5 Mart 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TAN EVİ TELGRAF: TAN, İSTANBUL —— ISTANBUL: Ankara caddesi Mo, 102 T Ziraat Vekili Muhlis Erkmen PASİFİK HARBİ BİTİYOR Müttefikler Cavaya artık kaybol- meş gözü ile bakıyorlar. Şimdi kalscak olan Japon kav- vetlerinin ilk beder Murmmya bitirmek olacaktır. İngi- ut bududuua in var kav- çalışıyorlar, General Batsvyayı © bırakarak müdafazlarla vakit r, Ja varmasını önlemek vetleriyle se etmek üzere alela- pheye koşmasının budur, M. Zekeriya SERTEL uçuk, üç ay için Pasifik harbini sonuna ngapuru ie- de şi, Son gün - Cuvaya Amerikan - deniz, hava ve kara kuvvetleri de gel - mişti. Fakat deniz ve hava kuvvet - nların denizden asker kuvvet çıkar - malarına müni olamadılar. Ja - ponlar üç koldan birden Cavayı işgale başlayınca müttefik kuv -| vetleri derhal acizlerini anladı - lar. Arkadan yardım göndermek mümkün olmadığı için Cavanmn dayanamıyacağına e Ba |miz yoktur. Dürüstçe ve cesaretle uman müttefik kuman da bereli dağıldı. Cenubi Pasi - fik müdafaasını üzerine alan Ge. neral Wavell vazifesini terkede- rek bir tayyare ile derhal Bir - ypanya cephesine geçti. Cavanın müdafdasını Holanda başkomu » danı üzerine aldı. Fakat mütte - fikler Cavaya artık kaybolmuş gözüyle bakıyorlar. Bu suretle Ja ponlar Pasifik harbini bitirmiş o luyorlar, kk imdi Pasifikten serbest ka. lacak olan Japon kuvvete n ilk hedefi Birmanya har biti 'k olacaktır Birmanya Hindistanın eski bir in giltere burasını an indistana girmişler demektir. Japonların Birmanyayı işgalde tökip ettikleri iki hedef vardır: Bifi Rangon'dan Çine giden yolu kapamak, diğeri Hindistan hudu.. duna varmak. Rangon henüz iş- gal edilmemiş akla beraber artık kullanılamıyacak hale gek miştir, Değil buradan Çine yar - dım göndermek, Birmanyadaki İngiliz kuvvetlerine malzeme çi- karmak bile mümkün değildir. Bu itibarla Çine giden yardım yo lu kapanmıştır. İngilizler şimdi bütün kuvvetleri le Japonyanın Hint hududuna varmasına mâni ölmak ve Çinle Hindistanı biri - birinden ayırmasına imkân birak mamak için çalışıyorlar. General Wavel'in Batavia'yı bırakarak lüzumsuz müdafaalarla vakit kay betmektense, Hint müdafaasını organize etmek üzere alelâcele bu cepheye koşmasını. sebebi budur, kk* avayı ve Somatrayı aldık. Cc tan ve Rangon'u İşgal et- tikten sonra Hint denizi Japon deniz ve hava kuvvetlerinin kon- trolü altı geçiyor demektir. Müttefik donanmalğgı Hint deni. ELEFON: 24310, 24318, 24119 YEDİNCİ YIL — No. 2343 gp VEKİLİN REİSLİĞİNDE, TOPLANTI YAPILDI söylenmektedir. ında yetişmesi güç olan, fakat ma- wn gıda maddesi sı için - ökilimelcön olan bazı hububat ektirilmiyecek, Ankara, 4 (TAN) — Bugün Muhlis Erkmenin reisliğinde iki palm sı, yeni devlet ziraat senelere yöre ekim meselelerini Bu münasebetle zirai istihsal! mühim miktarda arttırılm ; dar alınmamış ola, r. Bu içtimalarda vekâlet ziraat mite- hassısları, istihsali arttırma umum müdürlüğü ve devlet ziraat işletmeleri erkânı hazır bu. lunmuşlardır. Zirai istihsalimizin mıntakalarının ması ve ziraaiçilerimiz arasında bir koordinas. 1 içis şimdiye ka- yeni ve €saslı tedbirlere GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Zirai İstihsale Ait Yeni Tedbirler Devlet Ziraat Mıntakaları Tesbit Ediliyor, Senelere Göre Ekim İşi Plânlaştırılacak Ziraat Vekili toplantı ya- girişilec: malak arttırılma. | linin artması tesbiti in plânlaştırıl - | temin edile mıntakalarda in her sene çok ve bu arada | anlara lâzim olan madde ve malzemeler ektir, bu kabil mıntakalara kâfi gelecek sevkedilecektir. Bu su teki çiftçiler arasında bir iş birliği kurulacak Meselâ, pamuk ntısı çekmemesi maddeleri buna mukabil pamuk istihsa. çin şimdiye kadar bu işle uğraş” Buna mü da arttırılacak i olarak diğer olan hububat miktarda memleket- de bütün irant Vekâleti nazımlık vazifesi. ni ifa edecektir, iL şimal akel daki Er Hindistan Meselesinde Güçlükler Hint Müslümanları, Yeni Statünün Kendi Ayrılma Taleplerine Yolu Kapa- -İyacağından Korkuyorlar Berline Göre Hintliler Silâhları İngilizlere Karşı Kullanacaklar Londra, 4 (A.A) — Hint şefle- rinden - Raca Gopalaşari, “dün Madrasta demiştir ki: Hürriyet müdafaasının ilham ettiği enerjileri birleştirsek, bü- tün insan kaynaklarımızla ve İngilterenin, Çinin ve Amerika - rın yardımiyle tecavüze muka- vemette muyaffak olacağımıza emin bulunabiliriz. Başka çare - memleketimizin kalkmak tutabilece; kul ve şerefli hareket hattıdır. E- ger İngiltere işbirliği yapmamak siyasetini terkederse kongre, her şeyi yapmaya ve bu gibi şartlar. müdafaasına ği fedakârlıklar yolunda millete rehber a ların da syni hürriyet müda yesi uğrunda, bazı fedakürlıkla lunmıya hazır olduklar lümanların hüreket siyasi statüleri hakkmda şeler çizmektedir. Müslüma mokrssi prensiplerinin ha: nın İcap ettirdiği muvakkat tedi le tatbikinin. — kendilerinin ayrılma talepletine yolu kapamasından kork- maktadırlar, AI Sonu Su: 3; Sü Cripps'in Yeni Bir Nutku Zaferden Sonra Bir Dünya Kurulacak Londra, 4 (A.A) — Sir Siraf- ford Cripps, doğu ve cenup Asya memleketlerine radyoda söyle - diği bir nutukta harbin türlü saf halarını gözden geçirmiş ve şim «| diki durumu anlatarak demiştir ki: Şimdilik doğuda birçok toprak kaybettik. Sel daha en yüksek noktasını bulmamıştır ve çekilme geleri de kaplıyacaktır. Ancak yanımızda çok kuvvetli müttefikler vardır. Birleşik Ame rika ve Çin, Avrupada da Sovyet ler Birliği, Büyük Britanya ile dominyon- ları, müstemlekeleri ve Hindis - tan bugün karşılaştıkları tehlike- Beraberliğe Dayanan | ları. ehemmiyetli birçok kaleleri | başlamadan önce daha başka böl- | Fi Muhtelif cephelerde İngiliz kı vvetleri ile yanyana harbetmekte ölan Hintli kıtalara mensup bir birlik Almanlar Süveyş'i Bombaladı Hava Meydanları ve Yeni Askeri Tesisler Hasara Uğratıldı Büyük Yangınlar Çıktığı, Yakıldığı Bildiriliyor Berlin 4 (AA) — Alman tab- liği: Alman savaş tay külleri, dün gece bölgesindeki askeri hede cum etmişlerdir. Ay tutulması hâdisesi bittikten sonra Alman| tayyareleri hedeflerine varmış - lar ve bilhassa büyük Acıgöl kı- yısındaki Elkebir hava alanına hü cum etmişlerdir. İngiliz tayyare karşı koyma topçusu. tam bir şa. şırtmaya uğramıştır. Ay » batı kıyısındaki büyük hangar - rak isabet etmiştir. n infilâkından sonra büyük yan - İgnlar çıkmıştır, Yerde külliyet yi her zamankinden ziyade anla- Yerde Külliyetli Tayyare | ŞARK CEPHESİ Sivastopol Çemberini Yarmakiçin Rus Gayretleri Âkim Kaldı İlmen'in Cenubunda Sarılan Alman Birlikleri Sıkıştırılıyor Moskova, 4 (A.A,) tebliği: 3 Mart kıtalarımız- la düşman şiddetli muherebe.- ler yapmışlar ve Faşist Alman tarafından tesis edilen Sovyet henin müteaddit kesimlerin- rlemişler tahrip edilmi »pyekün 60 Alman ir, O gün 'yaresi tah . İbaları, hava alanlarında 52| bag akif Japonlar Cava'da Ağır Bastı Müttefiklerin o Üstün Kuvvetler Karşısında Adayı Kaybedecek- leri Anlaşılıyor Pasifik'te Amerikan Filosuna Yapılan Hava Hücumu Neticesiz Kaldı Bandoenk: 4 (A.A) — Fele- menk tebii Cava istilâ çevrelerindeki st vaşlara müteallik olarak bugün kü çarşamba günü, ancak, kuv . vetlerimizin büyük bir TUZ şevki ve kuvvetli bir ısrarla çar- pıştıkları söylenebilir. Düşmanın ileri harekete teşebbüs ettiği her yerde şiddetli çarpışmalar olmak ve kuvvetlerimiz düşmanı lemekten menetmiye çalışmakta dır, Düşman bilhassa havalarda ve ayrıca kurada sâyı üstünlüğü esinde bazı yerlerde terakki - ler kaydetmiye muvaffak olmuş: tur. Dün düşman Bandoenk civa rında tayyare alanlarından birin karşı şi bir taarruza geçmiş askeri ve sivil hedeflerde hasar- pmıştır, Tayyarelerimi: bazıları yerde butuşturulmuştur. ki düşman bomba tayyaresi dü. şürülmüştür. Taarruzun dehşeti- ne rağmen kurbanların Sayısı 37 - dır. Tokyo haberlerine göre Tokyo, 4 (A:A.) — Tokyoya ge len gayri resmi haberlere göre, Cava adası sahilinin şimalinde bulunan çok önemli üslerle mu. Vusale merkezleri Tâponlar tara fından işgal edilmiştir. Şiddetli hava muharebeleri Saygan, 4 (A.A) — Cav zerinde şiddetli hava m İ pıldığı bildiriliyor, Sur gr Sonu $ Parise Bir Hava Akını Yapıldı İngilizler Almanya İçin Çalışan Renault Fabrikasını Bombaladı Taarruzda 1000 Kişinin Yaralandığı, 600 Kişinin Öldüğü Bildiriliyor Londra, 4 (A.A) — Paris banli yösünde Billancourt'ta Renault Tabrikalarının İngiliz hava kuv - vetleri tarafından bombalandığı resmen bildiriliyor. Renanit fab rikaları Almanya ile işbirliğinin bir timsali olmuştur. Bu fabrika. ların Almanya için nakliye ara- tanklar ve tayyare mo - törleri imal ettikleri malümdur. Vichy radyosunun du kabul ep tiği gibi, bombardımanlar mün hasıran bu fabrikalara tevcih edil miş ve bizzat Paris şehrine hiç. bir bomba atılmamıştır. Hava-ta- arruyunun iki saatten az bir müd det devam etmiş olmasına ve bu iş için kullamlan hava teşekkülü nün fevkslâde büyük olmaması- İĞ Sonü Sa: 2; Sü: 6 İngiliz tavyareleri tarafından şiddetle homhardıman edilen Renawlt fabrikasından bir görünüş - İpekli dokuma Çocuğunuzu Mekfebe Gönderirken Bir de ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Alınız, Çünkü bu Anslklepedi ona mektep kitabı kadar ondan daha ziyade lâzimdır. Fiyatı Yedi Liradır. TAN müesmeninde ve kitapcılarda bulunur ve beli Cephe gerisinden resimler; Filipinlerdeki Amerikan hava ve kara kuvvetleri başkomutanı Mac Arthur'ün karsı ve çocuğu ipekli Mensucat Sanayii Geniş BuİşleUğraşanlara MuafiyetlerTeminE Ankara, 4 (TAN) — İkta: e köleti,-yerli ipekli mensucatımız memleketin ihtiyacına KöTi gele- cek miktara çıkar: çin bazı Fransız Filosu . İkararlar almak üzeredir. Alınacak bu kararlar arasında şi ile meşgul olan lar birçok muaf istifade edeceklerdir. Bu arada İpek böce âi örtme işi için de ziraat vekâle Donanmaya Mensup Harp Gemileri Toulon Limanında Toplandı Ankara, 4 (Radyo güzetesi) — Verilen haberlerden anlaşıldığı » on göre, Toulonda toplanmakta olan Fransız'donanması şu gemi» gi ya çok timizde dokunan ipekli | ere ait nümuneler de tesbit edil miştir Bu nümüneler, daha yeni. leştirilerek dokunacak ipekli men sucata örnek vazilesini görecek-İlerden mürekkeptir: lerdir. Ayrıca yerli ipeklilerimiz-| Dunguerk ve Srazbourg' adlı le iç pazarlarımızda bir rekabet | 26 şar bin iki modern zırhlı, 22 sahası vücude getirmemesi içinİşer bin tonluk diğer iki zırhlı, bazı Avrupa ipeklilerinin mem -İdört 10 ar bin tonluk ağır kruva. lekete ithal edilmemesi de düşü |, üç hafif kruvazör, 20 muhrip nülmektedir. e 25 denizaltı . Ziyafet indi dolması, nemse böreği, saray baklava» ı değil... Bahsetmek istediğim ziyafet, €5- kullandıkları tabirle bir-ruh “gıdasıdır. ki ziyafetidir. Ankarada Fidelio ile Madame Butterily'nin oynandığını biliyoruz: Yüksek mü. zikten anlayan vatandaşlar ve ecnebiler bunları üvdüler; radyoda da - parazit ara verdikçe - beş, on nağme iğit- imedik değil! Fakat koca İstanbul için bu kadarı yetişir mi? Bin. lerce kişi şu yol, otel pahalılığı ve taşıt darlığı atasında Ankara eferini göze alabilir? Eğer büyük bir güçlük yahut imkânsızlık ksa tiyatro mevsimi geçmeden - masrafı çıkaracağına ve emeği eceğine şiphe eti imiz birkaç oyun vermek için - şeh. rimize bir “turne,, yapılamaz mı? Bu isteği öne sürerken musikiye dokunan bir kisaltı yapaca. öm. İleri milletlerde iki türlü musiki vardır; Halk ve milletle arası musikisi... Bizde ise üç türlü: Halk, daha doğrusu köylü musikisi, divan musikisi ve milletler arası #hüsikisi! Birincisi çokluğun, köylerin elindedir; ber yerde olduğu gibi bir takım gönül duygulariyle yerli vakaların tesiri altında, vücütbulan bi musiki, bildiğimiz şekilde, milletle beraber yalnız yurt içindi yaşayıp gidecektir.: Eğer Rus musikisinin yaptığı gibi © mil nsğmelerimiz teknik itibariyle garpli, ruh bakımından yerli, bam başka bir dünya musikisine çevrilemezse! Divan musikisine ge lince o, tıpkı ayni isimdeki edebiyatımız gibi çok kuvvetli parça lar yaratmış, ayrıca bütün şark milletleri musıkisinden daha ile tiye gitmiş, edebiyatla geçemediğimiz Arapla Iranlıyı, musikid Bizans tesirinden de faydalanarak - çok geride bırakmıştı Yalnız bu öyle bir musikidir ki, yine adaşı olan edebiyat gib maziye mal olmuştur; şimdi, 9 mektebin: yetiştirdiği” sönükç ımusiki parçaları bir tanzimat edebiyatı kuvvetini bile göstere inemiştir. Görenek icabı, uzun zaman tiryaki musikisi olarak ya şayıp kalacağa, fakat bir dâha parlamıyacağa behziyor. iz Son yıllarda memleketimiz, milli havaları ve.türküleri, plâk lara alarak, kitaplara geçirerek unutulmaktan kurtardı. Diva tavsikisinin şaheserlerini de taribi konserlerle. yaşatmak hirme tini gösterdi. Ankara konservatuvarı ise milletler arası musikisi ti kurmuştur. İşte İstanbulun beilediği, orada açan bu yepyeni bahir: burada da seyretmek, o çiçekleri burada da koklamak, © rüh gıdasına burada da kavuşmaktır. Niçin biri yesin, biri bak: sm? Velev ki, musiki ziyafetinde olsa dahi!