4 Nisan 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
ERME HERE RENAN. TAN ASONE BEDELİ Tü E 100 Ke, 1 Sena 2500 10 «Ay 1500 “> *| 4» sw” * 1 datettemek (25) kurutur Hindnstan Meselesi Yazan: M, ANTEN Dan » İndiyen kongresinin dışm- daki teşekieüllerin Mİ tekliflerini reddettiklerini / ajanlar ildirmişlerdi Şimdi de kongre reis- leri Azt ve Nehru'un bu tekliflerin “ncak esası değişiklikler yapılmak tartiyle kabal edilebileceğini Cripps'e| bildirdikleri haber verilmektedir. Mihver kaynakları bu vakıalara da- Yanarak .Cripps'in vazilesinde muvsf- “ak olamadığını ve Hindistanm İngii- tereden yüz çevirdiğini, hattâ isyan bayrağını çekmek üzere olduğunu i. lim etmektedir. Hafbuki hakikatte mü- #akereler devam etmektedir. Azat ga-| #stiecilere, kongrenin kararlarına dair Verilen haberlerin mevsimsiz olduğu- bm, Cripps de bir hal çaresine varmak maksadiyle bir müddet daha Hindi tamda kalacağını söylemiştir. Bunden başka, kongre reisi Azağ'ın Hindista- nm müdafaası meselelerinin genişii— ön takdir edebilmesi (için General Waveli ile görüşmesi | kararlaştırık Muştar, İngiliz gazeteleri mağrskerelerin Weesi hakkmda fazla mikbin görünme- mekle beraber bilsbütün ümitsiz de- Bilirler, Daily Herald İngiltere hü- kümeti Hintlilere memleketin müda- İst kendileri tarafmdan kontrolü Meselesi hakkıda tavizlerde bulunda- $u ve Hindistana o derhal daminyon hakkı verildiği takdirde vaziyetin kur- i yazmaktadır. Diğer bir İltir. gazetesinin o muhabirine göre Crippa, bütün Hint partilerinin Hin- Grtanın müdafaasma (daha fasl bir #irette iştirak etmek istediklerini ve Wwüzakerelerin müsbet bir surette deti- <elendirilmesi için hiç olmazsa müda. fak mazırlığını bir Hintlinin çetirik. mesi İzem geldiğini telefonla Lonâra- Ya haber vermiştir, Bir Nevyork tek. neticelenmesinin İngiltere kadar hat- tâ ondan daha fazla Çini ve Areriksyı| #lâkadar ettiği muhakkaktır. Bir ba- here göre Bir ay kadar evvel Tin; izlerle Hintilerin aralarını bulmak maksadiyle Hindistarı ziyaret eden ve! Himt mili Tiderleriyie görüşen Ma tsşel Şanı - Kây - Şek Nehruya hür) sari bir mesaj göndermiştir. | Beliren “Ümitler Müzakerelerin attığı cereyanım A- Merika siyasi mabfillerini de büyük endişelere sevkettiği bariz bir surette Eörülmektedir. Sonradan tekzip edilen bir Nevyork telgrafına göre, Jamonla Ten Akyapa asker çıkarmaları özerine Hindistan için tehlike büyümüştür Akyap Hint bududundun 130 kilomet- te memdededir ve bu liman ile Kal küte arasında denir yolu ie yalnız 490 kilometrelik bir mesafe vardır Ba Iman işgali İngilizler tarafından Birmanyanım başlıca petrol sahasr ©- lan Prome'nin müdafamsım hemen he- men imküânsz kılmaktadır. Ba bölgede ururinin çok dağlık ol- muma ve harekâta müssüt yolların mamasma rağmen, Prome'deki Süttefik batlermın tehdit altmda bus lunduğu mhakkak sayılmaktadır, A- Merikanın siyasi mahfilleri, vaziyetin Neraketinin ve tehlikenin yakınlığının von dakikada Cripps ile Hint hiderleri âranmda bir urlaşmıya | götüreceğini) ümit etmektedirler, neticesini kati 0-| Be müzakerelerin arak kestirmek mümkün olmamakla Peraber, kongre dryrıdeki teşekkülle rin ve partilerin Hindiştenm müdafa Sor zoyıflatacak mahiyette görülen mifer taleplerine rağmen Hindistanın teşkilât »iu Düyüklüğü €den şahsiyetlerin ileri sördükleri kul ve mutedil gerttarm İngiitere hö- ge hasarası devam eden Maltanın 2005 e) defa olarak bombardıman edildiği Ges harpte, Asya, Avrapakların kendi aralarındaki boğazlaşma. karşıdan seyremişti, Boğazlaşma- biliyordu ki, mevzun, kendisi İ- di, Pakat, Pasifik okyanumu ile Hint denizini, üzerine, asırlardan değil de senedenberi bir yorgan gibi olan koca krta, © gürültüde, uyanmamış ve her delasmda' bir kaç asır birden süren uykusuma, kaygısım- <a devam etmişti, 1914/18 harbi bittiği gün, Asyanın durumunda pek büyük bir deği olmamış, ancak, gerek Çin gerek Hin- distanda, sabah makmurluğunu batır. İstan bir gerinme ve uyanma istidadı bay göstermişti 1918 den başlıyarak bu harbin kop masına kadar devam eden Avrupadaki barp sonr kavgaları, her iii mem İekette, bir başka türlü hayatı isteme- vin ve özlemenin steşini yaktı, Japon ve Sovyet propagandaları bu ateşi körükledi. Amerika, böyle bir weyi fena gözle görmiyeceğini hisset tirdi. Türk Kurtuluş harbi böyle bir şeyin pekâlâ mümkün olduğunu gös- terdi, Ve en nihayet, Avrupada vücüt bulmuş olan mihver, İngiltere ile Fran #anm artık kocadıkları nazariyesini, nösk doğunun fir pazarlarında da satmıya başladı. 44 ün, ikinci cihan barbi, Asyaya, olduğu gibi, sardığından Japon Çin, Rusya, Hindi Gin Hindistan: ha de yer almış bulunuyorlar, artık uykusu, kaçmış olsa gerektir. Düsünülecek olursa, mevcut beş kita Arasında, en büyüğü, en eskisi, en İka Iabalığı ve en güngörmüşü, Asyadır Diğerlerinin hiç birinde, ondaki 2- #mlet yoktur. Nihayet binzar İğtry “İlmin dediği ve öğrettiği gibi, (tabif servetler ba. kımından,) ondan zengin de yokur. O derece ki, dünya dediğimiz yavar- lak nesne, Asyasını hürriyete ve me Yana Kavuytürmendıkça, me çüybe ki, dalma hasta kalacak ve bunu, bitmek tükenmek © Dilmiyen harplerin ikide birde geri tepmesi ile | ödeyecekt Zira, on ikinci asırdan beri bütün büz! yük barpler, sara | terleri) dolayısiyle, bon Asyanın ser- vetleri ile alâkadardır. İster eski tarih devirlerinin snlet tağı bayar felsefesini, ister modern devirlerin malüm © iktmat tarihlerini götden geçirelim, ihtiraeların ortasım- da, hep Ebedi Kutay, yani Asyayı Börürüz. ** * Bg“ vere “bitti. deneceği gön, bit miyoruz, insanlık ne halde bu- hunacaktır, Acaba rahatını kaybetmiye karşılık, aklımı mı bulacaktır; yolma aklım büsbütün kaybetmiye karşılık, “rahat, mefhumunu dahi mi unutacak. Urt İkincisi olursa, kıyametçiler hak kazanacaktır, Fukst o zaman da be. yatı kendisi, dolayısiyle de “hilkat, pek yavan ve sathi şeylermiş demektir. Neri olur da bu güzel ve harikulide dünyayı ve üzerindeki o hayakı, insan yani eyimser kalmak bizemdır. Yani, olursa, birincisi olacak, tekrar edelim. “ | insan, rahatını kaybettikten sonra, ak. Hnr bulacaktır. Asya harbine sebep olan hu kıtanın zengin kaynaklarından hiri: tarlalarından mahsul toplanıyor ASYA Uyanırken.. Geçen harpte Asya, Avru. pahların Okendi arslarındaki boğarlaşmayı karşıdan seyret - mişti, 1918 den başlıyarak bu harbin kopmasına kadar de - vam eden Avrupadaki sonrası kavgaları, her iki mem. lekette, bir başka törlü hayat istemenin ve özlemenin ateşini yaktı. Asya, ötedenberi, dün - yanm ana kıtasıdır. Hiçbir me- deniyet, onun folluğunda isın- madan hayata doğmuş olmaz. Asyayı bugün en az üç hareke - tân ortasında buluyoruz; İngil - tere, Japonya ve nihavet her Asyah memleketin istiklâli ar. imdi, Çin ve Hindistanda, milletten mil - lete doğru bir değişme başla - mıştır. Ancak bu değişme, ilk safhasında, müsbet olmaktan BURHAN BELGE İşte, bizce, bu aksi, insanı, çu “As ya,, hakimöz, esaslı bir düşünce ile teçhiz etmelidir. Söyle kö: Anya, ötedenberi, dünyanı ana kı- $ası ve merkez noktasıdır. Hiç bir me- deniyet, onun folluğunda. sunmadan hayata doğmuş olamaz, O kadar ki, koca garp (o medeniyetine, şimdi, su çiyor, dahi, diyebiliriz. Ör midi cilk pe? Bunu, anlamak üzereyiz, Bu medeniyet hakkında, yani garp ten, daha önceki-! medeniyeti hakkında, bizzat garpte ler de (İskender seferleri ve Haçlı s€-| doğmuş büyümüş bası garplilerin, ga- yet maddeci ve ruhsuz dediklerini bi- Tiyoraz, Olabilir. Bu, bu medeniyetin hiç bir saman bir ruha kavuşamıyacağı demek değildir. Ona lâzım olan “ruh, ve “rahhuluk,, m belki Avrupalılar ve rememiştir, Buna mukabil, ayni Av- rupallarm, omü maddeyi yenme ve kudretini inamılmaz hadler dabilinde arttırmaya muvaffak oldukları inkâr edilir mi? Nitekim, Avrupalıların bu kabiliyeti le ancak, maddeyi işleme olmuştur. İ Fakat garbin bu medeniyete vereme. diğini, şarkın, yani (bizzat Asyanın vermesi neden mukadder olmasın? Ol kendisi Hindiçinideki oObüyük © pirine Magellan'lar ve o Vasko de Güma'ter devrinden beri bir garp camiası mev- Harak, Singaparun düşmesi Britanya impa- ratorlağunu ru zedelemiştir? O hal- de zeğelenen. sadece, garptir. Fakat biz, Singapurun düşmesini, ba kadar kıa bir hükme bağlamakta se- cut olduğu için mevcut idi, Yani, bü.) Asvanm bu ümmetçilik ananesini çar. #ön bir tarih devrinin bayraktarı o-j98 SOrPA, onu mihayet saramıya mu- yapmıya muvaffak olursa, buna, bu Ü- güncü âmil, yani | Asyahı milletlerin kendi İstiklğllerine kavuşmaları ken- di tarihi şahsiyetlerini yeniden ve ye- ni zamanların yeni | şartlara göre yapmaları sağlıyacaktar, Avrupada, buna benzer bir millet- leşme hareketine, geçen asrın ilk ya- rısındaki fikir mücadeleleri ve muha- rebeler yol açmıştı. Avrupa, © zaman başladığı işi hir hayli tamamlamış ol- malı ki bugün artık milletlerin tek dek yaşamasından şikâyet eder görü merek bir Avrupalılık üniversalizma- sma, ya sağdan yahut soldan gidebi! miye çalışmaktadır. Asya ise, üniverselist temayililerin, ana yardudur, Yani Onun, ferdiyetçi temayülleri durdurup, bir büyük akiğe bir fikir ve hayat birliğine götürmesi, Asya ve Asyalılar, hastası olmuş ve bir türlü “ümmet, çilkten, “rnillet, çiliğe gidememişler- dir, Maddeci ve dinamik garp medeniyeti, vaflak olmuştur. Asyada şimdi “üm- met,, çamlaları, dağılmakta ve bunla- rın içinden tek tek millet parçaları dökülmektedir. Eğer cemiyet hayatının da kendine) göre bir kimyası var farsedilirse, es. ki “ümmet, kompozisyonu, garbın wt TAKVİMDEN Alâmetleri Kızını Dövmiyen, Çocuklarda tetani hastalığı nöbet Dizini Döver... nöbet gelir. Nöbetler bazan uzun, sa- atlerce, hatti günlerce sürer. O vakit hekimin be nöbetleri görmesi ve has- talığı teşhis etmesi mümkün olar, Fa kat, tetani nöbetinin pek kısa sürdüğü de olur, Nöbet gelince hemen hekime haber verilse bile o gelinceye kadar) nöbet geçer, Vakrt, nöbet geçtikten sonra da hekim çocuğu muayene ede- rek bastalığ steşbis edebilir. Bununla beraber çocuk annesi tetani hastalığı sm nöbeti nasıl geldiğini bilirse, onu kendi kendine teşhis edemese de, has- talıktan şüphe ederek çocuğunun he- kimini aydınlatır... Onun için bu has. talığın alâmetlerini bilmek çocuk ân- seleri için faydalı olur. Totan! hastalığının möbeti, çocuğun adalelerinden bazılarının takallüs et- mesi, yani gerilmesi demektir. Zaten tetani, gerilmek manasında eski Yu- sanca bir sözden gelir... Gerilmek en ziyade çocuğun ellerindeki, yüzündeki| ve ayaklarındaki söalelerde olur, Hastalığım möberi gelince çocuğun bir eli, çok defa iki eli birden dışarı doğru bükülür. Baş parmağı svucunan) sini tavsiye etmiyorum, Atalarımızm bu sözle bize ana cvlâdını daima kontrolü altında bulundurması- karsan gibi bir çok meseller vardır; ve hepsi de içtimalyatımızda büyük rol oyn lar baş parmağın üzerine sunsıkı ka panırlar... Yüzündeki (adaleler geri- ince, çocuğun kaşları çatılı, göz kas pakları sıkışarak gözleri kapanmış gi- bi aralık kalır. adaleler! kınmalıyız, Bu düşmenin manası, yi. ra, o kma hükmün ifnde edebildiğin- den çok daha geniş ve şümultüdür. Bu Tw: ve hamızi tesiriyle bozularak, onu. teşkil eden cüzüler bir bir çözülmiye, başladı demektir. Nitekim koca İslâm gerildiği vakit, bacağın diz emilen en büyük harbin her şey! büküp eriten ateşinde, Singapurun bir elden diğe rine geçmesi, hiç de özle, sarıldığı ve) ümmetinden o Osmanlı imparatorluğu coğrafyasına düşen ba cüzülerden, bir mmayyen propagtodaların ileri sürdü. ğü gbi Britanya imparatorluğunun, Gözülmesinin remzi değildir. Böyle ol. saydı, ayni vakanın öteki manası, Ja- ponya imparatorluğunun £ kurulması demek olmalıydı, Halbuki, gelelim, şimdi, gine Asya- em uyanmasma; Britanyayı bu olayda, Sir Stafford Cripps temsil etmektedir. Ne için ve me itibarle? Cevap: — Hint istiklâl davasını görüşmek mevkiinde bulunduğu için. Bundan bir müddet önce, ya o ya- but bir başka İngilir devlet adımı. böyle bir meseleyi, Hint iderleri ile görüşebilirdi.. Fakat bezün, Crim Hint İstiklâl davasını kaliederse, hattâ İngiltere mamma, vazifesini yapmı aksi takdirde, muvaffak olamamış bir) savar adamdır, Zira, öte taraltan ve Andaman ada- Yarı üzerinden, Japonya yaklaşmakta dr, *” geronsa. Asya | davaamda, ikinci | hareket âmilidir. Çünkü gidenin yerine gelmek niyetindedir. Şa var ki, Kidenin meden gittiği araştırılacak ol. sa, gelenin ondan da daha manss'; bir W$ gördüğü Okendili Hindistan, kendi isti ba İngiltere gitmiş ha Japonya gelmis, asl olan, herkesin © yerinde oturuş Hintli insane isemdi © smukadderatı sahip olması değil midir? Delilleri meydanda: Cripps Mimi i5- tklâlinin — şartlarını görüşürken, Ja- pony, istiklâl için, elindeki bazr Hintilerle hususi komiteler kurmak- adr. pamuklu İşinde ol- Tepki pamuk ve ğu 1914 cihan buhran'mdanberi rstrrap içindedir. Bu- na rağmen Japonya, harpten önceki senelerde, Lancanhire'in yerini almıya çalışmıştır. Halbuki, Lancashire, fena | salıştığı için değil, her pamuk okebi- len memleket pamsıklarmı kendi bşle- mek İstediği için, bahrana girmiş ve bundan çıkamamığtz. İd çok milli devletler doğrmaştur, Bu iti- barla, garp medeniyeti, büyük şarklı cam'alar Üzerinde hir dissolmant muballil tesiri yapmıştır. | ği A imdi ayni tesiri Çin'de ve Hin- Gstanda görüyoruz. Her iki raemlekette, ümmetten “millet, e doğ. ra bir değişme (başlamıştır, Ancak, bu değişme, ilk anihasında, müsbet olmaktan ziyade menfi gözükmektedir. günkü bir çözülmeyi o sndırmaktadır. Çin'de Çang - Kay - Şek'ten önceki gerersller mücedelesi ve Nanking ile | Kanton dunlirması, Hindistanda da, kongre hareketi «müslüman Hindis- tanı, Racalar Hindistanı arasındaki | sekişmeler, ö Çin'de, birtiği Kuo minglag yaptı ve bugünkü milli dev- isi © doğurdu ise, Hindistanda da milli birliği, mutlaka kongre doğura- caktır. Gerek Kuomingtang gerek Kongre. ci bareket, lâyik, federatif ve demek- rattır, Ve iyi tetkik edilince görülür ki, en büyük gayeleri, milletlere çö- rülür gibi görünen camiaya modem bir kültür federasyonu halinde, yeni- den, hayat ve vücut vermekten ibaret- Banyonalizmaya has olan fer- diyetçilik ile müşterek kültür tarihi- nin emrettiği üniversaler birlik, bu Mei Asyalı hareketin esosmda yatan gö! rüğlerdir. Her iki bereket, garbin tesi- riyle doğmuş gaspçı (hareketlerdir Bir tarafları yalnız, garbe yabancıdır. Nasygralizma ile | üniversalirma da- ha doğrusu individcalizma ile üniver. salizmayı telif etmek tüzumunu, daha başlangıçta iken anlamalarıdır. Bunu onlara yaptırtan, Asya medeniyetleri ne has olan OLGUNLUKtar, —— İrİZAR — Münderecatımızm çok- lağundan “Zafer, edi tefrikamızı bugün koyamadık, karilerimizden ö- Zür dileriz, Asyanın ki, hep dinler ve akideler ih-| raç etmiştir! MEN ortasında buluyoruz: teskii ediyor. Singapur düşmekle, sanıldığı gib Britanya imparatorluğu yıkmış de. KİRALIK Çok güzel filmi Çok güzel ve emsalsiz filmini mutlaka görünüz. Bugün saat 1 de tenzilâtlı matine ROSALİND RUSSEL - VİGİNİA BRUCE BRİAN AHERNE gibi 3 BÜYÜK YILDIZ Asri hayatı sinemada gösteren ve tamamen yeni bir tarzda çevrilen ile beraber fevka- akikiye romanı KADIN inde buluştular. hamal Avn ban. ve öç baran Birtecirini, Britanya e) ğildir. Eğer bir Britanya imparatorlu- ğu var idiyse, bu, ayni zamanda ve tü i Memleketimizin en İ etmi g 0000000000 ; Mualla Işılay Musiki ve şarkı- larının bestekâr Çam Mehter Takımı aman zi amaaan B UG ÜN emil TAKSİM sinemasında masiki üstadları, en tanınmış sa- natkârları ve en meşhur okuyucuları bu esere lütfen iştirak ae 00000000900 © Bu Filmin en ruhnuvaz parçalarını teganni eden mem- © İeketimizin iki büyük »tevuensu Kemani Sadi Işılay Türk Milli Musiki Hayatımızın En Büyük Hâdisesi EA 60 KİŞİLİK 10 10 KİŞİLİK ele) Türk filmeiliğinin, Türk Dunlajının /Türk musikisinin zaferler harikasını teşkil eden bu hüvük eseri sayın halkımıza hararet tavsiye ederiz Bugün saat 1 de tenzilâth matineşmmm di . Ve: Hayali sihrüfüsunle dolu evvel Zaman masallarını gölgede bi- yakacak binbir gece efsaneleri nin en güzeli, efsanevi Aşk hi. kâyelerinin en cazibi Türkçe Sözlü ve Şarkılı Büyük revü ve koreli LEYLÂ Sönmez bir aşkın çılgın hasret lerini, ölmez bir sevginin gc nağmelerini terennüm eden bu müstesna büyük eser, klâsik Türk musikisinin üstadı DEDF EFENDİ'nin en ruhnüvaz par- lariyle süslenmiştir. Bazan, çocuğum arkasındaki adale- ler de gerilirler, © vakit bel kemiği. nin ortası çulsurlaşır, çocuğun gövdeni kaskatı kesilir, Bu saydığım adalelerden hepsinin birden gerilmesi nadir olur. Çak de- fs, gerilme yalnız ellerde, hattâ yalnız bir elde görülür. İspasmoz bahsinde yazdığım gibi, bu tetani hastalığının çocuğu İspasmoz getirdiği de olur. Tetani hastalığının can sıkacak mö- heti yalnız, nefes borusu adalelerinin gerilmesidir. Küçücük çocuk öksürür- ken, ağlarken, bir şeyden korkarsa, uykudan birdenbire uyanınca nefes a- daleleri gerilir. o vakit çocuğun ne- fesi pek ziyade güçleşir, yüzü mora. tir, boynundaki kan damarları kaba» rek çocuğun rüstennadır, Etlerde, ayaklarda rkasında nöbetlerin bir tehlikesi yoktur, yalnış; gocuğun annesine merak veri Nöbetlerin me kadar aralıkla gele ceği belli değildir. Fakat kış mesvimi- nin sonunda, ilik hahariç başlangıcın» da nöbetlerin sıklaştığı çoktur. nefesini kesmesi pek Dans Kralı FRED ASTER bütün dünyayı yerinden N oynatan CAZ FIRTINALARI Ayrıca: ISA MİRANDA GEORGES BRENT'ın bir his bedinsı PIRLANTALI KADIN ti Mektemiiler arasındaki #utbel mayi sün Penerbukçe ve Şeref wat Beteri dar DİLER KOŞUSU yle, ahin edilmektedir. Ko: mektehimle bir cay ve rüşeakilr. 'LİO MAÇLARI — Yyn tebir edilmiş olan iğ maçlarına Penerbaiaçr “ve Şeri yakaland den adlecek “ Fanactanşanin Vala Ganştkeayı 5 Beykan Barfe'kar Üaçünkn “bereketle «alp bir ISTIKLAL CADDESİNDE KOMEDİ KISMINDA BU AKŞAM SAAT 21 DE DELİDOLU o eziz sare el in vim TEŞEKKÜR is Glam ii Zarkıricden mertarip buhınen rafikam, ei eğ nn. veda risimde idi Danslı Çay rdir - Suad Gün: o... RR 36 KİŞİLİK N Küme saz heyeti Ç "arar Güzellikleriyle bütün gönülleri teshir eden... Şargılariyle herkesi çıldıran DOROTHY . LAMOUR GRABBLE 7 büyük yıldızla tek bir film çevirdiler SARK BÜLBÜLÜ Yüzlerce güzelin yaşadığı bir cennet. Sayısız zevklerin taplandığı bir ses'e dünyası... Bugün LÂLE nin Söstereceği NE. en güzel filmdir. “MEDA Proğrama ilâve olarak; Renkli Miki “KÖPEK SERGİSİ" Bugün saat 1 de tenzilâtlı matine
