14 Aralık 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 4

Xe$ : i f ü bi "T Tutum Kurumu.. Bir gün öncedenberi yur- dun her köşesinde ökonomi ve tutum kutlulanıyor. , İçinde yaşadığımız kurun- da tütümün uluslar — için nedön güçlü bir rol oy- Radığını topumuz biliriz. Tutumu, ökonomiyi gözet- miyen uluslar her — yönden geri kalmışlar ve enson iğığı biten lâmbalar gibi sönmeğe yüz tutmuşlardır. Avrupa tutum ve ökono. mide dev adımlarile iler- lerken dün biz, dünün bu gidişine ırak kalmıştık Şimdi dünkü aykırılığımı- zın acılarını daha eyi duyu. yoruz. Şu var ki bu duyga. muz bizi uyandırıyor. Aykı- rılıklarımızı doğuran bu hal önünde ulusal tutunumuzun daha güçlenmesi için yıllardan beri Cümuriyetimiz tutum ve Ükonomi işlerinde — büyük güçlülük gösteriyor. Burada ulusal evincin Aartması için nurlu çarelere baş vurmalı- yız.. Açıkçası ayağımızı ken. di yorganınıza göre uzatmalı ve kendi yağımızla kavrul. mayı bilmeliyiz . Yurdun düşmanca çöker- tilmiş — yönlerini bayındır- mak ve — baykuşların yuva kurduğu yerlerde fabrika ba- caları yükseltmek birinci ül. kümüzdür. Bilmeliyiz ki ökoncmi #an sağlam cephedir. Onun için kendi öreklerimizi seve seve, özüne özüne almalıyız.. Türk oğlu; Ulusal ökono mi, Ulusal tatum senj bekle- zorı Bu gndo kazancın, her uyunda kazandıklarının parl- ağı olacaktır. Hatunoğlu -t >e Cezayirde Ulusal haraket genişliyor. Araplar — çocuklarına — milliyet aşkı aşılıyorlar. «Le Temps»in yazdığına göre Şimali Aferikada ulu. sal hareket genişlemektedir. Son günlerde Konstantin şe- hrinde ortaya çıkan hâdise- ler bu ulüsallığın alâmetler- indendir. Bu propaganda Cezayird- eki Fransız nahip mektap: lerinde bile yapılmamaktadır. Konstantin vilâyetinde mek- tep kitaplarını seçmeğe me- mur olan ve yerli bir müfe- ttişin başkanlığı altında bu- lunan bir komisyon tarafın- dan seçilen bir tarih kitabı- nda Poities savaşı hakkında şunlar okunmaktadır: «Eğer Araplar daha güçlü zelleşecek ve zengin edecek- lerdi. Bu takdirde — Araplar büyük şehirler yapacak işl- eme levhalardaki kadar gü. meydana gotire- cek, Fransız işçileri güzel halılar işliyecek ve oymalı silâhlar ortaya çıkaracakla- rdı. Evet Araplar barbar değ- illerdi ve Fransızlardan da. ha medeni idiler. Yalnız Fransızların başka bir dini vardı. Araplar Frr- nsızları Arapların — dini ile onaylamağa zorlamalı idiler » Bunu yazan (Le Temps) diyor ki: « Eğer alsalardı Fransayı daha gü- W | Araplar — me - | yıp tamamlıyamıyacağı mleketimizde kalmış olsala- | rdi belki biz de bugün başı- mızda sarık ve sırtımizda bornus taşıyacaktık. » Mısırda neler oluyor? | Kanunu Esasisi Ol- mıyan Bir Yeni başvekil Nesim p 6 ilkkânun tarihli (Nir İst.yakın şark) gazetesi şu başmakaleyi yazıyor: Mısırda çok öenteresan bir iradesile 1930 kanunu esag- isi koldırılmış ve ona göre toplanmış olan — parlâmento dağıtılmıştır. — Bugün Mısır, kanunu esasisi olmiyan bir hükümet halindedir. Fakat Kralın bir iradesile hükümet şekli ve Mısır yurtdaşlarının | yapmağa meebur - oldukları vazifelerin kanunu esasi da | iresinde — yürütülmesi emri | verilmiştir. Bu müstesra rejimin ne kadar süreceği henüz bilin. miyorsa da Kralin, Mısıra uyan ve onu ” kaldıran bir kanunu esasinin bir an evel vücuüde getirilmesine taraf. tar olduğu — anlaşılıyor. *Yeni bir kanunu — esasi yapılıp ta parlâmento seçilin- i , memleket, kralın iradelerle idare olu- bunları — bakanlar meclisi tatbik edecektir. Ka- nun mahiyetinde — bulunan bu iradeler sonradan seçile cek ve toplanacak olan par. lâmentoya — tasdik edilmek üzere arzolunacaktır. Bu yeni durumdan anla- şılan şudur ki şimdiki Baş- | vekil Nesim Paşa, ne de 1923 de yapılan kanunu esasininin, ne de 1930 da yapılan Mısırın hakiki jhti- yaclarına cevap — vermedi- ğgine Kralı ikna edebilmiş- tir. Bugünden sonra durum yeniden ve — osaslı tetkik edileceğine göre Mısırda ül- | kü bir kanunu esasi şekli tespit edebilmek epi zaman olacaktır Yeni başvekil Nesim Paşa kabinedeki arkadaşlarını ba- şaracağı mühim işe kifayetli adamlardan soeçmiştir. Nesim Paşa, bugünkü ka- nunu esasinin aleyhine bulun- duğunu hiç bir zaman gizle memişti. Fakat onun iktidar mevkiine geçtiği sıralarda halkın birçok kısmı Vefd fırkasının — dört yıldanberi güttüğü bir amacı gerço. kleştireceğini, yani 1923 ka. nunu esasisi olduğu gibi ka. bul edeceğini sanıyorlar- dı. Başvekilliğe gelmesi ve kabine arkadaşlarını eyi se- çımesi üzerine — hasıl — olan genel sevinç ve — heyecana | rağmen Nesim Paşanın yeni programını hiç bir muha- lefete uğrramadan tamamla gö rülecektir. Onan Vefd fiırkasına olan meyli malümdu ve onun ba şvekâlate gelmesi fırkanın bir zaferi sayılmış, hattâ «ulus dileklerinin gerçekle- şmesi» diye tasvir olun muştu. Nesim Paşanın ve Bakan- larının İskenderiyede bulun- an Kral — Fuadi - ziyaretten | [ Kahireye dönüşlerinde mek- ( tep çocukları da dahil old- anın yapmıya giriştiği işler tecrübeler böyük özenle takip ediliyor. | daha | anlamına | kındaki kanunun bazı mad. | hanla musikideki iktidar ve D ÜRKDİ! Hükümet! uğu halde bütün halkın iki gün süren tezahürleri Vefd Fırkasının eski şaşaolı gün- lerini hatırlıyordu Yalnız Elezher — Medresesinde bir mikdar hoşnutsuzluk eseri gösterilmişti. — Fakat biraz sonra Başvekil bütün bu te- zahürleri durdurmuş, okull- ulara okullarına dönmek am. rini vermiştir. Mısırlıların büyük bir kısmı İogilterenin Mısırda şahısla- ra değil, başarılan işlere de- ğer verdiğini anlamakta mü- şkülât çekmektedirler. Herhalde Nesim Paşanın | bugünlerde yapmağa girişt- | iği tocrübeler, büyük bir öz enle takib olunmaktadır. 1930 kanunu esasinin en büyük yanlışı Mısır tacına fozla sa. lâhiyet vermesi idi. Bu yü- zden Kralın hastalığı sırası- nda kabine işleri soray me. nsublurının elinde kalmıştır, Salâhiyot sahibi adamlar.n | söylediklerine bakılırsa sar- ayın salAhiyeti ile kabinenin salâhiyeti arasında bir muva- zane vücüde getirecek ve bu süretle yeni kanunu esasi, ziyade kanunu esasi uyguün bir şekle girecoktir. Kralın hastalığında saray memurlarının — işe burunlar. inı sokmaları — yüzünden yol alan mutlakiyet idaresi Kra- lm eyileşmesi bu müdahalel- erin önüne geçilmesi vemü- şavirlerin tavsiyelerinin di- nlenmesi üzerine az — çok bertaraf edilebilmişti. Nasim Paşaya karşı duy- ulan güvenç duygusu, kend- isinin bir intikal devresini en eyi idare edecek adam olduğuna inanılmasından ileri — gelmektedir. — Yeni başvekil bir koalisyon kabi- nesi yaparak ileride işleri çıkmaza uğratmaktan çekin- miştir, Bütün bakanlar birer şahis olarak - kendi idari iş. lerle uğraşacaklar ve Nesim paşa kabine — için Mısırın menfaatlerini en eyi koruya- cak bir sıyasayı seçecektir. Bu hafta içinde Vefd fırkası bir kongro aktedecek ve bun-i da mühim kararlar verecek- tir. Ulusal ııı;ıîı— îı talım akademisi Ulusal müsiki ve — talim akademisinin teşkilatı hak- delerinin değiştirilmesi için kültür bapanlığı bir kanun projesi hazırlamıştır. Bu pro- jeve göre kanunda gösteri- len vasıf ve gartları haiz namzetler bulunmıyacak olu- rsa bakanlıkça tayin olunacak bir ihtisas komisyonu tara- fından yapılacak bir imti- ehliyeti anlaşılanlar Cümur- riyaseti filarmonik ökestrasi kadrosuna ücretle alınacak. lardır. OÖOrkestranın 124 kişilik bir kadrosu olacak ve bu. & . v nun 88 kişili soyadı alanlar.. Nedim ÜLGEN — Balıke- ser —askeri hastanesi baş eczacısı kaymakam, Kâzım ÇETİN — Giresun nahiyesi nüfus memuru. Vehbi MENKÜ — İş ban- kası Balıkesir şubesi — mu şmelât amiri. Şükrü BORA — Eski mühkeme azası. Ahmet BORA — Ümerköy tahrirat kâtibi (Ahmet Şük- rü Boranın oğludu.) | Zihni VAKIRMAN— Hü- kümet yolunda müskirat ba. yi Mahmut AKIN —Hükümet yolunda asri kunduracı, Kâzım ŞEN — Şapkacı Süleyman yanında, Mehmet Timürçin ARM- | AGAN— Müskiratçı Osman yanında. Ercüment GÜNER — Er. kek ortamektep I7I. İsmall DEMİRALP — İv- rindi nahiyesi fırka idare heyeti rejsi, merkez muhtarı İbrahim KA-AGÖZ — | İvrindi köy kâtibi, İsmail ÇETİNALP — İvrin- dide şoför Halit GENÇTÜRK— Em. niyet çevirgenliğinde sivil polis memuru. Hüseyin KAYA — Aygö- ren mahallesinde belediye müstahdemlerinden. Mahmut SAYHAN— Nak- liyo yüzbaşı. Hilmi SERCAN— Balıke- sir inhisarlar başçevirgen- liğinde ziraat kontrol me. müru. İbrahim DURAL— Hükü- met yolunda yeni 'berber. İsmail DURAL — Hükü- met yolunda berber (İbra- him ve İsmail kardeştir.) — —ammaman Bandırmada Kanlı bır vaka Bândırma — Bandırman- ın Maltpe — köyünde alüfte bir kadın yüzü- nden feci bir katil vakası ol- muştur. Köy eşrafından Ha- san oğlu — Mehmet Ali köy kadınlarından Hayriye ismin de bir kadını sevmekte imiş. Hayriye ise sağlam ve ahi âklı bir. - kadın — olmam- akla beraber aynı köyde Hasan oğlu Durmuş isminde bir delikanlı ile se- vişmekte imiş. Evelki gece Hayriye Durmuşu evine da- vet etmiş ve evde rakılı, şarkılı bir. âlem — yapma- ğa — başlamışlardır. Bu hali habor alan Mehmet Ali da- yanamamış ve gece gizlice Hayrijyenin evinin bahçesine girmiş ve arka penceroden de eve girmeğe — teşebbüs etmiştir. Fakat pencerenin camı kırılmış va Durmüş da gürültünün — geldiği tarafa tabancası ile birkaç et atoş etmiştir. Durmuşun kurşun- larından birisi Mehmet Ali- nin kalbine girmiş va hem- en ölmesine sebeb olmuştur. | ve günahkâr kadın Katil yakalanmıştır. üdrosu he men tatbik edilecektir. Ha- zırlaran projede okestraya | tayin şartları genişletilmiştir. 5e  İngilterenin siyasa$ | İngiliz dış b—a_îanı söylüyor" 'Genel yarışı gerek kendimiz ve yerek çuçul_îl' bütün dünya için sağlamak azmimizdir. Londra, 12(A.A.) — Dün okuduğu bir söylevde Sir Con Saymon ulüslar küru munun genel barışa gös terebileceği — yararlıklardan yana göz alıcı — iki getirmiştir. Sar hayzasına dair olan birincisi hakkında demiştir. ki: İtalya, Hollanda ve İsveç İn- giliz kumandası altında kura- cakları Uluslararası bir ku. vvetin ortaya konması için | varılan uzlaşma — yüzünden | artık kalmamış sanırım. Bu küvvet sayesinde hiçbir gü- çlük çekilmeden — denilebilir ki reylerin toplanması sük. ün içinde geçecek hem de bundan doğacak netice ra- | hatça tatbik olunabilecektir. Şimdi Uluslar kurumunun İngiltereye yine barışa hiz. met etmek — fırsatını veren ikinci muvaffakıyetine gel. iyorum. Yugoslavy — Kralı vaş yapmamaları için dajmi bir Avrupa birliği antlaşma. sını imza ettirmek istemekt- edir. Verilen haberlere göre sulhu pekiştirmek için Duçe yeni bir plân hazırlıyor. Ar- tık değerden düşen Fransa- nın yapmak istediği şark Lakarnosundan daha mühim görünen bu projeye. bütün siyasal acun fazla değer ve- rmektedir. M. Mussolinin projesindeki başlıca esaslar şunlardır: Harbetmemek için daimi bir Avrupa birliği antlaşma- sı, bütün Uluslar arasında siyasal bir danışma ve Avr- upa ökonomisi için birlikte çalışmayı temin etmek, Öslo, 1I2(AA) — Nobel komitesinin vardiği bit ziya- fette, M. Henderson şu bey- anatta — bulunmuştur: Hendersonun sözleri «— Silâhları bırakma kon: foransı akamete uğramama- lıdır. Uğeadığı takdirde bü. tün dünya yese düşecektir. Bize düşsn başlıca vazife yeni bir zihniyet yaratmaktır. | Buyolda ise şimdiya kadar ehemmiyetli neticeler kayd. | elunmuştur. Konferans he- nüz sağdır. Ünun en son ga- yesi barış jle emniyeti sağl- amlamaktır. Bir — konferans silselesinin iki olan bu kpn- feransta, bir başlangıç ant. laşmasının busulü gerektir.» Morning post yazetesi di. yor ki: «M. Henderson Cenevred. eki makamını boş bırakma- mış, hem de dajma konfersns masasının etrafında kalabalık örnek | —Reyiam asnasında karışı.| neticelerini hatırlattı klık çıkmak tehlikesi İngiltere| uluslar kurumu her Barış uğrunda çalışrgalar Duçe barış içih bir plân hd? rliyor. M. Hendersonun söZz" Roma — M. Musolini, sa- a Aleksadrın tüyler OF ölümü yüzünden ya ile Macaristan acı bir dava çıktı. | memleket biribirine #T etti. Bu karşılıklı o türlü savruldu ki B” mseler -bundan Y"? önceki başka bir © rafa konsey masasi toplanarak araya re de geşslerini mek - fırsatını verdi: neticesi — olarak hal ve faslolunmak V ve hiddet yüzünden vermesi ihtimali facianın nihayet önüt lmiştir. Genel barışı ge! imiz ve gerek çocüt'! ve bütün dünya içit mak üzere her İi makta ve her fırsat! ade etmekte devam ğiz. bulundurmuştur. N mükâfatını gidip kkı idi.» Ticaret Anlaşmas Fransız - Sovyet l protokolunun imzas! F da düşündüklerini Izvestiya gazetesi FT7 Rıııyıîıuı g:ıışılılll. mik münasebatlerin masına verdikleri yete işaret etmekle . Şi uzlaşma — ile M. Lit M Lavalin Fransa yet Rusyanın asal | ma beraberliği ş imzalamış olduklari © kol arasındaki ben yıdettikten sanra şÖ) mektedir: iyi Bu iki belge, İ asındaki yakınlaşı edecektir. Birincik içinde bu iki belgt | | ninde Fransız - S0Y. ma beraberliğinin olduğunu kıvıncı'_ mekte ve her iki- bundan — faydalar! duklarını — söyl b rettir. Aynı zamal' acunun barışı dâ | miştir. O barış kö Fransız ve Sovyet harcamakta olduklaf! p. ecekleri calışmalar * himdir. Mamduh AMt ço(:UK a | hastalıkları — mült” v | Mııyonehll"hi . ane cjvarında * iri kağına ııılılolıll?ı ö — y