1 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

konuşmalarında — durgunluk (Başı 1 İnci sayıfada) şaranti altına alan bir uıdlaşıâ , ttr. — Bu teahhüde Fransa ile Roman- ya, Avusturya'nın beş komşusu 1 ârinci derecede bir mesuli- te sahib olmatnakla beraber, tasviblerini vererek ayrı bir değer getirmektedirler. — Deyli Telgraf'ın sıyasal yazarı, - “Almanya ile Macaristan'ın bu and- ya girmeleri ihtimaline da- tapma narak diyor ki: Üteki devletler Almanya'nın liğinden dışarda olarak plân- gerçekleştirmeğe karar - ver- ş olmakla beraber, herkes Al- a açıkta kalmağa karar ver- Uzun zamandır Avrupa'nın ba- kavuşması için sıyasal faali- ti ile bu işe yardım etmiş olan Angiliz Ğb;_ııamu, İngiltere — tara- n müspet bir yardım olma- ması yüzünden bu plânın akim kalmak istemesine müsaade et- istememektedir..,, ğ vk5 — Paris, 31 (A.A.) — Royter bil- diriyor: Cumartesi günü, Bay La- val'ın 2/1 de Romı'yı_gîtmesi;îı uhtemel iken, n, o tarihte “Roma'ya gitmek ihtimali azalmış- y fınd / Paris, 81 (A.A.) — Fransiz . İtalyan . ' İ ,<krl başlıca Avüusturya'nın ls - — tiklali ve orta Avrupa'da barışm ku- /— rulması hakkındadır. Ve en mühim xzor- luklar da İşte bu iki İş #zerinde top- 'hfımaîtıdır. Son anda eyi bir değişik- lik olmazsa bu güçlükler yenilemiye. sek gibi gözükmektedir ve Bay Laval'- y m da sonkânunun ikisinde Roma'ya se- /| yahati geri kalacaktır. — ' /| Fransa, Avusturya istiklalinin ko- : için bir andlaşma teklif etmiş- tir. Fakat büyük devletlerin garantisi- ni istiyen Avusturya, eski Avusturya. nma: İSPANYA'DA İspanyadan aldığımız denizaltı geliyor Madrid, 31 (A.A) — Venlesiya'dan bildirildiğine göre Kadisk'de yapılan ve geçenlerde Türkiyeye satılan E 1 de. nizaltı gemisine Türkiye elçisi ve ma- halli hükümet erkânı anık bulunduğu halde türk bayrağı çekilmiştir. Gemi yakında İstanbula hareket edecektir, Astorya'da kömür işçileri vazifelerine başladılar Madrid, 31 (A.A.) — Astorya kömür ocaklarında İşler tekrar başlamıştır. Hükümetin kömür ocaklarını kapa. tacağına dair cıkan haberler tekzib e- dilmektedir, 4 & DAĞNIK DUYUMLAR B. Con Saymen Montekarlo'da Kan, 31 (A.A.) — İngiltere dışarı- işler bakanı B. Saymen dün akşam Montekarloya gitmiştir. Litvanya'daki mevkuf naziler Kavnas, 31 (A.A.) — Klaipeda maz! mın muh yş i devam edi- yor. Almanlar Litvanya eşyalarının Al- manyaya girmesini ve hattâ uluslarara- sr demiryolları mukavelesine rağmen transit olarak geçmesini durdurmasın. dan dolayı Litvanya efkârı umumiyesi heyecandadır. Alman gazetelerinin ve Köniksberg radyosunun — Litvanyaya karşı şiddetli neşriyatı heyecanı artır- maktadır. Nazi önderlerinin Sar mese. ,lesi halledildikten sonra nüfuzlarını artırmak için Klaipeda tanaflarında ser- güzeşt aramalarından korkuluyor Adatci'nin cenaze alayı Lahi, 30 (A.A.) — Amsterdam'da ö- tan Adatci'nin cesedi dün Lahi'ye ge. tirilmiştir. Cenaze merasimi süel tazim merasimi ile ikinci kânunun üçünde ya- prlacaktır. Her taraftan taziyet telgraf- ları gelmektedir. Gazeteler bu büyük ve asil çehre hakkında uzun makaleler yazıyorlar. Bay Adatci'nin cenazesi Lahey, 31 (A.A.) — Uluslararası a- dalet divanının eski başkanır Bay Adat. ci'nin cenazesi sonkânunun üçünde as- kerı merasimle kaldırılacaktır. Acunun e ft d ' istan imparatorluğunun toprak larmda kurulan devletlerin garantisini (ebamaktadır. Öte yandan İtalya da sız projesine karşı yaptığı son ta- dil tekliflerinde revizyonculuk fikirle- a Paris, 31 (A.A.) — Salâhiyettar mah. de açıkça söylenildiğine — göre nsızlarla italyanlar arasında yapı- örüşmeler esnasında muahedelerin O gözden geçirilmesi — meselesi ihs edilmemiş, bilakis alâkadar- ı tam istiklaline riayet — edilmesi d görüşükmüştür. - Konuşmalar devam ediyor — Roma, 31 (A.A.) — Paris ile Roma İ sıyasal konuşmalar, cuma büyük elçisi Kont dö ün Mussoli i ile yaptığı gö- güşmeden sonra du cın devam et- m tedir. Dün gece Fransa'dan gelen talimat üzerine Fransa Büyük Elçisi — He İtalya Drşarı İşleri müsteşarı ara- taatileri yapılmıştır. Fran. Bay Aloysi ile de könüşmüş- Gerek fransızlar gerek italyanlar du konuşmalar hakkı _;î v'“%bir şey K her- Zzİ- her y taziye telgrafları gelmek. tedir. Adalet divanımda ve bütün elçi- liklerde bayraklar yarı çekilmiştir. Bir hava kahramanı Brüksel, 31 (A.A.) — Belçika — Kongo gidiş ve gelişini yapan tayya- reci Valler dün Lympne'e alanına in. miş ve halk tarafından alkışlanmıştır. Kiral tayyareciye Afrika arslan nısanı- nı vermiştir. < Ukrayna'yı protesto Varşova, 30 (A.A) — Lehistanda yer- leşen yedi Ukrayna fırkasınım mümes silleri, Sovyet Ukraynasında memurların — tazyikleri aleyhinde bir protesto takriri onamışlardır. Bay Bek Paris'e gitmiyecek Varşova, 30 (A.A) — İyi malümat a- lan mehafil, dışarrişler bakanı Bay Bek- in Kopenhag ziyaretinden sonra Paris'e gideceği hakkında bir şey bilmedikleri. ni söylemişlerdir. Bakanın 3. i, 935 ta. rihinde Varşova'ya dönerek 8 - 1 tari- hinde tekrar Cenevreye gideceği 'tasrih Leh Bışarı İşler Bakanı İsveç'te şarıişler bakanı Bay Bek, dün akşam Danimarkadan buraya gelmiştir. Öğle yemeğini dışarıişler bakanı Bay Samd- Ter'le birlikte yemiştir. " İ | SÇNE Sr Üa YA DAN GELEN * Ruzvelt rejimi kuvvetleniyor. Vaşington, 31 (A.A.) — 1934 te A. merika'nın içeri sıyasasına hâkim olan hadise cümhur başkanı Bay Ruzvelt'in halk arasındaki- mevkiinin kuvvetlen- 'miş olmasıdır. Halk Bay Ruzvelt'e dolayı yardım etmektedir. Ulusal kalkınma ofisi nüfuzunu çok kapbetmiştir. Ürünlere fiat konul- ması bir tarafa bırakıldığı gibi rekabet hakkındaki nizamnameler de gevşe. miştir. Bay Ruzvelt bütçe açığının artma- sından korkuyo düşen muhafazakârla, rı tatmin için masrafların azaltılacağı- nı ve paranın durlulaştırılacağırnır ada- mıştır. Ancak, paranın İstikrarı ve kre. dinin genişletilmesi işleri günün ha- kiki meselesi değildir. Bu işler ancak işsizliğin azalmasına yardım edebil- dikleri takdirde ele almacaklardır. Ne de olsa bundan bir yıl öncesine göre büyük bir eyilik vardır. Hükümet şim- dilik 7/12 milyon kadar işsize bakmak mecburiyetinde bulunuyor ki bunlar aileleriyle birlikte 18-20 milyon eder. Paraguay uzlaşma teklifini abarsa Vaşington, 31 (A.A) — Dışarrişler bakanlığının, Paraguay uluslar derne- ğinin uzlaşma teklifini kati surette aba- yacak olursa mümkün olan şeyi yapmak için müsait zemini hazırlamak hakkın - da tasavvurları olduğu söylenmektedir. Bu husus İçin dışatrişler bakanlığın- da B. Vçelles ile Arjantin sefiri arasın. da bir takım görüşmeler olmuştur. bastılar Meksiko, 31 (A.A.) — Kiliselerden birinde âyin papılırken sırtlarında kır. mızı gömlek taşıyan yüz kadar genc ih- tilalci kiliseye girerek tabanca atmağa başlamışlar ve dörd erkek ile bir kadını öldürmüşler ve birçok kimseleri de ya- ralamışlardır. İspanya - Arjantin ticaret anlaşması Buenos - Aires 30 (Â. A.) — İspan- ya - Arjantin ticaret anlasması dün bu. rada imza edilmiştir. İFRANSA'DA Eski fransız savaşçılarından Lehli savaşçılara Paris, 31 (A.A.) — Eeki fransız sa. vaşrıları, lehli savaşjılar federasyonu- na bir beyanname göndererek Lehista- nın çalışmalarını övdükten sonra di. yor kit “ Lehistan, Fransanın kendisini tak- dir etmediğinden şikâyet ediyor ve ba, zi aykırı hareketlerini haklı göstermek istiyor. Halbuki Lehistatın muarızla- tı onu dünyaya fena bir tarzda tanıt- mıya uğraşıyorlar, 16 yıldanberi Fran. sa barışm korunması için çalışmakta- dır ve:siz de biliyorsunuz ki bunun için büyük fedakârlıklara katlanmış. tır. Ancak Fransa sizin göz önünde tutmağa mecbur olduğunuz işlerle öl- çülemiyeceî: derecede rok işleri hesaba katmak zaturetindedir. Çünkü, pek az Fransa — Lehistan meselesi vardır ki öteki memleketleri de alâkadar etme- sin. Lehistan düz bir yerde çalışan, Fransa ise birçok maniaları göz önün. “de tutmağa mecbur olan mimara benze- tilehilir. Fransa, Lehistan — Fransa ittifakı. nı genel barış sayesinde çok değerli ve 1 gereken bir yapı olarak telakki ediyor. Â Biribirini eyi tanımak, anlaşmamaz- lıklarr yenmek demektir. Silah arka- daşları arasında tam bir yardım ve ça- lışma beraberliği temin olunmalıdır.,, Belçika ulusal kömür ofisi Brüksel, 31 (ALA) — Brükselde toplanmış olan kömür müstahsilleri, u- lusal kömür ofisi statüsü hakkında bir proje anıklamışlardır. * sosyalistliğe doğru giden sryasasından * Meksika'da kızıllar bir kiliseyi Dost Moskovadan sesler » (Başı | inci sayıfada) Ancak, Batının bir kaç siyasacısı ile Klod Farer cinsinden bazı edebiyatçıla- rının yeni Türkiyeden memnun o!r;ıa ; maları, sanmıyalım ki eyzotizm taraf - darı olduklarıtıdandır. İşin içinde çok derin sebebler vardır. 1924 de, Aaru- pa gazetelerinin çoğu (yüzyiıller gör . müş) halifeliğin ortadan kaldırılmasına acınıyordu; bir kaç vakit sonra, emper- yalistler (şeriatin mukaddes yasalarını unutmüş) Ankara hükümetine karşı a- yakalanan kürt Şeyh Said'i tutuyorlardı. En son olarak da, dahâ geçenlerde, dün. ya ökonomi konferansında alman faşist. liği mümessili, Türkiye'nin sanayileşme- sine (çılgınlık) ve (felaket) adını veri. yordu. İşin doğrusu, bütün hunlar aynı temayülün tezahürleridir: Yani Türki- ye'de ulusal ihtilalin ilerleyişlerinin ö - nüne geçmek ve bu memleketi, vaktile Osmanlı İmparatorluğunun içinde bu. lunduğu tâbilik durumuna tekrar sok -« mak istiyorlar. M Türk ulusal hükümeti, yeni bir u- luş kurarken, Klod Farer ve onun gibi- ler için pek “zevkli,, olan bbu "geçmiş,,- te gizli tehlikelere göz yumamazdı; din saltanatile derebeyliğin bekayasına .SON DUYUML BİRLEŞİK DEVLETLER'DE .' ROMANYA'DA < Romanya'dan göçen türkler Bükreş, 31 Ç(A.A.) — “Korontol,, gar zetesinde Bay Pamfil Şepkaru'nün Dobrütadan göçen hakkında bir baş yazısı çıktı. Gazetenin sahibi o4 lan bu zatın ileri sürdüğü düşünceler şunlardır: 1 — Şimdiye kadar dini maksadtan kurtulmamış ve kurtulabileceğine dair hiç bir işaret de vermemiş olan Roman. ya müslüman türklerinin bugünkü u« lusçu ve lâik Türkiyeye doğru bu ka- dar atılganlık göstermeleri şaşılacak bir şeydir. 2 — Bugünkü Türkiye ulus mefhır munun icabı olan bütün idari değişik-« likleri yapmakta ve yurdun selameti için faydalı görünen bütün değişmele, ri biribiri ardınca takib etmektedim Romanya türkleri bu değişimlerin cae zibesine tuturmuş gibi. her yandan Türkiyeye doğru koşuyorlar, Romanya türkleri, romen yurddaşı ları arasında, öteki azlıklara örnek ola«s cak kadar bu yurdun menfaatine çalışs mışlar ve bu lekete sadık kalmış; lardır. Onların buradan göçmeleri ese da satıp gittikleri emlâkin ve topr "” türkler karşı çetin bir savaşa giriş k ede- mezdi. Ulusal istiklal savaşını kazanan Türkiye, pek çok ehemmiyetli devrim- ler başarmıştır; sultanlığın ve halifeli- ğin kaldırılması, dinin devletten ayrıl- ması, yeni bir medent yasa çıkarılması, birden çok kadınla evlenmenin yasak edilmesi, fes giyilmemesi, türk harfle. rinin kebul edilmesi ve saire gibi ... Bugün, türk hükümeti, eski rejimden geri kalan şeylerin yok edilmesini ve cümhuriyet kuvvetlerinin sağlamlaştı. rılmasını kendine amac edinen yeni devrimlere girişmiştir. Kurultayca son yedigünler içinde çıkarılan değişimler- den işte birkaçı: Kadınlar için saylav seçmek ve se- çilmek hakkı; müslüman veya hıristi- yan, bütün din adamlarının, din işleri dışnda, din? klıklarile gezmenin yasak edeilmesi, süel nışan ve madalyalardan başka nışan ve madalyaların takılma- ması, bütün halkın soyadı alması; pa. şa, bey, efendi, ağa, hacı, molla gibi bü. tün unvanların kaldırılması ve saire... Bu değişimlerin şümul çevresi çok ge- niştir. Bunlar ulusal ihtilali, büyük halk yığınlarının ta içine sokmaktadır- lar. Bundan böyle cemiyetin yüksek smıflarına karşı (bey), orta sınıflarına karşı (efendi) ve okumamış köylülere karşı da (ağa) diye hitab edilmiyecek- tir. Artık sokaklarda sarıklı mollalar, uzün Şşapkalarını başlarına geçirmiş rum ortodoks papazları görülmiyecek- tir. Soyadı almak gerekliği, Türkiye. de pek sık görünen ad benzerliğini so- na erdirecektir. Yabancı nışanları da dahil olduğu halde, her türlü nışanla- riın taşınması yasağı, bazı karagömlek ve gamalı haç amatörlerinin bunları takıp, göğü;lerîni kabarta kabarta, İs- tanbul sokaklarında gezmelerinin artık önüne geçecektir. Dil ve genel kültür alanında derin değişiklikler yapılmıştır. Kurultayın Atatürk (yani türklerin baba sı) soyadını verdiği Reisicümhur Musta. fa Kemalin önderliği ile, aslı arabça ve farsça olan sözler türk dilinden çıkarı- lxp yerlerine öz türkçe sözler konacak. tır. Bu dil ihtilalinin bütün ehemmiye. tini anlıyabilmek için, şimdiye kadar Türkiyede kullanılmış olan edebiyat di- linin hemen tamamile arabça ve farsça- A dan yapma ve halk yığınları için hesi men hiç anaşılmaz bir dil olduğunu akla getirmek gerektir. İşin doğrucası, buna türk dili denilemezdi. Zaten gü- nümüzün türk dilciliği de, pek doğru olarak ona osmanlıca adını vermekte. dir. Şimdiki değişim, Türkiyede yal. nız münevverlerin değil, bütün ulusun kullanacağı, eyice ulusal bir dili, ilk defadır ki yaratıyor. Bundan başka, gene Atatürkün te- şebbüsü ile, Türkiyede bir müzik deği- şimi başlamıştır: hüzünlü — ve ekzotik alaturka müzik, halk melodilerine bağ- Ülrol dern müziğin ya- hsa ve kurallarına göre kurulmuş bir mü. * Son elarak Şunü de söyliyelira “ki y . ikla berab raklarımn bulgarların eline geçtiğini göe Tüp de sızlamıryarı tomen kalbi yoktur.,; Bizim haber aldığımıza göre, Ros manya hükümeti, Romanyadan Türkie yeye göçen türklerin topraklarırırz mımna taka mıntaka kendi namımna satın almaş ğa karar vermiş, ilk alım için de, “bag kanlar heyeti,, yüz milyon Jleylik biğ kredi açmıştır. Sönkânün içinde salt bu İşle uğraşı mak üzere bir komisyon toplanacaktır, Bu komisyon, toprağı satın alma işina den, _”, lerin pasap tlarıma kadat kendilerine ait işleri kontrolu altında bulunduracaktır. Bu euretle Romanyadan göçeceli türklerin zerre kadar zarara uğramamaş olacaktır. SAR İŞSİ - Sar alman komiserinin bir tekzibi biği Sarbruk, 31 Ç(A.A.) — Alman cephe sinin eski memurlarından Baş Fişer'im Nykirhen'de bir esirler karargâhı vilk cude getirileceği yolundaki iddialar$ Alamnyanın Sar işleri komiseri Bay,’ Burkle tarafından şiddetle tekzib edil, meketedir. Bu tekzib Alman cebhesi gazeteleri tarafından neşredilmiştir. Bay Bürkle tekzibinde ihtilasmdan dolayı eski ale man cephesinden çıkarılmış oları Fişer bu iddialarının hayal mahsulü olduğu. nu kabul ettikten sonra diyor ki: “ — Führer'in arzusu mucibinc& tethiş unsurlarmın tamamile kuvvetten düşmelerine, âciz kalmalarmma çalışacas gım., L Fransa ile İngiltere arasında barış bizim için iftirakçıların hepsinden daa ha azizdir., Sar'da katolik önderini — yakaladılar i Sarbrüken, 31 (A.A.) — Burada Hit. lere muhalif katoliklerin yaptığı bir toplantıda Hitlercilerle katolikler ara « sında kavga çıkmıştır. Katolik önderi İmbuş kavgada ağır surette yaralana mıştır. genel kültür kurumlarmın sayısı çoğalı tılacaktır. Ankarada bir üniversite, bir müzik akademisi ve bir de beden tens biyesi dairesi kurulacaktır. 'Yeni Türkiyenin hakikt dostları, o« nun sıyasa ve kültür yollarındaki iler « leyişini derin bir kıvancla görmekte« dirter. Sovyet oyu, derebeylikten arta, kalan şeylerin kaldıdılmasımın ve ulu. sal istiklal hareketinin gelişmesinin, dost cumurluğu sağlamlaştıracak ma« hiyette bulunduğunu anlamakta ve bu yeni değişimleri başarmakla türk hüs kümetinin, yeni devletin ökonomik ve kültürel kuruluşunu köstekliyen “büs tün bir geçmişi, inkâra karar vermiş bülunduğunu görmekle çok gönen