6 Şubat 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

( AVRUPANIN İKBALİ ) Içinde Osmanlı İmpatatorluğunun yükseliş ve alçalışı en büyük mevki tutan bu kitab, her Türk münevverinin dıkkatle okuyacağı bir eserdir. Yeni çıkmıştır. Tevzi yeri Cumhuriyet Matbaası ve Ankara caddesinde Üniversite Kitabevidir. Fiatı 100 kuruş. Ustünlüğü ve Düşkünlüğü •• ASYANIN . 10 . . . u m h u ri yeC m DOKTORLARA Meslek hayatınıza aid en mühim eseri, Ingiliz doktorlarından Cronin yazmış, Omer Rıza da tercüme etmlştir. ŞAHİKA isimli bu eser bir d Tanesi 100, cildli romanıdır. ştur. ÎSTANBUL CAĞALOĞLÜ İflCI yil SflVI I 6 2 7 5 Telgraf ve mektub adresı: Cumhurivet tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Cuma 6 Şubat 1942 Ahmed Ha!iQ£itabevi ^s Gümrük tarifesinde yapılacak tadilât Vekil Raif Karadeniz yeni izahat veriyor Japon harb tebliği Ağır İngiliz bataryalarında bir silâhbaşı Maarif CemiyetQ%de yapılan yolsuztük Sabık Urfa meb'usu mahkemeye verildi ingilizAmerikan tebliği Singapur'a büyük taarruz Gttmrükler ve İnhisarlar Vekili Raif Karadeniz (Yazısı 3 üncü sahifemizdedir) Singapur'dan Johor Baruya İlklıalıarı Beklerken Evvelki akşatn şiddetli bora içinde başladı Bazı İngiliz tabyeleri ateş açmağa muvaffak olamadan susturuldu Millİ Korunma Kanunu Dün gece radyodan bütün hükümlerile izah olundu Nrl. Peten Cazib bir mevzu, kuvvetli tahliller ve mükem Başvekilimiz, Münakalât mel birüslubla meydana getirilen edebî eser ırtında her senekinden daha kocaman bir soğukluk ve seAnkara radyosu düs gece, milll desı yeni şekle konulmuştur kl, bunfalet torbasile dünyanın üzekorunma kanununda yapılan muhim lan evvelce, mucib sebeblerıle beraber rijıe çoken aksakallı kış, muhtelif harb Tokyo 5 (a.a ) Domei ajansı, Rantadılâtı tamamen halka okuyarak l"arilerımize bildirmiştik. cephelerinde dovüştüğünü gorduğumuz goon radyo istasyonunun bu sabahtanbilhassa mal bırıktirenler, spekülâsBaşvekılın pazar gunkü musahabes^ orduların birkaç aylık bir mola yapmaberi sustuğunu haber venmektedir. yon ve ihtıkâr yapmak istiyenler ise, kanunun bütün mılletçe oğrenilsına bile izın vermedi. Dondurucu karaTokyo 5 (a a ) Singapura karşı uhakkmdaki ağır hukumleri bıldirır.iş mesi lâzam ruhunu hulâsa ve izah yel kamçılan aftında inliyen kutleler: mumî taarruza çarşamba akşamı saat 18 tır. Bu mRk^adla ksnımun 27 nci mad edıyordu. Hiç olmazsa vuruşmu> oruz. Soğuk de şiddet'j bir bora esnasmda başlandığı tan taş kesilsek de bahara kadar kur Japon aiansınm verdiği bir haberden şun tehlikesi kalmadı. anlaşılmaktadır. Diyebilnıek tescllisinden bile mahrumSingapura şiddetli topçu durlar. bombardımanı Her tarafta dbvüşülüyor. Üçuncü seTokyo 5 (a.a.) Fecir vaktindenberi nesini >ası>an harb, başlangıc hızından Singapura karşı yapılan topçu ateşi şıdbirşey kajbetmek şoyle dursun, hatta detini dort mısli artrrmıştır. Kranj bayuvarlanan bir çığ parçası gibi hera git taıya mevzileri, düşman .«te? açmağa gide büyujor, hem Se daha hızlanıyor. muvaffak olamadan tahrib edilmiştır. Ay Kışın butün dehşetile huküm sürdüğii şığında, topçu ve hava kuvvetleri taraşark cephesinde harb, oynak mahijetini fından Singapurun bombardımanı bütün bırakarak bir mevzi harbi haline gcçe gece devam etmiştir. Seddin cenubundamedi. Moskova bnünde büyük Alman kı bir orman tutuşturulmuştur. Ufuk ataarruzunu durdurarak yakın tehlikevi levlerin panltısile aydınlanmışür. Salebertaraf eaen Ruslar, sık sık tekrar et tar harb limanı da ateşler içindedir. tikleri mukabil taarruzlarla baharı kenYomiour Chimboun'un neşrettıği hudileri için daha müsaid şartlar altında susî bir t°bliğde, Japon topçusunun, sed karşılamağa çahşıyorlar. Şimalde, mer din cenubundaki hava karşıkoyma bakezde ve cenubda kısa fasılalarla yaptık taryalarıle petrol depoları üzerinde atışlan taarruzlar yüzunden şark cephesi larını teksif ettiği bildirılmektedir. bir türlü ümid edilen durgunluğa kavu Hava akınlarile tuhifturulan yerler şamlyor, bu gidişle cephenin oytıaklığı Tokyo 5 (a.a.) Umumi karargâhın bahara kadar süriip gidecek ve biz kat'i tebliği: Nahhas Paşanın mazidekl canlı politika hayatmdan bir hatıra: 1936 da harekâttan önceki askerlikte mutad olan Japon askert tayyarelerinden mürekİngiliz Mısır anlaşmasını imzaladığı zaman Londrada istikbali hazirlık ve sükun manzarasını belki de keb büyük teşfciller, Singapuru 3 şubat hiç göremiyeceğiz. Almanlan rahatsi7 (Arkası Sa. 3, gfltnn 3 te) etmek, majısta başlamalan umulan büyük hamlelerine engel olmak gayesini güden Sovyet stratejisini başka türlü Izah güçtür. Bununla beraber Ruslara çok yorucu gayretler sarfettiren bu stratejinin muvaffakiyeti, İngiliz ve Amerikan yardımlannın tartısma bağlı KÖrunuyor. Churchill'in Avam Kamarasındaki scn nutkunda söylediği gibi İngiltere şark cephesini Uzakşarktan daha mühim görüyorsa, elindeki bütün imkânlarla bu cepheyi beslemeğe devam etmeli, Rusyanın dayanma kudretini artırmağa bakmalıdır. Uzakşark ikinci plâna bırakıldıktan sonra İngiliz İmparatorluğumın mevcudiyeti, doğrudan doğruya Rus süngülerinin ucuna takılı deraektir. Bu itibarla Demokrasiler, bütün varlıklannı harcıyarak o süngüleri parlatmağa (üphesiz çalışacaklardır. Atlantiği altüst eden fırtınalar da bu denizdeki çarpışmalara bir fasıla veremedi. Amerikanın harbe girişinden sonra Kahıre 5 (a a.) Kral Paruk. Vefd îenidünya yakınlanna kadar uzanan partisi reisı Nahhas Paşayı yeni kabiAlman denizaltılan, ellerinden gcldiği Vaşington 5 (a.a.) Âyan meclisi neyi teşkıle memur etmiştir. kadar ticaret gemisi batırarak İngiliz bahriye için 26 milyar 495 milyon doNahhas Paşa bundan evvel de Başveftdalarını zayıf düsürmeğe uğraşıyorlar. Navyork 5 (a.a.) Britanova ajanlarhk tahsisatı kabul etmiştir. kil olmuş, 1932 de Kral Fuadm oluSon iki ay içinde Demokrasilerin gemi Bu suretle bu içtlma devresinin Uk ından: münden sonra İngiltere Mısır anlaşkaybı Alman tebliğlerine göre ortalama Bu harbin en fevkalâde hâdiseler'nden ması müzakerelerini yapmıştı. lyında harb için kabul edilen tahsisat 400 bin ton kadar tutuyor. İngilterenin 'ekunu 39 milyar dolara çıkmış oluyor. biri, Yunanistana gönderlen İngiliz seMısır siyasi mahfılleri. yeni seçimlerin yanında Amerika da Almanyaya karşı Kanun lâyihası imza edilmek üzere :er heyeti icindeki Yeni Zelândalı müf'apılabi'.Tifsi için meclisin feshini muhharbettiği için bu denizde harbeden Alşimdi Beyaz Saraya gonderikniş bulun rezelerden bıri tarafndan meydana getiman denizalh kuvvetlerinin vazifesi ilmiştir. Bu müfreze, İngiliz kuvvel temel telâkki etmektedirler. maktadır. şimdi geçen seneye nazaran kat kat Meb'usan meclisi de 12 milyar 550 mil. erinin Yunanistanı tahliye ettiği sırada Halk Nahhas Paşayı alkışlıyor artmış sa>ılır. Alman tebliğlerindeki ron dolarlık yeni tahsisat katul etmiş orada kalmış ve dağlarda gizlpnmistır. Kahire 5 (a a.) Reuter: Bu sabah rakamlar doğru mudur? Doğru ol^a da ir. Bu para lle önümüzdeki akı ay için L.zbondan gelen inanılır haberlere göre, *** Yeni Zelândalılar Yugoslavyada General Kahire sokaklarmda Vefd partisi lideri le bahriyeye yeniden 25 063 tayyare ve (Arkası sahife 3 sütun 4 te) lıger malzeme sioanş edılecektir. Mihailoviç kuvvetlerine iltihaka karar Nahhas Pısa lehinde bir nümayiş yapılrermışler ve geceleri harekete geçerek mış ve «Ytsasın Nahhas Paşa» sesleıi ^unanh klavuzların yardımile nihayet vükselmistır. Mumaıieyh yeni kabineyi teşkil için iırb generali ile birleşmeğe muvaffak istişarelerine devam etmektedir. Muvafılmuşlardır. Kış mevsimi, General Mıhailoviç kuv fak olduğu takdirde. halen nasyonalist etlerinın hareketlerinin muvakkaten parti ismı altında Vefd partisine mensub yalnız 12 azanm bulunduğu parlamentoesilmesine sebeb olmuşsa da muma leyyu feshetmesi muhtemeldir. in. şimdi Çetnik birlikleri de dahıl olmak üzere 200.000 kiş lik bir kuvvet; bulunması itıbarile İlkbaharda kendinden bahsettireceği tahm»n edi'.ıyor. Ankara 5 (a a ) Dün geceyarısmdan sabahm altısına kadar Mustafa Kemaîpaşa, Turgudlu, Salihli, Akhisar, İzmj, Balıkesır, Dursunbey, Simav ve Eskisehirde muhtelif fasılalarla yer sarsmtısı olnıuştur. Millî Şefe bir kitab gönderdi Ankara 5 (a a.) Reisicumhur İsmet İnonü bugün saat 16 da Fransız büyük eicısıni kabul buyurmuşlardır. Buyuk elçi, Mareşal Peten tarafmdan Heisicumhurumuza gönderilen bir kitabı takdim etmiştir. Bu kabulde Haricıye Vekili Şukrü Saracoğlu da bulunmuştur. İngiliz topçusu fasılasız ateş saçıyor Ankara 5 (Telefonla) Ankara Cuma huriyet Müddeiumumiliği Turk Maarif Cemiyeti eski reisi Urfa meb'usu Refet Ülgen lie Kolejin eski veznedan olan yeğeni Zeki Ülgen hakkında hazırlık tahkikatıru bitirerek 3 üncü asliye ceza mahkemesi nezdinde âmme davası aç« Singapur 5 (a.a.) İngiliz toplarınm fasılasız ateşi müstesna dün günpşli ha mıştır. Refet Ulgene isnad edilen suç emniyeÜ vada Johor boğannın her iki sahıll sakin görunüyordu. Bu sükunet esnasmda Sin suiistimal ve e\Takta sahtekârlık, Zeki gapur halkınm dikkati Avustralya har Ülgene de sadece emniyeti suiistimaldir. (Arkası sahife 3, sütun 2 de)Duruşmalara yakında başlanacaktır. Cenubî Çinde çarpışan ÇanKayŞek orduları yeniden ilerlemeğe basladılar Ankara Muddeiumumisi Cemil I Şark cephesinde ı harekât Askerî vaziyet Alman topcusu Rommel taarruzu Leningrad'ı tekrar dövmeye başladı Mihver tarafından en az 20 fırka ile takviye olunmazsa Tobruk önlerinde, nihayet Mısır hududunda durdurulabilir Yunanistanda kalan Yeni Yenikabineyî Zelandalılar teşkil için Bir ayda 39 milyar Yugoslavyaya geçe çaîışıyor dolarlık tahsisat rek ihtilâlci kuvvet Halk sokaklarda lerle birleşmeğe kabul ettiler paşayı alkışlıyor muvaffak oldular AMERİKAN MECLİSLERİ Medisin (eshedilmesi muhtemel Nahhas Pş. Orta kesimde bir Sovyet birliği sarılarak imha olundu Berlin 5 (a.a.) Alman orduları başkumandanhğmın tebliği: Doğu cephesinde Sovyet kuvvetlerinin yaptığı muteaddıd hücumlar düşmana ağu" zayiat verdırılerek puskurtulmuştür. Kıt'alarınıızın karşılık taarruzlan bazı mahalli muvaffakıyetlerle başarılmıştır. Orta kesimde bir duşman birhği sanlmış ve tahrib olunmuştur. Alman hava teşkilleri dü^man topluluklarma, yurüyuş halındekı kollara ve hava uslerine muvaffakıyetlı taarruzlar yapmışlardır. Berlin 5 (a.a.) Askerî kaynaktan bıldirildiğıne göre, Alman topçusu, dun çember altındaki Leningrad askerî he deflerini tekrar bombardımana başlamıştır. Sınai ve askerî tesisler ehemmiyeth iıasara uğramışlardır. Yazan: Emekli General H. Emir Erkilet 12 nilyarla 6 ayda General Nihailoviç 25 bin tayyare emrinde 200 bin kişiiaal edilecek lik bir ordu var Tahrib edilen harb malzemesi Berlin 5 (a.a.) Alman radyosu bıldiriyor: Alman tayyareleri, dün şark cephesinin merkez kesimınde bilhassa faaliyet sarfetmişlprdir. Her neviden 350 araba, 6 tank tayyare karşıkoyma topu, 2 sarmclı kamyon, Alman savaş tayyarelerinin hücumu netıcesinde iPİırib edılmiştir. Ayni kesunde, 33 Sovyet tayyaresi de tahrib edılmıs. dığer 30 tayyare de hasara uğramıştır. Hava sa\aşlarında 4 Sovyet tayyaresi düşurülmüştür. Hava harbi Berlin 5 (a.a.) Askerî kaynaktan bıldiriliyor: Alman savaş tayyarelerinden mürekkeb bir teşkil dün şark cephesinin merkez kesimınde Sovyet hava alan'.arma karşı bir hücum yapmıştır. Atılan bom(Arkası sahife 3. sütun 5 te) Yeni tefrikamız Stzt Bingaaden sonra Derne Mihver kuvvetleri tarafından zaptolunmuştur. Almanların bildirdiklerine gore İngiliz ricatini Dernenin garbında örten Hind 1 kuvvctleri mağlub edilerek püskürtülmuşlerdir. Bu suretle gorü\oruz ki Rommel'in emri altındaki Mihver zırhlı ve motörlü kuvvetleri esas itibarile sahil yolundan ilerlemekte ve şarktan garba doğru gelen çol \ollannda ise her iki tarafın ancak seyyar zırhlı ve motörlü keşif ve emniyet müirezeleri bulunmaktadır. Nitekim İngilizler şimalde Derneden çekilirken Musus zaviyesinden de şarka, yani çöle doğrn gitmektedirler. Buradaki kuvvet İngiliz sol yanını ınuhafaza eden hafif ve seyj ar bir müfrezeden ibarettir. İngilizlerin nereye kadar çekilecekleri ve Mihver kuvvetlerinin tazyiklerini ne raddelere kadar uzatacaklan bittabi malum değildir. Fakat Rommel ordusunun hızla devam eden ileri hareketinden bunun ayni zamanda hayli kuvvetli olduğunu anlıyoruz. Demek oluyor ki Mihver Maltayı şiddetle dovüp bombaladığı sıralarda Sicilyadan karşı tarafa ehemmiyetli kuvvetler geçirmiştir. Bu hal ve vaziyete göre ingilizlerin Tobruğa kadar geri gidecekleri, Mısırdan, Fılistinden ve hattâ Sudandan alaBerlin 5 (a a.) Tebliğ: cakları son takviyelerle Tobruk ElâAfrika şımalinde ricat halinde buludem hattının garbında veya şaıkında nan düsman kuvvetleri Derne ilerısinde Rommel kumandasmdaki Alman ve İtal doğuya doğru takib edilmişrir. Savaş yan ku\r\'etlerile kat'î bir muharebe ver tayyareleri Tobruk batısında İngiliz kuv mek istijecekleri tahmin olunur. Ancak vetlerini dağıtmışlar ve duşmanın ricat bu, İngilizlerin Tobrukla cenubunda yollarını bombalamışlardır. Mihver kuvvetlerine karşı koyacak kâfi Şimdiye kadar gelen raporlar, 3506 bir kuvvet toplıyabilmelerine bağlıdır. esir, 370 zırhlı araba, 192. topun zapt İngilizler Tobruk bblgesinde kendilerini kâfi derecede kuvvetli addetmezler veya tahrifc olunduğunu nildirmektedir. Alman denizaltüarı Solîüm açığında, se, bermutad Mısır Libya hududu gerisine ve hattâ 1939 da, Mareşal Grazi muhribler tarafından himaye edilen bir ani'nin taarruzuna karşı yaptıklan gibi düsman kafilesine taarrtÜ 'Htmişler ve Sidi Barrani bölgesini de bırakarak Mar top eteşlerıie kafiledeki muht^if birük(Arkası sahife 3. sütun 5 te) (Arkası sahife 3. SÜ+UTI 6 da) ( Şimalî Âfrikada ) harekât ' Nihver ordusu DerneMen şarka yürüyor 3500 esir alındı, 370 zırhlı araba ve 192 top tahrib edildi Son muvaffakıyetler, iri toplu yeni bir İtalyan tankı sayesinde kazanılmış Yazan: Müherrem Kâmil Su Zelzeleler Yarın başfryoruz Vekâletinde Ankara 5 (Telefonla) Başvekilimîz Dr. Refı'ı Saydam bugün Münakalât Vekâletine giderek bir müddet meşgul olmuşlardır. Akhisar 5 (a.a.) Bu gece saat 1 ile 6,30 arasında burada ikısı hafıf, uçuncusu şiddetli üç yer sarsıntısı olmuştur Birkaç evde ehemmıyetsız hasar vardır. İnsan kaybj yoktur. Libya çöllerinde bir Alman tank livası harekât esnasmda