5 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Türkçe Sözlü, Sazlı ve. Şarkılı filmlerin en güzeli ALİ BABA Kırk Haramiler 4 üncü haftası bugün başhyor. ELHAMRA'da İO iflCI Vll Sdyi '. 6 3 0 2 umhuri ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet îstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 £4290 DUNYANıN EN YTJKSEK SAATİ VÂCHERON et C0NSTANT1H Per.embe 5 Mart 1942 Z. C ENEV E E Türkiye mümessili SAATMAN Sultanhamata Ingilizler * P arıs 9ı* bomhaladılar Sağda Paristen bir manzara, solda bombardımanlara asıl hedef olan Reno otomobil fabrikalaruıdan bir kısım Vişi 4 (a.a.) Gecenin ilk saatlerinde Paris banliyösünün bombardımanından haberdar edilen Mareşal Peten, İngiliz tryyarelerinm mütemadi hücum ları, ölü ve yarahların sayısı ve hasa Ç Milli Sef Halhevi sergisinde ~) Halktan 600 kişi öldü, 600 kişi * yaralaıtdı Taarruzun sebebi, Reno fabrikalarında Almanlara 2038 tayyare yapıldığı iddiasıdır Tarihin Sırrı aponlar nihayet Cavaya da salciırdıiar. Singapur düştükten sonra cenub Fasifik suları..i en kuvvetli bir dayanma yeri olarak bütün Demokrasi ümidlerini üzerinde toplıyan bu ada da acaba yıkılacak mı? Ilk çıkarma teşebbüslerinin muvaffak olduğuna ve Japon kuvvetlerinin bir iki gün zarfında kıyılardan içeriye doğru bir hayli yol aldıklarma bakılırsa, vaziyet, Demokrasiler hesabına çok karanlıktır. Onlar şimdiki halde Pasifik meselesini bütün bütün sonraya bırakmış görünüyorlar. Cavada beş yüz bin kişilik bir ordu ile karargâh kurduğıı daha bir ay evvel söylenen General Wavell'in vazifesi lâğvedilerek tekrar Hindistana gönderiltnesi, (Pasifik işini en sona bırakmak) karannm açık bir delilidir. J Çok şiddetli hava harbi devam ediyor (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Milli Şefimizln, muhterem refikalan ve Maarif Vekilile beraber Ankarada Halkevleri resim sergisini sereflendirdiklerini yazmıştık. Fotograf, kendilerini sergide tablolan tetkik buyururlarken göstermektedir [Japon harb L*tebtiği . = Şarh cephesinde = Japonlar, bir çok tayyareyi ycrde tahrib ettiler Cavada harekâtın şiddetle devam ettigi Cava adasında icab eden sistetnatik tahribler yapılmıştır Bandoenk 4 (a.a.) Felemenk tebliği: Cava istilâ çevrelerindeki savaşlara müteallik olarak bugünkü çarşamba günü, ancak, kuvvetlerimizin büyük bir taarruz şevki ve kuvvetli bir ısrarla çarpıştıkları söylenebüir. Düşmanın ileri harekete teşebbüs etti&i her yerde şiddetli çarpışmalar olmakta ve kuvvetlerimiz düşmanı ilerlemekten menetmeye çalışmaktadır. Düşman bilhassa hava larda ve karada sayı üstüniüğü sayesinde bazı yerlerde terakkiler kaydetme. ye muvaffak olmuştur. Dün düşman Bandoenk civarmda tayyare alanlanndan birine karşı şiddeüi bir taarruza geçmiş, askeri ve sivil hedeflerde hasarlar yapmıştır. Tayyarelerimizden bazıları yerde tutuşturulmuştur. İki düşman bomba tayyaresi düşürülmüştür. Taarruzun vahşetine ragmen kurbanlarm sayısı azdır. şimal ve garb bölgelerini gösterir harita Cavadaki mühim üsler zaptedildi Japonlar, Müttefiklere aid 44 harb gemisini batrdılar Borneo adası tamamen kontrol altına alındı, Sumatramn işgalide tamamlanıyor Tokyo 4 (a.a.> Tokyoya gelen gayriresmi haberlere göre, Cava adası sahilinin şimalinde bulunan çok önemli üslerle muvasala merkezleri Japonlar tarafından işgal edilmiştir. GÖRDÜKLERİM 4 4 [•] Hitlerin karargâhmda Ilk akşam Başkumandanlığın verdiği ziyafette, Sovyet Rusya harbine dair birçok mubahaseler olmuştu Boylece Demokrasilerin yakın zamana kadar büyük ümid bağladıklan Cava da düşerse, 7 birincikânunda harbe giren Japonya, iiç ay gibi çok kısa bir müddet içinde, Avustralya haric. bütün Pasifik adalarını ele geçirmiş olacaktır. Dünyanın en kuvvetli iki devietine karşı başarılan bu muvaffakıyet, o kadar görülmemiş ve ahşılmamış birşey oldıı ki onu hâdiselerin normal oluşlarmdan doğma bir neticeden ziyade talihiıı ve tesadüfün bir eseri şeklinde telsire çaIışanlar ekseriyetj teşkil ediyor. Nasıl oldu da Japonya bu işleri bafarabildi? Sualin cevabını ararken insan elinde olmıyarak birbiri arkasına sıralıyor: Pasifikteki Amerikan donanması komutanıtıın bu derece büyük bir gaflet içinde yüzeccğini kim düşünürdü? Japonların tek bir baskın hareketile Amerikan donanmasına ağır yumruklar iııdirerek Pasifik deniz muvazencsini birkaç saat içinde kendi lehlerine çevirivereceklerini kim hesablıyabilirdi? Yirmi senedenberi tonlarca altın harcanarak tahkim edilen koca Singapıır, kim derdi ki birkaç haftada teslim oluverecek? Bütün bunlar, tarihte misalini gördüğümüz kötü tesadüf zincirleridir. Ne denir sans! Elimizde olmıyarak, kendimizi tutamadan sıraladığımız bu düşünce silsilcsi, hâdiseler karşısında biraz kafa yormak zahmetine kaüandığımız zaman sakat tarafmı ortaya koymakta gecikmiyerek smtıyor ve bizi doyurmaz oluyor. Derhal başka bir takım suallerin içimizden kabardığmı duyuyoruz! Peki Japonyanın boğazını mı sıkan vardı? Bu derece temkinli ve hesablı bir nıillet. bütün istikbalini tesadüfün lutfuna bağlıyarak kaşarlanmış bir kumarbaz gibi kendini harbe atar mıydı? Pasifikteki Amerikan donanmasının vaziyetini, Singapurda İngilizlerin dayanma kudretini. öteki adalarda Holandalılann ne yapacaklannı, bir kelimc ile miittefiklerin harb gücünü iyice tartıp kendisininkile ölçmeden. durup dururken ortalığa meydan okuyabilir miydi? Bu suallere: Neden olmasın? Pekâlâ okuyabilirdi! Gibi bir cevab vermeS, hâdiselerin mahiyeti üzerinde kafa yormaktan çekinmiyenler için kolay değildir. Harb henüz bitmemiştir. Yakmda bileceğine dair prtada bir işaret de yok. Bu boğuşma belki en bedbin tahminleri de aşarak daha senelerce sürecektir. Neticede kimin kazanacağım da kendimizc güvenerek şimdiden kestiremeyiz. Yalnız şurası muhakkaktır ki neticede zafer tacını başjna takacak olan taraf. bu muvaffakiyeti, talih kendisine gülümsedi^i Riom davası Paris akını Fransız havacılığının feci vaziyeti: Seferberlikte 50 bombardıman tay«Acizden kuduran yaresi varmışî Berlini coşturdu Yazan: Emekli General H. Emir Erhilet Alman Führerinin umumî karargâhınm bizi misafir ettiği yazlık otel, sadeliğin, ferahlığın ve güzelliğin bir nümunesiydi. Otelin yalnız yapısmdan bahsetmiyorum. Blşiğinden, yatağma, şezlonguna, mcTsaîanna, banyölSrîna, servisine ve her eşya parçasma kadar her şey cidden hoşumuza gitü. Bina, bir otel, hem de bir yazlık otel olarak lemiz ve lâtif bir gölün kenarında inşa edildiği için holleri, koridorları, salon ve odaları o kadar ferah ve aydın tertib olunmuşlardı ki hiç bir hendese ve mimarî kusuru göze çarpmak şöyle dursun her teferrüat bize bir sürpriz memnuniyeti veriyordu. Debdebe, İsraf ve ihtişam olmaksızm güzellik ve rahatlık bir yazlık otelde ancak bu kadar temin olunabilir. Guy La Ghambre, Amerika azamî miktarj vermiştir diyor «Paris bombardımanı İngiltere eski müttefiğine saldırdı.» * cephesi kâtt Kırımdaki muharebelerde Amerikan donanmasına yapılan hava taarruzu akirn kaldı Vaşington 4 (a.a.) Baiıriye Nazırhğı tebliği: Gilbert batısında cereyan eden son deniz hareketleri esnasında bir tayyare gemisinden, kruvazörlerden ve torpido muhriblerinden mürekkeb Pasifik filosu deniz kuvvetleri her biri 9 tayyarelik iki teşkil halinde uçan düşmanın 18 tane ağır bomba tayyaresi tarafından hücuma uğramıştır. Hücumlar ikindi üstü Riom Yüksek Adalet Divanmın Reisi M. Caans ve müddeiumumi M. ve takriben yarımşar saat fasıla ile yapılmıştır. Japon teşkilleri, tayyare geCassagnan mimize mensub avcılarm ve gemileri Riom 4 (a.a.) Bugün öğleden sonra mizdeki tayyare karşıkoyma toplarımn sıkı ve şiddetli ateşile karşılanmıştır. İlk açılan celsede nıaznunlardan eski Hava teşkile dahil düşman tayyarelerinden Nazın Guy la Chambre seferberlik esyalnız üç tanesi rayyare gemisi üzerin nasında yalnız 50 kadar bombardıman den bombalarını atabilecek bir duruma tayyaresi mevcud olduğunuiüraf etmiş, girmek imkâmnı bulabilmişlerdir. Gemi, aynca 142 keşif tayyaresi buiunduğunu yıldırım süratüe manevra yaparak bütün söyiemiştir. Pike bombardıman tayyurebombalardan sakınmıştır. Bu grupun leri hususunda mes'uliyeti askerî mabaşında bulunan bomba tayyaresi, tay kamlara yükliyen eski Fransız Hava yare gemisinin güvertesine saldırmağa Nazın, teknikçilerın tankiara karşı tayteşebbüs etmisse de hedefe 100 metreden yare kuliamlması usulünü kabul etmedaha az bir mesafede bulunduğu sırada diklerini söyiiyerek şöyle devam etmiştayyare karşıkoyma toplannın şiddetli tir; « 20/3/1940 ta nezaretten ayrjdığım ateşile düşürülmüştür. zaman 249 bomba tayyaresi tesiim edilHücuma iştirak eden 18 düşman bommişti. Fakat kumandanhk bunların asbardıman tayyaresinden 16 sı düşürülrileştirilmesi İcab ettiğini ileri sürmekte müştür. idi. Şu halde şubat 1940 ta ancak 35 bomCavada hava hakîmiyeti ba tayyaresi mevcud bulunmakta idi. Müttefiklerde imiş Birleşik Amerikaya yapılan siparişler Londra 4 (a.a.) Annalist, Cavadaki l^akkında da la Chambre Fransız hava askeri vaziyet hakkında diyor ki: mahfillerinin müşkülât çıkardıklannı «Cavadan gelen haberler, ilktiefaola^ddia etmiştir. Esasen Amerikamn az rak bu bölgede müttefikJerin hiç oltayyare verebilecek bir mevkide bulunmazsa muvakkaten hava üstünlüğüne duğunu tasrih etmişti. Neticede nezaret sahib bulunduklarını gösterir gibidir makamını işgal ettiği müddet içinde Her halde, Cava muharebesine Japon ceman 850 av ve 715 bomba tayyaresi ıstayyarelerinin iştirakini bildiren her marlamıştır. Guy la Chambre sözlerini hangi bir haber alınmamıştır. Bunun se şöyle bitirmiştir: bebi, her halde, Holanda çetelerinin Su*** « Amerikamn bize verebileceği a(Arkası Sa. 3, sütnn 3 te) zami miktarı temin ettiğinden eminim.» (Arkası sabife 3. siifun 4 te) Saat 15,30 da açılan ikinci celsede maznunla reis arasmda rakamlara dair şiddetli münakaşalar cereyan etmiştir. Maznun yalnız 494 tayyarenin kuilanılabilir halde olduğuna dair ileri sürüîen iddiayı reddetmiştir. Ona göre derhal uçabilecek kabiliyette olmıyan tayyarelerin adedi 209 dan ibaretti. Personel eksHcliğini itiraf etmiş, fakat mes'uliyeti teknik servislere yüklemiştir. Tokyo 4 (a.a.) Nişiaışi gazetesine göre, Japon kuvvetleri 4 şubattan 1 marta kadar olan müddet zarfında düşmanın topyekun 44 harb gemisini batırmışlardır. 4 şubatta Cava açığmda cereyan eden deniz muharebesinde ve son Batavia ve Surabaya deniz muharebelerinde düşBelli ki, bu otel mutlak kabarık cüzBerlin 4 (a.a.) D.N.B. Akşam gaze manın uğradığı kayıblar bu rakama da danlılara mahsus yapılmamış, fakat yateleri İngiliz hava kuvvetlerinin Paris hildir. zm birkaç haftasıııı bir göl kenarında bombardımanı hakkında mütalealar ileri Hindiçiniden verilen malumat geçirmek istiyen orta halli aileleri de sürüyorlar. Saygon 4 (a.a.) Cavadaki vaz:yete İçine alabilmek İçin kurulmuştu. OraBerliner Görsen Zeitung gazetesi dair olan haberler, oldukça tezadlıdır. larda ve ayni gölün etrafında bizim in• Oran'dan Parise» başlığı altında yazdı Mevcud yegâne sarih malumat bütün diğimiz otel gibi daha birçok yazlık ğı bir yazıda şöyle diyor: Cava arazisi üzerinde şiddetli hava mu misafir evleri vardı. Hepsi de ayrı ayrı «Bütün cephelerde uğradıkları boz harebeleri yapıldığma dair olan haber güzeldi. Bizimkinin hem göle ve hem de gunlar karşısında acizden kuduran İn lerden ibarettir. Japon hava kuvvetleri, kıra nazır odaları vardı ve hepsinin gilizler eski müttefiklerine karşı İrisana 60 kadar tayya r e ü e Bandoeng hava a baktığı yerler o kadar bediî idi ki, İnutanc verecek tecavüzlere başvumyor lanı üzerinde kuvvetli bir hücum yap san hangi tarafı seçeceğinl bilemiyorlar. Oran ve Dakar hareketlerile başlı mıştır. Müttefik hava kuvvetleri de d:ğer du, göl tarafmı mı, yoksa k ^ cihetini yan bu saldırışlarrn sonu gelmiyecek gi laraftan Japonların işgali altındaki hava mi? bi görünüyor. İngilizlerde ahlâk ve een alanma ve adanm şimal sahili açığmda Bu nevi oteller kışın da yani kar ve tilmenlikten en küçük bir eser kalmış demirli bulunan deniz taşitlarına hücum don zamanlarında da işler. Onun İçin oîsaydı, eski bir müttefikin tehlikesiz etmiştir. Askerî müşahidlere göre, J a kalorifer tertibatlı, çifte cam pencereli, müesseselerini bombardıman etmek İçin ponlar, adayı doğudan batıya kateden ve pencereler dıştan aşağı yukan inip bugün kullanılan bu bomba uçakiarımn dağların eteğine kadar ilerledikleri sıra çıkan pancur perdelidirler. Gölün etJaponlara karşı kuliamlması icab eder da büyük güçlüklere uğramamışlardır. rafı hep çimenlik ve ağaclık mutedil di.. Diğer taraftan Tokyo, Borneonun ta meyilli tepelerle çevrili olduklarmdan Berliner Lokal Zeitung da şöyle di mamile Japon kontrolu altında bulun kışın buralarda kayakla kayıhr, müsayor: duğunu haber veriyor. Sumatrada Japon bakalar ve eğknceler tertib olunur. Do(Arkası sahife 2 sütun 2 de) (Arkası sahife 3. siirun fidai (Arkası sahife 3. sütun 6 da) İngilferenin Avrupa ntilletlerine karşı lakındığı hakikî çehreyi göslermektedir» Müttefikler 4 4 harb gemisi kaybetmişler Ruslardan 9400 esir daha alındı Sovyetler iki günde 75 zırhlı araba kaybettiler Bir habere göre Almanlar Sfaraya Russa şehrini geri aldılar ( Orman Fakültcsinde bîr giin " ) Ekim seferberliği yanında ağaç seferberliği de lâzım Almanlann şimal ordusu gnıp kumao* danı Feldmareşal Von Leep Berlin 4 (a.a.) Alman ordulan başkomutanlığmm tebliği: Sıvastopol muhasara cephesinde, Alman mevzilerini delmeğe teşebbüs eden Sovyet kuvvetleri çevrilmiş ve imha edilmiştir. Düşman kanlı zayiata uğra mıştır. 9400 esir alınmış, 16 zırhlı araba, müteaddid mitralyözler ve mayin atıcı oplar zaptolunmuştur. Donetz çevresinde düşman boş yere hücumlarını tekrarlamıştır. Bu taarruz esnasında dağ avcılan, zırhlı ku\Tvetler ve tayyareciler sıkı işbirliği yaparnk düşmanın süvari kıt'asını yok etmişlerdir. Zırhlı arabalanmız geri çekilen düşmana hücum ederek ağır zayiat verdirmişlerdir. Mekez ve şimal kesimlerinin muhtelif erlerinde düşmanın yaptığı taarruzlar neticesiz kalmıştır. Burada mevziî bir Alman taarruzu esnasında düşman işgal ettiği yeılerden atılmıştır. Flamarr lejyonu düşmanla göğüs göğüse yaptığı şiddetli bir muharebeden Eonra Sovyetlerin 25 beton sığmağıru (Arkası sahife 3, sütun 2 de) İskenderiyeye yapılan hava akını Berlin 4 (a.a.) Alman orduları başkumandanlığının tebliği: Alman savaş tayyaresi teşkilleri, dün gece Süveyş kanalı bölgesindeki askerî hedeflere hücum etmişlerdir. Ay tutulması hâdisesi bittikten sonra Alman tayyareleri hedeflerine varmışlar ve (Arkası sahife 3, suton 2 de) 1 Şark cephesinden resimler: Üzeri buz tutmoç bir afır top Prman Faknltesinin yeni ve eski binalan ve talebelerden bir grup hocalarile bir arada (Yazısı ikinci sahiiemizde)