24 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

":rrı sıyasal Bulgaristanda Bulgar kabinesi değişti. Böyle bir I DUYUKRLA değişikliğin beklendiğini bizde yalnız Tarih, coğrafya fakültesi “Cumhuriyet,, gazetesinde çıkan bir ya- zıdan öğrendik, dışarda ise Havas'ın tel- grafına bakılırsa azçok herkes biiyoı_' Z Muş. "Cümhuriyet,, muhabirinin dediği gıkmadı. Kabine Damyan Velçef — Ge - Prgiyef grupuna doğru değil, buna zıd olan bir istikamette, Kırala doğru ve cs. ki fırkaları memnun bırakmaya - doğru değişmiştir. 19 Mayıs 1934 de, Bulgaristan'da İdareyi, bulgar faşistleri ele almışlardı. Şu var ki, Bulgar faşizmi meselâ İtalya ve Almanya'da olduğu gibi, ne geniş bir halk hareketine ne de bu hareketi taşı- yan bir fırka faaliyetine ılıyııııyır_h. O kadar ki, Bulgaristan'da bir faşizm olduğunu, ancak bu faşizm iktıdarı ele aldıktan sonra anladık. Ve öğrendik ki iktıdarı ele alanlar, bir mecmua çıkarı - orlarmış, bu mecmua ile faşist ideolo « Sisini yayıyorlarmış. Bu suretle lıı.ı_ıjılı- rini biraz tanıttıktan ve birkaç yüksek Yütbeli zabitin yardımını temin eyledik. ten sonra, birden harekete geçiyorlar ve Kıal Boris'e kendi arzularını kabul et - tirerek iktıdarı ele alıyorlar. Georgiyef kabinesinin iç ve dışsıya- Sa prenm d İç sıvasa: Fırkaalrı kaldırmak. - Parla - mentoculuğu kaldırmak, Sınıf ayrılıklarını kaldırmak, Devlet müdahalesini üstün tutmak. Bir nevi .ınpı....:-;ıımn lığı volünü aynıyacak hir u - mî'nı müdürlükle, faşist ideo - lojisini yayarak faşist taraf . tarları çoğaltmak. Dışsıyasa: Makedonya ve Trakya komi- telerini kılhıı'ı;:u““ hıılını'. eramlarını ::Cıtı maletmek. Çeteler olhîv de yıpranan bulgar irredenta'- sını devletin programına ala - yak ileri götürmek. B iç ve deşaryasa değişikliklerinin içcr:ıı.: dıçarda yaptığı tesirlere gel - meden, bulgar faşizminin mahiyeti - ve bozguna uğramasındaki sebeblar üzerir de duralım. z : Görüyoruz ki, bulgar faşizmi, iktıda- vı ele geçirmiş olmakla beraber, ne yı - gınların hareketi ne de lıiı'ı fırhıfım.de.— h bir faaliyeti idi. Bulgar aşizmi, ;::dmecmuı etrafında loıılııın_ııç bırlı“ıç adamla bunlara yardım eden Hrlııç yük sek rütbeli askerin ve politikacıların eseri idi. Nitekim bu, partizanlara üıyı.: narak mevkiü iktıdara gelmemiş, mevkü iktidara geldikten sonra partizanlar top- Iamağa ka'kışmıştı. Bütün manasile ma. zari olan bu hareket, işte bugün Y!""“ daha yerleşmiş kuvvetlere ve şahislara terketmiş bulunuyor. : Şimdi, bulgar faşizminin içerde ve dışarda uyandırdığı tesirlere geçebiliriz. İçerde uyandırdığı reaksiyonlar, otuz kâsur fırkayı kapadığına göre, kmğ_ıı_ı- ne bir hamlede otuz küsur koldan yürü- yen bir muhalefeti otomatik bir ıııretfe yaratmasında aranabilir. Bir daha H'ı - Yük muhalefet kolu ise, bizzat karallık kurumudur. Dışarda yaptığı 1 renksiyonları, daha ziyade şunda tesbit ıdıhilı'ı:ıı ki, î!ı:: ; tiyef kabinesi, Yıgoıııvy;. y: :..lıı. z Haa Ka e gp ör iımğş:ür. Eğer balkan bıri'ıııu nlam ve Dünkü mahtemede bir a7 Radaşımızıf çizdiği nbul, 23 (A.A.) — Ankara- dıı:.;lıcık olan tarih coğrafya fakültesi programı için çalışan profesörler tetkiklerini bitirmişler ve raporlarını Iııurlıınqlırdn' Rapora göre fakültenin !rl:eohıı tarih ve coğrafya şubeleri olızı.k— tır. Her şubeye almacak talebe ile bu şubelerde okutulacak dersle- rin müfredat programı da bu ra- pora eklenmiştir. İzmir'de bayındırlık işleri İzmir, 23 (ALA.) — Bel_ıdiyeın' ye ni yıl bütçesine göre şehrimizde yeniden çocuk bahçeleri ve parklar yıv._ı-lıell' gi bi yangın yerinde Alsancak 'I'u!lh Fab rikası karşısında parklı geniş bir mey - dan ve şehir koruluğu yapılacaktır. Türk kuşu Üyeleri günden .. D güne çoğalıyor Plânör ve paraşüt kullanmasını öğ « renmek için (Türk Kuşu) na üye yazı- lanların sayıst günden güne çoğalmak- tadır. İlk üye listesini yakında gazete - mize koyacağız. Üye yazılmak istiyen « ler, Tayyare Cemiyeti Umumi Merkezi. ne müracaat ederken şu vesikaları da birlikte götürmelidirler: A) Nüfus kâğıdı B) Okuyub yazma bildiğini gösteren vesika C) İki fotoğraf Üye yazılacakları (Türk Kuşu) nun doktoru muayoene edeceği için ayrıca he. kim raporu getirmak istemez , R Marmariste balcrlık ilerliyor Marmaris, 23 (AA,) — Kazada ba . İcılık ilerlemektedir. Bütün kaza için « de 32 bin kovan vardır. Bu yıl 150 bin kilo bal alınmıştır. Bundan 100 bin kile- Su dışarıya salılmıştır. Kilosu 20 den 28 kuruşa kadardı. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da bal arılarının düşmanı olan eşek arılariyle savaş yapılmış ve 238 bin tane eşek arı- « beyi öldürülmüştür. Kazanın buğday, arpa ekimi de ge - gön yıla göre fazladır. Hava ve son yağ- murlar vaziyeti ekime çok uygun Bit « mektedir, Asliye birinci ceza mahkemesinde Üç Posta Dün Asliye Biriaci Ceza mıhle_m_e_— sinde eski posta telgraf umum müdü- rü Bay Fahri, posta telgraf teftiş heye- ti reisi Bay Suphi ve eski ıclg:ı( işlet- me müdürü Bay İhsan Cemal'in muha- kemelerine başlanmıştır. Saat 6 da baş. lıyan muhakemede hâkim yerinfh Bay Asım, iddia makamında muavin Bay Mubiddin bulunuyordu. Mahkemede üç maznun da bülünüyordu. Bay Fahriyi avukat Bay Hayrullah, Bay Subhiyi Bay Cemal Hazım, Bay İhsan Cemali Bay Aziz mildafaa ediyorlardı. Salon dinleyicilerle hıncahınc dolu idi, Hâ- kim maznunların hüviyetlerini tesbit ettikten sonra Devlet Şurası ymumi he yetinin Tüzumu muhakeme kararı okun- du. Bu kararda, — maznunlara karşı şu yedi madde tesbit olunmuştu: - 1 — Sterlinin miyar telakkisi hu- susundaki esbabı mucibeyi yanlış göz- termek, R 2 — Şirket tarafından teklif olma, AY n;ııuuın ve Tı'iı-hyı in ho; yıı:ı bir takım sözler şöyletmesi, bılr dışsıyasasını mantıki ohııll_uıı gdı: 'i Demek oluyor ki, nazari nlı'v :. yaya gelen bulgar faşizmi, ne iç ne dış sıyasada doğru eııılır—kbyını&_u: bugün, geldiği yoldan tersyüzüne ZerıY' gönderilmiş bulunuyor. #O B Bu bize, Bulgaristan için bir faşiz in me 'dereceye kadar kabil olduğunu Firiğa vaffak olmuş bir bile ölçüsünü asal — mecmül a :’ırdı ı ne kadar zayıf kalacağını öğre- tiyor. Öyle sanıyoruz ranı kısa zamanda v e bu işten, kuyvetli çıl l rı'î: kendisi dmışhf.. Kırıl lonı,b'll mayıs 1934 de ç:.:ndııı lııııbrl-.r. ; © BURHAN BELGE ki, Sobranya, kapıla. eniden açacaktır. Ve geno Kıral Bo- Birkse kroki? memurunun davasına başlandı dığı halde altın ilavesini Heyeti Veki- leye teklif etmek, 3 — Devlet Şurasının — kararından sonra her iki noktai nazarın tervicini esbabı mucibesile dahiliye hukuk mü - şavirliğinden sormak ve yeni mevzu imiş gibi başka bir mikyas aramak hu, susunda Heyeti Vekileye müracaat et- mek, 4 — Heyeti Vekile muhtelit müşa- vürler komisyonu teşekkül edip bu ko, misyon tenzili kararlaştırdığı halde na- kit işlerinin sermayeye müteallik mü- talcasını esas ittihaz ederek tenzile te, şebbüsten evel şirketin mali vaziyetini tetkik ctmek üzere koömisyon teşkili zamnında beşinci defa Heyeti Vekileye Mmüracaat etmek, $ — Nihayet Nafıa Vekâleti hemen tebiğ edilmesini bildirdiği halde teb- liği on sekiz gün alıkoymak ve aynen tebliğat yapacak yerde müşavirler ka- seriyle nakid işleri müdürünün rapo. racu göndermek suretile vekilliğin em- rine karşı şirket lehinde itiraz #emini hazırlamak, 6 — Tarife komisyonu muhtelif top lantılarında tenzil kararı vermiş iken bir çok münakaşalar açarak tenzil ka. rarlarının tatbikine mani olmak ve halk tan bu suretle 200 bin lira fazla para alınmasına ve bu parayı şirketin ka, zanmasına sebeb olmak. Mukavele zey- linin iknci maddesinde tarife komisyo- nünun kararlarına karşı şirkete itiraz hakkı tatunmadığı - halde sırf halkın menfaatini korumak için idareye bu sa, lahiyet verilmiş iken bu salahiyeti şir. ket lehine suiistimal etmek, 7 — Bir taraftan tarifelerin yüksek- liğini bilbeyan tenzilini istiyerek gir, keti müzakereye davet etmiş iken diğer taraftan tenzili masraf ve taahhüdlerin ifasının sirketi müşkül mevkide bıra- kacağını söyliyerek mukaveleyi tatbik <ihetine gitmemek, bundan maada in- giliz lirası kambiyo fiatına göre tenzi. lat yapılırsa şirketin zarar edeceğini söyliyerek bu düşüşten şirketin bir mil yon lira kâr ettiğini unutmak. Devlet Şurasının lüzumu muhake- me hakkındaki kararı okunduktan sor- ra Bay Fabrinin müdafaa vekili avu , kat Hayrullah söz alarak: — Müekkilime isnad olunan 7 mad- delik suçtan 6 maddesinin af kanunu- nun tayin ettiği müddetten evel olduğu nu binaenaleyh yalnız Bay Subhinin Bımum müdürlük vekâletinde bulundu, Gu sırada nafıa bakanlığına yapmış ol- duğu tahriri teklifin bakanlığın derke- narı ile geldikten sonra 7 gün umum müdürlükte geç kalmış olması madde, sinden sorguya çekilebileceğini bunun karar altına alınmasını istedi. Bundan sonra Bay İhsan Cemalin müdafaa ve: kili Bay Aziz, B. Hayrullahın müdafa- asına iştirak ederek af kanununun mü, ekkilinin hukukl ve cezal vaziyetine mücssir olup olamıyacağının sorgudan evel mahkemece teemmül edilmesinde kanuni zaruret olduğunu ileriye süre- rek: — Biz mâahkeme huzurunda okunan karardaki maddeler hakkında açık alın- la ve tam kanaatle hesab venmek ve se nelerdenberi efkârı umumiyeyi alakadar eden bu meselelerin en ince teferrüatı, na kadar hesabımr görmek azmindeyiz, diyerek yalnız tenzilli tarifenin tatbi- ki için yazılan müzekkerenin 18 gün geç tebliği meselesinin af kanunundan sonraya taallük ettiğini ve kalan mad- delerin müekkiline karşı sual ile isti, zalı olunmaması noktal nazarında bu- lundu. İddia makamı: İşin içyüzünün henür okunmamış olduğunu., mahkemenin Devlet Surası Mahkeme reisi, yanda: müddelumumt, kâtiblik yapın Bayan, Bay Fahri, Bay Suphi, Soldan: Mahkel . Türkçemizle yazılan ilk tıbbi eser (Ord. Prof. Dr. Kemal Cenab Berksoy'un füsiolği bitiği) Ulu Önder Atatürk'ün uzu görece varlığı kültür dirimimizde köklü yeni- liklere çığır açan il buyruğu verdiği günün günlemeci daha çok yeni sayıla- cağı bir kurunda güzel yazılar yolun. daki yüzlerce yeni eserleri sevincle oku- duk. Bunlar öz dilimizin güzelliği ve inceliğinin yaşıyan — belgesidirler. Bu- nunla beraber hepimiz tıb, hukuk — gibi derin ve yüksek bilginin en güç yüksek bilgi yolu bakımından olduğu kadar bir. kaç yıl önce Ulu Önderin buyruğu ila başlıyan öz türkçe dil savaşında değerli görüşile İstanbul Üniversitesinden — ilk hamleyi yapmış olan Kemal Cenab Berksoy Pathologi derslerinin temel ta- şı Füsiologi'nin uzun ve yorucu bir çar lışmanın meyvası olan . öz türkçe çok açık ve öz varlığı ile titiz bir surette hazırlı k bastrıdığı ve türk doktor. luğunun istifadesine koyduğu değerli bitiğinden dolayı kendisini kutlarız. Bu bitik türk dil devriminin tıb bilgisi yo. landa ilk basılan güzel ve özlü bir bilgi belgesidir. Yeni ve öz türkçe yazılı Füsiologi kitabının yalnız dil devrimimiz bakımın. dan değil, bir de içindeki en son bilgi- ler bakımından da büyük değeri olduğu bu işle uğraşanların gözüne çarpıyor. Şimdiye kadar bizde türk stasagunlu- ğunun yüzünü ağartan — orijinal birçok bitikler serisine bu bitik yeni bir kazane temin etmiştir, Türk tıbbının olduğu kadar dünya tıbbının yakından araştırdı ğt günün mevzuları bu. bitikte büyük bir görüş ve bilgi ile türk atasagunlu- Buünün istifade görüne konulmuştur. Batı bilginlerinin bu yoldaki savaşları: min yanında türk atasazunlarmmın oriji. nal araştırmaları da yer bulmaktadır. Kemal Cenab Berksoy bu eserinde okul. larmı kendisine saygı - duygusu ile bağı Tattıran ışıklı ve özlü anlatışını yazı ile belgelemiştir. Okuyanlar, eskiden çok karışık ve karışık olduğu kadar söylen. mesi ve anlaşılması güç birçok arabça hoş gelen ve söylenme ve anlaşılması. gok kolay olan yüzlrce öz türkçe stı. Tahları gördükleri zaman, Ulu Önderin öz türkçe dil devriminin başarma yo. lunda ne kadar yerinde bir görüşü ol. duğunu itiraf edecekleri - muhakkaktır. Dil devrimimizin en ateşli ânında bu bitik öz türkçe dil devriminin ülküsüne erişmesi umudlayını duygu ve düşünüş- lerimizde âdetâ kökleştirmiştir. Dr. Baha ERKAN (Gelenbevi) kararındaki 7 maddeden başka bir şey Bilmediğini, eğer isnad olunan suç id- dia edildiği gibi af kanunundan evel olsaydı mahkemece takibine mahal ol, madığına karar verilebileceğini söyliye- rek: Hadise sonra da temadi etmiş ve yeni yeni tezahürler göstermiştir. Ka- ti mütalca yüzütmek için suçluların eski mahkümiyetleri olup olmadığının sorulması lazımdır, dedi. Hâkim suçluların şimdiye kadar mâdı kümiyetleri olup olmadığının İstanbul ve Ankara mahkemelerinden tahkiki — için müddeiumumiliğe müzekkere ya, zılmasına ve duruşmanın 11 şubat şaat 14 € talikine karar verdi. eelididi e Blüütezir