27 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

—— Ka «T SAYIFA 6 HL * y GERİRAM Ü 27 SONKÂNUN 1935 P4 Tavmis gazetesinin İ50inci yı İngilterenin ve dünyanın en büyük gazetelerinden biri olan Londranın TAYMİS'i, kuruluşunun 150 inci yılı- nr kutladı, Etfkârı umumiye üzerinde bir buçuk asırdanberi daima tesir icra €etmiş olan bu gazetenin hayat ve eseri hakkında okura fikir verebilecek bazı parçaları, bu münasebetle çıkarılan hu. susi sayıdan alryoruz: Taymis ve okurları - «« Taymisde çıkan bütün makaleler için kabul edilmiş olan gayrı şahsi üs- lüb gelişi güzel bir seçiş eseri değildir. Bu usul, öğrendikleri hakkırıda tama- wmen müstakil olarak- hüküm vermek ÇAYA UC AÇ OU YOU H Dünyanın en eski ve büyük gazetesi rakterini aldı. Böylelikledir ki kendi- sine Büyük Britanyada ve hariçte hâ- kim bir vaziyet kazandı, Dünyanın bü- tün hadiseleri hakkında çok doğru ma, lümat alınmak istenilen her yerde Tay- misin okurları vardır. Onu herkes o- kur, zenginler ve fakirler, âlimler, tüc- carlar, sanatkârlar, askerler v. s. Ge, çen asırda olduğu gibi bugün de bütün memleketlerin devlet adamları hakiki ingiliz fikrini öğrenmek isterlerse Tay- misi okurlar. Taymisin okuru her yerde mevcud olan ingilizdir. 150 yıldanberi bu ga- zetenin bütün öğrendiklerini (eski ha- kikatler, şen ve hazin hakikatler, müt YAPLÇE EYECE, rı.ıuııg lııW ı—;»» eme, e) YASATURDAY lıxîıky. .,ı, S CAn unıwâ*-; &a bıııı_— Ve gaa ae eli enwıı—ıı: BŞ Taymis gazetesinin "Tne dally uniyersal register,, ismiyle çıkan 1 son kânun 178> tarihli sayısının başlığı ve ilk sayıfasından bir parçası istiyen ve aldatılmaya |veya övülmeye müsaade etmiyecek-|kadar akıllı olan okur tarafından gazeteye kabul ettiril- miştir. 'Tomas Barnes'in;;(tefsirli haberler, le efkârı umumiyenin kollektif terbiye- si) işine girişmiş olduğu yüzyıl, bu bü- yük gadeteciden mülhem olan Taymis- in okurlarından buğünün okurları çok ayrı mıdır? Hayır, ökür hep aynı okuür, dur, fakat o şimdi kendisine borçlu o- lunan şeyi daha iyi'müdriktir. Taymisin ve rak%b_îerinin en mühim okur kütlesi tabildir ki günün gürültü- lerinin yayıldığı kahve ziyaretçileriydi. Okurlar, burada, Hazzlit'in tabirince f(denizin yükselmesini bekliyen istirid- yeler gibi haberleri bekliyerek) oturur - lardı. Sabahlarını Taymişi okumakla ve öğleden sonralarını ony tefsir etmekle geçirirlerdi. 7 pense satılan gazete, el- den ele gezerek, Londradan en ücra köylere kadar giderdi.. Tayı.sin fiatı, yaşayışı devamınca, çok değişiklikler göstermiştir. Abone- ler, gazeteyi, isteklilere saati bir peni- ye kiralıyorlardı. 1830 da, meşhur şair ve tetkikçi Çerles Lemb, Vilyam Hon'la bir mukavele yaparak gazetenin yıllık | “kiralanmasina - kârşılıik bir sterlin öde, meyi taahhüd etti. Taymis hiç bir zaman kendine hu- - susi bir okur sınıfışteminine çalışma- dı. Başlangıçta, gazete belki şehirlile- re hitab eder gibiydi. Daha sonraları, 1830 a doğru, o devrin orta sınıfının teraayüllerinin serbest've hemahenk ka; Taymıs gaıetesımn 124 sene- welkı bısım ve !dare yzrı. ( Bu M :4m&;$âx böya »ile-yapılmıştır.)- * -- —) NUNT ge 4at S P<i n hiş veya büyük hakikatler) kendısıne sunduğu hüküm odur. Taymis'in müstakilliği Kıral, 150 inci yıldönümü dolayisi- le ona hususi bir tebrikname göndere- rek Taymisi şereflendirmiştir. Bu ga- zetenin müessisi, Con Valter I, 150 yıl önce, elbette ki gazetesinin istikbalini önceden tahmin edememiştir. Taymisin neşredilmiş olan tarihçesi 1785 den bü- güne kadar mevcudiyetinin bütün te- ferrüatını ihtiva etmektedir. Bir buçuk asır, bir gazete mevzuu bahsolduğu zaman çok uzun bir zaman parçasıdır. Pek az gazeteler bu kadar uzun bir ömüre malik olmakla övüne- bilirler. Taymise bu harikulade gürbüzlüğü vermiş olan hadiseler hangileridir? Bu muvaffakiyetin âmili olan insanlar kırn lerdi? Taymisin tarihi bu sorulara cevab verirken aynı zamanda bütün gazeteci- liğin tarihi haline gelmektedir. Con Valter II ve Tomas Barnes za manında matbuat ve efkârr umumiye bir nevi temyiz mahkemesi oldular. Barnesin ve onu takib edenlerin muvaf fakiyeti gazetecilerin hakiki kudi&tle- - rinin kaynaklarının nerede bulunduğu- nu gösterdi. Taymis, tam ve bitaraf is- tihbaratile, menfaat peşinde koşmayan vaziyetile, üumumi menfaat endişesile tecrübeli sıfatını " kazandı. * Okurlar Taymisde doğruluğunun dinamik fazi; Tesİtü letini takdir ederler. Bir kaç zamandır matbuatın çalışmalarında husule gelen büyük değişiklikler pek sathidir; ga- zeteciliğin hakiki kudreti Tomas Bar- nesin anlamış olduğu gibi halkın men- faatine hizmet etmekten gelir. Taymisin ilk zaferleri nasıl memle, ketin tarihi evolusyonunun muayyen bir zamanında kazanıldıysa 1850 ye doğ- ru bir peniye satılan Deyli Telgraf'ın ve 19 uncu asrın sonuna doğru, yarım peniye satılan Deyli Meylin çıkışları zamanın ihtiyaçlarına tekabül ediyor- du. w Mevcudiyeti devamınca “Taymis sırasile, lüzumlu görünen bütün teknik ilerlemeleri, ekseriya başkalarına ta,- kib edilmesi gereken yolu göstererek, almıştı. Gazete dünyanın her tarafın, da bir istihbarat servisi tesis &tti, mat: baasına yeni makineler kurdu. Bir asır önce, Observer tesis edildiği zaman, resimler basmak gerekliği anlaşıldı. Bundan sonra resimli haftalıklar çıktı: Lö Grafik, Lilustrayted, London Nyus. , Fakat gündelik gazeteler, gitgide artan bir süratle her taraftan gelmekte olan vesimleri basmakta devam ediyorlar. Taymis'i 1817 den 1841 e€ kadar çıkaran ve gazeteyi İngiltere'nin hayatında yeni bir kuvvet yapan “Tomas Barnes »« Hariçten gelen sıyasal, ökono - mik veya sair tesirlere kapılmamaya im, kân vermesi itibarile ilanlar Taymisin mühim bir kısmını teşkil ederler. Tay, misin müstakilliği ona neşredilecek ilatı olan herkesin yardımını kazandır- dı.” Ve bu ilanlardan kazandığı kâr ga- zetenin müstakilliğini temin etmekte- dir. Büyük bir gazete nasıl meydana çıkar? :4Saat' 18 e doğru, memurlar daire, lerini terketmeye başladıkları zaman, : gazeteyi çıkaran adamlar Taymisi bi- nasına gelirler. Bunlar müsveddeleri hazırlayan muharrirler ve kısım şefle- ri, matbâa işçileri (linotipçiler, sayıfa bağlayıcılar, musahhihler v. s.) ve ni- hayet geceleyin çalışarak gazeteyi dün. yanın her tarafina gönderecek olan tev- zi servisidir. Taymis gibi bir gazetenin çıkarılma işi çok çetrefildir. İşte, ba- zıları aynı zamanda yapılmalarına rağ- Milli Müdafaa Vekâleti Satınalma Komisyonu / İlânlar» İLAN - İki baş nakliye koşüm hayvanı alınacaktır. -İstek- - - - -lilerin 3i, 1. 935 perşembe vekâlet satın alma. komıs- -.yonuna müftacaatları, (80“ Sia:158 z mmmmmmımmmmm E ,GÜVENCSPOR. & ” -BALOSU - ğ -7: Şubaf 935 Perşembe akşami * men daha iyi kavranması için bir sıra takib ederek gösterilmiş olan muhtelif çalışma safhaları. Müdürün odasında, bütün şube şef- lerinin o sayıda çıkacak olan yazıları umumi hatlariyle gösteren bir tablo var- dır. Çıkacak yazıların uzunluğu bu tab- loya göre tayin edilir, müsveddeyi kı- saltmak şube şeflerinin vazifesidir. Müsveddeler, hava tazyikli borular vasıtasiyle bütün yazı odalarında dizil- miye gönderilir , Eskiden olduğu gibi artık yazı elle değil fakat makineyle dizilir. Taymis üç türlü makine kullanır: Linotayp, Mo- notayp ve İntertayp. Bir işçi makinenin kılavyesine dokunur. Her darbe bir mat- İIdönümü « İlk biten sayıfalar, umumiyetle, ga” zetenin ortasındaki sayıfalardır. Tasnif edilmiş küçük ilânlar, mahkeme, ıpüff ğ borsa haberleri muhabereler, ve aynı zas — manda kılişelerin düzenlenmesi epiyce — zaman aldığı için fotoğrafi sayıfalarlı Saat 23,20 de daha beş sayıfanın “basıs — labilir,, imzası verilmesi kalmıştır. Saat 23,29 da, her iş bitmiştir, ve rotatif tab makineleri işlemeye başlamıştır. Taymis 4 in her rotatifi saatta 26.000 nüsha basa- — bilir. Bütün rotatifler elektrikle işler. Son çalışma, mekanik sahaya dahil değildir; gazeteler katlanır, paket yapı« hır ve bunlar kamyonlarla Londra istas« yonlarına gönderilir. Tabı devam ettiği müddet zarfındd BNDaz gel TUKESDANYV, JANUARY u, içlkk (Prica Tihree pence.) & & B E Bemata. Kyratıes seae Herten. — ı:::__":.—:_n__l:'v w ranAİCUtda HOATT NS v TWMAscnrre Y KF TEOOORO A VENEZİM, j Ör, TREGGORU, KANG OK CORÜCAL AT YU Tn Bimoyal Crezüeen y aç DENLUİ b ONUĞ MAkEi $e Pa YA AM YA ı,...ıımı....—. ...uı—a çe FO . P YrTrron nt Ucaki çi setsrller. hu CRAĞKA, ARYANO MELteK ABt, elt dd mei, e GEELAN N pind Dr <ouMAYD OF HGA MAYFİTT, .___,_,__,_.__, aha nnn a L PREKER YKD YKK YÜNO COMKC ORUA A, Hiğer BELAL AA akeş DS ııımı-ııv boan ç Hai CÇ YAK IAM ae gc ae YaBteie Bibd VerGala, ” Şeğ te .ı.--ı——u».-u—ıuııb Yll[ ıeuı $ B T Siç ea yensipefisyera , - e ..—..t...""w : Deşe, M ONUK eee Cieeda ll _.._....___...___—4-— -| Setzeroi gnler A 4 ksi ü ww_:lıışvw;-v—*'" ";' BO İR Sekey v Beye Gömie n <öTuZ | y ticzinsön, ı—ı—ım—dı -— Ai he ll NM K, anl BNDN Kt ' İ a «i SOLUMÜN. All' w—ı—_w-l——-ln d .-ı=l_ı T“Mw“'““'“":,“ Ş HCN T7 krisü !'— KiyA j eVi » -w MUF D İ b w N UA di Geea. Za TLAR LA ç | u.—ı»..n—. GÇ SA FANOAYY S A Tan B Saşiradet, Gazetenin 1788 1 son kânununda bugünkü adını alarak çıkmış bir sayısının başlığı ve ilk sayıfasından bir parçası. risi iândirir, Satır tamam olduğu zaman bir mikdar erimiş maden matrislerin bi- rikitiği yerin karşısındaki kalıba dökü - lür, 40 operatör, üç ahize tarafından ayık- lanan müsveddeleri alır ve hangi harfler- le dizileceğini tayin ederler, Çıkarılan provalar okunur ve tashih edilir, gazetenin müdürü, icabederse, birincl tabı üzerinde değişiklikler yapar ve Bof tabı için son haberleri gazeteye koyar. Büundan başka, asırlarca boz cak rususi bir kâğıd üzerine arşivlı saklanabilecek ve şahane denilen ayrt bir tabı yapılır. 11 Sonkânun tarihli I..Ü'M _d HAVACILIK VE SPOR UN HAVA ŞEHİTLERİ SAYISINDA: ABİDİN DAVER BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR, NÜZHET HAŞİM, M. NURET- TİN ARTAM, SER- VER ZİYA GÜRE- VİN'in YAZI, ŞİİR ve MAKA- LELERİNİ OKUYUNUZ GHBKT IIİIIIIİIIIIIİ!IIIIIIHIIlllllllllll!lllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllll’. Saygı değer -günü hayvanlarile birlikte — - ğ ; Ankara Palas'ta — : zamnameye uygun olup iııııınııııı_ımımıummmnmmııınııııımnnmııııııımı Elektrik cereyanlarından doğacak kazaların önü- nü almak için Bâyındırlik Bakanlığı ile mutabık ola- rak şebekemize bağlanmış olan bütün tesisatın ni- üzere bir “kontrol şubesi,, ihdas 'edilmiştir. - . Tesisatın Bayındırlık Bakanlığından ruhsatna- mesı olan bir elekmkçı tarafından muayene edilmesi ve nizamnameye uygun olmıyanların düzelttirilmesi sayın abonelerimizin kendi menfaatleri Aksi halde bu gibi tesisatların cereyanı kesilecektir. © Ankara, Elektrik Tü k Si Anonim Şirketi — ONİLELELLAİAIACAİĞLİİKALAĞNĞACAAĞĞAKAYDKAAGUDAaNAAUKUAU Na KKi abonelerimize -olmadığinı kontrol- etmek iktizasıdır. lllllllllll]lllllllllllllllllllllll[lllllllllllllİllllllllllllllllIllİl _îi__ı