2 Şubat 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

y B” *;_)hiıkledni mütemadiyen — ovnatmasa o4 ŞUBAT 1935 CUMARTESİ z ler Halkevi gençlerinin bir temsili Uzun bir uyuşukluk devresinden sonra halkevimizin temsil koluada bir kımildanış başladı. Tiyatrosuz. Anka- ra'da halkevi temsillerinin ne mühim bir boşluğu dolduracağını takdir etti- Bimiz içindir ki, gene amatörlerin bu yeni çalışmalarını sevincle karşılryoruz. Uzun zaman, halkın kültür seviye- sini yükseltmekte biç bir faydası ol- mıyan bir sürü kötü telif eserleri biri- fi ardından sıraladıktan sonra, artık tercüme eserler Üzerinde çalışmağa baş- lamakla halkevimiz temsil sahasında ciddi çalışma devresine girmiş oldu. Tiyatromuzu, piyes müelliflerimizi, ak- törlerimizi ve seyircilerimizi yeni baş- tan yaratmak vaziyetinde bulunduğu- muz bir grrada bize bu yolda rehberliği ancak kuvvetli Batı eserlerinin verebi- leceğini kaç defalar tekrarladım. Fakat gene tekrarladım ki Batı'nın bitmez tükenmez tiyatro edebiyatı hazinelerin- den eser seçerken çok titiz davranma. hı, sanatkârlarımızın, seyircilerimizin seviyesini dalma göz önünde tutmalı- yız. Bu itibarla dün akşam halkevi genclerinin temsil ettikleri Denys A- miel'in Decalağe adlr piyesini seçili- sinde muvaffakiyet olan oir eser saya- mıyacağız. İkinci derecede bir fran- sIz yazarının hareketsiz ve bitmez tü- kenmez hissi konuşmalardan ibaret o- lan bu piyesi yalnız fransızlara has bir sahne edebiyatt örneğidir. Çok kuvvet- li tiyatro elemanlarına hissi dücllolar- daki meharet ve kudretlerini göstermek imkânını vermek için hazırlanan bu ne- vi eserler gene ancak bu tarza alışkın olan fransız seyircileri karşısında tu- tanur ve beğenilirler. Bu hareketsiz konuşma eserlerinin temsili çok güç- tür, bahusus genc amatörler İçin altın- dan kalkamıyacakları kadar ağır bir yüktür. Bize hem edebi değerleri yük- sek ve hem de temsil kabiliyetleri faz- la ulan hareketli piyesler lazımdır. Yal- mer fransız edebiyatı bile bize bunlar- dan yüzlercesini verebilir. — Bay Servet Şefik'in düşünüş ayrı- diğı ismile adapte ettiği bu eser bir ba- k_r_mdın gene bir kazanç - sayılmalıdır, çünkü bu kadar güç ve ağır bir yükü bi« le üzerlerine alacak ve sonuna kadar gö- türecek kudrette sahne elemanlarının #ukara halkevi gencleri arasında mev- cüd olduğunu meydana çıkarmıştır. Herhangi bir profesyonel tiyatromu- zun bile temsiline cesaret edemiyeceği kadar ağır olan bu piyeste tol alan genclerin hepsi hiç aksamadılar ve mükemmel bir muvaffakiyet gösterdi- ler, demek, teşvik için bile olsa, şüphe- siz ki bir hata olur, Elbetteki temsilde birçok kusurlar vargı, fakat şunu da ilâve etmek istiyorum ki oynıyanlar, daha kuvvetli ve uygun bir eserde, dün akşamki verimlerini birkaç misline çı- karabilirlerdi. Ben bu bakımdan onla- rt daha fazla övülmeğe Jayık buluyo- rum. Hikmet Paşa tolünü üzerine almış olan Bay Fahri Ateçeri, uzun zaman- lar sahnede çalışmış bir profesyonel kolaylığile oynuyor. Sesi, hareketleri, tavrı çok ölçülüdür. Kısa rolünü eyi ezberlememiş, bu yüzden birçok yer- lerde duraklamış ve metni tahrif etmiş olmakla beraber, bu gencte kuvvetli bir sahne kabiliyetinin belirişini alkışlıya- biliriz. Piyesin temel direği olan Celal ro Künü oynryan Bay Şemsi'ye gelince, bu uzun ve yorucu rolün altında ezilmek- ten kurtulamadı. Kendisinde kuvvetli hbir sanat aşkı sezilen ve eyi çalışmış olduğu rolünü bütün kuvvetini sarfede- rek oynryan bu gencin ne yazık ki se- &i biraz antipatik ve şivesi pek düzgün değil, Buna karşılık eserin tek kadın şahsr olan Güzin rolünde Bayan Saa- det Savrul en pürüssüz ve temiz bir türkçeyle konuştu. Sesinin müzikalli- ğine büyük bir sahne kabiliyetini ekli. yen bu genc sanatkârdan türk sahnesi- nin çok Şeyler bekliyebileceğini bir kere daha yazmıştım. Yalnız komedi tabasında muvaffak olacağını sandığım Bavan Saadet, bu hissi dramda üzerine 24 ğr solde de mükemmeldi ve diyebi- eserin kurtarılmast üzerinde en fazla önun tesiri oldu. Birinci per- dedeki jestleri pek mutalagalı olması- na rağmen, son iki perdede gitgide ar- tan bir kabiliyetle oynadı. Yalnız göz L 45 ULUS. "'D UĞ UnRK L AR Zonguldakta (ÂAtatürk tarihi) gecesi Zonguldak, 31 (A.A.) — Atatürk'ün türk tarihinin ana yolları hakkındaki araştırmalarının Bolu saylavı B. Cevad Abbas tarafından ilk önce Zonguldak'ta konferans verilmiş olduğunun yıldönü- mü olan bu gece, halkevinde “Atatürk tarihi” gecesi yapılmış ve bütün memle- ket münevverleri ve kalabalık bir halk kütlesi hazır bulunmuştur. Verilen he - yecanlı konferanslarda Atatürk'ün tarih tetkikleri anlatılmış ve halkevi güzel sanatlar şubesi tarafından konserler ve- rilmiştir. Gündüz bütün mekteblerde talebeye Atatürk'ün türk tarihi üzerin- deki araştırmaları hakkında konuşma * lar yapılmıştır. İnebolu'da kereste ihracatı yılının ilk ayı içinde Hamburg'a 21 bin lira değerinde 110 ton, İskenderiye'ye 4 bin liralık 95 ton, türk limanlarına 35 bin 500 liralık 653 ton eşyâ ile 6100 Kira değerli 406 metre mikâbı kereste ihraç edilmiş ve buna karşı türk liman « larmdan 68400 lira değerli 347 ton muh- telif eşya gelmiştir. Karacabey'de - bir facia Karacabey — Kırınboyin_U- luabad köyünde İstiklâl h_ubınde yunanlıların bıraktığı bir. top iır surette yaralamıştır. Vaka şöy- le olmuştur: 16 yaşlarında Galib ve Nazmi adında iki çocuk köy kenarında- ki derede oynarlarken toprak için- de yedi buçukluk bir top mermi bulmuşlar, meydana çıkardıkla- rı merminin barutunu boşaltmak istemişler, keser ve çivi ile aç- maya çalıştıkları — sırada mermi patlamış ve Nazmiyi derhal öldür- müş ötekini de yaralamıştır. Ço- cuk velilerinin böyle tehlikeli şey- lerle oynamamasını çocuklarına ğ sıkı tenbih etmeleri lâzımdır. daha eyi olur. Bay Nüzhet Kanuk, Ni- bad rolünde kendisinden beklenilenden fazlasını verdi, kolaylıkla oynadı, fa- kat bu kolaylıktan biraz kaçınması kendi lehine olacaktır. Piyesi Bayan Sandet rejise etmiş. 'Temsil kabiliyeti bakkındaki takdirle- timi maalesef rejisörlüğü hakkında da tekrarlıyamıyacağım. Çünkü eserde re- jisör noksanı hissediliyordu. Pek ba- sit bazı noktalar bile ihmal edilmişti. Mescela son perde kışın mi, yazın mi geçiyor, anlamak mümkün değildir. Şahıslar paltolu ve kaşkolludurlar. Şu halde kıştır. Pentereden yeşil ağaclar ve yeşillikler görünüyor: şu halde yaz- dır. Radyatör yamıyor: Şu halde - kiş- tır. Şafak ağarırken pencereyi açıyor- dar: Şu halde yazdır. Bu muhakeme da- ha böyle uzatılabilir. Piyesi seyreder. ken, zihnimizin böyle muhakemelerle işgal edilmesi gene eserin zararına o- luyor. Dekor hiç eyi değildi. Temsilde dekora birinci plânda bir yer ayrılma- sına taraftar değilim, fakt böyle düşün- düğüm için kötü bir dekoru da mazur göremem. Duvarlarına kötü sulu boya tablolar işlenmiş bir mahallebici dük- kânını andıran bir dekor koymadansa, düz perdelerin arasında oynamak ben- ce çok daha doğru bir iştir. *“Düşünüş ayrrlığı,nın temsili, yu- karıda saydığımız bütün eksikliklerine Tağmen, halkevi temsil kolunun bir varlık olduğunu bize göstermiştir. Bü- yük bir sahne bağlılığı istiyen büyük emeklerle ortaya çıkarılmış bu eserleri için halkevi genclerinden ancak tak- dirle bahsedebiliriz: Bize ilerisi için büyük ümidler veriyorlar. Bay Servet Şefik, piyesi muvaffa- kiyetle nakletmiş, tercümeyi adapteye tercih ederim, fakat mademki eserinin üzerine adapte damgasmı koymuş, nc- den bazı lüzumsuz ve fazla uzün sah- neleri çıkarmak veya kısaltmakla onu daha 'u.ellqdm:k yolunu tutmamış Yaşar Nabi NAYIR Hava durumu Ziraat Vekâleti meteoroloji enstitü- sünden aldığımız malümata göre son 24 saatte yurdun Karadeniz kıyılariyle Ege mıntakasında Manisa, İzmir ve çevrele- vi yağmurlu diğer yerler kar ve karla karışık yağmurlu geçmiştir. Karadeniz kıyılarında yağış, bazı yer Terde fırtına ile karışık olmuştur. Ölçü « len en çok yağış miktarı Rize, Giresun ve Orduda 46, Dörtyolda 21, Edremit ve Siirtte 23 milimetredir. Toprak sathında karın en fazla ka - lınlığı Karsta 59, Sarıkamışta 53, Bay - burt'ta 351 Sivas'ta 30 santimetredir, Dün Edirne'de tekrar taşan Tunca nehri bugün yatağına çekilmeğe başla - meştır. Düne nazaran suhunet dereceleri 4 ilâ 6 derece etrafında büyük bir fark- la düşmüştür. En düşük suhunet dereceleri sıfırın altında olmak üzere Kars'ta 11, Erzu » rumda 8, Afyon, Sivas ve Ankarada 4 dür. En yüksek suhunet dereceleri Ada nada 18, Antalya ve Dörtyolda 16 de - recedir. Dün Ankarada öğleden sonra saat 14 de suühünet sıfırın üstünde bir dere - ceye yükselmiştir. Rüzgâr garb ve şi - mali garbiden devamlı olarak saniyede bir metre süratle esmiştir. Hava sabah- leyin tamamen kapalı idi. Hava derece derece açılmağa başla. mış ve 14 den sonra açıklık - ziyadeleş - Mersin'de köylü kadımnar fırkaya yazılıyorlar Mersin — Bütün köylerimizde ba « yanlar büyük — bir istekle Cümbhuriyet Halk Fırkasına üye yazılmakta ve teklif varakalarını doldurarak Fırkaya - ver - mektedirler, üye yazılmak için birçok müracaatlar yapılmakta ve Fırkaca da gün yitirme - den teklifler tetkik edilerek - onaylan - maktadır. İzmirde sıtma mücadelesi İzmi Bu yıl sıtma mücade- lesine ehemmiyet verile - cektir. Belediye baş hekimliği ta- rafından çalışma sistemi hakkın- da bir plân hazırlanması beledi- ye riyasetinden emredilmiş ve bu plânın hazırlanmasına — başlan - mıştır. Çalışma plânı hazırlan - dıktan sonra — İzmirdeki bütün doktorlar belediyede bir toplantı- ya çağırılacaklar ve bu plân üze- rinde görüşülerek mütaleaları a- lmacaktır. İzmir belediyesinin yeni bütçesi İzmir — Belediyenin yeni yıl bütçesinin riyasetçe hazırlanma - sına devam olunmaktadır. Hazır- lanmakta olan yeni yıl bütçesi waridatı, geçen , ıla nazaran 126 bin lira kadar noksan olacağı tah- min edilmektedir. Bunun için ça- lışan encümen masrafın nereler - den kasılabileceği çarelerini ara- makla meşguldür. İnebolu'da fırtma İnebola, 1 (AA.) — Yıldız karayel « den başlıyan fırtına şiddetle devam edi- yor, Bugün bekdenen vapurlar gelme - ir. Kar tipi halinde yağmaktadır. İstanbulda hafif bir . zelzele İstanbul, 1 (Telefon) — Bu akşam Istanbul'da saat 22 de iki saniye süren hafif bir zelzele oldu. İstanbulun plânı Istanbul, 1 (Telefon) — Istanbul şeh- rinin plânını tetkik edon tâli komisyo- mun raporu yarın jüri heyeti tarafından belediyede tetkik adilecektir. Raporda alman mütehassısın projesinin daha el - verişli olduğu kaydedilmiştir. Sular çekiliyor. Edirne, 1 (AA.) — Sular çekilmek- tedir. Hiç bir tehlike kalmamıştır. Edirne'de seçim meclis seçimi hazırlıklarına devam edil. mektedir. —— Kar sporunun en Dünkü kayakçılar toplu bir hâlde Bu perşembe ve cuma günleri Ziraat Enstitüsü okurlarından yirmi beş kişi - lik bir grup kayak sporu için Dikmen tepelerine gittiler. Hava müsaid ve kar iyi jidi. Hele ka - yak atlamalarına çok elverişli oldu., ——— — — Atlıspor üyelerinin av binişi Atlıspor kulübü üyeleri dün sabâah saat 9 buçukta Yenişehir'de Emniyet meydanında toplanmışlar ve Doktor Çe- ki'nin idaresinde av binişine çıkmışlar » dır, Elliye yakın üyenin iştirak ettiği dünkü binişte sekiz de Bayan vardı. Emniyet meydanı — su deposu yolu ile Yenişehirden çıkılmış, sırttaki yolla Kavaklıdereye ve buradan Ayrancı bağ- larından İncesu vadisine inilmiştir. İnce su — Firenközü bahceteri arasından Ce- becinin arkasındaki tepelerden Kosun * lara geçilmiştir. Kosunlardan Mamak — Kireçocakları -- Hatipçayı — Bendde - resi yolu ile de kulübe dönülmüştür. Yirmibeş kilometreden fazla olan bu sahada çok güzel manzaralı yerlerden, karlı araziden, ağaçlıklar arasından ge- çilmiş, kayalıklardan, dik meyilli yecler: den inilmiştir. Hava oldukça soğuktu. Gece çıkan ayazda çamurlar halif donduğundan hay vanlar batmıyorlar ve aynı zamanda da kaymıyorlardı. Dünkü biniş mevsimin en zevkli ve güzel binişi olmuştur. Bilhassa arazi in- tihabında çok isabetli hareket edilmiş- tir. Dörtnallar, süratliler ve âdetalar hiç de sıkıtı değildi. Arazinin vaziyeti ne göre eyi İdare ediliyordu... Üç saat süren binişten dönüldükte üyelerde yorgunluk görülmüyordu. Külüpten ayrılılırken herkes, çok iyi bir gün geçirmelerini temin eden Dok- tor Çeki'ye teşekki' — gliyorlardı Edirne, 1 (A.A.) — Saylav ve genel ı ( SWYAFA 3 zün xelişi: « . . Değerli bir kitab Son posta ile dağerli bir k'tab aldırı, Uzun yıllar süron bir çalışmanın muvaf. — fakiyetli bir sonucu olan bu kitab, edis biyat hocası Agâh Sırrı Levent'in eve « ridir ve liselerin son sımıf okarlarına “tanzimat” adını verdiğimiz — edebiyat — çağını öğretmek ve anlatmak gülü ile yazılmıştır. ” Tanzimat, osmanlı edebiyatının batı- ya doğru ilk yönelmeyi deneyişi oldu » — ğuna göre bu çağı adam akıllı didikle - yen, enine boyuna araştıran bir kitabın değeri üzerinde söz edilemez. Tanzimat —— için tam bir adımdı diyemeyiz. Kısa gö- — rüşlerin, eksik todbirlerin bir sonucu olan tanzimat çağı, bu yüzden sağlam ve törm ürünler veremedi. Fakat ne de olsa, bir kımıldanıştı. Edebiyat diye uzun yıllardanberi yalnız gazel, kaside yazan bir edebiyat, o kı « —— mıldan'şla batının nazım şekillerini, ede- — biyat konularını taklide yeltenmişti. — Onun için bu çağı uzun uzun uğraşarak —— yazmak, anlatmak ve öğretmek asığlı bir — çalışma olurdu. ü İşte, bundan dolayı Agâh Sırrı Le « vent'in “edebiyat tarihi dersleri » tan » — zimat edebiyatı,, kitabı büyük bir ihti » yaca karşılık vermektedir. Edebiyat dersleri, bizde yakın vatdt- — lere kadar sağa, sola, ileriye geriye olan bağlıdıkları gösterilmeden okutulur; bu okutuşta mukayesenin gerekliğine pek bakılmazdı. Öyle bir tanzimat çağını düs — şününüz ki ba çağ, osmanlı edebiyatın- da batıya doğra bir. yönelmek - olduğu — halde o sıralardaki Avrupa - edebiyatı - nın gidişi, okulları öğretilmeden, büriik batı yazıcılarının adları anılmadan oku- tulsun, çocuklara ve türlü yazı çeşidle- rinden bolbol örnek verilecek yerde, es- ki biçimde tezkerecilik edilmiş olsun. Yeni çıkan kitabı bu eksikliklerdan kurtulmuş buluyoruz. İçinde bolbol metin vardır ve batı yazıcıları, batı ya » zıcılığında biribirinin ardınca — gelmiş edebi okullar hakkında aydınlatıcı ve kandırıcı bilgiler vardır. Bu sayede kitabı okuyanlar, batının —— edebi yürüyüşiyle tanzimat yazıcıları - vün gidişi arasında osaslı bir. mukayese — ik imkânın bulacaklardır. N Z Edebiyatımıza yeni bir hız verebil « mek için birçok şeyler bilmek gerekliği- ni duyduğumuz şu sıralarda böyle ağır başlı, üzerinde çalışılmağ ve işlenmiş bir eserin çıkmasını sevinçle karşılıyoruz. M. N. ARTAM — ..——— : Sporcular tayyaresi Yarın General Ali Hikmet stadında “Sporcular tayyaresi,, kupası maçlarına — başlanacaktır. İlk maç saat 13 de Güç umumi kaptanı Bay Hamid'in hakemli- &i altında Yurd ve Alay takımları ara sında ve 15 de de Birlik - Güç arasın - dadır. Bunun da hakemi Yurddan Bay Emin'dir. X Bu maçlar İçin gerek tayyare cemi * yeti ve gerekse mıntaka sahada halkın istirahatini temin edecek surette tedbir — almış ve bir çok biletler satmıştır. Maçın heyecanlı olacağı muhakkak - — dar. ——— Muhafız Gücü'nün dünkü atlı gezintisi Muhafız Gücü binicileri de dün çok neşeli bir gün geçirmişlerdir. Gücün el liye yakın binicisi saat (10) da Emni » yet meydanından başlıyarak Abdipaşa çittliği — Balkat köyü istikametinde çiftlik içinden geçerek bu gezintiyi ni « hayetlendirdiler. ” Birkaç gün evel yağan yağmurlarla yerlerin çok çamurlu olmasına rağmen yürüyüş neşe ve zevk içinde idi. Güçlü. ler misafirlerine süvari grupunda çay ve pasta sunarak toplantıya nihayet verdiler. .