10 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

Sar plebisiti Bu yaz sonunda, üç hatta hadar Almanya'yı gezen arkada- şımız, Kütahya Saylavı Naşid Uluğ; önümüzdeki pazar günü Litecek olan Sar lder sor gü (ple tecektir. Yalnız Almar nın değil, n Sar duruma acunun — görü bugi çevrilmiş, plebisitten çıkacak bakıyor. Bu işin sonucunun konuşulacağı v- luslar derneğinin toplantısına bizim kanımız Dr. Aras başkan- çin, Avrupa barışma yarı. şin düzene konulmasında bi- müz ve elimiz olacaktır. hırpalayıcı ve ezici ökono- mi güçlükleri arasında alman rejimi- nin en belli başlı bir iş olarak, Sar ile uğraştığını Almanya'da geçirdiğim üç hafta içinde gördüm. Gazeteler, kitab- lar, radyolar, toplantılar ve propagan- da çerçevesine giren her şey kendisini Sar'ın kurtarılmasına vermişti. Sar işi, nasyonal sosyalist fırkası — tarafından yalnız bir ulusal iş değil, bizzat fırka için bir haysiyet meselesi sayılıyordu. Bar'da genel sorgu günü yaklaştıkça, Almanyada seçimler tabit şartlar için. de yapılmadığı için nasyonal şosyalist- ler kazandı, diye mütemadiyen bugün- Kü rejim düşmanları propaganda yap- tığı için; Sar'da serbest şartlar içinde yapılar bu genel sorgü Alıva aley- hinde çıkarsa. bundan doğrudan doğru- ya bugünkü rejim mesul sayılacağı ve bunun da yurd içinde derin akisler ya- pacağını düşünen Dr. Göblex, Hitlerci- Mğin onurunu ve prestijini kurtarmak için ne yapmak kabilse yaptı. Alman diplomasisi de bu yolda uy- sal adı. lar atarak Üç ayı geçirdi. Şim- di meyva olmuştur, ağacın sallanması zamantı gelmiştir. Sar nedir. ve Sar 1912 kilometre murabbamda ve 1927 yazımına göre 770 bin nüfuslu bir toprak parçasıdır. En büyük kasabası iken 135.000 nüfusludur. mından Sar halkının yüz. ka arbı de doksan Şi liktir, Üst tarafr protestandır. Halkının yüzde altmışı sanayi İişlerinde çalışır. Yüzde onu Çiftçi, yürzde on beşi tilecar ve taşıyıcı, yüzde beşi serbest meslek sahibi ve gt- Fİsİ evinde oturan insandır. Belli başlı sanayii körmür, demir ve camcılıktır. lk bakımından, Almanya ile Fransa arasında en — tabit geçittir, tu geçidi elde tutan her zaman üstün bir T ğ Tarih bakımından, geçmişte alman olan bu toprakta fransız kültürü onun- €u yüzyıldanberi yayılmağa başlamış- tır. O zamanlar almanlar arasında ulus- çuluk duygusu uyanmamış, ulusal ka- Takter katılaşmamış ulduğu için kültü. Tünün üstünlüğüne ve süel varlığına rı kolaylıkla tına almıştır. Feodal çağda- ki nizamı ileri sürerek Sarbrüken'i Fransaya bağlamak iddialarmın bir değeri yoktur imından, almanlar en eski n bugüne kadar tamamen al- ve alman tehçele- uşlardır. $ bakımından, kasaba- erde evlerin yapr biçimle- Fİ tam almandır. Taşıma ağı bakımından; fransızla. Fin son on beş yıllık bayındırlık çalış- Malarına ve gümrük bakımıtdan da BaPı fransız sınırt içinde saymaldrına Ve Oonu ökonamik bağlarla kendi göv- Helerine bağlamalarına rağmen - bötün nakliyat Almanya yoliledir. #kk Fransız kültürü ve fransız orduları #nüncu yüzyıldan bu yana Almanya'ya doğru ilerliyerek nihayet 1699 da S T'a girmiştir. Yirmi yıl kadar Sar'da- Kalan Fransa almanların görü ile çık- Muşsa da 1792 de ihtila) orduları tek- Tar Sar'a girmiş ve ondan önce fransız kültürü buralari işlediği 1çin kücük plebisiti hakkındaki araştırmalarını, gaze- sin şöyle hulâsa etmektedir. Na- düşüşünden sonra almanlar tekrar Sar'ı almışsa da Fransa ulusçu- luğunun gözü bu toptaklarda kalmış. tır, 1865 — 1866 yıllarında Üçüncü Na- polyon burayı tekrar ele geçirmeğe ça- Tışmış ve fakat Sadova'yı kazanan Prus. ya onün bu emellerine ved çekmişti. Nihayet, Pransa, Versayda Alman- yaya şunu kabul ettirdi: Almanya, şi. mal Fransasında sayaç sanasında — bo- zup yıktığı kömür madenlerine — kargı- hık, Sar çevresindeki madenlerin mül- kiyetini ve onlardan 15 yıl müddetle faydalanmak haklarını Franaa'ya ver. 1 bir Ülkü olmüştur. miştir. Bu tarihten #onra buranın mu- | kadderatı bir genel seçimle belli ola- | gaktır, ... On beş yıl alman politfkası, alman Mteratürü Sar İle uğraştı. Nasyonali sosyalistler iş başına gelinciye kadar gentl sorgu neticesinde Sar'ın Alman- yaya döneceği su götürmez bir gergek sayılıyordu. Pakat Hitler'in ig başma gelmesinden sonra, PFransa İçin yeni bir umud doğdu. Sarlılar, çokluk bakımından — kato- Müktirler, Bar bir sanayi toprağı olmak bakımından sosyalist ve komünlet ya. tağıdır ve aynı zamanda bir alışveriş yeri olduğundan da yahudilerin topla. oe bulundukları bir alandır. Hitler rejiminden sonra, Pürer'in kiliseye karşı aldığı durumdan hoşlan. muyan katolik papasları, ağaı Jaf ya- pan birçok komlin!et ve sosyallat ider leri ve dışarıya sürülen birçok yahudi- ler buraya toplandılar. Sınıf kini yüreklerinden yurd sev- Bisini silmiş olan bu alman kalabalığı. nan temayüllerinden İIstifadeyi düşü. nen Bartu, yedi sekiz ay önce ble poli- tika taktiği ile ortaya çıktı. Plebisitin Bar'ın Almanya'ya mı, yoksa — Pranse'» ya mı geçmesini İstiyorsunuz, sorgusu- na, uluslar derneğinin kurduğu bugün- irti İdarenin on eene daba sÜzmesini Ja. ter misinia? yolunda bir sorgunun da Cümhuriyet Mer | Aktif Ocumu yüsyıla girilince alman — ilave edilmesini uluslar derneğinden İstedi, Sar'a toplanmış olan Hittler rejimi. nin düşmanları ,kend! başlarından kor- karak; bir almanız, Sar'ın Almanya'ya PFromsizların ön dördünoü yüayıldı Rex'e akışları KASA; Lâra t Altın: saff kilogram 13.928,697)| — 10.591.869, — Banknot 8.270.293,— |— Ufaklık 28.508,634,85 Altın:ı Safl Eg. Türk Urası dövizler. HAZİNE TAHVİLLER! Deruhte edilen evrakı karşılığı Tine tevfikan tediyat. SENEDAT CÜZDANI: Hazine bonoları AVANSLAR: Altın ve döviz üzerine Tahvilât üzerine HİSSEDARLAR MUHTELİR DAHİLDEKİ MUHABİRLER: HARİÇTEKİ MUHABİRLER; Altın: Safi kilogram 3.807,042 Altına tahvili kebil sorbest Kanunun G ve 8 inci maddele-| 646.472,35 1.788,02: 2.515.004, — 192.825,57 2101.320,57 $.354.921,02) 14$.308.544,51 18.663.465,53| h nakdiye 158.748.563,— 148.925.285,—-| | | 8.734.262,60 Ticari xaedat 9.316.555,70/ — 13,0$0,818,30 | ESHAM VE TANVİLAT CÜZ. | DANI: (Doruhte edilen ev- ı Esham ve (rakr nakdiye kar- tahvilât — (şılığı Çitibari kıy- (metle) z7.752.394.7zı Esham ve Tahvilât 4.860.760,46| — 32.643,155,18) 25.406,54 542.516,10 $67.922,64| 4 Basaralamı avasenAa * pilirklen düzeni Horumak | yusdlardan gönderdiği aakerler Sar'da. 4.500.000,—| 1L.137.263,89) 260.M03.874,46| 1871 — 1019 de #lasan — Prandız sanır: bağlanmasını isteriz, fakat Hitler'in bük ve kanun tanımryan, fstibdad altıme da inlettiği Almanyaya değli, on yıl sonra hürriyetine kavuşacak bir Al- manya'ya bağlanmak için bekliyeceğiz. Bugünleti durumun sürüp gitmesini te- tiyeceğiz, diyorlardı. Pakat Almanya, Gaha - işin bayında Bartu'nun bu sözünü abadı. İş şaka de. BÜĞİ, böyle bir duryen, Pransanın on yıl içinde Sar'âs bültür ve ökonocl alanlarında hayli işliyorek burasını Bir Alsas yapması Korkusu da vardı. Fransa böyle Bir teklif için kendi- #inde yu bakundan hak görüyordu: Muahbedeye göre, genel songu e0 munda Bar Almanyaya geçerse, Alman- ya'an bir yıl iginde Bar madenlerinin Geğerini Fransaya ajtın olarak ödeme- v gerektir. Ökkonoml!k güçiükler dolay> «ile Aknanye bu parayı ödipemiyeceği İçin, bugünlei duremun on yül daha 8. zatılması en doğru Bununla Be- vaber bu aö vert blr serar göş törmiyen Franas İle Almanya arasında salaşmna yolları azandı, İki müte- Açıldı. ... Vinslar Gerneğinin y—i&-.;ü;“ | y bi Bankasının 3 Sonkânun 1934 vaziyeti SERMAYE İHTİYAT AKÇESİ TEDAVÜLDERİ BANKNOT. LAR: Tine tevfikan vaki tediyat Deruhte edilen evrakı nakdiye bakiyesi Karşılığı tamamen altın olarak tedavüle vazedilen TÜRK LİRASI MEVDUATI; Vadesiz Vadeli DÖVİZ MEVDUATI: Vadesiz Vad li MUHTELİF dır. 18 ikinci kânuna 3 gün var, işindeki — sonucun dostluğunun korunmasında ve dolayı- a sile acun barışının pekiştirilmesinde — rolü büyük olacaktır. t 1918 danderi alman — Transız armızı M1.504.590,86 841.157,32 YEKÜN On dördüncü Lui'nin alman topraklarında ilerleyişi S$ar — alman — fransız — 260.703.874,46 -—