6 Şubat 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

6 Şubat 1942 tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

Mısırdaki Kabine Buhranı Yazan: M, ANTEN mer başvekili Sıreş Paşanın İs- tifasının hakiki sebebi henüz tamamiyle meydana çıkmış değildi. Bunun, Sırrı Paşanın Krala dan.şmak- Sızım, yahut onun muvafakatini almak. Vichy hükümeti fle siyası müna- i kesmeninden ileri geldiği söylenmektedir. Bundan büğka Misirın iaşe vaziyetinin de bunda bir rol oy- madığı zannediliyor. Hilhakika Bu me- sele san haftalarda Musır pârlümente- sunda ciddi müdahelı mücukaşı- lara sebebiyet vermiş ve hükümet kö- H mikdarda buğday ve mısır stoklar. temin etmediği için ihtiyatsızlıkla ve Abmal ile itham edilmiştir. Sırrı Paşanın istifası ile meydana gelen siyasi bulranm İngilizlerin Bi gaziden ricat etmiye başladıkları zamana tesadüf etmesi ve mihver or Gularının kral Faruk hakkında methi yelerle dolu neşriyatı. bu buhrana hu sesi bir mahiyet | kuzandırmaktadı Misırdaki siyasi vaziyetin İngiliz yasi mahfillerinde az çok bir endişe uyandırdığı hissediliyor. Times gace- tesi; Meşçuti hakları meşkük bulunan Kralın müdahalesi neticesi meydana çıkan bu lüzumamr buhrann Nahhas Paşanın iktidar mevkiine gelmesiyle nelicelenebileceğini, bu takdirde dahi İngiltere Me Mısır arasındaki isbiriiği #iyasetinde büyük nisbeti» değişiklik olmeyacağımı yazmaktadır, Ajanslar, Vefd partisi Tideri Nahhas Paşanm yeni kabineyi teşkile memur edildiğini ve Misir siyasi mahfilerim de yeni seçim yapılmak üzere parlâ mentanun dağıtılacağı kanaatinin hâ, kim olduğunu haber vermektedirler. Sırrı Paşa hükümeti, Hberal, müs takil ve Sadi partilerine Jatinat eder bir koalizyon hükümeü idi. Veft pac* sinin htikümete İştirak etmemesi ba man tam bir mill birlik hükümeti ma hiyetini karanmasına mani olruştu. Veft partisinin lideri olan Nahas Pa- ga, diğer partilerle birleşme fikrine dalma siddetle muhalefet etmiş ve bü tün birleşme | teşebbislerinin, hakiki bir anlaşma arruları olmıyan diğze partilere bir takım avamtajlar temini için yapılan bir sanevradan başka bir sey olmadığını ve yapılacak y-ni bit seçimle Veft partisinin ekseriyeti kı- saçağını söylemiştir. 'Nahas Paşanm ne mah'yette bir ka- bine teşkil edeceği henliz bilinmiyor «a de, bu hasustak! kanaatini bir çok defalar sözleriyle Eve hareketleriyle göstermiş olan ba zatın, bütün siyasi partilerin iştirak edeceği bir koslis. yon kabinesi kuracağı tahmia edilç- mes, Cavaya Akın Cava adast, uzak şark harbinin bay- lankıçındanberi fik defa olarak Japor taarruzuna maruz kalmış, Japon tay- Yareleri bir çok şehirleri ve bi'hass» Cavanın çak mlihim deniz ve hava üs sü olan "m İman e* mişlerdir. atıf mesahasr 133,000 kilometre Mmarabbar ve nüfusu 40 milyondan far la olan Cava, Holanda Hindistonmmur en zengin adasıdır. Çavanm, dörtte biri meslekten olmak üzere 200.01 kişilik bir ordaşu vardır, Surabayı limanı müttefik deniz kuvvetleri içim şok mükemmel bir Üs vazifesi göre bilecek vaziyettedir. Holanda Hihdis- tanının büyük bir kışmı Amerika m- mulâtından olmak üzere mikdacı ma. Mim olmıyan tayyareleri, &ç kruvazör 12 mahrip, $ denizalterr ve diğer biç şok küçük harp gemilerinden mürek- kep bir filosu vardır. Holanda Hin distonunm deniz ve hava kuvvetler, harbin başlangıcındanberi bir çok Ja pon harp ve nakliye gemilerini batır mak suretiyle kudretlerini göstermiş- lerdir, Cavada yer altında inşa gil miş silâh ve mühliemat fabrikaları ve depoları vardır. Son günlerde Csvaya. Sumatraya ve Singapara Amerikadan gök mikdarda tayyare geldiği ve bu iki adada yeni hava meydanları tesi edildiği söylenmektedir. Singapur Muharebesi Çarşamba günü Singapura karşı bü. yük taarruzun (başladığı bildiriliyor. Ayni günde Avustralya harbiye nazı- anım Slngapara o pek çok mikdarda takviye kuvveti gelmek üzere olduğu hakkında radyoda söylediği nutuk Şir Köpar güzetelerinin ilk sayfalırımla büyük harflerin © yazılmıştm. Genecsl Waveli de idaresi altındaki müttefir kuvvetlere gönderdiği bir gündelik e Mirde: Tukwiyo kıtaları gelinceye ka- dar Singapurun müdafaa edilmesi ve düşmana faydalı olabilecek her gevin tahrip olunması lüsumunda verar et Biştiz, Japan kuvvetlerinin, müstahkem bie mevkie tanrruz | edebilmek için 'üzm Selâm bütün (hazırlıkları yapmadı harekete geçmelerinin, takviye kuv. setleri evvel netler almak arrusandan ileri geldiği hisneditmek- tedir, Bu tekviye kuvvetlerinin Sin- Bapurdan ziyade Cava ve Bumatrava Gönderilmesi ihtimali daha giyadedir. Çünkü bu iki ada, Singapyrun hava- den müdafsasında çok mühim bir rol Oyüsyacaklardır. ve Singapır Japonlu- Fm eline geçse dahi Hint okyanusuna miaştıran yolu Japon hstp gemilerine kapalı tutmaya çalışacaklardır. çen harp büyük bir ders yer e. miti: yİreminci see: insünluğin Yazanı— ların imparatorluk'ara tu yaşama ( İmkün: bırakma. dığın izah etmişti. 1914 — 1918 har. bine giren bütün imparatorluklar or tadan kalkmıştı. Biyasa slanından bunları söpürmüs olan sebepler hir brinden asla farklı olmzruşt Vökıs bu,harbe girmis olan imparatorluk. İar arasında İngiltere de vardı, Fa. kat önün da OİB den sonra 914 ter evveliri hüviyetini muhafasaya devam edebilmiş olduğu sörlenebilir mi? Asla, Osman oğulları ile Rermanof'larım Habsburg ve Hohensollern hane- danlarnın Istanbulda, o Moskowada, Viyana ve Berlinde birer boş tabt bırakıp milletlerin püskürdüğü umu- mi nefret kasırgası içinde birer sürüsü gibi darma dağın olduk Günlerde Londra metropol ra: madt, Vindsor hanedanına saygı or lamakta devam etti. Fakat yanı bö- sındaki İrlanda da dehil olduğu hal de Britanya adasından ayrı clan her toprağın İngilz İmparatorluğana bağ hlığı işte bu saygıdan (baret kaldı, *x dünkü harbin o başladığı gün. İşrde Avustralya dorryonus mun İngiliz İmparatorluğundaki mev. kii Tunus beyliğinin İmparator İlkin. <i Abdülhamit Hen ile olan müna- sebetinden farklı değildi; ve Yıldız sarayı Mısır bidivine hiç süphesiz, Çhurehillin Curtin'e kullanmak bak Kun haiz olduğu İisandan daha tek, İiisiz ve nafiz bir dil kullanabiliyor. du, Velhasıl, bu İngilir imparator. uğurda, o tmparatorlak kelimesinin Made ettiği hakiki manayı bulmak imkânsız ve aramak beyhude olur, Bugünkü harbi kabul ettiği gün, İngiliz kuparatorlağn, © bir *Mevzii bir milletler çemiyet bakıma da “Henüz resmiyet keşbet- memiş bir kıtalar arası #ederatif devlet, ti, Bazı toprakların sömürçe olarak Maresinde hâlâ ısrar etmekte olma. sına rağmen, Burma O başvekilinin domiyon derecesi istemesini Lon- NK vayet edi'eesine rağmen, Hindiztar da zaman zaman fevkalide tedbir. | ter almak salihiyetini kendinde mesina rağmen böyle bir devletin bir imparatorluk suretinde arsı doğ. ru olmaz, İmparatorluklar, hadutları içinde münakaşaşız hükmederler ve budut- ları dışımda, her an, kılıçlarını da- yanarak bülkmetmek meylini göste rirler, Faraza Şarki Roma gibi, Arab im- paratorluğu gibi, Han ve Tı mr Han gibi, Osmanlı imparata, luğu gibi, Romanof ve Habsburg İmparatortükları. gibi, Bununla beraber bu imparatorluk ları tarihlerinin o bütün devamınea “tam irıparatorlak,, "üremeleri güni #örmek mürkün olabileçeğine de i- manmıyaruz, Bunlar da her 'mpara- torluğa mukudder olan tarik! seyri geçirmişlerdir. Yani olmuşlar ve yo- kolmuşlardır. iz, her imparatorluğun bir tam ve hakiki imparatorluk devre: yaşadıktan © şonra İmpsrstorluk| kelimesini sadece bir srfat olarak b't müddet daha taşımakta devam ede bildiğine kaniiz, Osmanlı imparatorluğunu ele ala Mm, Ba, Hüdavendizir Murad Han ile başlar; Yıldırım Han fle hızlanır, ancak İkinel Murad Han ve büyük Fatih Mehmet Hanın sayesinde kan- disini tarihe tasdik ettirebilir, Ya- vaz Belim ile ve Kanuni Sülsyman Me ihtişam derecesine ulaşır. Sonra, Sonra, ara sira biç iki kevilerm Yeren bir kül yığınma döner İkin- gm "Vaki olan umumi İstek üzerine bütün bir hayat van... ve umumi heyecan uyandıran cmsalsiz BİR DOKTOR Fransizca sözlü filmini BİR HAFTA DAHA gösterecektir. Beş R al CAMİLLA HORN ve MARİA ANDERGAST en Sant 8,30 İBRAHİM ÖZGÜR ve MN CAZ ve TANGO KONSERİ HAMİŞ; Konser başlaymea gişeler kapanacaktır. Tel: 492617 Nizamettin Nazif ci Selimden sonra, hele birinci Ab- dülhamitten sonra Osmanlı impars- torluğunda imparatorluk vaştı bala nabilir mi? Bulunamaş tabii, Fakat bu hal, Vahidettin devrinde dahi Os manlı devletinin bir o İmparatorluk sayılmasına mani olmamıştır Tıp: Çin Hindindeki Anmam im gartorlağu ve | yimali Afrikadaki Pas imparatorluğu gibi, Bunlar, Üçürcü Fransız cümhart- yetinin mlistemleke neraretine bağlı birer irgattan başka bir şey değiller. ibesiz. Fakat ba hok'kat Hanoi ile Fez'de birer muhteşem sa ray ve birer taht bulunmasını mani olamıyordu, Ve mân Tek Faslıların ve Annamlıların göz- lerini kamaştırmak, serrsf Parise, ou iki memleketi daha wcnx idare etmek imkânı vermektedir, Amnam İle Fası saydıktan sonra İran ile Habeşistanın da bire- impg- sâtorluk addedilmekte oldağunu ba- trlamamak nasıl mümkün olabil? Şahinşah ve Negüz ünvanları de imparatorluk (ifade ederler, Fakat Habeşistanın son sekir yıllık mace- yanını hepimiz biliris ve İranın da Dörâ devrinden kaç milyar fersah uzakt bulunduğunu sezmek için dü. hi olmaya lüzum yoktur. Çin impa- fatorluğunun, bu, astr başında uğ- tadır âkıbet de malâmde. İmdi bu misallerle isbat etmek is tediğimir şeyi bir daha tekrarlıya. İm: Asyanın ve Afrikanm veda etmiz olduğu gibi” Avrupa da impera torluklara kat'i surette veda <deceği devre doğru gidiyoruz, Asırlar yü- rüdükçe siyasi hayatım inkiyaflarımı hükmeden içtimai ve iktrmndi kanun- 'TAN .imparatorluklara --Düair Asya ve Afrika gibi Avrupanın da İmparatorluklara veda edeceği devre doğru gidiyoruz. Asırlar yürüdükçe siyasi hayatın inkişaflarına hükmeden içtimai ve iktisadi kanunlar, İmparatorlukları bir kat daha serahatla tırpanlamaktadır. lar İmparatorlukları bir kat deba san rahatle tırpanlamaktağır Şarki Roma on asır sürdü, Osman- Mi imparatorluğu beş asır devam eb di. Ber Kazan o Hanlığının imhası ile başladığını kabul edersek Roma aof'lar Imparatarluğu üç buçuk ame ayakta durabilmiştir Birinci Napoleor'ün temsi) çitigi birinci Fransız imparatorluğa 15 yıl Üçüncü Napoleon'un şahıslaağırdığı ikinci Fransız İmparatorluğu 14 yıl ve üçüncü Fransız cümhuriyetinin kurmaya çabaladığı son Pransış imo- paratorluğu nihayet 22 yıl 4 Birinci ve Ikinci Alman aparas torlukları birer vehimden başka bir şey değillerdi. Üçürcü imparatorluk ise bir mücadele cephesinden başka bir şey değildir. Ameriks sergüzeştini bir tarafa bırakacak olursak İngiliz imparator. tuğuhun tarihi ise nihayet 120 inci yılma buşünkü çehresini gösterebil. mektedir, ”» ndğatriyi insanlığın geri is Üladesine arzetmemek ve sa- dece yeni mettopol'lere kâr kaynağı yapmak temaytilü, kapitalist dünya. ya imparatorluk / keler kuşermek hırsına vermişti, Dünyaya esirlikten başka bir muksddnrat seçmek veye dünyaya bir bayka'esirlik formülü kabul ettizmek isteyenler de >yni kı- hea el atmakta tereddüt etmediler, Her *ki cepheyi | bugünkü fâsil dair, muhlayan işte bu paslı çivi. dir, Bu harpten insanlik unutlaka kârl çıkacaktır, Toplarm, © tayyarelerin, denizaltıların hazırladıkları bilânço- man başında “İmparatorlukları kat'i surette tasfiye,, sini bulacağımıza İ- nansbiliriz: Korsanlık maceralarının son hate- raları olan Portekiş ve Holanda imi- paratorlukları da dahil olduğu halde bütün imparatorlukların... OKMAN PE YT İM SOĞUK VE SOĞUK ALMAK... Her vakitki — hayatımızda, giddetii soğukların tesiri altnda kalmak pek az hatıra gelir, Kış mevsiminde kalın aşırlarımız, kalım elbisemiz, otur. ğumuz ve yattığımız yerlerde kalo- riferler ve sobalar, mangalar -dışar. daki soğuk pek şiddetli olsa bile. vü- cadümüzün etrafmdski mahitin pek oğuk olmasına mari olurlar. , Fakat, her vakitki hayatımızda, se ğuk almıktn ileri Ogelen hastalıklar hâylice çoktur, Soğuk başka, soğuk almak beşka şeylerdir. Sağuk almak, vücudün hararetinden bir kısmını bi- denbire kaybetmek demektir. Soğuk birdenbire tesir etmedikçe, insan mu- bitindeki hararetin değişmesine alışa. bilir, şnenk wehftin yeni hararetine alışmak için en ax üç dakika lâzımdır, Bazı kimseler bu kadar vakitte de yeni hararete alışamazlar, alışmak &- $in on dakikadan yarım saate kadar ihtiyacı olanlar da vardır. Birim keş mevsiminde soğuktan ge- Mir, diye tanıdığımız hastalıklar so” #aktam değil, soğuk almaktan geli Bu hastalıkların yaz mevsiminde de meydana çıkması ondandır. İnsan yaz mevsiminde de, muhitin hararetini biz denhire değiştirirse, yine soğuk ala- bilir. Meselâ, ea saçak mevsimde, terli terli pençere karşışına oturup rüngâra karşı gelenler soğuk ahırlar ve, kış mevsiminde oclduğu gibi göğüs haştalığma tutulurlar, Bizim burada kış mevalmlne mah. sus dediğimiz hustalklar, her mevsim. de rüzrârları çok o ve ondan dolayı hararet dereceleri birdenbire değişen SİNEMASI "un ROMANI lerde mükemmel orkestrası ATEŞ BÖCEKLERİ KC YER İLİ Kursağuç müassesatı buz falırikası ve soğuk hava tesisatı için Mizu» sw olan 1500 kilo (N,H, #) mayi amonyek küpeli zar? uruliyle eksilie. ye konulmuştur, Mecmuunun tahmin bedeli 1050) lira ve ilk teminatı 787 lira 80 kuruylur. Şartname Zsbit ve Muamelâz külçninde görülebilir. İhale 14/2/p42 Cuma günü saat 15 de Duimi Enclimende yapılacaktır, 'Feliplerin ilk teminat makbuz veya mektupları ve O4İ yi. na ait Tionret Odası vesikeları ve kanunen İhram lâzım gelen diğer vessik ile 7490 numaralı kanunun tarifatı çevresinde hazırlıyacakları tee Milleri mektuplarını iile günü eat 14 de kadar Dölmi Rucümena var- meleri Hâzimdir. (a0) memleketlerde, bütün yıl içinde meye dana çıkarlar. Meselâ Meksikada, »0- alırlar... Soğuk almaktan o gelen hastalıklar en ziyade veles yolunda meydana çı. kan hastalıklardır: Burun neslesi, ho- İğaz hastalıkları, o brenşitler,.. Soğuk simanın en korkunç (tesiri, yaşlı bi insanın zetirrecye tutulmasıdır. Yaşlı Weselerde bu hastalık son derecede tehlikeli olur. Fakat soğuk almanın tesiri yalneş nefes boruları Üzerine değildir. Soğuk nina insana böbrek hastalığı da ir, Sağuk almanın bir tesiri de sinirler üzerindedir. Vöcedümlürün içindek! bir sinirin muhitinde hararet derecesi Göre ya felç gelir yabut şiddetli san- çılar gelir. Yüzümüzdeki adalelerim bir kısmın: hareket etliren sinir ku. lağın içinden geçer, insanın kulağı bir rüzgâra karşı gelerek, i “nde hararet birdenbire sealmen, yü- #tin bir tarafıma felç gelir... İnsan si- sak bir odada otururken koluna, üze- sinde mermer bulunan bir masaya da- yadığı vakit, dirsekte, cildin bemen Jultandan geçen sinir soğuk alır, onun İ gittiği yerde şiddetli sanerlar meyda- na çikar... Şiilik LYA LKOSU ii “a. Ne 200 0 20“ ODALAR Dkam zan YAKINDA, KIRALIK &OMEDI Dün akşam İstanbulu sarsan bir hareketi ar? DEĞİLDİ.. ŞARK Sinemasından HANS MOSER ve THEO LİNSEN'in Oynadıkları T SENE BEDBAHT Filminin yarattığı Kahkahalardır... Mevsimin kahkahalar filmi İHTİRA İLANI “Mürekkep shanp levhalarda asla hat, hakkmda alırmış olan 17.5.1940 günlü ve 2891 sayılı fhtiva hersty bu defa mevkii dile konmak üzere aha ve devrüfereğ veya icar wdileceğin- den, talip olanların Galatada, İktisat hanında, Robert Feriye müracat ları Hân ölünür, A een «o Şehir Tiyatrosu Temsilleri * s Dram Kısmında - Rüzgâr Esince Piyes, Anatol France'w “Crainguebille,, in cemiyet karşısındaki düşüncesini hatırlatan mevzua dokunur. Yazılışları Yazan: ULUNAY yy “dü” hakkında yazdı. ğrm hir fıkrada yazılarımızın bi mevzuu sık sik ele almalirı İğ“ #umundan söz açmıştım. Buçün yine dolayısiyle “Dil bahsine, dokunan ve pek çok kişiyi ilgilendiren bir mev- zn kurcalayacağım. Dilimizin imlâ şekli henr tesbit Fakat müellif bu davayı eserinde yalnız bir başlan. giç gibi kullanmış, bu bakımdan eser noksan kalmıştır SN | edilmemiş, sağlam ka'delere bağlar: “Rürgâr Esince,, den bir sahne: wüzgür kapıyı kapamış ve Ema nuehi (Mahmut Moralı) gece''kle drşandr bırakmıştır, Pres rüzgür kadar hafif olmasay. dı, eserin bitün ağırlığı büyük artist Mahmut Moralının omuzlarıma yüklendi diyecektim, & Fakat Hayatın, cemiyetin mantıksız safhalarını üşün körü incelerek isteyen bu mevzu Mah. mut Maralıya çok hafif geldi, Za sanatkâr, papağan kafesine sökulmar bir kartal gibi uçmak, ucu bueafı gelmiyen sonsuz o göklerde süzülmek içim kanadını bile açmıyarak, acamıya - sak sonuna kadar o zayıf tüneğin &- zerinden kımıldanamadı. Mahmut Moralıyı ilk defa olark oynadığı Tolün hüviyetine temessül etmemiş oldağu halde görüyorum, Eserin balk ve cemiyet psikelojisi- me temas eden tarafları vardır. Fakat eyni mevsua temas eden meselâ; A- mâtele France'ım şeheserlerinden biti olan ve bir sokak zerxevatçısıaın ce. miyet karşısmdaki düşüncesini tah'il eden Crainguebille adi esere nisbet- birdenbire değişince © sinirin cinsine) 7k*5 bir j düşüp bayılıyor. le hiçtir. #-# İste mevzu: Emanuele, kimseye İyilik etme. miş ve kimseden İyilik beklrmemiş. komşulariyle goşinemiyen titiz bir a- damdır. © kadar ki kendinden borç Para olsak isteyen bir tanıdığına bi- İe kapısını açmıyor Kendi İşini ken- tarisiyle süprümtüyü dökmek üzere a- partmanından çıktığı zaman bir rüm- Gâr kapısını kapatmış ve adamcağızı bu kryafette dışarda hrrakmmştr Ema. nele'nin evine gitebilmek için gilin giri çağırtmak oynadığı rolleri pek güzel kavradığını anlatan bir serbestliğine, sahneye ta- bakkümüne şahit olmuştum, Bu piye- İsin Terezina rolünde onda bir ibda kavveti gördüm, Büyle devam ederse Şehir Tiyatronu iyi bir komedyen kan sanacaktır, #4 Ppivesin tahiilinde bir özi molta var ki bunların üzerinde biyaz dur- ak icap ediyor, Esenin mevzun ren- Estlerin anane, veraset, namus telâk- 'kilerine karşı silkindikleri bir devri hatırlatıyor. Meselâ Guy de Mswpaş- sant'in, piçlik hakkımda çemiyetin tem ikisine karşı bir tokat gibi ort atığı “Madame Baptiste, adlı hikâ- yesiyle, namus meselesinin daima İn- sanlarda husule getirdiği tesiri tabiii eden çabeserlerinden “Boyle de Buif., Realistler urasında kuvvetine daime hayran olduğum Octave Mirbesu'nun Dineo'sunu. “Len affnires sonk les affalres” İnl-bu arada sayabilrim, “Rürgür esince, de ba sağlam "tea, Ver tar, biber ve bahar gibi kolan. Wrş, Adeta seyircileri ilk ham'ede :1. lendirmek için bir “petalya” vazife- yor; eserin noksanlığı, zayıf. kıfı buradadır, Bir (piece  thrâse) şi. bi başlıyan eser güyet bayağı bir aşk macerasiyle bitiyor. Bu kadar ufak bir erişmek için cemiyet hayatı mevrua nk olmayan mevsimde insanlar soğa | di GÖFGÜĞÜ icim bir sabah geceik en- | böyle sümnilü muazzam menelele, #ine temas etmek meden? Eserin teşcümesinde kulağı tırma” layacak kadar yabancılık ve şivesiz- Mk vardı, meselâ: Birinci perdide ix mansele'nin sırtındaki entâriye garp- mamıştır, Elimizde ep kuvvetli ve câ doğru kaide olarak Türkçenin fone- tik srmâi bir imlâya tabi tetulmâr 8 var, Fakat bu Türkçeyi yanlışsız yazdırmak için kâfi değildir. Daha şü- evallü, daha etrafi: kaidelere ihtiyaç gösteren kelimelerimiz mevcuttur, Bü. baidelerin saman ile dilimize kendi- liklerinden yerleşeceğine de emniyeti. miz var, Fakat höviyecleri, gabsiyatı leri tayin edilmeleri iüzumlu görülen kelimelerin şekillerini kati surstte ba, Metmeliyiz. Meselâ imlâları birbirine benziyen bir çok kelimeler var ki bun ların manaca olan | farklarını anes €ski lisanda “kariyne” denilen çarş İle yani yakmında bulunan diğer ke- limelerin o manaleriyle | halletmekteni başka kolayını bulamıyorduk. Arap barileri terkedilerek o Türk harfleri kabul edildikten sonra büyük bir 85- deliğe doğru giden dilimizi de öğre silmesi kolay bir şekle sokmayı hemen gimdiden düşünmeliyir. Zire Törkee eski hurufatla o yazıldığı zamanlarda bile dünyanın en açık, en perlak bir vecize dili olmak üzere tanınmıştı. Biz kere Fransizcanım, Arapçanın güçlük lerimi düşünelim, işkemlelere, masala. ta kadar teşmil edilen erkeklik ve di silik sıfatları, müfret, cemi” yetigesin yormuş gibi ikiye mahsms olan teşmi. ye kaidelerini hatıra getirelim Hele bir vezize yahut bir ar eğe söy- Hiyebilmek için Pramsızların bıle kalı durdıkları “bari s1 ta'rif,, leri hate layalım, O saman dilimizin diğer Ti sanlara olan üstünlüğü anlaşır, Ba üstünlüğü anlıyan, takdir eden yala biz değilir. Geçen gün yerdemumun en yüksek âlimlerinden bir sat bena büyük bir müsteşrikin dilimz hakkı da düşündüğünü anlatacak bir vesika gösterdi: Leipzik ümiversitesi eski derme loji hocası olan profesör Rille -ki 3i te lisana hakkiyle vâkıf olup şark Mx sanlarımı da 60 yaşından sonra vetk'ik ve tahsil etmiştir. dilimizden Hehses derken şöyle söylüyor: “Açık, lojik cümle teşkili noktası dan diğer lisanların üstünde bulunanı bu mükemmel lehçe, Bu kanaat dilimisin sadeliğe doğru allığı kuvvetli cereyanla dabi ziyade beliriyor, Fakat yukarda dediğimiz gi bi manaya tesir edecek teşekkülde Ox lan kelimelerin | imlükire tesbit eğil, meli; hususiyle has udların ircliları. nin hiç bir suretle değiştrilmemeleri «sas olarak kabul edilmelidir. Bir isim, bir imtiyazdır. O ismi taş» 0m ia üzere komşunun kır) liler “gece gömleği, derler, Bizde bu. | $eklin ismin yanma yazılmasiyle hzl, çacuğuna Iki “Wret,, teklif etmesi çi-| 98 sadece “gecelik” yahut “gecelik en. | ledilebilir. Ufak bir miri: Wayir kaydmı duymayan kirucıların Gayzını uyandırıyor. OO sırada bos vermediği adamın da şahadeti ile ah. Mika taarruz suçu ortaya atılarak me- seleye polisi müdahale ettiriyorlar. Mahkeme Kmamuele'i on beş av bazae mahküm ediyor. Mahküm hükmi isti. maf ediyor. Muhakeme gününden ew vel bir akşam nehrin kenarında dola Senç kızım kendir. suy. simak üzere olduğunu görüyor! kur. tarıyor. Kızı istinaf reisinin oğla iğ fal etmiş ve gebe bırakmıştır. Bu, E- mamuele İçin bir fırsattır, İsiinaf ce isine gidecek ve oğlunun yaptığı Te- #aleti tehdit gibi kullanarak mahke. mede masum olduğunu moydana çıka- racaktır, Fakat reisin oğlu henüz bir mektep çocuğudur Kız iğfal eden'n her sözü gibi, hu sözü de yalandır. Reisin hazırladığı plâna rağmen kızı iğfal edeni yakalıyamıyorlar; Brnanu- ele betbeht kızcağızı evine getiriyor. Ancelins bu titiz bekârm evine biraz neşe veriyor, Kiracılar artık wa sev. miye — başlamışlardır. Hand bir de “ars -1. mahzer. yapıp mahkemeye dan, , | gönderiyorlar ve mahkeme günü ora çiçekler veriyorlar, Emanaele mah kemeve gidiyor. Anceli takat ederek masum nihöyet beraatle evine dönüyor; kızla evleniyor... Onlar er miş murağına .biz çıkalım kerevetine. Esaslı rol iki kişidedir. Emismyeie (Mahmut Moralı), Amcelina (Somya Hün), Geri “kalanların vazifeleri yondan bir gömlek yukarıdır. Ancelina bildiğimiz klâsik mağdu- «e rolâdür. Bu gibi rollerde İüzumu çlan nedamet göz yularını Sömi'ye Yün: irem ir basak nah ii ye ar muşrama yogun bir surette bel bol farlasiyle akım, O kadar ki biçar alışkanlıkla olacak felâket kadar öder de uğlatiyordu, Devammmdan çak ümidim olunan piyes, dostum Nusret Sufa Çaşkam'un kehimeti gibi olurss. dram kaspşar mutlaka vel başgeaktır. Mahkeme sahnesi İyi değildi: Mah- keme reisi rolün yapın Zihni Rora tüzumundan fazla fermalist ve müd 'delmmumi Köni Koper Mmahtemenin siddiyeti İle uyuşamıyacak kadar hop- pa ve Sami Ayanoğlu istinaf reisi colün. deki kıyafetiyle bana “Görenek, pis yesindeki rolünü hatırlattığı için onu '#yni vasiyette görmek korkusiyle hay» Mi titredim, Kampezisyon rollerinde beliren bir çahsiyet var; Nevin Seval, Tiyatro W6- vihine ait piyeslerde bu genç artimin Higüras terisi,, öznilir, Ve bu kayafetle bir 2: damın dışarda gezinmesi ba derece bü yültülecek bir mesele değildir. Eser)" Wyet bir adaptasyon olsaydı, buraşı- tun masıl uzlaştırılacağı düşliniilerek bir noktadır. Mesellerin aynen tescü- mesi de bir kusurdur. Meselâ Chacan pour sol, Dicu pour tos sözü eserde olduğu gibi “herkez kendi için ve Al- lah berken işin, diye İkdır, Meselâ: "Her kayu sağından asılır, demelidir. Mabesy- Mun meşhar eseri “İşler, işlerdir!, di. ye terciime edilemez. "dontluk kantar. İz, alış veriş müskalia,., denilir Yine böyle şivesiğliğe misal olarak Emantele'nin geçimsiz bir adam oldu- | ğamu anlatmak için garplilerin kullar. İ diklarr “a, bir ayıdır. cümele olda ğu gibi bırakılmış, Aylık bizde kac balığa misaldir; haşinliğe, sertliğe dex di Bekorterın - devkalâdeliğini tekrara Müzum #örmüyorum, Bi'kasp berinçi perde açıldığı zaman kendimi Gastan Batty'nin | bir 'svan-garde,, mizanse ULUNAY İ sinde sandım. İl Mor — Karaş Maret Sal Maker il eni zl e iz VE düşüncemi hir edvababe geninde yazveağım U — ay Eg Mamaamucı Gele: Asi atta 110343 hi renieli cam zarf usulirle satın alnscalçtir, Böbrek hastalıkları hakkında böyük bir profesör ifası edildiği eibi, yan! "Rayt, olarak geçirecek (olursak bötün ba büyük âlimlerin hüviyetlerini ortadan in Surup olau muntehi teak ve abi» l Pazartesi günü azat (1 buçusta Haydarpaşıda Gar binam dahilindeki mak skçlsa Kaz Ba işe girmek isteyenlerin (1020) Vira (89) kuruşluk muvakkat temi Bat ve kanunun tayin eitiğ: vesikalarla tekliflerini mühlevi zarflarım ay» Çarşamba günü suat (11) on birde Bu yin ettiği vessikle birlikte pazarlık cacaatları lâzumdar ni gün sazt (İMA0) ca dört otuza kadar komisyon reteliğine vermeleri Jâ- Bu ise git görtaşmeler komisyondan parasız olarak dağtutmaktadır. li Muhammen bedeli (1860) tira olan 2 adet Motopomp Tulumba: Benzin, Petrol veya mazot molörlü ile müteharrik) Gar binam (Santrifuj) (1121945) dahilinde- ki Komisyon tarafından pazarlık usuliyle salan alinacaktır. ie girmek istiyenlerin (270) liralık kati teminat ve kanunun İz» Günü saatina adar kömizyona müs Bu İşe ait şarinameler komisyondan parasız olarak dağıtılmaktağır, —— Muhammea bedeli Ma ap'atta beş hortum Çİ vukla Haydarpaşada Gar sari usuliyle skn Girmek vakEa! vesikalarla tekliflerini gyühtevi zarfları pi (1005) Ee Pazşomta günü alin bu. sal » - binam dahilindeki müz £ komisyon tarafından kapali kan at (1440) on döçt otuma İamday komisyon Reisliğine verm Bu iye sit şartnameler komisyondan parasız olarak dağıtılmaktadır, « (enn) Lİ AZA m a ea Se NM 8 ER si

Bu sayıdan diğer sayfalar: