4 Mart 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

e pe — YEDİNCİYIL G I nı yart içinde »u hayat ve hakikatle imfizacını sadiyle C, H P, Genel Sekreterliği tarafından #meneeeaeaaseseseesasemz seseaaeeeaeaeeekeeenee dört senedenberi tertip edilmekte olan yurt içi ressam gezisinin dördüncüsü da yapılmıştı. Bundan evvelki hazırlanan 290 tablo ile birlikte, Fransada Mağlübiyetin Mesullerini Arıyorlar ? Hakikatte Fransanm uğradığı fe- ci ikrbetten gabımları mes'ul et- mek ve bu mes'ulleri bugün 8- raştırmağa kalkmak Odoğru de- ğildir. Tarih, daha oluş halinde- dir, Hidise ve yara kapanmamış- tır, Böyle bir zamanda mes'ul a- ramak mevsimsizdir. Hata işle- mek ihtimali yüzde vüzdür, Bu- nunla beraber Riom mahikeme- sinde cereyan (eden muhakere, yalnız Fransa için değil, bütün memleketler için ibret dersleri ile doludur. M. Zekeriya SERTEL ichy hükümeti, Fransayı ta. rihte misli görülmemiş boz guna uğratanların hesabini, şim. di Riom yüksek divanmda eski vekil ve kumandanlardan almıya çalışıyor Fransanin yıkılışından şahıslar mı mes'uldür, yoksa biribirini ta mamlıyan bir takım siyasi, içti- mai ve askeri hâdiseler ve sebep- ler midir? Fransayı bu hale getirenler Blum'lar, Reynaud'lar, Daladier. ler, hattâ General Gamelin mi . dir? Yoksa bu büyük dramın ha- kiki sebeplerini ve mesullerini daha derinlerde mi aramak lâ » zımdır?. Hükümetler mesuliyetleri şahıs lara yüklemeyi tercih ederler.Ha kiki sebepleri araştıranlar ilim adamlarıdır. Vichy hükümeti il - mi bir eser yazmıyor, bir taraf - tan Almanyayı memnun etmek, bir taraftan bir kısım efkârı ya. tıştırmak için Fransız faciasının mesuliyetini bir iki adamın omu. guna yüklemiye çalışıyor . Hakikatte Fransanın uğradığı feci âkibetten şahısları mesul et- mek ve bu mesulleri bugün araş- tırmıya kalkmak doğru değildir. Daha tarih oluş halindedir. Hâ. dise ve yara kapanmamıştır. Böy le bir zamanda mesul aramak mevsimsizdir. Hata işlemek ihti, mali yüzde yüzdür. Bununla beraber Riom mah - kemesinde cereyan eden muha - ve sanat güzelliklerini yer yer tanıtmak mak- — No. 2348 temin ve yurt | yıl gezisine ait üzere C. H. P. de 1941 yazın- üç yıl içinde Halkevlerinin İsviçreileTicaret Müzake Dün Başlandı Kısa Bir Zamanda Anlaşmaya Varılacağı Ümit Ediliyor General Gamelin GAMELİN SÜKÜT EDİYOR Eski Baş Kumandan Riom Divanında Reisin Bir Çok Susllerini Cevapsız Bıraktı Riom, 3 (A.A.) — Riom divanı- nan üçüncü celsesi başlamış, Da- İsdier'nin sorgusuna devam edil. miştir. Reis, fabrikaların millileş Şefimiz enç Ressamlara tifatta Bulundu Yurt Gezisine İştirak Eden Sanatkârlarımızın Eserleri Jüri Tarafından Tetkik Edilerek Mükâfatları Verildi Ankara, 3 (A.A.) — Genç resim istidatlarımı- onuncu yıldönümü dola; le Anka: ie. onlardaki sanat ruhü. ü v7 vi vinde açılan sergide teşhir edilmekte olan bu Maraş mebusu Hasan Reşit Tankut, İstanbul mebusu Salah Cimcoz, Çoruh mebusu Ali Rıza Eren, Ankara Halkevi Reisi İçel mebusu Ferit Celâl Güven, Tevfik Ararat, jmangil, Hariciye Vekâ keme, değil yalnız Fransa için, |tirilmesinin harp malzemesi im bütün memleketler için ibretllât üzerindeki tesirlerinin neti- dersleriyle doludur. Bir memle -İcelerini hatırlatmış ve Daladier. ketin nasıl ve niçin yıkıldığınılden, müllileştirilen (fabrikaların görmek ve bundan ders çıkar -|neden Paris civarında merkezleş mak, faydalı olsa gerektir. tirilmiş olduklarını sormuştur. #**k Daladier, bazı fabrikaların ve pp“ daha harbe girmeden!bu arada Le Mans'daki Renault evvel mağlâp olmuş ve yı |fabrikasının kısmen ve batıdaki! kılmıştı. Senelerdenberi Fransa- yı biribirini kovalayan dahili kavga ve buhranlar zaten kemi - Tip duruyordu. Memlekette sıngf kavgası o derece keskinleş Rosengart fabrikası gibi bazı ima 3 yerlerini değiştirtmiş rkezin, yerin- # ve lüzumlu â- ki, Fransayı düşünen kal ilen - iştifadeli bir herkes kendi sınıf davasının pedi urdlğunu söyle ne takılmıştı. Bir tarafa K İğ - imanla el ele vererek B Mrumi lu, ordu ge jJuva sınıfı, öbür taraftan sı min BabiPikeların millileş- mıf menfaatini memleket menfa* lsdler İle mutabık in üstü ren işçi e EK eş İsdier'den, bu işi genelkurmayiz isti. 103 tabloyu mükâfatlandırmak Umumi İdare Heyeti âzasından ressam Refik 4 Ar Sonu Su: 2; Sü: relerine Ankara, 3 (TAN) — İsviçre ile ticaret anlaşması müzakerele- rine bugün Hariciye Vekâletinde | saat 10 da başlanmıştır. Türk heyeti, Hariciye Vekâleti | umumi kâtibi birinci muavini Ce| vat Açıkalınn reisliğinde, Tica ret Vekâleti müsteşar vekili ve dış ticaret dairesi reisi Cahit Za. iktsat dalresi umum müdür muavini 'Nureddin Pınardan mürekkeptir. Altı kişilik İsviçre heyetine, İs- viçrenin bizçok mühim ticaret mahedelerini akteden Efrard riyaset etmektedir. Müzakerelerin pek uzun sürmi yeceği zannedilmektedir. | Idürülen Bir Almana Mukabil Pariste 20 Yahudi Ve Komünist Kurşuna Diziliyor Çekya'da da 90 Bin Yahudi Hapsedilecek Vichy, 3 (A.A.) — Alman işgal kuvvetleri komutanı general Stu. elpnagel tarafından neşredilen tebliğ ezeümle şi “1 martta bir Alman nöbetçi. ATP Sonu Sa 3; S2 #nre edip etmediğini sormuştur. Ar Sonu Sa: 2; St: 6 tırmak ümidiyle araya girip şu A Sona SE 3 SEZ Amerikan — fabrikalarında Uzak Doğu cephesinden resimler: Birmanya muharebesine di Donetz ve Kırım'da Berlin, Sovyetlerin Şiddetli Taarruzlara Giriştiğini Söylüyor Almanlar Voronej'e 2 Ağır Akın Yaptı Berlin, 3 (A.A.) — Alman or - mutanlığının tebliği Kırımda ve Donetz havzasında, düşmanın tanklarla desteklenmiş emli taarruzları şiddetli muha İrebeler sonunda püskürtülmüş » tür. Kerç şehrine yaptığımız ha- yangınlar çıkımıştır. Doğu cephesinin diğer kesimle - rinde düşmanın yaptığı birçok ta arruz hareketleri akim kalmıştır. Alman taarruzları mevzii muvaf fakıyetlerle neticelermiştir. Sovyet tebliğine göre Moskova, 3 (AA) — Bugünkü Sovyet tebliği ekinde şöyle den- mektedir: Jenup cephesinde Sovyet kuv- vetleri 9 mevkii geri almışlardır. Bu mevkiler Almanlar tarafından Ar Soru Sa: 2; 50: 4 Devamsız Talebe Hakkında Vekilliğin Yeni Bir Kararı Ankara 3 (A.A.) — Haber al- dığımıza göre, sürekli olarak 10 gün okula devam etmiyen ve key fyet velisine bildirildiği halde bu hususta kabul olunabilecek birmezeret bildirememiş bulunan talebenin okulea kayıtlarının si- Tinmesi lâzım geleceği Maarif Ve. killiğince lise, orta ve öğretmen okulları müdürlüklerine | tebliğ olunmuştur. Habeşistan Eski Kral Naibi Dük d'Aost Öldü Nairobi, 3 (A.A) — 1941 ma- öyle demektedir: | yısında Anba Alagi'de 18,000 kişi İik bir ordu ile General Cunning- sinin öldürülmesine karşı misille | ham'a teslim olan eski Habeşis - me olmak üzere 20 komünist ve| tan kral naibi Dük d'Aost'un öl. Yahudi kurşuna dizileceklerdir. |düğü haber veriliyor. Dük d'Aost, esarette bulunduğu Natrobi'ye geldiğindenberi verem hastası idi, wçan kaleler A El isihiyf ÇİN ( «. / le dü W aran, vw gd a il mey $ Sanar LAND Birmanyada Çine giden yolun kesilmesini intaç eden Japon taarruzunun istikameti Amerika İle İngiltere Sovyetleri Japonyaya Karşı Harbe Teşvik Ediyorlarmış! Japonlar Vaziyeti Nazik Addediyor Tokyo, 3 (A.A) — Basın, Mos- kovadaki Japon elçisinin değişme sine efkârı umumiyenin. vermek te devam ettiği al kayı aksettir mektedir. Yomiuri gazetesi, pon . Rus münasebetlerinin “ Zik,, diye vasıflandırdıktan son » ra Moskovanın dış siyasetindeki karışıklığı belirtiyor. Bu gazete, Londra ile Vaşington'un Sovyet» ler Birliğini Uzak Şark harbine sürüklemek için Moskovada mâ- nevralar yaptıklarını söyledikten sonra diyor ki: “Halbuki Kremlin bitaraflık paktı ihlâl edildiği takdirde ka. rada müşterek hudutlara sahip bulunan Japonya ile Sovyetler arasında çıkacak bir muharebe - nin ne netice vereceğini mükem- melen bilir. Bundan dolayıdır ki, Sovyet makamlar, İngiltere ile Amerikanın bu ümitsiz manevra- larına karşı hissiz kalmışlardır. A Sonu Sa: 2; Si: 4 sevke. harr hir vaziyette Türkçe, sözlü, sazlı, şarkılı filmlerin ALİ BABA VE KIRK HARAMİLER ELHAMRA Sinemasında (| Birmanya , | Yolu Dün Kesildi Rangon Yanıyor 6G. Wavell, Tekrar Hindistan Kuvvetleri | Baş Komutanı Oldu ! Kuvvetli Bir Hind Ordusu Kurulacak Mandalay, 3 (A.A) — Reutet muhabirine göre, Sittang ırmağı üzerinde Japon tazyikinin fazlar İlaşı dolayısiyle, Çine giden ERE ir aa bakim . yehir alevler içinde Cava Harbi! a iştirak eden Hintli kuvvetler || Tokyo, 3 (A.A) — Asahi Şime bun gazetesinin Birmanya cep » besinden bildirdiğine göre, Ran- İgon baştanbaşa yanmaktadır İn gilizler, bir kere daha “Yanmış arazi terketmek,, (politikaların! takip etmektedir. Sokaklar, varoş isra doğru kaçan Birmanyahlar. la doludur. , G. Wavell, tekrar Hindistar baş komutanı oldu Londra, 3 (A.A.) — İngiliz Baş vekillik dairesi tarafından nöşr& dilen bir resmi demeç, genersi Sir Arehibald Wavell'in cenup batı Pasifikteki müttefik kuvveti ler yüksek komutanlığını birak * mış ve yeniden Hindistan başka. mutanlığını almış olduğunu bil « | dirmektedir. Ezcümle Birmanya» daki harekâtın mesuliyeti Gene. pe Sonu Su: 2; Sü: 7 Surabaya'ya Japon İ Psraşütçüleri İndi, Mukavemet Şiddetli Japonlara Göre, 23 Harp Gemisi Batırıldı Batavla, 3 (A.A) — Felemenk tebliği: Düşmanın Cumartesi pa- zar gecesi Cavada asker çıkardığı üç noklada Japonlar pazar gü -| nündenberi ilerlemiye ve sızma hareketleri yapmağa muvaffak 0. lamamışlardır. Kuvvetlerimiz muhtelif noktalarda mükemmel bir taarruz kabiliyeti göstererek düşmanla sıkı temasa geçmiş bu-| lanmaktadır. Bomba tayyarelerimiz Cava kı yısı açığında 10 bin ve 8 bin to Dunkergue nilâtoluk iki Japon deniz taşıtına Zırhlısı tam issbetler kaydetmişlerdir. —— Bir Felemenk denizaltısı Cava kı | yısı açığında düşmanın büyük biri Yakında Almanlara Sarnıçlı gemisini batırmıştır. “ : Bir meydan muharebesi || Devredilecekmiş ! Berne3 (A.A) — Fransa hezi- Londra, 3 (A.A. — Cavada, şim di adanın bütün şimel kıyısı bo. İİ metinden sonra ( Mersel Kebir'de yunca şiddetli bir meydan mu *İj tahip edilen Dunitergue Yarhlını. harebesi cereyan etmektedir. Reu bırlaştırmak için Tu- ponlahın ağır ka- teknisyenlerinin ge'- yıplara uğradığını bildiriyor. İşgal edilen yerler Saygon, 3 (A.A.) — Japon kuv vetleri, adanin şimal sahilinde €. le geçirdikleri! 3 köprübaşından başlayarak hareket sahalarını ge | pişletmeğe devam ediyorlar. Bu| T s5 lon'a A diği temin edilmektedir. Dunkergue Tırhlısmın Almanla. Alman deniz ra devri maksadiyli kuvvetleri başkt Render ile Fi el Amiral Darlan den iptidsi bir sanılmaktadır, Biletlere Zam, Ceplere Delik . ggviiynin iki milyona varan yeni ihtiyaç- ları için Millet Meclisine bir kanun pro. jesi teklif edilerek nakil vasıtaları biletlerine bir miktar zam yapılacaktır... İşte dünkü gazeteler de okuduğum haber budur. Halbuki, bir müd. det önce bu bahse dokunduğumuz zaman yeni | gelirin lüksten, süsten, servetten elde edilmesi fikrini ileri sür. | müş ve büyük mağazaların vitrinlerine, tabelâlarına, ışıklı ilân. lara, içkili kahvelere, klüplere, kuyumcu, kürkçü, antikacı dük- kânlarına, Sandal Bedestenindeki mücevher satışlarına zam Ya- prlmasının daha doğru olacağını, geçinmesi darlaşmış olanların korunması lüzumunu yazmıştık. Buna cevap olarak bize, nezâ- ketle demişlerdi ki: “Fikriniz pek yerinde ise de eldeki kanun- larla 6 gibi resimleri arttırmak imkânı yoktur. Saydığınız kay, naklardan açığı kapatmak için yep yeni bir kanun ister... Şimdi görüyoruz ki, bu yep yeni kanun ; hazırlanmaktadır. Fakat kanun, gazetelerin yazdığı gibi yalnız taşıt tarifesini artı tıracak şekilde ise - hattâ yalnız birinci mevkilere bile olsa - yi. pe lüks, süs, servet alargaya alındı, sıyrılıp kurtuldu demektir. Amma diyeceksiniz ki, bilet zamlarını servet sahipleri de vermi. yecek mi? Verecek amma beş kuruş fazla, beş kuruş eksik, onla- tın umurlarında mi? Kılları bile duymıyacak; asıl açık, - yer darlığından, işine çabuk yetişme zorundan birinci mevkie de ca- Bini atacak olan - az gelirlilerin, memur sınıfmın kesesinden | kapatılacak. Zira bir tramvay arabasının, bir banliyö vagonu" nun, bir Boğaziçi vapurunun birinci mevkiinde kaç pulsuza kar. | $ı kaç Karun vardır?Bire doksan dokuz! Bilet zammı öyle bir zamdır ki, onu görünüşte herkes, fakat esesta yalnız geçinmesi güçler öder. Zaten maliyecilikte. ve kanun yapıcılıkta en mari- fetsiz, en kolay ve kısa yol, biletlere zam usulüdür, Tek madde ile kesip atabilirsin; vergiyi koyması da kolaydır, toplaması dal Fakat mademki iş yep yeni bir'kanuna dayanmıştır, artık bu ka- nunun hem şimdiki harp durumuna, hem de bizdeki kadar bütün dünyadaki içtimal ve mali yeni" ptensiplere de uygun bir ruh ve bir mâna taşıması lâzimgelir. Hoş. bu satırları yazarken fuzu. Wi bir akıl hocalığı ettiğime, gazetelere düşen haberde birçokları gibi eksiklik olduğuna, zam kanununun yalnız yüksek serveti vurup az gelirli vatandaşı koruyacağına şüphe etmiyorum; ct mek istemiyorum. j j 4 si si