olacaktır. Diğer iki oyun da kulüplerimiz adına alacak fa- kat takımlar - kuvvetlendirilecek- tir. Maçların günleri ve karmia ta- kım hakkmdaki düşündüklerimizi gelecek sayılarda yazacak ve da- ha çok haber vereceğiz. Arsrulusal hava anlaşma- sına girmemiz hakkında ö ef l Hava hatları haklımdaki arsı - ulusal sıhhi anlaşmaya girmemiz hakkımdaki kanun gereğince ha - va gemilerinde yapılacak sıhhi işler hakkmdaki öğrenek sağlık ve sösyal yardım bakanlığınca hazırlanmıştır. Bugünden başlıya- rak yürürlüğe girecek bu öğrenek hükümleri memleketimize yaban - cı memleketlerden gelen veya gi - den hava gemilerine yeritilecektir. Memleketimizin bir yerinden di - ğer bir yerine işleyen hava gemile- ri hakkında hiç bir sıhhi muamele yeritilmiyecektir. Anlaşma hü - kümleri içine giren hava gemileri hakkında gerekli mmameleleri yap- mak üzere şimdilik Yeşilköy ile Büyükdere ve Ankara uçak alanı karargâhı ödevini görecektir. Gakikada barış yolu ile halledilmezse, insan kayıpları bertaraf, ekonomik durumlarında baş göstermiş olan sar- sıntıların her iki tarafta da korkunç bir şekil alacağı kesindir. Artık şura- S iyice anlaşılmalıdır. ki savaşta ne üstün gelen ne de yenilen hiç bir fay- da bülamaz İ Aydında sıhat işleri v türlü çalışmalar Aydın, — İlimizin 934 yılı sağlık ve soysal durumunu bildiriyorum. Bir yılda 165 veremli görülmüş 77 si ölmüş 88 | kurtulmuştur. 159 kızamık görülmüş 140 1 eyi olmuş 19 u ölmüştür. Diğer sari hastalıklardan #1 musab gö- rülmüş 24 ü kurtulmuş 17 si ölmüştür. Bir yılda 46 ev, bir genel yer ve 1824 parça eşya temizlenmiştir. Bir yılda 26272 çiçek, 4458 tifo, 1660 menongok ve 390 dizanteri aşısı yaptf. | ml!tll'. Bir yılda 1798 kız 1966 erkek olmak üzere 3764 çocuk doğmuş 2494 evlen- me 103 boşanma vakası olmuş, 12 ölü doğum, 386 bir yaşma kadar, 470, 1-4 yaşları, 155 5-4 yaşları, 189, 15.24 yaş- İarı, 235, 25-34 yaşları, 1S1, 35-44 yaş- ları, 190, 45-51 yaşları, 204, 55 yaşları 409 da 65 yaşından yukarı ki hepsi 2389 ölüm kaydedilmiştir. Geçen yıldan frengi mücadelesine ya- zılı 244 erkek 357 kadına ilaveten bu yıl 122 erkek 186 kadın daha yazılmış bu 909 frengiliden 35 şinin tedavisi bi- tirilmiş, 14 â ölmüş 70 i bölge dışma çıkmış 469 kadın 321 erkek tedavi edil- mekte bulunmuştur. Sıtına savaşı çevresi dışmda kalan köylerde 726 sıtmalı görülerek 3734 ki- bin dağıtılmıştır. Bir yılda 588 döğme, 191 yaralama, 83 öldürme ve 125 ahlâka karşı vaka olmuştur. Süt çocuğu bakım evine: bir yaşına kadar 812, 1-6 yaşlarında 1004 ve daha yukarı yaşta 201 çocuk gelerek muaye- ne olmuşlardır. Özel klinikte bir yılda 74 hasta yat- miştir. LOZAN GÜNÜ Lozan günü dolayısiyle Aydında dün uray, parti ve Halkevi kurağları gün- düz bayreklarla donatıldı, gece elekt- riklerle ışıklandı. Akşam Halkevi taraçasında bir top- lantı yapıldı. İlbay ve komutan da bu- lundular. Bu toplantıyt Halkevi başkan vekili doktor'Nafiz Yazgan açtı. Halk- evi bandoösu erkinlik marşımı ve andı çaldı. Halkevi yönkurulundan B. Hulusi Aksudoğan Lozan hakkında önemli bir söylev verdi. Ondan sonra köycüler ko- mitesinden B. Vasfi Bilge de hava teh- Hkesi hakkmda bir söylev söyledi ve Halkevinin beyan leri dağıtıldı. Söylevlerden sonra bando bir kon- ser yerdi. Garb musikisinden parçalar çalındı. HAVA KURUMUNA YARDIM: Karapmar - kamonumuz; yeni kurü- Tan hava kurumu önemli ve verimli ça- lışmalarına başlamıştır. Bugüne kadar 42 daimi üye yazılmış bunlar 840 İira teahhüt etmişlerdir. 7 köyden yazılan 131 yardımcı üye de 1104 lira teahhüt etmişlerdir. Kamunumuzun — diğer 18 köyünde daimi ve yardımcı üye yazıl- masına devam edilmektedir. SPOR Koçarlı kamumuzda hava tehlikesi- ni bilen ve yardımcı Üüye yazma işi ö- nemle yürümektedir. Bugüne kadar 650 lira para ve ürünlerden de ?5 1 teahhüt edilmiştir. Bu paranın yarısı Aydın hava kurumuna yatırılmış kalanı da ya- tırılmak Üzeredir. Aydın - Ege grup futbol birincilikle- ti yarışlara ağustos ayı içinde Aydm- spor alanında yapılacağı futbol — fede- rasyonundan mımntaka futbol kurumu baskanlığına bildirilmiştir. Aydın mıntakası ve futbol heyeti bu arada mantaka birincisi olan Aydın ku- lübü hazırlığa ve çalışmalara devam et- mektedir. Ormarı çiftliğinde yangın de duraktan lokantaya giden cad- de ile bira fabrikası arasında yer- li tavuklara ayrılan ufak bir kü- mes tutuşmuş ve itfaiye yetişerek söndürmüştür. İçindeki birkaç ta- vuğun yanmasından başka zarar v fından herhangi bir hadise kayde dilmemistir. ; İlerleme yelunda İran İki yıl sonunda kuzay, güneye demiryolu ile bağlanaca» Trafi'da demiryolu yapıcılığına önem verilmektedir. Güdülmekte olan prog- rama göre iki yıl sonunda kuzay İran ile güney arası demiryoliyle birihirine bağlanacalıtır. Bu hattın muhtelif kısımlarında ya- pacılıkk başlamıştır ki bunların en ileri gelenlerinden birisi de Tahran'dan baş:- lamaktadır. Buralarda toprakların fazla çetinli- ği yüzünden bir takım köprüler kur- mak, tüneller açmak yükümü baş güs- termektedir. Ittılaat gazetesinin yazdı- tı bir yazıya göre bütün bu işler çok İlerdeme ve gelişme yolunua değer- Vi bir krnav gösteren İran'da şehirlerin güzelleştirilmesine de büyük bir özen ve önem #eriliyor. Yukarda gördüğü- Bibliyoğrafya VARLİK 1 ağustos tarihli S0 inci sayısı her zamanki gibi çok olgun ve krymetli im- zalar taşıyan yazılarla çıkmıştır. Ya- şar Nabi: (Adam için iş değil, iş için adam), Hıfzurrahman Raşid (bizde or- ta öğretimin verimi ve çalışma yolu), Abdülhak Şinasi (Rumen Kokteyli), Sabahettin Ali (bir felsefe kitabı), Ce- mil Sena (fikir kırıntıları), Samed A- ğaoğlu (apartıman - hikâye), Said Fa- ik (İhtiyar talebe), yunancadan tercü- me edilen bir hikâye (keman), Vedad Nedimin piyesi (Kör) ün üçüncü tefri- İ kası ve çok güzel şiirler: Sabri Esad, Ahmed Kudsi, Şevket Hıfzı, Cahid Sıd kı, Yakub Sabri, Fazıl Hüsnü ve R>- şad Cemal. Her bakımdan güzel ve ba şerili olan bu dergiyi okurlarımıza *e- siye ederiz. Tanesi 15 kuruştur. YURD Partimiz tarafından çıkatılan — ve bütün köylere dağıtılan bu çok değerli ve büyük hizmetler gören köylü gaze- tesinin 15 temmuz tarihli 41 inci sayısı da çıkmıştır. Gitgide daha güzelleşen ve faydalaşan YURD'un bu sayısında demiryolları ve devlet fabhrikaları Üşi açık bir dille ve kısaca anlatılmakta güreşçilerimizin son kazandıkları ba- oşarılar anlatılmakta, sıtma — hakkında köylüye lâzımgelen bilgiler ve korun- me wsulleri gösterilmekte son on beş fenniğ ve çok düzgün bir awette 0e- vam ediyor, Bu hattın geçtiği yahın iki taralı çok güzel göreylerle süslenmiş bulnu- maktadır. San zamanlarda İrana gelmiş olan bir takım göretçiler baska memleket- lerde bu güzellikte pek az yer bulun- duğunu söylemişlerdir. Kuzay hattının 151,500 inci kilomet: re ile 1$1,685 inci kilometre arasında bulunan 2 numaralı tünel, büyük bir başarı ile açılmıştır. Aynı hat Üzerinde güzel bir demir- yolu köprüsü de yapılmıştır. nüz resim, Tahran'da yeni açılmış ve gebri güzelleştirmiş olan Muhammedi- ye meydanıdır. — K günün en önemli hadiselerinden başka 5z türkçe kelimeler de bir arada ve toplu olarak — verilmektedir. YURD, bir uygunlukla yolunda ilerlemektedir. YENİ ADAM 82 inci sayısı çıkmıştır. İçindekilen İsmail Hakkı, Türkiyede Ulusal bir ti yatro var mıdır? Kısa tetkik ve tenkide ler. Uyanan çamlıcalar. İ. H. Ölüm çe- kişilebilir mi? Andr& Gide'in söylevi. Cami, sıyasa acunu. Kültür tetkik ve tenkidleri. İsmail Hakkı, gençlik - için “üyük tehlikeler. Vahdet Gültekin, kis tab kapları. Kutu kapakları. İHet Ö- mer, Seniha Sare'ye bir tezim. İsmail Hakkı, İçtimaiyat. Nurettin, Allah ne- dir? Dünya haberleri ve kitab tenkid- leri. 10 kuruş. Değerli bir kitab Çocuk Esirgeme kurumu genel mer- kezi; yeni doğan çocukların bir yaşına gelinceye kadar vasıl bakılacağını öğ- reten “Annelere öğüt,, ün 1 inci sayısı: 'e bastırmıştır. (1 inci sayı öğütler 12 'tane birer aylık küçük yarzılardır.) Ayrıca çocukların nasıl beslenece- ğini ve mamalarının masıl hazırlanaca- ğinı öğreten “Annelere öğüt,, ün 2 inci sayısını da bastırmıştır. 1 ve 2 sayılı öğütleri istiyenlere kurum parasız olarak gönderir. - Ankarada bulunan Çocuk Esirgeme Bımm Genel Merkesi baskanlığına yazr ile adres bildirmek veter | | l nn dürüüi