12 Şubat 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

12 ŞUBAT 1935 SALIİ Yarı - sıyasal Beraberiz Nurullah Ataç, yazılarımdan birini alarak beni bir noktada haksız çıkarma- Ka çalışıyor. Meseleyi kısaca anlatayım: Bir fransız yazarı, devletleri kültür Adamları idare etseydi daha eyi işler gö- Yülürdü diyor ve edebiyatçılarla filozof- ları kastediyordu. Bundan başka yeni ör “insanlık,, formülüne —inamıyor ve fransızla Senegalli'yi yanyana gör - mek istiyordu. - Ben de fransızla Senegalli'nin aynı "şnııuıııç.. formülü başında birleşmele- Finin bir kültür işi değil bir politika işi olduğunu ileri sürdüm. Nurullah işte be- ni bu noktada haksız çıkarmağa çalışa- Tak, davanın, hayır bir kültür işi olduğu- Mu söylüyor. Senegalli ile fransızın aymı “insanlık,, formülü başında uyuşması için, biribir- erine insan muamelesi yapmaları gere- kir, Bunun için de müstemleke ve müs- temleke politikasının ortadan kalkması Kerekir. Senegal, kendi haklarına tam Sahib olmazsa, mekteblerini ilk mekteb- ten üniversiteye kadar açamazsa, diğer kültür müesseselerini birer birer kura- Mazsa, ulus seviyesini bulamaz. Ulus sc- viyesini bulamıyan kalabalıklar ise “in- sanlık,, formülünü eski yahut yeni olsun anlamamakta mazurdurlar. İleri gitmenin bir politika işi olduğu- DU gösteren bir belge de, herhangi bir kültürce kalkınmada, temel rolünü, öko- Bomik kazancların ve ökonomik değer- lerin oynadığıdır. Hangi müstemleke, & ük değerleri kendi amırları için- de tutmak ve artırmak hakkına malik- tir? Çok söz etmeden, şöylece bir müs- temlekeler tarih özden geçirsek, de- erlerin neredn nereye geçtiğini görü- Püz, Elimizdeki misal Senegal'dir de o zihnimizi karıştırıyor. Onu bırakalım da, Suriye'yi yahut Hindistan'ı yahut Musar'ı alalım. Görürüz ki, bu memleket- lerin hepsi büyük medeniyetler yapmış memleketler olduğundan, bundan böyle de kültür değerleri yaratmaları, hiç ol- mazsa nazari olarak mümkündür. Yapa- muyorlarsa, sebebini aramak gerekir. Kültür yapamamak — yüzünden kültür yapmamak diye bir mantık olamaz, Kül. tür, genel varlığın sağlamlığına, canlılı- #ına ve azadlığına dayanır. Böyle bir genel varlık olmazsa, kültür de olamaz ve kültürün olamamasının gerçek sebebi de bundan ibarettir. Azadlığın genel varlığa dan varılır. İşte ben, fra kültür hakkındaki mütalealarına en çok bunun için itiraz ederek, eğer bütün in- sanlık için yüksek bir kültür seviyesi istiyorsa, bütün uluslar için bir olacak Sıiyasal haklar namına çalışmamız gerek- tiğini anlatmak istedim. Böyle olmazsa, Şünkü realiteler alanından uzak kalarak topyalar peşinde koşuyoruz demoktir. İleri devlet adamlarının ileri kültür liyle beslenmeleri işine gelince, bun- da, Nurullah Ataç, merhum La Palice E- fendi ve ben Burhan Belge, umarım İâ hep beraberiz (1). BURHAN BELGE (1) Ama bu, devlesin filozoflar eli Te geçmesi demek değildir. Bizde bile bir filozof, Bizi az kalsın Sövres mezar- İrğinde bırakacaktı. Felsefe ile realite Srasında her zaman bit ayırlık ve #td- Ciyet olacaktır ki ne bakikat yüzünden Yol, ne de yel yüzünden hakikat zarar Sörsün. Bn resimler Zongüldak Halkevindeköylü gecesi münasebetile verilen temsilde seyircileri ve bir sahneyi göstermekte dir. (Yazısı Yurd Postası Ankara Halkevi balo İ Ç ULUS DUYUKLAR,I Meriç tekrar yükseldi İstanbul, 11 (Telefonla) — Avrupa postalarının bugünden iti baren aktarmasız işliyeceği habe- ri tahakkuk etmedi. Hattın tamiri daha bitmemiş olmakla beraber ayrıca devamlı yağmur yağması yüzünden Meriçin tekrar yüksel- meye başladığı haber verilmiştir. Yeni bir ıza çıkmazsa hat, en fazla bir hafta içinde tamamen tamir edilmiş bulunacaktır. Yumurta navlunu yüzde 40 indirildi İstanbul, 11 - (Telefonla) — Şark demiryolları yumurta ihra- cını kolaylaştırmak için navlun ü- zerinde yüzde 40 tenzilat yapma- ğa karar vermiştir. Tenzilat mart- ta başlıyacaktır. Pasaport sahtekârları mahküm oldular İstanbul, 11 (Telefonla) — Geçenlerde pasaport ıılıt:kirlı: ğından dolayı tevkif edilen iki isviçreli birer ay hapse mılı%ü_m oldular. Suçlular evlenmek için Isviçre dışma çıkmak mecburiye- tinde kalan Besta isminde bir ba- yanla Rodolf isminde bir Baydır. Elektrik santralını yapacak şirket İstanbul, 11 (Telefonla) — imanında ve kömür hav « zasında yapılacak büyük elektrik santralı için teklif yapan Vikers Metrepoliten şirketi mümessille - ri, tetkikatta bulunmak üzere E - reğliye gittiler. Holanda mekteb gemisi Tstanbul, 11 (Telefon) — Limanı - mızda bulunan Holanda mekteb gemisi kumandanı ve zabitleri şerefine sefir bu akşam bir süvare verdi, Bayan Nakiye'ye altım madalya verildi Istanbul, 11 (Telefon) — Tayyare Cemiyeti İstanbul şubesi, saylavlığa se- çilen reis Bayan Nakiye şerefine bir çay ziyafeti verdi, Ziyafette Bayan Nakiye » ye cemiyetin hediyesi olan altın madal- ya verildi. Eezacılar orduya bir tayyare hediye edecekler İstanbul, 11 (Telefon) — İstanbul ve İzmir eczacıları, aralarında para top- lıyarak orduya bir tayyare hediyesine karar verdiler. Maraş'ın kurtuluşu kutlandı İstanbul, 11 (Telefon) — Burada bu lunan maraşlı gencler bugün Halkevin - de toplandılar ve Maraş'ın kurtuluşu - nun yıldönümünü kutladılar, Bakanlar Heyetinin toplantısı Bakanlar Heyeti dün saat 15 te top- lanmış ve toplantı akşam geç vakte ka dar devam etmiştir. DÜNKÜ MUHAKEME Eski posta genel müdürü. Bay Fahri ve arkadaşla- rının muhakemesine dün devam edildi Dün asliye birinci ceza mah - kemesinde eski posta, telgraf ge- nel müdürü Bay Fahri, muavini Bay Subhi ve eski telgraf işleri müdürü Bay İhsan Cemal'in mu - hakemelerine devam olunmuştur. Muhakeme on dörtte başlıyarak 17 ye kadar üç saat sürmüştür. İstanbul ve Ankara müddeiumu- miliklerinden gelen ve maznunla- rın mahkümiyeti sabıkaları olma- dığı hakkındaki tezkereler okun- du. İddia makamı suçlulara isnad edilen suçların sabit olduğunu ve f kanunundan sonra bulunduğu n Türk Ceza kanununun 208 in- ci maddesi hükmüne göre devamı muhakemeye karar verilmesini is- tedi. Fahri vekili Hayrullah suç - ların suüistimal cürmüne — mevzu teşkil edemiyeceğini ve farzı mu- hal mevzu teşkil etse bile af ka- nununun meriyete girdiği tarih « ten evel olmasından dolayı taki- bata imkân olmadığını müekkili hakkında af kanununun tatbikini istedi. Bay Subhi ve Bay İhsan Ce- mal'in müdafaa vekilleri de bu is- teğe iştirak ettiler. Mahkeme de - vemi muhakemeye karar vererek suçluları sorguya çekti. Evvelâ sorguya çekilen Bav Fahri yazılı olarak verdiği müdafaanameden başka bir diyeceği olmadığını söy- ledi ve müdafaanamesi okundu. Bay İhsan Cemal tahriri müda! asına ilaveten suça esas teşkil e den Devlet Şurası kararımın her maddesine ayrı ayrı cevab vermek suretile hakikatin mahkeme huzu- runda tavzihine çalışacağını söy- ledi ve bir saat süren heyecanlı müdafaasının sonunda - kendisi - nin ikinci derecede bir müdür ol- duğunu icra salahiyetini haiz olma dığını ve esasen prensip itibarile bu suallere muhatab olmaması gereklendi söyledi. Bay Sub. hi de uzun süren müdafaaname - sinde kendisinin genel müdür ve- kâletinde bulunduğu zaman bu işin ne tarzda ve nasıl tekemmül iği etrafında izahat verdi ve bugün mahkemeye gelmesini ge- reklendiren suça esas teskil ettiği söylenen komisyon teşkili teklifi- ni kendisinin yaptığını ve tenzi - latlı tarife işinin tatbikinde ve tet kikinde Bayındırlık Bakanı Bay Ali Çetinkava'nın, sonra bu görü- şü kabul ederek komisyon teşkil ettridiğini ve bunun da komisyon teşkili fikrinin yerinde olduğunu söyliyerek bu işe aid dosyanın posta idaresinden getirtilerek tet- kik edilmesi talebinde bulundu. Mahkeme evrakınm okunması için bugün saat on dörtte muhakeme- ye devam edilmesine karar verdi, Ankara radyosu Dün akşam değerli Anita Oberlaender'in konseri, sandı maez gibi, hemen hemen bütün radyo dinleyicileri tarafından pek güzel kar- şılanmış ve dinlenmiştir. Şubert, Şuman ve alman Bayanı Vagner'in türlü parçalarında iyi ve terbiyeli bir sesin neler yaratabilceği duyuldu. Bayan A« nita — Oberlaenderin konseri “üzerinde daha uzun ve geniş konuşmayı, bu iş - te söz sahibi olanlara bırakmak, benim için çok doğrudur Konserden sonra İzmirin değerli say lavı Hasan Âli Yücel'in dinledik. Yarın olduğu gibi, basacağı- mız bu koönferansla yurdun en mühim meselesine el atılmaktadır. Budun niçin okumuyor? Bay Yücel, bu derdi, sebeblerile birlikte pek güzel izah etti. Halk okumuyor, ama o, bun. da tamamen haklıdır..,, Yabancı kelime- ler dolu, anlaşılması için en aşağı on beş sene okulalarda dirsek çürütmek çalışmak gereken bir yazıyı okumak istemiyen halkı, haklı görmek doğru- dur.. Değerli konferansçı bu yolda ör- nekler okudu. Bir başka sebeb olarak da, kitab ya- zanların, halka ait olmıyan mevzular konferansını üzerinde uğraşmakta oldukları gösteril- di. Üçüncü sebeb de, güzete ve kitab gibi, halkın okuyarak bilgisini ilerlete- ceği vasıtaların halka ulaşamamakta olmasıdır. Hasan Âli Yücel, bütün bunları an- latmakla beraber bugünün çocukların « daki büyük okuma istek ve sevgisinc işa tet etti.. Konferans, türlü kitab ve yazıları köylere kadar ulaştıracak ulusal bir ku- ruma olan ihtiyacı ve bunun için Kültür Bakanlığı ile Matbuat Umum Müdürlü: ğünün birlikte çalışmaları gerektiğini söylemekle bitti.. Yarın bu konferansı okuyucular, az önce dediğimiz gibi, dün akşam yur- duün ea mühim ve ileri bir işine el atıl « mış olduğunu söylemekte bizimle birlik olacaklardır. Bu akşamın programı şudur: 19.30 Çocuk saatı 19.50 Müusiki : Adolison - Dobjinsky Nocturne Saint . Sacns Le Gyiüne Sörenade Rachmaninolf Popper Gultare Viyolonsel: Edib Sezen Piyano: Ulvi Cemal Maliye Vekâleti saatı Dans musikisi Musiki; Bach Trio en sol Keman: Necdet Remzi Piyano: Ulvi Cemal Viyolonsel: çdib Sezen 20.50 Haberler. 20.10 20.20 20.3) Tayyare piyangosu çekildi İstanbul, 11 (ALA.) — Tayyare pi - yangosunun bugünkü çekilişinde 10 bin Kirabık ikramiye 15432 numaraya çık « mıştir. 5009, numaraya dört bin, 898 nu maraya üç bin, 23933 numaraya iki bin, 3604, 24909 numaralara biner lira isa « bet etmiştir. Eskişehir tapu müdü Eskişehir tapu müdürlüğüne Trabzon tapu müdürü Bay Münür ta - yin adilmiştir. SAYIFA 3 S n gelişi Unutkanlık belâsı Zaman zaman, adını birçok insanla- vın duydüğü kimseler hakkınla dalgın- hk hikâyeleri anlatırlar; dinleriz. Mese- lâ büyük bir riyaziye bilgini kaynar su- da yumurtayı kaynalıp saalını elinde tutacağına saatını kaynatmış, yumurtayı elinde tutmuştur. Emrullah Efendi, vapurda yanında oturan bir adamın cebindeki fındığı ken- di cebinde sanarak yemiş, tüketmiştir. Yaşlı bir mokteb hocası, bir ay önce ta- şındığı bir evin, hâlâ orada oturduğunu sanarak kapısını çalmışlır. Böyle hikâyeler, kötü bir kusur olan dalgınlığı azçok sempatik gösterse de, enindesonunda bu bir kabahattir, bir suçtur; bir eksiktir. Büyük ve geniş işleri kısa bir zaman içerisinde yapıp bitirmek yükümünü du- yan bir ulusta her ferd, bir makine par- çası, bir vida, bir Gvata gibidir. Nasıl son haziyle giden bir denizaltı gemisi - nin makinesindeki bir şaft, bir vida, dal- gin olmuya izinli değilse, bir devrim yü- rüyüşünde büyük bir kafileye ayak uy- durmuş olan herhangi bir ferdin de unutkan, dalgın ve bıkkın olmağa hakkı yoktur. Bu satırları boş yere yazmıyorur. Dünkü gazetemizde Ankara postahane- sinde göndetilmeden kalmış bir yığın adrestiz ve adresi eksik mektubun res - mi ve hikâyesi vardı. Bunların hepsine pul yapıştırılmış; kimisine hiç adres ya- zılmamış, kimi ismi yazılmış da ne- rede olduğunu yazmak unutulmuştu. Bu bir yığın mektub karşısında unut- kanlık denilen suçun kötülüğünü bir ke- ve daha hatırlamamak elde değildir. Öğrendiğimize göre dalgınlık deni- len zararlı hastalığa kendilerini kaptır- miş olan bu mektub sahiblerinden bir çoğu da sonradan mektublarının gönde- rilen yere varmadığından ötürü sezlan - mışlar. Kendisi, kendine düşen ödevi ektik yapan bir ferdin, bu yüzden işin eksa « masından çıkan suçu da hükümet maki- nesine bulması bu hastalığın zarar ve tehlikesini katmerlendiriyor. . Her işimizi yaparken dalğın olma « nın, unutkanlığın, büyük bir tehlike kay. nağı olduğunu kendimize hatırlatmakı, böyle bir auto - suggestion ile yakamızı bu belâdan kurtarmalıyız. t Hızlı yürümek, çabuk varmak ge < rekliği karşısında unutkanlık ve dalgın- hk kökü kurutulması lâzım gelen iki be- lâdır. MN.A, Yunanistamn borçları üzerin- deki görüşmeler — durdu İstanbul, 11 (ALA.) — Atina'dan rumca gazetelere - bildiriliyor: ingiliz alacaklılarla yunanlılar arasındaki gö - rüşmeler yarıda kalmıştır. Yunan mu « rahhaslarına verilen talimat üzerine mü zakereler yeniden başlıyacaktır. Çalda- ris, gazetecilere, bu sefer bir sonuc alı « nacağını söylemişti, İstanbulda yapılacak nüfus sayımı İstanbul, 11 CA.A.) — Önümüzdeki yıl içinde yapılacak nüfus sayımı — için hazırlıklar yapılmaktadır. Nisana kadar evlerin numaraları tamamen konulmuş olacaktır. Muş &za muavinliği Muş aza muavinliğine Kağızman Mmüddeiumumisi Bay İsa tayin edilmiş- tir. sütunlarımız da) Dü « Tei ea