16 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 5

Alm Bı'iyı;z Meuse Meydan Müuharebes Holanda Ve Belçikada Taarruzu an ı Ve Son Vaziyetin Tetkik Ve Tahlili Yazan: General Ali İhs an Sâbis 'Tasviri Efkârda hi erken - mayıs tarihli dan geçerek bi başladıkları y Bu hareket on gün zarfın Belçikanın da yirmi gün zarfın- leler ve müstahkem ordugâh- sna olmak üzere- Almanlar tarafından Sülâ edileceği tahmin e- dilmişti. Eğer müttelik kuvvetler, Belçika ovalarında çarpışmağa davet eden bu Alman meydan okumasına da Belçikaya külli kuvvet göndermeğe ve büyük muhare - orada Ba kalkışırlarsa bu eketin İyi bir netice vermiyeceği ilâve edilmişti Vakalar ve hâdiseler bu neticeye doğru gid er Belçikadaki müt tefik kuvv vers - Bruxelle - Mous hattına kadı 4 ha karşısında Holandanı da, 'e kadar ilerliy , cek Alman ordula- rinın so) yanına L Sodan - Mezieres - dan mütlefik kuv mukabil taarruza k taarruzu başa çıkarak an bu vaziyet dü t tefiklerin iyi n iyeti Al- man ordularımı o zaman pek güç va- e sokabilir marnlar takriben bir kolardu ka- tahmin edilen bir ku mald. 10 mar abahı döğr He ÜÇ gün zarfında gimal ler; Arnheim şimalindek Yazisini kâmilen ele geçi u taraflarda | un! ir çok, kanalları 1 körlezi sahi- line day Westfalen garp taraflarında Rhin nehrinin ikl tarafından ilerliyen bir, Alman ordusu İjss te Meuse nehir| ve kanallarını garbe doğru geçerek ve R ırinin iki tarafından iler liyerek Holandalıları tard ile Rote dam - Dodrecht » Ütrecht ? Amster-i dam hattına 12 mayıstâ yaklaştılar. Bu hat, cenuptan Meuse nehri man: sabını ve şimalden İjssel körfezi a- rasında, hattı idi. Şimal tarafta Groningen ve Frise| vilâyetlerini istilâ etmiş olan»Alman kolordusu da Rbin ve Meuse netür- leri boyunca garbe doğrü ilerlemiş olan Alman ordusuna, mühim kısım larile iltihak etmi Haolanda kraliçesi ile h kâm, Holandanın san müdafaa hat- tının geriside olan (La Haye) dev- let merkekzini 14 mayıs gecesi terk ve İngiltereye iltica etmişlerdir. —— İngilizler Roterdam ve La Haye li manlamına gönderdikleri bazı kuv - vetlerle Holandalıların La Haye şar kındaki Dodrecht - Utrecht Amster- dam müstahkem hattında mukave - mete devam etmelerini temine çalış- mışlarsa da Almanların 13 mayıs gü nü ve 14 mayıs gecesi gerek cephe- den yaptıkları şiddetli taarruzlar, ge rek havadan indirdikleri darbeler ve ütçülerle cephe gerisin- ükümet er- gerek par den yaptık eu Techt Alm nun Üzerine n General Winkelman 14 mayıs öğle - den sonra neşrettiği bir emirle (Da- ha ziyade mukavemetin bir fayda vermiyeceğini ve memleketi artık daha fazla tahriba meydan verme - Mek için mühasamata nihayet veril- mesini) tebliğ elmiştir. Müstahkem| nden parçalan de Roterdam ve Ut- ticesin arın eline geçmiştir. Bu Holanda başkumandanı n hat en mühim ik Cktan sonra bu karar “|dar beş gün zarfı Mmurları 14 Ho- olandayı Ho m € mi; > tek ; Janda ordusu ve kaleleri Almanlara kşamına ka- manlar Ho - landayı tamamen 7 lar. Belki ön gün mukave |lzler demiştik; — fakat H | A | Bu muharebede Üçüncü AA LA Holandanın - son müdıha,'l'nrihte (Sedan) muharebesi -1 eylül 1870 liyakat y $ günde har) İnesinden tamümen. çekilmişlerdir. | Daha mük Alı üvvetlerin- den bir idorf ve C bu ümi göstere! ahi hudutları 7 inel sayfamızda) Bi DA X-| Napolyon esir düşmüştü Dünkü muharebe tehliğlerinde bir |(Sedan) ismi, geçmekte idi. Bu (Se- dan) n Fransız tarihinde mühim bir mevkii vardır. Malüm olduğu üzere 1870 de Üçüncü Nepolyon bu mevki- de esir düşmüştü. Geçen 1914 har - binde (Sedan) ın ismi hiç işitilmedi, çünkü bu şehir civarında o vakit hiç İharp olmamış, daha harbin bidayetin İde Alman orduları bu mevkü geride İbırakmışlardı. 1870 harbine gelince, Üçüncü Na- polyonun çok iz'ansızca ve hazırlık- sız olarak giriştiği bu harbin bida yetinde Fra mevkiinde umandan ardusunu alıp Parise doğru ricat et- meyi ve orada Paris müstekem mev| larla bir mey düşünmüş - ilbarile çok İtü. Fakat sevkulcey İmakul olan bu karara imparatoriçe (Eugenle) mümanaat etti. Ordunun daha ilk hamlede Parise kadar Tica- tinin halk üzerinde sultesir cdece - ğini ileri sürerek Maroçali muhasara altında bulunan Metx mevkiinin im- (dadına gitmeğe mecbur eyledi. Mae - Mahon aldığı bu emir mu-| tığı bir sırada, bu haveketi haber al- maş olan Almanlar Mareşalin yolunu: kestiler ve bir .ki muharebeden son- 'a kendisini Sedan şehrine ilticaya mecbur. ettiler. Ondan sonra da 225 bin kişilik bir Alman ordusu - şehri Muhasara etti. Fransızlar bir iki hu- ruç hareketile muhasara — çemberini yarmak istedilerse €e muvaffak ola Fransız — ordüsile » iltica etmiş olan üçüncü Napolyon, beyaz bayrak çek- tirerek bütün ordu ile Almanlara m oldu, Bu vak'a üzerinedir, ki olan cümküuriyot idaresi kaim lolmuştur. Maamafih dünkü tebliğlerde bu meş ur Sedan şehrinin ismf geçmekte, ehrin tahliye ca'ldiği de bildi- kte ise de bugünkü — vaziyet 1870 vaziyetile kabili kıyas değildi Çünkü bugün (Sedan) m herhangi bir suret 4 mevzuubah eğildir.. Yalnız Almanların Belçika| « 1 şarkisinde yapmak istedikleri yarma hareketi bu şehrin- civarında cereyan etmektedir. Fransız ve İngi- liz orduları bu havalide mukavemet- lerile Alman taarruzunu durdurursa ihattâ zaruridir. Son 'cibince Metz istikametine yola çık-İbarbin yarısı kazamılmış olur. — İtalya nihayet Kendisini ateşe Atacak mı? (Başmakaleden devam) Niteklm cihan harbinde, otuz se- nedenberi (İttifakı müselles) namile bağlı bulundeğu Avusturya — ve AL manyayı yalnız €en vahim bir günde kendi başlarına terketmekle - kalma- miş, hattâ 28 Teşrinievvel 915 de| kendi otuz senelik müttefikleri atey-| hinde kol'arını sallıya sal'ıya harbe bile girmişti, | — Yalniz bu vesile ile ttatyaya tarihin mühim bir sözünü hatırlatmak iste- riz. Cihan harbinde İtalya müttefik- lerine hıyanet ederek harakete geetiği (gün sabık Almanya İmparatoro Ber- lin sarayının balkonunda gayet şid- detli bir nutuk İrat etmiş ve «Bu ihanetkâr milletin ce peuple 1ölon yaptığını Almanlar aslâ unutmıya- caktır» demişti. Bu tâbir çok kuvvet- Ni olduğu için © vakittenberi aslâ ha- tırımızdan çıkmamıştır. - Bügün AL- manya İmparatoru ortada — yoktur, İfakat söylediği 0 müthiş sözün, hiç güphesiz her Almanın kulağında, san- Ki dün söylenmiş gibi aksi hâlâ ba> (ki Diğer taraftan yine o tarihten tam iki sene sonra 1917 senesi Teş- rinlevvelinde Almanların, cihan har- binin belki en şayanı hayret zaferi olan bir (Caporetto) galebesi vardır. İttalyanlarla aramızdaki dürüst mü - İhasebat henliz baki olduğu için bu ıgöıiılı—ıımlsvg zaferin şayanı hayret sa- fahatını gimdi tekrarlamağa ve İtal yanlara hatırlatıp da kendilerini üz- meğe lüzum görmüyoruz. Fakat biz- zat İtalyanların © tarihte topu bir| |Alman kolordusundan yedikleri dar-| İbeyi unutmuş olma'arına — ve bunun acısını çıkarmak arzusundan vazgı miş bulunmalarına — ihtlmal — veri'e- mRoz. | işte Htalyanların, bugün kendileri- le beraber yürümek istedikleri Alman larla — aralarında böyle |siknemez hüâtıralar vardır. Ona rağ- men ttalyanlar nasıl oluyor da Alman safına gi İsehebi felâkketi olmağı göze a'abili- yorlar? Sonra İtalyan'ar, P gün arkadan hücum etmekle, Akde- nizde de hakikaten hâkim ır'u__ulı'ı- ediyoriar mı? Biz ber kimin n kuvvetini inkür ve isth- faf etmeği münasız -bulduğumuzu bu sütun'arda her vakit tekrarlıyo- ruz. O elhetle İtalya donanmasında- ki 120 tahtelbahirin üm bir. kuv- vet olduğunu ve meşhur Puntetlarya ansızlara bu- itiraftan — çekinmiyorrz, ttalyanın elindeki bu iki koz, hiç bir vakit italyaya Akdeniz hâk'miyetini ihaye temin edemez. Akdeniz or- tasında bir (Pantellarya) adası var- sa, onun yamıbaşında da — bir Ma'ta adası var, Akdenizin şarkında bir Rados müstehkem mevkli varsa onun az uzağında Kıbrıs müstahkem mev- kü, biraz daha ötede Hayfa müstuh- kem mevkdil ve nihayet daha cenup- /ta Takenderiye mevkli — müstalik, vardır, yani- şarki Akdenizde İngi'iz: İler, italyaya karşı - bire üç nisbetle çıkacak'ardır. | Gerek yükarıda hatırlattığımız. ta- (F'hi vak'aların, kerek Akdenize ait İba rakkamların - İtalyanları - düşün- İdürmemesine ve kendilerini — yanlış yoldan a'ıkoymamasına cidden şaşı- lır .Evet, Almanların gayretile Avru- pa topraklarında bir yağmaya işti - Tük ihtimali vardır. Fakat İtalyanlar surasını da unutmasın'ar ki — bazan Dimyata pirince gidenler, evdeki bul- gurdan olur'ar! Ebü zlar — (Relehshoffen) | Pransada ikinci imparatorlük iskat/ HALKEVLERİNDE: mağlöp olduktan sonraled'lerek yerine, dyevm devam et -| Eminönü Haikı Mareşal Müuç-Mahon|Mekte Eminönü Haikev'nden: 17/5/ cuma günü ssat (17 30) da Evimizin Cağaloğlundaki < lonunda — kiymetli — ediplerimizden Profesör Bayan Halide E4ip tarafın- dan (Roman) mevzulu bir konferans * verilecektir. Davetiye yoktur. Sarhoş kavgası gece Böyoğlunda Yenişe ş olan İstinyeli Ahmet, Cahid ile Hüseyin ve C: tutuşmuşlar, Cafer çakla Ahmedi batağından yaralamış ve kaygacıların hepsi y: kııımmşıırl afer erek Avrupanın büsbütün | , Üzerirdeki bi -| v Yazan: Gı. Ali İhsan Sâbis | YZ n ( Eski Birinci Ordu Kumandanı ) — Her hakkı mahfasdar! Harp her şeyden evvel insan ve malzemeye m Birinci Kıs;m İkinci Fasıl — Cihan harbini: aei le idi: ı ve mal. zemece, il tenii Bundan kilâtı, talim kumandanların ve nliğe müs orduların teş- inzibatı, lerin iktidar gelen yüksek ku- ni idare ları, bilhassa başta mi geli ne bağ- hdır. Birin rini topal bıirakır. Mükemmel bir ordusu olan devletin par, su ve membaları bin neticesi şüpheli Bilâkis parası, malzemesi, su her türlü membaları ve fabrikaları bol ve fakat ordusu İyi yetişmemli bilhassa kumandanları iktidarsız, & ciy e- zeddit, evhamlı olan ta-i raf ta galebe çalamaz, Mutlaka bun- ıslah lâzımdız. Ancak andan sön ra galebe ümidi çoğalır. Nice bil; ğit üzerinde büyük bir vukul ve tidar sahibi gibi görünürler, Fak icra mevkiine, kumanda etmeğe gelince sırıtır. Becerik likler, kor-, T, tereddüt- azlığı, nil kular, vehimler, endişe çıkan nüsha ye - İnoz| eden ökale yazarak bu, hususu uzun boylu izah etmiş ve ka- rakter terbiyesine ehemmiyöt v Bil Fakat| rmiştim. ini tek rilme rüz € yi çoğaltmak belki kolaydır. karakter terbiyesi çok güçtür. Kisbi| | olmaktan ziyade, idir. Bunun 1 kteri, becerikliliği asların yük- mevkilerinde bulunma cek hi an meselesidir. Başka mü unu yabana atmak, de oldukları yer - İlerde kullanmamük, — seciyesizlere, dalkavuklı ve düşkünlere rmek vatan işlerine çok zarar v larla ğerli imsanlar ye rir. Sulh senelerinde, iyi günlerde| | un zararı göze batmaz, Fakat buhranlı zamanlarda, harp veya thu- harebe zamanlarında - bunun zararı veya daydası tamamen meydana çı: |kar. Daha sanra göreceğimiz veçhile JAlman Genelkurmay reisi General Von Moltkenin kâfi basiret ve me- '""“ sahibi olmaması Almanlara bü yük zarar vermiş ve ihtimalen Al - man imparatorunun da bilir bilmez karışması Cihan Harbinin bida - yetinde" Almanların P: vaffakiyetlerinin devam edememe | belki de Cihan Harbinin 4| sene sürmesine ve Almanların mnü -| vaffakiyetsizl.klerile hitam bülma - Bına sebep olmuştur. Bunun için sulh zamanlarında bu vermek ve büyü nazari deği; sadaki mu- sine ve işe çok ehemmi sade ti ve ah ve bu husu endişelere, hislere zımdır. Baştaki adamların bu hususlarda erli iddialarının madunların v Milletin itimadımı kazarımak nokta- sından da ehemin Mad ise büyük ier h Tol oynamıştır. üktür. İti- 1905 senesinde lebesi ve Bukan Harbinde bizim b: za gel bu'hususta son ibret tecrübe levhaları 1di Şimdi, şu umümi mütalcaya göre her iki tarafın nüluslarını ve mem - balarını tetkik edelim: — 1 çok ehemmiyet verile-| “ | yet| gpo zman harbi de kazanı Japonyanın koca Rusyaya ga- | | ıburi asker| üstenittir — Cihan Harbi n zuhuru ve seferberlik Ü li 1914 senesi temmu: ilâmı (0,000 kişif 169,334,000 kişi | 48,134,000 kişi 7,490,000 kişi Fransanın nüfusu Rusyanın nüfusu |İngilterenin nüfosu Belçikanın nüfusu 262,608,000 kişi — 65,853,000 kişi CEM'AN snın nüfusu 'ya » Maca. tanın nüfusu nn nüfusu riş! 51,390,000 ki tal, VĞ 35,845,000 kişi 154,088,000 kl;l' her ikisinde de müş kelerle himayo altındaki arazi, ahil değildi. St CEM'AN Bu yekünların » temi emlekelerin — nüfy Ti — şöyle — "|Fransanın müstem- lekeleri nüfusu hgilterenin müstem- lekelerinin nüf 53,909,000 kişi | 376,694,000 kişi | 15,000,000 kişi — CEM,AN Rusyanın mi birya ülküsi Rusyay Almanyanın mü 12,000,000 kişi lerinin nüfusu 1,596,000 kişi — CEM'AN muu 16? m üyor on ki- nüfüslar “arasında fark vardır. - Üçlü ittifakım | az müstemilekesi bulunmasına tabil diğerleri müstemleke dünya Sının hemen yarısini ellerinde bulun Bayet fabrikalarla Uzumu olan ips İ maddelerle yapıl, İngiltere, yalnız başı ya maliyesine hâkim b Şu halde üçlü it kile eden Rusy , bütün dün rol oynar. © İl⣠devletlerini teş- » Fransa, İngilter Belçika gerek nüfus ve gcrîlıı“:!:: 4 ba ve iktisadiyat r oktalarından diğer — tarafa faiktirler, Askeri kuvvet me- selesine gelince Almanyanın bu hu- — sustaki kudreti inkâr edilemez. Lâ- in Avusturya ordusu bu kıymette değildir. Almanya-ile Fransa yalnız |— başlarına karşı karşıya kalsalar, Ale” manyanın Fransayı bir hamlede süpü — receğine şüphesiz. hükmedilir. Fakat Rusyayı Avusturya karşılıyamaz. Bu — vaziyete bir de İngiltere girince te- razinin kefesi itilâf devletleri tara- fında ağırca basar. Bu araya bir mü- talea girer: 3 ia İ, altı haftada Fransızları hal layıp ondan Jsonra fazla kalan kıtalarile Rusya 6 tarafta da ağır İşte meselenin ruhu bura- anya, hakikaten, altı aftada Fransarın hakkından gelirse dönerse Fransa da bunu bil tere ile elele vermiştir. Buna Belçika ordusu da - ilâve edilecektir. Gerçi İngilterenin 6 zemanki kara ordusu ve küvveti ehemm |Avrupada harp i tı. Ö yalnız Brit; faa için, kâfi g dilm leri r Alman ı © zaman ne- Üceyi kazanabilirler. Bu da - biraz süpheli idi. Çünkü İngillerede mes- — lik usulü yoktu. j Der (Deva