20 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3
20 İLKKÂNUN 1934 PERŞEMBE Yarı - sıyasal Sovyet Sergisi ) Dün Sergeevinde, sovyet ressamları. Hun Roma'da gösterildikten sonra bura- Ya gelirilen resim sergisini gördük. Sek- sen kadar tablonun hemen — hepsinde, sovyat camiyetini görüyoruz. Çaşidlilik bize öşteriyor ki, bir ulusun devrimci şlerinin buyuruğuna verilmiş sanat, hiç de ileri sürüldüğü gibi, biryanlı, yavan ve can sık ci değil Sanatkâr, önüne çıkan cemiyet davasına inandıktan ve bunun heyecanını duyduktan sonra, ha. yat, dört duvarın içinde tecrid edil- te bile değişiktir, çeşitlidir, renklerile anlamlarında son derece zengindir. Bu sergiyi ve bunun gibileri bütün ressamlarımıza göstermek gerektir. İki yıldanberi bizde de başlamış olan “inkı. mat,, hareketi, lsb için ve cemiyet henüz pek az yardım gördüğü halde ba. Z iyi sonuçlar vermiştir. Düşünmek Rerak ki, biz ressamlarımızın önüne bir şehrimizde olsun bir tek resim galerisi bile koyamıyoruz. Ressamlarımızın bir takım meslek mecmualarından yabancı Mmeslekdaşların en son eserlerini takib e- dip edemedikleri bu kadarcık bir meslek masrafını göze alıp alamıyacakları bile, bilmediğimiz bir şeydir. Bıııı»yı '_’"“ terginin İstanbul'da da gösterilmesi te- min olunmalıdır ki, galerisiz, dolayısile Körgüsüz çalışan ressamlarımız, hiç ol . mazsa bu gibi memleketimize uğrayan sergilerden faydalansınlar. Öğreniyoruz ki, bu yapılacaktır. Ve buna seviniyo - Yuz. Bir yandan Halkevi kurumlarımız bir yandan da hükümet, memlekete ne kadar sanat örneği celbedebilirlerse, sa. nat zevki ile terbiyesini o kadar hazır . hamış olacaklardır. Şimdi gelelim gene sovyet sergisine, Bunun en küvvetli tarafı, yukarda da söylediğimiz gibi, soysal bir gi dayanmasıdır. Her tablo, içinde yaşa- dığı cemiyetin işlerine katılmasını bilen tağlam bir sanat duygusunun mahsulü. dür. Ferdiyetçi okulun gönül ve beyin hastalıklarını aksettiren, ne — ne de şekillere rastlıyorsunuz. Sarian'ın köy renkleri canlıdır, taze- dir, Kompozisyondaki “rythme,, hele Mdört beş kadının çi hincikler gibi bil Pek kuvvetlidir. Gene kompozisyon bakımından Pet- Yov-Vodkin'in “Sabah,, üdeta dekora. tiftir. Isak Brodski, natüralist fırçası ile bir Fotoğraf makinesi kadar “exacte,, dır. Lenin'in büyük portresi, yaşıyor gibi tanlıdır. Hiç şübhe yok ki, inkılab mü - Zeleri ve ilerisi için dokümanter bakım. dan resimler, ancak böyle “dessin,, usta- harının kıvırabilecekleri bir iştir. Sanatkârane tesir yapan tablolar ara. Yında şunları sayalım: " Samohva'ov'un “Dokuma tezgâhları,, , Burada, işbaşı yapmış olan - kadınlarla Makinelere bahardaki açık hava manza- Yalarında olduğu kadar taze, genc ve ah renkler - verilmiştir. Belli ki sa- hatkâr, bu iş köşesini, elinden Bekdiği ferah ve meşeli göstermeğe çalış. Tuştır. Ve muvaffak da olmuştur. — Vilyams'ın “Sporcu genc kızlar., 1 ile “Yıkanan kadınlar,, ında / “peinture,, en “subtile,, fırça oyunlarile beslenmiştir. "d:ıtwı: genc kızlar,, da âdeta bir "ek renk ile içinde çalışıldığı halde o ka- zulara enler arasında ge- köy manzarasında ULUS (0 DUYUMLAR Yunanistanda büyük bir harb meclisi Istanbul, 19 (Telefon) — Atinadan 19 tarihile bildiriliyor: Çaldaris'in reisli. ği altında yarmm toplanacak bir meclis Yunanistanın müdafaasına aid esask tedkik edecektir. Bu meclişe harb işle- ri bakanları ile müsteşarları ve erkânı . harbiye reisleri ile muavinleri iştirak e- deceklerdir. Yunanistan'da ulus düşmanları İstanbal, 19 (Telefon) Atinadan 19 tarihilo bildiriliyor: Yunan bahriye - sine aid gizli plânları Balkan harici bir devlete satmağa teşebbüs suçile bir tel. siz telgraf memurile bir belediye memu- vu hapsedilmişlerdir Ticaret ve Sanayi Odası Mec- lisinin son toplantısı İstanbul, 19 (Telefon) — Ticaret ve Sanayi odası meelisi bugün son toplan. tısını yapmıştır; toplantıda zahire bor- sası ile Odanın yeni — yıl bütçesi kabul niştir. — Zahire borsasının bütçesi 72756, Odanın 169,303 liradır. Esnaf co- miyetleri mürakabe bürasu için de 5000 Kra ayrılmıştır. Ruznamede bulunan zey. le lastik - deri raporunun tedkiki işleri bugünkü top. tin ihrac nizamnameı lantıda da konuşulmamış ve bu iki işin yeni meclise devri kararlaştırılmıştır. Bulgaristanda işsizlik İstanbul, 19 (Telefon) — Sof- ya'dan 19 tarihiyle bildiriliyor: Yapı ve tütün işleri bitmeğe yüz tuttuğu için Sofya'da ve Var- na'da işsizlik günden güne art- maktadır. Önümüzdeki ay bütün tütün işçilerinin işsiz kalacakları anlaşılmaktadır. Varna'da işsizle- rin sayısı 4500 ü bulmuştur. Ve bunlardan ancak 150 tanesine iş bulunabilecektir. Bu vaziyetin ö- nüne geçmek için Varna iş mü- dürlüğü Sofya iş müdürlüğüne Varna belediyesine işsizlere dağıt- mak üzere 5 milyon levalık bir istikraz için bı: yurmuştur. dar canlılık ve o kadar “ziya,, elde et.. mek, şaşırtıcıdır. Bogorodski modern ve kabasaba bir Spitzweg'dir. Resimlerindeki Humour o & Fotoğrafçıda”, “Bir aile fatoğrafçıda,, adlı tabloları, resim sana- tının fotoğraf sanatı ile değilse bile ib. tidai fotoğrafcılık ile derin bir alaydır. “Gemi .elindeki karanfille ko- yu, ağdalı bir meşe sembolüdür. Bogorodaki başlıbaşına bir genre'dır. Deyneka'nın “Aklar karargâhı,, nda beyaz - siyah kontrastı ve bunun çevre. sine sığdırılan “döbauche,, sahnesi, bil - hassa kenara atılarak geçici bir ihmale Uğramış olan orospu — çok kuvvetlidir. Dikkat edilirse, vagonun hareket halin- de olduğu da görülmektedir. Telgraf tel. lerinin sarsıntısını işaret eden bir “des. sin, “trük,, ü bu duyguyu kuvvetlendir- mek için yapılmıştır. Bitirmezden önce gene söyliyelira ki, serginin en faydalı ve öğretici tarafı, soysallığa ayırdığı Beniş ve zengin pay- dır. BURHAN BELGE — aa Sovyet sanat sergisi (Başı 1 inci sayıfada) muhtelif istidat ve kabiliyetlerinin, an- cak bu ana yolda inkişafına müsaade et. mektedirler. (Halk için), (halka hitab eden sanat) sözlerile mübhem olarak sezdiğimiz ma- nayı biz, bu sövyet sanatkârları sergisi. ni seyrederken, çok daha eyi kavrıyo ruz. Sovyet sanatkârlarının bağlı olduk. Bu yüzdendir ans çekebilecek ları gaye (halk için) dir ki beş on elitin hayranlı kübizm, empr izleri yonizm gibi cereyanların sövyetlerde aramamalıdır. Yalnız entellektöellere — mahsus bir ilerisanatı kendilerine ülkü yapmayan söovyet sanatkârları, kütlenin sanat zev. kini kütle halinde yükseltmek için ona inmeye, bütün gayretlerini, onu elinden tutup müşterek gayelerine doğru götür- meye harcamışlardır. İşte seyrettiğimiz sergi de bu gayretlerin mahsulüdür. Serginin en büyük değerlerinden biri olun İsak Brodskiyi göstereceğiz. Şimdi clli yaşında olan bu rcssam, en olgun ceserlerini sovyet devrinde ver- miştir. Bu ressamda realiteyi süsliye. rek, en çıplak görünüşlerden harikulâ- de şiir efeleri çıkaran bir sihirli el bu- luyoruz. Onun Lenin portreleri, Daye- prostoy udarmikleri, İlk yaza doğrusu, Kışları, realitelik değerlerinden hiç bir şey kaybetmeden, hayatın tatlı, güzel ve cazib taraflarını gösteriyor. Bu e. serlerde bir nevi lirizm buluyoruz. Kuprinin manzaralacı, renkleri çok ahenkli, ve insan üzerinde kuvvetli te- sirler bırakan eserlerdir. Bessemer Fe. rene, sanayiin plastik sanat mevzuları arasına ne kadar müuvaffakiyetle gire- bileceğine delildir. Kremlin'i Bahçeta - ray'ı çok muvaffak eserlerdir. Petrov - Vodkin'in Sabah'ı ve Gene kız portre. *i usta ve tecribeli bir sanatkâr clin. den çıktıklarını gösteriyorlar. Georgi Riajski daha sert, daha ham yüzlerden ve renklerden hoşlanmakta- dır. Rus ulusal çeşnisini onda daha kuvvetle buluyoruz. Kadın portreleri, Kızıl orduda sıyasal dere'i, srhbat, gür. büzlük ve marazilikten uzak temiz duygulara tercüman oluyor, Bu 14 sanatkârın en hırçını, en ihti- lâlcisi Sergey Gerasimov'dur. Onda ih- tilal günlerinin sinir gerginliğini, ruh susamışlığını, ve kan ihtirasını buluyo- ruz. “İnkılâb çetecilerinin and içmesi,, bu sahada en muvaffak eseridir. Gece karanlığında ölümle karşılaşmaya hazır. lanan insanların hisleri, bütün çıplaklı- Şile bu eserde canlandırılmıştır. "Kol. hoz gece bekçisi”, "Bir kolhoz köylüsü kürsüde,, ulusal rus köyü “tiplerini bü. tün karakteristliğile çiziyor. Aleksandr Samohalov 14 sanatkârın €en modernize temayül edenidir. .*Do- kuma tezgâhı,, , “Tarla reneberleri, kendi tarzında güzel ve muvaffak eser- lerdir. Vilyams, “Beden terbiyesile Uuğra. şan genc kızlar,, 1 ve "Yıkanan kadın- lar,,ile daha çok bir portre ressamı ol. duğunu gösteriyor. Çıplakları - realist ve insanidir. Bogorodski'de de, Gerasimov'da gördüğümüz haşin ihtilalciliği buluyo- ruz. Köylü ve asker tipleri, idealize e- dilmemiş, oldukları gibi, kaba ve güç tarafları karakterize edilerek gösteril- Aleksandr Samohalov'un “Dokuma tezgühı,, Vapurculuk şirketinin yeni vapurları purculuk şirketinin Loid Triyeste kumpanyasından satın almak üze re olduğu iki vapurun” muamele- leri bitmiştir. Kumpanyanın Bul- garya ve Kampidolyo — vapurları üzere şirketçe satın alınmıştır. Vapurlar on güne kadar İstan- için gönderilecek kaptan, nist ve tayfalar yarın maki- İtalya'ya hareket edeceklerdir. Vapurculuk şirketinin hat taksimlerinde hisse- sine düşen tonaj bu vapurlarla artmaktadır. İki vapur, ikinci kâ- nunun başlangıcında servise gire- ceklerdir. İ bul Rıhtım şirketinin devir işleri İstanbul, 19 (Telefon) — Rıh- tım şirketinin hükümete devri i leri hakkında Gümrük Başmüdü- rü şunları söylemiştir: Tesbit ve tesellüm işlerine devam ediyoruz. Şimdiye kadar yapılan - tesellüm işlerinde mevcud eşya antrepolar- da bulunan miktara uygun çıl mıştır. Bütün bu işlerin ay başma kadar bitmesine çalışıyoruz. , B ; İstanbul Üniversitesinin tatilleri İstanbul, 19 (Telefon) — İstan- bul üniversitesi fakültelerinde bay- ramda üç gün tatil yapılacaktır. Bundan sonra 15 gün sömester tatili olacaktır. Ankara müftülüğünden : Ramazanda verilmnesi gereken fitrenin cins ve değeri aşağıdadır: Buğday 6.5; un 12.5, Arpa 11.5; re- zaki üzüm 100; çekirdeksiz ürüm 70 si- yah üzüm 40. miştir. “Fotoğrafçılara,, tabloları gü. zel bir buluştur. Deyneka daha çok akış tarzında ça- lışmaktadır. Gerçek propaganda üslü. bumu, tam vasıflarile onda buluyoruz. Teferrüatsız, büyük ve sathf duvar tabloları, spor ve aakerlik öğüdleri ver- mek için birer deratir. Saryan'da ma- halli renkler hakimiyeti ve eyi bir fır- ga kullanışı var. Heykeltraşlar arasında Efimov'un “Hindi,, si gerçekten bir tezyini sanat eseridir.Bu derece etilize edilmiş bir kümes hayvanını öyle sanıyoruz ki, hiç bir sanatkâr tasarlıyamamıştır. Horozu da güzel bir işlenmiş bakırdır. Ay. n stilizasyon çalışmasını Çaykov'da da buluyoruz. Paraşütçüsü bu çalışma- Am en güzel eserinl vermiştir. Büstle. ri de muvaffaktır. Sebedeva'nın heykellerinde ince bir kalbin çarpıntısı duyulmaktadır. Mu- hina'da daha erce bir düyuş ve görüş seziliyor. Portrelerin hepsi realisttir. Sergiden çıkarken, sovyet sanatının, kendisine çizdiği yolda emin ve şuur- du adımlarile ilerlediği ve şimdiden el- de edilmiş olan başarımların çok dik. kate değer olduğu kanaatindeydik. D e L İstanbul, 19 (Telefon) — Va- bedelleri serbest dövizle ödenmek bula gelecektir. Gemileri getirmek SAYIFA: ? Rus müziği için Bu akşam Moskova kominterm radyosunda türkçe bir konferans verilecek Moskova'dan Ankaraya ve Istanbula (Komintern) « hint taşıyan S00 kilovat- hk büyük yan tarafın. mSeT 20 ilk- kânun 1934 - gecesi, Türkiye saati İle 20,30 da başlıyacaktır. (Komintermn) radyo istasyonunun d>lga uzunluğu 1724 metredir. Geçe onleransı ve zengi: programı zevk. k dinliyeceklerine 5 e yoktur. Program & Rus muziğinin değişimi üzerine türk- çe konferans GLİNKA — Kamarinskaya, DARGOMİSSKİY — Üç kişi tarafın dan okunulacak türkü (pris) BORODİN — (Boğatır) senfonisi nin İlk parçası. ÇAYKOVSKİY — Piyano konseri . nin son parçası. RİMSKİY.KORSAKOV : — Lel'in türküsü (kontralto) (Çarm yavuklusu) operasından Li- kov'un havası (tenar). (Dubinuska), halk tra) (Kitej şehrinin efsanesi) operasından * (Kerjenets) muharebesi ” adını taşı. yan parça (orkestra). (Ey uhaem) - halk türküsü (solo). BORODİN — (Prens İgor) operası korosu. MUSORGSKİY — (Hovanşina) e- perasının korosu. ÇAYKOVSKİY — Dürdüncü senfo ninin sonu. türküsü (orkes - Ankara radyosu Dün akşam Ankara radyosunda ilk önce Şakir Hazim Gökmen konuştu. Hava küvvetlerini artırmak, hava teh- likesinden korunmak ve tayyareye yar- dım mecburiyetlerini, büyüklerin sözle. rini ileri sürerek izah etti. İkinci söylevde içki sanayiimizia tuttuğu tekâmül yolu ve inhisar içki- lerinin temizliği, eyiliği anlatıldı ve üçüncüde #porcu olempiyadlardan ko. muştu. Bu akşam müzik bakımından geçie- diğimiz tatlı ve güzel dakikaları Ba. yan Ferhunde Ulviye boreluyuz. Ba- h'in partitasında ve sonatında parmak- ların ustalıklı vuruşlarını sezmemek imkânsızdı; Çok mükemmel çalındı; Çok eyi dinlendi. Ankara radyosu, hat- tâ ulusal müzik acunumuz Bayan For. hunde Ulvi ile haklr olarak övünebilir; biz, eyi şeyi sevenler övünüyoruz. Bu akşamki radyo programı şudur: Sıhhiye Vekâleti saati Musiki: Brahms Rhapsadie Brahms hakkında birkaç söz Ferhunde Ulvi: piyane Matbuat raporu Dans musikisi Musiki: | | eĞ aa Gerasimos'un “Bir kolkos kürsüde,
