24 Mart 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

* - ; iş Bankası genel heyeli bugün toplamıyor (Başı 1. ci sayıfada) ulustararası ticareti Tetmeği güden “ticaret anlaşmalar bir kısın: nektedir. değil, ölçüde arttırmak tan çe $ <inmeyen bu ökonumik politika, da olgun meyvar €ç esasen düşme nisbeti azalmış ticaret - ithalât ve ih- artmış olması - Jet gelirinin tah- Sillnde ae göstermiştir. ,, Vkenominin değişik alanlarında u- “SSal varlık ve kazanç arttıkça, devlet inin de kuvvetlenmesi ve genife kikattir. 934 yılmda büdcemiz bem iş ve hem d& tahsilat miktarı #€çen yıla göre 24 mülyon lira fazla e- Müstur. Bilhassa arazi vergisi, kazanç V€ istihlâk vergileri ile inhisarlar Re- lirlerinde görülen fazlalıklar da ökono- Mik durumumuzun 1934 öc gösterdiği . ve iyileşmeyi belirtir. dışarıya gönderdiğimiz mal- ” meti 92 milyon lira, içeriye Koyuyerdiğimiz malların kıymeti 865 Milyon lirayr geçmiştir. Bu suretle d Sarıya bu yıl da 5,5 milyon Hiralık fazla Mal Göndermiş bulunuyoruz. mallar 96 mib 74 milyon n 1933 te çıkardığımız Yon liza, yırrda giren mallar İira ve ihracat farlası da 21,5 mily Tir Dışarıya vattığımız — malları Bu y & milyon lira kadar eksilmesi, 1933 te ihracat ayları dışında, bilbassa, #âki yıllardan kalan stokların satılma- n ileri gelmiştir. İhracat ikânun ay önderilen Kw ayları nda ngeçirirsek, 1934 1 arttığını görürüz. ndan birincikân gönü- 54 milyon liraya kar- mda dışarıya 59 Jermiş oluyor Su halde 1934 de 5 milyon liralık Artma va mall dır. Dışarıya giden Mizin fiati 4 de görülen yük- yi sağlamlaştırız. Jarımı- Ü güldürmüştü Üz i catı ge- Sen yılda ©, 25 fazla ve fiatları daha Yüksek olmuştur. İncir tamamen satıl- Tuştur. Tütün ürü yEKE fiatların *İde edilmesine meydan V. Müuk rekoltesi ve fiatı geçen yilkilerin iki buçuk misline yaklaşmıştır. Gerek Mikdar, gerek fiat bakımından ba art- Maların, kuraklıktan ve ürünsüzlükteri İtkintı geçirmiş olan bilhassa —Adar Şiftçilerine büyük yardımı — olmuştur. ire ihracatımız da artmış, fiatların- teçen yıla göre yüzde otuzdan yüt- tlliye kadar bir fazlalık görülmüş- für. Yün ve tiftik fiatları da yüksel Miştir. Pındık mahsulü bu yıl 96 30 ek- olmuş, fiatlarında da aynı nisbetler- bir düşüklük göstermiştir. 1933 ün 21,5 milyon lira yüksekli; ermiştir. Pa- ihracat ma karşı 1934 de — bu fazlalık fazlalığı adır. Fark, bilhas- ncak $,$ milyon evelki yıla gö lira fazla malın içeri gi gelmiştir. Hükümetimizce yabancı u- huslara karşı güd asanın doğur 12 milyon duğu bu Jir. H malını almak,, şekli dan sonra da değ anılacak olan bu sıyasaya bağli kliring ve karşılıklı çıkara d , dış ticaretimizin iz ödemek zorluğu laş 95 83 ünü ga kapatmaktadır. Dövi kenara bırakıldıktan & k bir böylece bir n bu ülkelerden fazla mal getirme zarar vermez, kâr verir, Çünkü bi mal veren ülkeler ve uluslar, gön dikleri mal kadar bizden mal alma borçludurlar. İşte bu kolaylıklara da Kilimli elektrik santrah nabilmekledir ki, 1934 de ihracat mal- Jarımızın çabuk ve değerile satılması başarılmıştır. — Bu satışların ülkemizde stok kalmamış gibidir. Bundan başka bize sonunda mal gönde eler, bizden, dana 24 milyon mal almak zoru - altındadırlar. öviz tutumu bakımından ettiği olan ( diralık Bu sonucun, d a iyeti, geçen yılın temin e inın ülkeye gi- Zi milyı ebilen, on ihracat fazlası : dönebilen kısmından aşağı de- gildir Dış ticaretmizin bu sevindirici duru- n karşılık, iç pazarlarımızdaki can- " ve genişlik de artmıştır. Yeni ye- | gelir ve zenginlik kayna varatacak, yurddaşlara — günden & 8 iş imkâ üyüyecek i acak ve büylüyec a ne — progri k olan sanayile A devam de de esaslı yekilde ee “Bd:nkıııu İstanbulda - ») [(msuldlktikı Sömi Antrasit :.ılıı.'ı_ıh:ılt. Sıımrrv B'Ankr. Ereğli Yerli Bez fabrika _İ ve İrmid Küğrd tabrikasının teme ı(ı 1934 de atıldı. Bu fabrik ı— nr.u:ıv(;. deki yıl işlemekt bnşııyuu!ırşın akırköy bez fabrikası ve 1 Adana Dokuma fab- üzdeki yıl kurula- n Nazilli ve Malatya fabrikala- rı da işlemeğe başladıktan lo:ı:' l.:,: muklu bez ihüyl:ımı:; büyük kısa YardR MA a İ allşdlan şekerin te İi rli fabrikalarımız yapıyor. :::ım;ı'r:m yarın da pamuklu bezler için n)ıcıhıf. Ç ada Kurulan diğer fıhnnv ve sana Ği yinden başka, yalnız bu iki mühim mı. denin: ülke içinde yapılması, dqılrı;vA giden milyonlarca liranın yurdun için wr'i daki dilmesi, iç — pazarlarımızd dc] ’”:'1,* da yeniden Bmil o- galışmanı kuru miştir lan Şişe ve Ca Kayse pişletilen B Ziraat Bankasınır rikasile, gene önün cak olal n artmasınd ymuelara ba n da daha anayileşmer. rekliği — ve zorl artık herkesce anlaşılmış bir gerçek Ökonomik i koruy mek için ülke ginlik kay- ; vakit kay e i yurdum da m mevzu ha line g Şu kadar ki, bu ul: € büyük ham- leyi, kuvvetli, hizlı ilerleme ve kurma teşebbüslerini geriletecek ve yıprata- cak bazı yanlış telakkileri her fırsatta aluk borcudur. n olsun, hususi teşebbils- aydmlatınak do A) Devle lerin veya ların olsun; sanayi- den normal bir gelir beklemeleri, tabii ir hak olarak kabul edilmelidir. B) Normal bir gelirle çalışma ve işletme alanma girmiyen bir ulusal ta- sarruf hareketi, ergeç kuvvet ve hızını beder. Ulusal kapital birikmesi de zamanla durur. C) Krizin doğucduğu zorlu şartlar kurulan ve ancak içpazar- sanayiden, içinde ye larına güvenebilen ulusal dünyanın en elverişli ökonomik şa rı arasında; satınalma kabiliyeti ranmamış geniş mabreçlere başlıbaşma sahib olarak vaktile kurulmuş ve kök- Teşmiş, şimdiye ar tesjsatını tama- men amorti © hattâ ayrıca muhte- mel risklere karşı ehemmiyetli rezerve- leri bulunan eski ve tecrübeli Avrupa we Amerika sanayiinin maliyet fiatları- n istemeğe kalkışmak; devlerin ve hu- susi teşebbüslerin kuracağı in doğmasiyle ölmesini, ayr da istemek olur, Yabancı ülkelerin bize maliyet fiatın- mal gönderdiklerini, ülk lerinde bu malları birkaç misli daha Kozlu kömür oceklerr halıya sattıklarını da unutmamalıdır, Devletin gümrük ve diğer koruma i ulusal sana- yiin satış fiatlarını kontr etmesini tabit ve baklı bulmalıdır. Dev. let, genel menfaatleri berkesten daha büyük bir isabet ve emniyetle kavrıya- bilecek durumdadır. Türkiyemizin yük- selmesini, girişilen İşlerin inkişafınır g:ıi!c:—my:çek ve aynı zamanda istih- lâk yapan yığınlatın ihtiyaçlarını, due yumlarını da göz önünden ayırmıyacak olan hükümetimizin direktiflerine uy- mağı kıvancla karşılarız, Sanayiimizin maliyet fiatında tama: men ârızi olan bir fazlalık yoktur de- nilemez, İlk kuruluş zamanlarına mah- gus olan bu fazlalıkları kaldırmak, ras- yönel çalışma ile maliyet fiatlarımızı en aşağı hadlere indirmek, fabrikaları- mızın devamliı ülküsü olmalıdır. Esasen hükümetimizde bunun takibi ve elde tedbirle İ ve tanzim "Merkez binasımda muamele daireleri İş Bankası İstanbul şube binası edilmesi için, teşkilât yapmış bulun- maktadır. Fakat maliyet fiatlarımızın yük sanayi veya denizaşırı ülkelerin damping fiatlarına, hattâ normal mali- yet fiatlarına inebileceğini de sanma- mâk ve böyle imkânsız ümidleri orta- ya atmamak da, bir doğruluk borcudur. Ulusal paranın sağlamlığı ve pa- ra sıyasası Ökoenomi, para, devlet maliyesi ve büdee, büu mefhumları her ülkede oldu- gu gibi bizde de biribirinden ayırarak mütalea etmeğe imkân yoktur. Canlı- kökleri bitişik olan bu mefhumlar, biribirinden kuvvet alırlar, biribirinden mütecssir olurlar. lık ve hayat 1934 yılında ülkemizde görülen ö- konomik iyileşme ve genişleme ; 24 mil- yon Halık gelir fazlasını doğurmakta mühim rol oynamış, bu gelir fazlası ve rümesi de, dolay büdeenin denk y ağını artırmış- le Türk parasının sağl: ri, sağlamlığı ve is- mik şartlara ve tedbirlere ya Ülke ökonomik durumu- nun ilerde büsbütün iyiliğe gitmesile ulusal paramızın da sağlamlığı dalma artacaktı 1934 yılında para piyasasındaki is- teklerin arttığını görüyoruz. Ökonom durumun iyilişmesile para ihtiyacları- nın artacağı şüpbesizdir. Fakat geçen yıldaki istekler, daha ziyade uzun va- deli borç vermeler için olmuştu. Hüküâmetimizin E Demiryolları için, milli bankalarımızın da araya girmesile, çıkardığı — istikraz tahvilleri, halkımız tarafından iyi bir şekilde karşılanmış ve satın alınmıştır. Uluslararası kredi bağları buğün ta- mamen çözülmüş gibidir. Bugün kriz- d ceki gibi, ulusal kapitaller yabane ci Ülkelere gitmemekte ve uluslar ken- di kaynaklarından kredi ihtiyaclarımı tatmine gıl*ymakndnl;r. Fakat kazanç ve gelir azlığı, bilhassa uzun vadeli ka- pital birikmesinin önüne geçmektedir. Yeni kurulan ülkelerde kapital ve kre- di ihtiyaçlarının daha çok ve isteğin daha fazla olacağı şüphesizdir. Yurdu- muzda şimdiye kadar olan istekler az çok yerine getirilmiştir. Fakat gerek müstahsilin, gerekse tüccarın önümüz- İrki yıllardaki kredi isteği, İç pazarın genişletilmesi ve ökonomik — şartların iyileşmesi nisbetinde fazla olacaktır, Yeni kurulacak sanatların dönme kaple tali de önemli bir kredi isteğidir. Büs tün bunların karşılanması için ,yurdu- muzun ökonomik varlığının yükselmesi yolundaki tedbirlerle bir sırada, ulusal &redi sıyaşasının güdülmesi lâzım gee lcceğine inanıyoruz Bundan sonra bankanın işleri anla, tılmaktadır. 934 te ökonemik durumun eyileşmesinden dolayı bankanın işleri« nin daha fazla olduğu, yurdun bir ikl yerindekiler müstesna olarak diğer şus belerin işlerinin daba yüksek bir gelişe mce gösterdiği ve halkın bankaya olatı güven ve inanınm gün geçtikçe artarak 933 tc 49.006.224,68 yatırılmış para yekünunun 1934 - s0. nunda 2.887.000 Tiralık bir artma ile 51,894,199,82. liraya baliğ olduğu yazıle makta ve bu artışın lira olan bankaya kredi verme ims kânlarını genişlettiği, sistematik bir propaganda ve çalışma eseri olarak kumbaranın türk ökonomi durumunun en büyük kuvvet kaynağını teşkil ettla ği anlatılmaktadır. Beş yıll sanayileşme proğrâmın, da bankanın Üstüne aldığı ödevlerden şişe ve cam fabcikasının bitmek üzere olduğu, sömi antrdsit Jabrikasının da bu yılın eylülunda çalışmaya başlıyaca. ü4 bankanın ortak olduğu şeker fabris kalarınnı eyi çalıştığı kürd bankanın ortak bulunduğu Türkiş, Kö. Keçiburlu. kü. madeninin faaliyete geçtiği ve emüriş ve Kilimli maden - şirketlerinin çıkardığı kömürün geçen yıla göre art, tığı ve bu üç şirketin bütün istihsaldes ki payın yüzde otuzu olduğu dalde yükselmede yüzde 37 pay aldığı, kanın kömürü ucuza mal etmek ve ücüs za satış yapmayı ülkü edindiği edilmektedir. işaret Muameleler için lazım olan bütün hususi ihtiyatlar, ber yıl olduğu gibi ayrıldıktan sonra elde edilen safi kâr 675.705.94 liradar, Tdare meclisi bu sene geçen seneden fazla olarak yüzde 8,8 temettü hissesi tevziini genel heyete teklif etmektedir. Bu sene ayrılanlarla birlikte bankanın ihtivatı 2.840.000 | Taya varmıştır. (Sayıfayı çeviriniz)