12 Mart 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

eZ MART 1685 SALI Para tarifleri mıîi seler kelen Lü mecinoakında taski imzasını taşıyan “Sovyet ::;ı. adlı bir makalenin tercümesi m";) Bu makalede “para,tlın sövyet "m'w Ne göre ve bir de kapitalist sis- öre tarifi veriliyor. Sövyet parasıncn tarifi şudur: ıuıü:'v"îhso'vyf' Blari Ö esirel e vürü Yı:ub. salini ve tevziini murakabeye T vasıtadır. ,, (_".’,("'”"'" “para,, için de şöyle bir ? veriliyor: aü ÇAPitalist cemiyette, sosyal mah - Sil ol $U yahud bu para v AŞ ünan parçasını, kaymet — nazariyesi Yin eder; kıymet nazariyesi de — ser - t rekabete dayı Öyle ki, emtia & R devlet kontrolünün haricinde Bet Bu iki taril, “tarit ,, dediğimiz şey e ködar doğru ise ancak o kadar doğ* TUdur. Su Var ki, iki birbirine benrze- iİyen “para nın esas — vasıflarını her ikisi de vz Çok vermektedir. - Biz burada, bu iki türlü para üze. Tinde uzun ve i müraleslar yürüt- :::"’“qunde değiliz. Çünkü bu hem 9, hem de ihtısas meselesidir. Lu'- Ğ Çıkan yazıdan u iki tarifi alma- î" daki sebeb, tarifi verilen “kapita. l;:?f"î— nen bu tariften gittikçe uxak- “Enakta olduğunu —tebarüz ettirmek- Tİr. Sude bu değil, Lu'da çıkan yazı dik- Katle okunacak olursa (Ulus bu yazıyı Sünacaktır), görülür ki “Sovyet para. Tn d kendi hesahine, kendisi için ve- Tİlen tarifin bir bakıma göre dışına Siıkmak istidadlarını göstermektedir. “Kapitalist para,, kendi — kemdine Tevcud bir kıymet gibi bütün diğer €mtiş değerlerinin fiyat kanalından Hendine ayar edilmesini temin için, li- Beralizm İncir'inden aldığı kuvvetle, *0rbest rekabet esasına dayanır ve bu- 2 kimsenin el sürmesine müsaade et- Mozdi Fakat bugün “dolar,, "İngiliz li- fasr,, “mark,, gibi paralar, "Sovyet Parası,, kadar olmamakla beraber orto- Töks para nazsriyesinden eyice ayrıl- Tuşlardır. Bunlar birbirlerine karşı da *Ytlıklar göstermekte ve ber biri, ayrı bir iktısadi gidişi temsil eylemektedir. Misal olarak aldığımız “Sör de kâ. Pitalist paralar,an het biri, e&kiden, Sİd oldukları memleketlerin bütün ik- UYsadi ve mali gidişlerini tayit eder- lerdi, Halbuki bugün, bu üç memleke- Tin iktrsadi ve mali gidişi, bu Üç para. Pin mevcud vasıflarını tayin etmekte- dir. Ve büu üç ikisinde (Almanya, Ameriks) b “serbest bet,, ancak & Südtur. İngütere'de ise, liberaj esaslar henüz 22 çok ayakta durmakla berader, in yerini Ottawa, "istiktür memleketin d ve şartla n Serbest mübadele rşilik,in yerini de ş bulunuyor. Öyle ki, siliz lirası,, için de varid “Sovyet parası,na gelince, L" Sikan yazıdan anlaşılıyor ki, a8z n sıkı mürakabe çevre- bost rekabeti tesis ve teş- Öyle ki, birçok kapitalist memle- Betlerde “para,, Sövyet Rusya'da oldu. Bundan fazla “emtia hareketleri.nin #nrine verilmek yolunu tutmuştur, Ve bir bakıma göre iddia edilebilir ki, Up- K sosial meselelerde olduğu gibi, para bakrmından da, soövyetler soldan sağa kapitalist memleketler ise sağdan sola keymaktadırlar. Bu kayışlar, henüz Ufak terakümler halindedir. Ve kalita- Tf değişmeler henilz iki tarafta d3 Yoktur. Fakat bunun böyle olması, “Osnesenski'nin, Skapitalist — para,ya Tiberal kapitalizm bakımındın, “Sovyet Darası,, na da bokrmından C) “en sünni,, târitleri vermesine bif Sebeb teşkil etmemelidir. Meğer ki dok Trincilik, hayatta biricik gaye Ola. BURHAN BELGE Marksizm () ortodoks manasına . Almanya ile okullu mübadelesi Istanbul, 11 (Telefon) — Ber- lin belediyesi okullar bürosu İs - tanbulda olimpiyad komitesi ge - nel kâtipliğine mektubla müraca - at ederek türk ve alman gençliği arasında grup halinde veya tek o - larak tatil zamanlarına münhasır olmak üzere talebe mübadelesini teklif etmiştir. Berlin belediyesinin bu tekli - fine göre grup halinde ve mual - limleri idaresinde olarak Türkiye- den Almanyaya ve Almıanyadan Türkiyeye gelecek okulların Tür - kiyede türk okullarından Şlıııııı- vada alman okullarından bir grub refakat edecek ve bunlar karşı - lıklı olarak biribirlerinin dillerini öimneceklerdır. Okullar gittik - leri ülkelerde okullarda parasız oturacaklar ve iaşe edileceklerdir. Turing kulüb briç müsa- bakası hazırlıyor İstanbul, 11 (Telefon) — 'Tür- kiye turing ve otomobil kulübü yakında bir briç müsabakası ter - tib edecektir. Bu müsabakadan maksad Türkiyede bulunan briç oyuncularının kabiliyetini dene - mektir. Bu müsabaka şimdilik tec- rübe olacak yalnız yurdumuzda ©- lan briçciler tarafından yapılarak alınacak neticeye göre ilerde bal - kan ülkeleri arasında hattâ ulus - lar arasında müsabaka yapılacak- tır. İstanbul limanıma iki yunan vapuru geldi İstanbul, 11 (Telefon) — Dün Karadenizden limanımıza iki yu - nan vapuru gelmiştir. Bunlardan biri Damahes'dir. Bu vapur Sov - yet limanlarından gelerek Fransa- ya gideceğini bildiren bir şileptir. Muvakkaten limanımızda alıko - nulmuş ve Halice sokulmuşlur. Di- ger vapur Köstenceden gelerek Hayfaya gidecektir. Vapur yolu - na devam etmiştir. Erzurumun kurtuluş yıldönümü Istanbul, 11 (Telefon) — Er- zurumun 17 inci kurtuluş yıldönü- münü Erzurum İilesinden yetişen- ler bu gece kutladılar. Kamutayda (Başı I. inci sayıfada) lavı B. Receb Zühtü Aksoy hak - kında Cümhuriyet Müddei umu - miliğince hazırlık talıkikatına baş- lanmış bulunduğunu teşkilâtı esa- siye kanununun 17 inci n—.adı'lcıı « ne tevfikan bildirildiğine dmr o- lan Başvekâletin şu tezkeresi o - nuştur: kung ü k Millet Meclisi Yüksek Rcisliğine; G “Sinop Saylavı Receb Zühtü « nün 10 yıldanberi beraber yı_gıdı . gı Fatma Medeniye adındaki ka - dmmı henüz katiyetle anlaşılmıyan sebeblerden dolayı 10.2.1935 ge - cesi Çınıclköyünd: baş ve_bıczık- larından kurşunla vurdugund_ın dolayı hakkında Üsküdar C. Mu!]ı dei umumiliğince hazırlık tahki - katına başlanmış olduğunun ve Fransız Pastör hastanesinde teda- vi altına alınatı yaralının 1"2_.%.9_35 salı günü saat 19,30 da öldüğünün teskilatı esasiye kanununun 17 in- ci maddesine !evfiıl;uı A'dlıye ;î - illisinden bildirildiğini arzede - ı'fi'ılı:'.g"wl © Başvekil |. lı_ıöııii Kamutay çarşamba günü top - lanacaktır. 5 ULUS Bayramlaşanlar Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Merkezinden: Çocuk Esirgeme Kurumunun bayramlaşma dileğini kabul ederek ziyaret ve tebrik masraflarını Kuru- m'a veren iyilik seven — insanlarını dostlarına bayramlarını tebrik ettik » lerini ve doxtlarından bayram tebri « ki aldıklarını telâkki ettikleri teşek - kürle bildirilir. Bayan ve Bay De. Fuad Umay, Kuk. lareli Saylavı, Cemal Tekin, Konya say- lavı. Hulasi Oruçeğla — Sinob - saylavı. Tbrahim ete, Seyban saylavı, Ecise Kastamonu saylavı Veled İzcudak Ba- yanı, Kadri Çaocuk Esirgeme Kurumu Muamelât memuru, Haydar Çocuk Esir- geme Kurumu neşriyat memuru, Dr. 8. Ihsan ve Bayanı Kulak, boğaz hastal.k- ları mütehası Münir Akkaya Giresun saylavı, Asım Doğanay Belediye Fen Md, muavini, Şakir Kımmaci Ankara say- lavı, Rasim Aktar Ankara saylavı, Dr. Fahriye Çocuk Esizgeme Kurumu Ço - cuk hastalıkları doktoru, Hacer Çocuk Esirgeme Kurumu hemşiresi, Ali Tuna- h Samsun saylavı, Refik İnce - Manisa saylavı, Kani Ağaken Manisa — saylavı, Şevket Ödül Kaklarcli saylavı, Zühtü Akın Kırklareli saylavı, Muhlis Erkmen Ziraat Bakanı, Ekrem Pekel Yozgad saylavı, Emin Sazak Eskişehir saylavı, Sakin Yetiken Posta işleri Md. mua- vini, H Çocuk Esirgeme Kurumu Şükrü Özer Emniyet müdürlüğü 2 inci şube başkanı, Nuri Conker Gazi- antep saylavı, Emiâ Draman — Yozgad saylavı, Reşad Şürayı Devlet Başkanı, Sadi Batu İş Bankası Merkez Müdürü, Aliye Aykat İstatistik Genel Md. muz- vini Selim Aykut Bayanı, Selim Aykut Istatistik Genel Md. Muavini, Ekrem İstatistik Me, Recai Çocuk Esirgeme Karumu Evrak Ma, Türker Afyon say- lavı, Faik Kaltakkıran Edirne saylavı, Mehmed Somer Kütahya saylavı, Dr. Ali Rıza Levend Mardin saylavı, Hür - rem Ergün Tokad saylavı, Nuri Ural Maraş saylavı, Mediha Ulaş Samsun saylavı, Nakiye Elgün Erzurum saylavı, Huriye Öniz Diyarbeki Baskan Emniyot Müdürlü; be 1 inci komiseri, Sakıp Yıldız Emni - yet Müdürlüğü 2 inci şube 3 üncü ko - miser, Süleyman Emniyet müdürlüğü 2 inci şube 3 üncü komiser, Bahri Emai- yet müdürlüğü 2 inci şube 3 üncü ko - miser, Abdullah Emniyet Müdürlüğü 2 inci şube 3 üncü komüser, İsmail Ko- çok Emniyet Müdü, i memuru, Yakub Ceylan Emniyet Mü - şabe ürlüğü 2 inci şube polia me., Melâhat Tümer Emniyet memuru, Suad Yetişen Emniyet Mü - dürlüğü 2 imci şube polis Me., Noşet Emniyet Müdürlüğü 2 inci şube — polis düdürlüğü 2 inci şabe Me., Arif Ezn. Md. 2 inci şube polis VMe, Osman Sıamaz Em. MA 2 inci — şube Polis Mea, Ali Rıza Em. Md. 2 inci şu- bo polis Me,, Lütfü Eikün Em. Md. 2 in ., Kilat Em. Md. 2 in « s Me,; Mahmud Em. Md. 2 inci şube polis Me,, Ferid Em. Md. 2 inci şubo polis Me., Rahani Em. Md. 2 inci yabe polis Me., Sabri Em. Md. 2 in- ci şube polis Ma., Hağil Em. Md, 2 inci şube polis Me., Temail Em. Md. 2 inci şube polis Ma, Raif Em. Md. — şolürü, Niyazi Em. Md. Kozmiseri. — Daha var — ci şube pa: ci şube ANKARA RADYOSU ü radyo programı) 19.20 —— Çocük saati 1950 — Müsiki: (Bugü Hacndel — Sönate Edib Sezen: Violansel Uivi Cemal: Piyano 20.10 — Maliye Bakanlığı saatı 2020 — Dans musikisi 2030 — Musiki: Haendel — Trio Necdet Remzi: Keman Ulvi Cemal: Piyano Edib Sezen: Violonsel 20.50 — Haberler DU Y UKL AR Tayyare piyangosu dün çekildi İstanbul, 11 (Özel bildirmeni- mizden: On sekizinci tertib tay - yare piyangosunun beşinci keşi - desine bugün öğleden sonra baş - landı. 21979 numara (3000), 11368 numara — (2000) lira ve 18037, 11571, 17211, 15096, 24270, 24577 12208, 2058, 7720, 4761, 23137, 19357, numaralar (500) ve 15554, 17832, 7586, 13659, 93578, 9438, 18961, 19785, 5601, 20597, 23920, 7721, 17120, 14526, 106, 24715, 4385, 14900, 17184, 51, 17355, 381 numaralar (150) şer ve 16110, 24115, 9751, 17916, 18618, 1652, 1053, 18617, 16433, 15758, 22666, 4897, 17001, 11380, 9197, 4595, - 23736, 22144, 13019, 13078, 3435, 9171, 14587, 16772, 20252, 8744, 13340, 17261, 14719, 7474, 7934, 1541, 11727, 7642, 236, 14878, 15203, 20920, 1988, 2757, 8174, 8651, 13721, 12057, 2557, 21852, 13328, 11474, 24907, 11951, 1297, 2744, 5087, 11001 numaralar da (100) er lira kazandılar. Bay İbrahim Alâaddin - Eski Sinob saylavı İbrahim Alaettin in saylavlığa seçilen Kâzım — Namiden açılan milli talim ve terbiye beyti azalı: &a tayini âli tasdike iktiran etmiştir. Adliye Bakanlığı hususi kalem müdürlüğü Ankara sulh hâkimlerinden — Bay Mehmed Şakir aürk bulunan Adliye ba- kanlığı hususi kalem müdürlüğüne, An- kara sulh hâkimliğine de Gönen müddei umumisi Bay Mehmed Kemalettin yin edilmişlerdir. İçeriişler bakanlığı memurlarının terfii İçeri İşler Bakanlığı dahiliye me - mutlarının terfi, sicil ve kademleri hak- kında bir kanun projesi — hazırlamakta olduğunu yazmıştık. Bakanlık müdürler encürenince de gözden geçirilen bu ka- nun projesinin esaslarına göre: memur- ların terfileri âmirleriyle onun fevkin- dık' âmirlerinin çalışkanlığı ve vazife — sine gösterdiği özenden dolayı verecek- keri iyi siciller bakanlıkca tetkık odilmek suretiyle yapılacaktır. Terfiler ber — yıl Cümhuriyet bayramında ilân edilecektir. Memurların terfi edebilmeleri bir dere- cede iki yıl kalmak ve iyi sicil almakla mümkân olacaktır. İyi sicil alamıyan me murlar ertesi yıl haklarında - verilecek sicille göresterfi ettirilebileceklerdir.. Berline gidecek heyetimiz Almanya ile yapılacak ticaret uzlaşması müzakerelerinde bulu - nacak olan heyel reisi Numan Ri- fat ve azalar dün akşam İstanbu - la hareket etmişlerdir. Heyet bir gün İstanbulda kaldıktan sonra Berline hareket edecektir. Müza - kerelerin 2-3 hafta süreceği umul- maktadır General Kenanın cenazesi İstanbul, 11 (Telefon) — Di - yarbekirde vefat eden Kolordu ku- mandanlarımızdan General Ke - nanın cenazesi çarşamba günü ak- şamı şehrimize getirilecek ve per- şembe günü büyük merasimle aile kabristanına gömülecektir. Tıbbiyeliler bayramı İstanbul, 11 (Telefon) — Tıb- biyeliler tarafından tertib olunan tıbbiyeliler bayramı perşembe gü- nü üniversitede yapılacaktır. | edilmemesini temenni SAYıvA 3 Düşünüşler İlk türk operası - Filarmonik orkestrasının- Musiki Mualtim Mektebile halkevinde verdiği son dört konserde Gllöre'in Şahsenem operâsı üvertürünün çalınması en mü. him hadiseyi teşkil ediyordu Azerbaycan Masrif Halk Komiser. Tiği Bakü'da bir ulusa! işine girişirken burada oynanmak üze- re âzeri musiki ve dilile bir örnek opes ra yâzılması ve bestelenmesine de ön. ayak oldu ve beste kısmin; meşhür rüs: kompozitörü Gliere'e havale etti. 14 mart günü altmışıncrı — yıldönü- mü kutlanacak olan ve rus ulusal mu « sikisini yaratan “Beşler,.in talebesi bu. Tönan Gliğre Azerbaycan'a gelerek ora. deki helk türkü ve melodilerile mems eketimizin klasik ve halk opera kurmak musikisin dev orada rastladığı parçalai; toplayıp bütün bu malzemeden bir nevi potpuszi sayılabilecek bir opera vücüde getirdi. Şahsenem adını taşıyan bu öpera mev. zuunu bildiğimiz “Aşık Garib,, hikâ sinden alınmıştır. Gerek mevrü — ve yarılışı, gerekse kompozisyonundaki motifler, bakımın: dan Şahsenem Azerbaycan'ın ilk ulü- sa) operası olduğu gibi aymı zamanla türk dili ve musikisile vücude getisil- miş ilk operadırda. Bu itibarla, uvet. bizde büyük karşılanmak pek türünün de olsa çalınışı, bi alâk3 ve merakla tabü idi. Halbuki, bilinemez neden, orkestra şelliği, bu hâdiseye alâkadarların dike katini çekmedi. Şahsenem üvertürünün çalınacağı ilan edilmek ve bu çalınışın hususi ebemmiyet göz önüne konulmak icab ederdi. İşte bu husus ihmaj edildi. Ancak dün akşam bir arkadaşımdan — işiterek halkevindeki son konsere yetişebildim. bizim için taşrdığı Bu esere katşı aynı dereve alâka du- yan, fakat pek gec haber alan birçok ta- nıdıklarım ise dinlemek fırsatını ka. çırmış olduklarına esef ettiler. Şu hal- de, bu parçanın gelecek — progsamler- dan birine yeniden konmasını ve bu sefer haber verme keyfiyetinin ihmal etmektn başka yapacak bir şey yoktur. Hattâ bütün bir programın bu operaya tahsis edil- mesi ne kadar eyi biz şey olurdu. Dün akşam dineldiğim — Şahsenem uvertürü ulusal musikimizin yaratılma. alınması gereken bir klasik türk sı işinde örnek eserdir. Halk metiflerile musikisinin melodileri ekseriya görblr. Farın yaptıkları gibi yanlış bir şark anlayış'le defortae edilmeden ustaca bir toplama ve kaynaştırmayla bitleş. tirilmiş ve hir bütün vücude getiril- miştir. Bu eseri dinledikten sonta hiç tereddüdsüz bu türk musikisidir diye. biliyoruz, esssen uhusal bir. musikiyi yarttınış olan Büyük rus kompozitöte lerinin bu değerli talebesi eldette ki tü işte en xalakiyetli şahsiyetlerden biri- dir. Gene aymı bestekârın aynı opera- strdan bir türküyü daha önce plâktan dinlemiştim. Bu eski bir türk — şarkı. sıydı: İi “Üsküdar'dan geçeriken aldı da bir yağmur,, ş türkünün taşıdığı bas yatiyeti s lan bestekâr onü kim bilir bangi ihtiyarın bafrzasındaki tors Iu yerinden çekip albnış, bir opera için- de tekrar ve bu defa çok daha uzun bir ömür için diriltmiştir. Gliöre'in memleketimize çağrılm2. sı veya bu mümkün olmazsa türk mü- sikisile halk musikisinin armonizasyomu işindeki teçrübelerinden bilvasıta isti- fade edilmesi çok faydair olurdu - ka- Daatindeyim. Her halde Bakâ'daki türk operası. nra faaliyetini dikkatla takib etmeliyize Yaşay Nabi NAYIR Çağrılış İntihab mazbatalarını tetkik encü meni bugün saal on birde toplanacaktır. Mensub üyemin gelmesi rica olunur.