16 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ük okula giden çocukların en güzel ve en faydah arkadaşı Yeni Mecmua tarafından neşredilen serisidir. 200 büyük sahife, 50 resim, 11 renkli tablo, 10 çocuk romanı cildli olarak 50 kuruştur. Her kitabcıda ve bayide bulunur. Satış yeri: Ankara caddesinde Yeni Mecmua idarehanesi. Çocuk Romanları Vl! u m hur i S&VI r 5 7 5 I J AVAŞ nuası vatanını seven her ailenin 15 günjtübhanesidir. Beşinci sayısı da çok zenndericatla çıktı. Iplatı 10 kuruştur. İSTANBUL = CAĞALOĞLU Almanlar buradan Fransa Anvers'ten Sedan önlerine kadar devam eden meydan şark istihkâmlarını vurmak muharebesi hâlâ bitmedi için tahşidat yapıgorlarmış Cenuba 4 ordu ve muazItalyanın Libya Mısır hududunda hazırlığı Müttefik filo manevraya çıktı Macaristanla Slovakya arasında bir hâdise çıkmak üzere Romada İngiliz düşmanlığı günün siyaseti Londra 15 (Hususî) İsviçrede seferberlik itrna'n edilmiştir. Salâhiyettar mehatiide İsviçreıun an'anevî bitaraflığını her ne pahasına oîursa olsun müdafaa edeceği temin sdilmekte dir. Ordu başkumandanlığı aşağıdaki resmi tebliği nesrermiştir: Se/erberlik sür'atle ikmal edilmiştir. Kıtaatımu şıradi tayin edilen mevzileri işgal etmektedirler. Bütün hududlar, müsellâh kuvvetlerin muhafazası alündadır. Dahili emniyet müem mendir. İsviçrenin bitaraflığuun ve istiklâlinin muhafazası, bütün müsellâh kuvvetlerimizle temin edilmiştir. Harekât Harbine Geçen Fransız Ordusu Bütün Taarruzları Tardetti Kanlı boğuşmalar isviçre de çember i Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusut tstanbuL No. 246 Telefon: BapBuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Perşembe 16 Mayıs 1940 Altı aylık abonesi 125 kuruştur. Istanbul Ankara caddesi 87 numaraya müracaat J zam hava kuvvetlerile [lerliyen Almanlar bü tün cephede durduruldu tsviçre hududunda Alman tahşidatı Bcrn 15 (Hususî) isviçre hududunda muhim miktarda Alman kıt'aları tahşid edildiği haber alınmaktadır. Alman tahşidatı bilhassa Friburg ile Landou mmtakalarında göze çarpmak+adır. Son günlerde Friburg in Brigsau ile Voralberg arasındaki mıntakada Alman ordusunda müşahede edilen faaliyetin ehemmiyeti hakkında halk arasında yayılan havadisler üzerine, dün bazı mahiillerde bazı sinirlilik görülmüştü. Halbuki dün akşam salâhiyettar mahfulerden edinilen intıba, bu mahflllerin, vaziyetın ciddiyeüni bir dakika götden uzak bu Jund'umamakla beraber, İsviçrede şurada bu rada müşahede edilen endişelerin tesiri altında kalm?lan için hiçbir sebeb olmadığı ve müs takbe' hâdiseleri soğukkanhlık ve itimadla nazan dikkate aldıkları merkezinde idi. Beşinci kol, Hıyanet kolu! Her m« kurulan beşinci kolu mahvetmekle ve ondan sonra bir daha bafkaldırmamasına dikkat etmekle mükellef olduğunu iyiden iyiye anlamiftır. u yeni harbin muhtelif hâdiselerinden süzülüp çıkanlan bir hakikati Fransızlar şu son günlerde beşinci kol (Colon) olarak ifade ettiler ve tabir derhal kürei arzı dolaşarak her tarafta tuttu. Bu beşinci kol sözü herhangi bir memlekete taarruzdan evvel o memleket dahilinde kurulup yürütülen casusluk teşkilâtına ve orada memleket halkmdan elde edilmiş insanlara ve nihayet sırası gelince bunlardan istifade için yapılan hareketlere tahsis edilmiş bir tabirdir. Buna biz casusluk şebekesi ve hıyanet cephesi diyebiliriz. Finlandiyaya ve Norveçe vuku bulan taarruzlarla birlikte birincisinde Kusinen'in, ikincisinde Kislingen'in idarelerinde teşkil olunuveren guya roillî hükumetler bu beşinci kol tabirini en iyi izah edecek misaller olduğu gibi Holandada dahi Holandah bir çok nazilerin Alman istilâimı teshil ve biran evvel temin etmek üzere kendi memleketleri aleyhine hareketleri gene bu beşinci kol zümresini genişleten millî facialar teşkil etmiştir. Bu beşinci kolun şümulünü tamamlamak üzere Almanlar tarafından Holanda ve Belçika topraklarına indirilen ve kadın, rahib kıyafetleri gibi türlü şekillere sokufen ve hatta millî askerî formalar istimaline kadar ileri götürülen paraşütçüleri de ithal edersek bu harbin beşeriyete malettiği garib bir usulü tespit etmiş oluruz. Beşerî ve içtimaî haysiyet bakımından inanılmaz bir düşüklüğün bariz vasıflarını an'anesile ve filiyatile ortaya koymuş olan bu faciaya karşı akıllan başlannda milletleıin ve bütün insanlığın çok şiddetli bir aksülâmel göstermesi kadar tabiî bir şey olamaz. Casusluk bütün tarihte vardır. Bir memleket, diğer bir memleketin içyüzüne aid ehemmiyetli malumatı elde etmek için her vasıtaya başvurur. Kendisi casus kullanır. Casuslar tedarik eder. Fakat bu casuslann millî olanlan, yani netice itibarile kendi memleketleri aleyhinde çalışanları tarihin her devrinde parmakla gösterilecek kadar az olmuşlardır. Bir vatana mensub olmanın insana verdiği haysiyet o vatan aleyhinde çalışmak alçaklığına mânidir. Onun için her memlekette bu türlü alçakhğın çamuruna düşebilenler her zaman parmakla sayılacak kadar az olmuş ve bunlar da en menfur mahluklar sayılmıştır. Bu yeni harbde nihayet (beşinci kol) tabirine vücud veren yeni bir garibe kar şısında kaldık. Alman nasyonal sosya lizminin faaliyetlerile karışık cazibeler: bir takım civar memleketlerde millî vı mahallî naziler, yani nasyonal sosyalistle yarattı. Nazi kelimesi nasyonal sosyalis tabirinin ihtisar edilmiş şeklidir. Prensip lere ircaı noktasından zaten makul mantıkî bir terkib sayılamamak lâzım ge Belçika harekât sa hasında dunkü mu harebelerde Alman taarruz istikametlerile müttefiklerin mtt dafaa mevkilerini gösterir harita. (Alt kısımda, Fransaya »arktan taarruz için İs'viçre etrafında da tahsidata başlayan Almanyanın cenub ve garb hududlan görülmektedir.) lsviçre yolile Fransaya hiicum plânı Londra 15 (a.a.) Yorkishire EveningNews gaze>es.'nin diplomasi muhabiri Almanların Majino hattının cenub müntehasından Fransaya ginrek ve Belfort'u elde etmek üzere müsaid bü' pnda Is\içre tarikile mühim miktarda askerî kuvvet'er sevketmek tasavvurunda bulunduk lan mütaleasını ileri sürmektedir. Aynı muhabir, İsviçrelilerin mukavemete hazır olduklannı, fakat Almanlann şimalden vaki olacak istilâlarının cenubdan İtalyan kıtaatmın (Arkast Sa. 6 siitun 5 te) Fevkalade vergi kanııııldiı Mcclise gcldi Ilâve edilen vergi ve resimlerin nispetleri kat'ileşti Paris 15 (Hususî) Tarihte Meuse muharebesi adile arulacak olan büyük muharebe bütün şiddetile bugun de cenubî Holandadan Lüksemburg hududuna kadar imtidad eden uzun sahada devam etmiştir. Askerî mehaulce bütün cephelerdeki vaıiyet şu suretle hulâsa edilmektedir: Holandada Zeeland vilâyeü müttefiklerin elinde bulunmaktadır. Belçikada, Anvers muıtakası İngiliz ordusunun sağ cenahını teşkil etmektedir. Brüksel Namur hattı müttefiklerin elindedir. Almanlar bu cephede tankların da iştirakıle müteaddid defalar hücuma geçmişlerse de, bütün taarruzlar akira kalmışür. Fransızların şiddetli mukabil taarruzu, düşman ileri hareketini durdurmuştur. Namur cenubunda, Sedan'ın garbına kadar şiddetli muharebeler cereyan etmektedir. Bu mıntakada Almanlar muhtelif noktalardan Meuse nehrini geçmeğe muvaffak olmuşlardır. Bazı Alman ileri karakolları, girintiler halinde Sedan'ın 67 kilometre cenubuna sokulmuşlarsa da Fransızlar bu girinunin şark kısmını geri almaya muvaffak ol muşlardır Sedan istihkâmı Majino hattına dahil olmayıp, daha ileride münferid mahiyette eski istihkâmlardan mürekkebdir. Bu mıntakada hududun teşkil ettiği çıkınb çok derin olduğu için, Fransız mukabil taarruzu fazla muvaffak olmamıştır. Bununla beraber, salâhiyettar Fransız mehafilinde, bu cephede 4 her ihtinıali karşılayacak kadar kuvvetli kıtaa mevcud olduğu bilhassa tebarüz ettirilmekterlir tngiliz ve Fransız tayyareleri, Alman kıtaan üzerine tonlarla bomba yağdırmışlar ve düşmana çok ağır zayiat verdirmişlerdir. Müttefik hava kuvvetlerintn harehâta müdahalesi son derece müessir olmuştur. Sedan mmtakasında ve bütün Meuse nehri boyunda muharebe şiddetle devam etmektedir. îtalyanın, dün Berline hareket eden yeni sefiri Alfieri Teslim olan Holandanın donanması harbediyor 70 bin yerli Almanla 120 bin nazinin memleketi içinden fethederek Almanyaya verdikleri anlaşıld Ankara 15 (TelefonJs) Fevkalade vaziyet dolayısile bazı vergi ve resimleri artıran ve bazı maddeleri de yeniden mükellefiyet mevzuuna alan kanun lâyihası Meclisin İktısad. Gümrük, Inhisarlar, Adliye, Maliye ve Bütçe Encümenlerinden geçti; ruznaneye alındı. Lâyihanın mucib sebebleri evvelce de bildirdiğimiz gibi Avrupada harb haUnin ihdas ettiği buhran yüzünden alınması gerekli millî müdafaa tedbirlerinden bahsetmekte, buna mukabil gene bu harb hali yüzünden bu masraflan karşılayan membaların müteessir olduğunu kaydeylemek+e idi. Bizde de gümrük resminin ve ithal sırasında alman vergi ve resimlerin hasılatında bu seneden itibaren görülen tenakus 1940 bütçesini tevzin için bu tedbirlere başvurmağı zarurî kılmıştır. Bu zamlar fevkalade vaziyetin devamı müdc Beş gün süren mukavemet esnasında 100 bin Holandah ölmüştür. Bu miktar crdumuzun detince tatbik edilecektir. Lâyihanın son şek dörtte birini teşkil etmektedir. Kava kuvvetle line göre, kazanc vergisine tâbi mükelleflerden: A 2395 sayılı kanunun 6 ncı vp 7 nci madrimiz kâmilen tahrib edildi. Bununla beraber, 50 tayyareden mürekkeb olan hava crdumuz 150 delerinde sayılanlarla 47 nci maddesi mucibince Alman tayyaresini düşürmeee muvaffak oldu. beyanname vermeyi tercih edenlerin, 8 inci Holanda teslim olmuş değildir. Almanya ile hali maddesinin 1, 2 ve 4 üncü fıkralannda yazılı isharbde bulunuyoruz ve nihaî zaferi temin edin tisnaî usule tâbi bulunanlann, 19 uncu maddesinde yazılı serbest meslek erbabmm kazanc ceye kadar mücadeleye devam edeceğiz.> vergilerine (asgarî mükellefiyet ve serbest mesHolanda donanması harbe devam lek erbabına maktu vergileri dahil) yüzde 50, B Gayrisafi irad üzerinden vergiye tâbi iş ediyor ve teşebbüsler erbabmın kazanc vergilerine Londra, 15 (Hususî) Salâhiyettar Holanda 1 yüzde 25. (Arkast Sa. 5 sütun 6 da) (Arkast Sa. 3 sütun 3 te> Brüksel cephesindeki muharebeler, Londra 15 (a.a.) Londra askerî mehafili, bugünkü askerî vaziyeti şöyle izah ediyor: Müttefik ordular, sol cenahın, Anvers kaleEİni ve Scheldt ırmağını setretmesi muhtemel dir. Zelande'ın, müttefikler elinde bulunduğu zannedilivor. Daha cenubda, müttefikler, Brüksel'i muhafaza imkânını verecek mevziler ışgal etmektedirler. Bu noktada geniş taarruzlar yapılıyor. Bazı yerlerde bu taarruzlar şiddetlidir, fakat halen vaziyet o kadar karışıktır ki hangi noktadakı taarruzun daha şiddetli olduğunu söylemeğc imkân yoktur. Müttefik ordular, işgal ettikleri hat üzerinde, düşmanla temasa girmişlerdir. Müttefik hava ordusunun bombardımanı Bugünkü şiddetli muharebeler Dinantnın cenubu şarkisinde Belçikahların vaziyeti iyidir. Belçika kıtaatı, bu noktada müteaddid şiddetli musademeler yapmıştır. Cephenin Namur şimalindeki kısmında şiddetli taarruzlar yapıldığı söylenemez. Namur' ua cenubunda bilhassa Dinant yaMnindeki mıntakada cereyan eden muharebe şiddetlidir. Bidayette Almanlann sarfettikleri gayret, Büyük Harbde yaptıklan hamleleri hatırlatan fazla bir şiddet göstermiştir. Almanlar, zırhlı kıt'alarla müthis tayyareleri birUkte kullandıklan için harekât daha şiddetli olmuştur. (Arkası Sa. 5 sütun 1 de) esnasmda, İngiltereye iltica eden Felemenk Kraliçesi Wilhelmin, Belçika Kralı Leopold'la beraber Londra, 15 (Hususî) Holandadan alınan son haberlere göre, General Winkelmann'ın ateş kesme emrini vermesine rağmen, gtce bir çok noktada çarpışmalar devam etmiştir. Holanda Hariciye Nazırı Van Kleppen bugün gazetecUere beyanatta bulunarak, Holandanın mukavemet edemiyecek hale geldiğini söyleyerek demistir ki: YUNUS NADI İArkast Sa. 6 siitun i te) Müttefik tank ktfaları harekât esnasında