11 Eylül 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

TA N ABONE BEDELİ Türkiye Esnebi | ana er & 70 «00 10 adres anna 8 ay 8 Ay . 1 Ay detistirmer 1800 800 © . 25 kuruştur Mr. Churchill'in Son Nutku harehill, dün Avam ka- metal söy 4 mahiyetteki | temas et-| marasında uste içeri ve siye utkun en mütebarir noktalara | ardır: | © İngiltere ve Amerika barp ga- yesi olarak Avrupada marizmin basını, sulh gayesi olarak bütün mil letletin mukadderatlarına bizzat hö- kim olmaları prensibini kabul etm ş-| lerdir, . İn hakkında re ve Amerika, Japonya ek bir hatı hareket| abık kalmışlardı © Denizaltı harbinde son İbgiltere tehine büyük bir salâh m: cütlür, Temmuz ve Ağust batırılan, mihver gemiler larda | ve müttefik gemi- ur ve İngiltere sahil- çil lerine emniyetle -| Yecek madı MAİS artmıştır, levazemı © Bütün orta şarkta İngilterenin Vüziyeti kuvvetlermiştir. Bu havalide Stçen sene orta şark ordusunun mev Sada 100,000 i bulmadığı halde bu Gün mükemmel & : 70000 ki- Gilik bir orda v b İ Churehilin hatirunda, Sovyetlere e Suriye meselelerine sit clan ir bilhassa yayanı dikiettir, lordanun zmühtesem mukaveme- Ja Almaz iki baçak & rayiatla- Tr, Fa ihtiyacı ol Yanta karp mal Yaya gitmez üzere yolda bulunduğunu bildirilmiş ve İngilterenin Amerikadan | #ldığı harp malzemesinden bir kısı «Bü beyanat, İn atbüstrnin, Sövyetlere kâfi derecede ve çalık yar dim Yapelma balıkındaki neşriyatı pa bir cevap olarak (telâkki edile- bike, Pe münasebetle hatırlatabiliriz. kiz Ki iy kadar evvel Amerika âyanmı n yardımın ç0—- sr Amerikanın kte olduğu harp Tölsemeninin faydalı bir surette kul. yaraladığı k tayyare erin sandıklar beklediğinden şi wn gikâyetlerinde ne eceye kadar bakir olduk! hava kuyvet- şinl © şark Alman har- malik ol- ARIN ea miyetlerine ve âcil re daha rasyonel bir ayette tevziinin nihal gaferi kolay - kap atağı ve yakınlaşlıracağı mubak sayılmakta, Suriye'nin Vaziyeti : Yu beyanatı billsssa şayanı dike a ötülmekir : z bi, Miöilterenin 8 ia el yoktu Mana kadir BiZ hr Fransa | ai Buriyetilere ait olduğunu yoruz, Suriye 7 kavuşacak hiç ğez, Büte beraber Suriye- kabul ek yakında istiklâ- rpten evvelki ru değil a Fransa olacaktır. ndaki bu beyanatı me- arının kendisinden iza» ine sebep olumuş ve Cul un İngiliz si; duğunu, İn- İyedeki menfan eiemeki: Satiye halkının haklarına ka- m geldiğini beyan etmiş- kilin bundan evvelki metuk- in birinde: İngiltere hükümeti- tesBöarın Suriyedeki imtiyaz! Ru söylemesi, evdderatlarıma hâkim olma- ösibi Ji telif görülmi- e Rahalifin hoşmutsuzluğunu ların; Yerek, Maciy, Cin m By, na derece Mötzluğu ve itimatıralığı gir Chapeppgamin olunmaktadır. Semlişti, 1 Butkunu ya sözlerle bi- “Biz “ çok yordu, gir da Yük bu yeni o Deyanatının, #vvel vaziyet herke- battâ ümitsiz görünü! ” e in dünya karşısn-| vaka, lin edeb'liriz Biz Sikim muza ve ruhlarımaza hâlâ Meilterenin” ruz terini, har zi zaaflarını, mağlâbi, rini e larin Ve mülk: vaziyete, — klamamış ve hal- ikbinliğe bu mat. el bakımda her zaman İde ümütli ve nikbih görün. M. ANTEN | İki gibi dekolte ve moev İarin parmaklara bakar, Sonra gül- İde bu manzaranın ne korkunç bir şey gün, bütün Amerika, muazzam bir fabrika halin - dedir. Ve bu fabrika her gün ortaya, binlerce mo- dern harp silâhr çıkarmaktadır. Hiç şüphe yok ki, Ame- rika, kendisine bu harbin başında takılmış olan “ rasinin tersanesi,, sıfatma hiçbir zaman bügünkü kadar hak kazanmamıştır. Bu sayfada neşrettiğimiz tahlo, Amerikanm silâh imalâtı hakkında az çok bu son aylar zarfında t; yüt kaydedilmiştir. Elimi değildir, Manmafih, hakikat irse, dei kam vermek lâzımgı ayda takriben 2000 tayyı ir fikir vermektedir. Bir defa, re İnşaatında büyük bir teza- izde kat'i rakamlar Omevcut ışağı yukarı yakin bir ra- lebilir ki, Amerika bugün re yapmaktadır. ““ —* Bahri inşaata gelince, orada faaliyet, daha az değil- dir, 1941 yılının ilk üç a; lerinde 126000 ton gemi yı zarfında, Amerikan tersane- inşa olunmuştur. Amerikanın 1942 de, 6.000.000 ton gemi inşasına muktedir olacağı haber verilmektedir. Şu anda, Amerika, her yirmi gün- de bir kruvazör, ve her otuz günde de sekiz torpil gemisi yapmaktadır. Tanklara gelince, Amerikada, bulmuştur. Bu, giltereye gönderilmektedir. mi haddi afif tank inşaatı âza- tihsalin büyük bir kısımı İn- İngiltere bugüne kadar 75.000.000 dolarlık harp malzemesi tesellüm etmiştir, Bininei muştar, Hudson, tayyaresi çok yakmda İngiltereye var- Amerika, Nasıl MM k RARARARARMAKİ saree ARRRARARARARAK RRRARARKAKMARNI 310. 000 Aylık tirme rr ei 1942 EELEEELED Mi | İğ fer resim 100000) tizergrtems! ser. y $01 od4 Madam Belize, bir gece, her vakit. erler icinde, belliyen hizme Bini yerken duvara dikkatle bakm ve garip bir tonla: “Kimdir 01. diye sor İhtiyar “Miadam, kim olacak, arka. nızdaki kapıdan geçen hizmetçilerden iri, der, Lâkin kadın ısrar eder ve âynaya doğru gider, İbtiyar "Hiç kimse yok, Madam, diye, biraz endi dını temine şir, Madam iki şamdan İster ve, 4 hizmetçiye, arkada durarak şam- danları büşmdan yukarı tutmalarını söyledikten sonra, gözlerini aynaya diker, öyle durur, Bu hal hizmetçi-| ak diye endişe- , Madam baği- di kimbı ye düşer, Biraz s0 şardanları da getirin ki, iyice göreyim... Onlar şamdanlar: getirirken, Ma- dam da gih bir tarafa, gh diğer ta- rafa dönerek synada kendini seyre- der, Taraveti all olmuş saçlarına, Közlerinin ve uğzınm uçlarındaki bu ruşukluklara, mücevherlerinin eltm- da gökmüş omuzlarıma, ağır Yüzüklü buraya ellerinde şamdanlarla bekliyen hizmetçiler sepesri kesilirler, Kadın haykır der “Başka kimse hiç kimse yok! Hep ben, ben, ben!,, Tekrar güler, Çınçın öten koskoca konağın için- Jacağı belli, Hizmetçileri dehşet bü- rü İhtiyar “Rahatrz tmemız, Madam, diye sorar, "Biraz şarap vereyien mi Kadın: “Hayır, der, “Sadece iht arım, Oyütümüz pek uzun sürdü,| Oda hizmelçimi çağırın, Ben yukarı- ya çıkıyorum.» Kendisini yukarıya çıkarırlar ve ir daha aşağıya inmez, İlkin hasta önerecek bir hali yokmuş, Yalniz der- mansızmış, Lâkin hususi dairesinden çıkmıyormuş, Onda birdenbire güm kor anl olmuş, Ayna- Yazan: H. 6. Dwight ten pek çabuk duymuş, İtinasmı, ta- bii, bir kat daha artirir. Dukikada bir mektup ve çiçek | yolluyarmuş. Lâkin kadın kendisini kabul etme- miş — ve, gezebildiği, boudolr'mda oturabildiği müddetçe de — onunla hiç görüşmemiş, Konağın bu kismi na saten onu hiç sokmazmış, Lâkin bir gün gelmiş ki! Bu, artık yı düşmesinden birkaç gün sonra, He- kimin hizmetçilere | papas gün, Hek'mi Missiri bulmuş, papası iİda o bulmuş olacaktır, sanırım, Hiz- metçiler hekimden de papastan da korkmuşlar; Wikin uğradıkları feliket yüzünden ne yapaciklarını şaşırmış- İsr, kadına gelen tek bir dost da yok- muş, Bir tek İnsan yokmuş! Heklin elinden gelebileni yapmaz, papas va- zifesini yerine getirmiş, Sıra, Missir. ye gelmiş, Burada ihliyarm feryadı m hatırlıyorum: “Yüreği taştan bile olsa insan böyle şey yapamaz. İşte birinci defa, İlk defa, olarak ki, artık kendisini dışarıda durdura- cak kimse kalmadığı için. Missiri Madam dairesine giriyor, Perdeleri indirilmiş, karanlık yatak odasna ge- siyor, Madam Belize, galiba, kendi den geçmiş, dulgm yatıyormuş, Xâ- kin bu adam yatağa yaklaşınca göz- lerini açmış, Ve ona öyle bir bakışla bakmış ki! Ölgün sesiyle sor “Milesiri Bay, burada me yapıyor- umuz İhtiyarın söylediğine göre Missiri, biraz durmuş, cebinden bir kâğıt çı- karıp yatağa doğru yürümüş, "Aziz Madam, diye cevaba başla- muş, “Sizin işler için geldim. Malüm ya, bir müddettenberi rahatsız bulu- muyorsunuz, mesele de biraz müsta- cel, Bana bir lâhzacık müsaade edi- verseniz — Sonra hemen çıkar gi- derdim. larda çok kalabalik var, diyormuş, Bir sema deha sokulmuş, Kadınım çağırtinğe | — Çeviren; M. ABAŞ diyar — Hep ona dikili duruyormuş, lâkin adam yüzünü bu gözler karşi- sında tutabilmek kadar cesaret gös- termiş, Kadınım ağzmdan, nihayet, “Ha, galiba makbuz, kelimeleri çık- elindeki kâğıtla kadına adam, demiş, Lütfen imza buyuruverir İmza mı? demiş, ödiyorum, hem de imza edeceğim, demeli Adam, kadının ne demek anlamaksazın. emin bir edi demiş ve “Size yardım edeyim, leriyle kedenn baş ucuna kadar s0- kulmuş, Başına desteklik etmek için Kollarını m, kadim: “Durun!,, diye bağırmış, bana et değdirmiye kalk Bini le “Evi batırmı kalemi eline almış. Lâkin gösterdiği yere İmzasını koy- madan evvel ona bir daha bakm İşte o zaman, ihtiyar söylüyor, Mi- siri'nin yürü yemyeşil kesilmiş, Bu- munda ın kö İSonra eliyle gösterir; diye haykırır, “Haydi onlara git, On- lar verdiler, Onlar alıyorlar! İşte ben de veriyorum — Hepsini! Artık İsti. yecekleri bir şev kalmadı! Şimdi git de rahat öleyim! vw İhtiyarm hikâyesi benim Üzerimde barikulâde bir tesir bıraktı, Bu tesir pek de onun anlatış tarzından gelmi- yordu, anlattıklarının, bir maksatla, sıralanmış olmamasından da gelmiyor du, Bilmem, bu tesiri yapan, belki de, geriye doğru küçülerek çoğalan hayal akisleri ile bomboş salonlardı. İnsan © aynalarm meler görmüş ol- duğunu düşünüyordu. 'Tâ uzaklarda, Missiri bu hali duyar duymaz, za- gözleri — İhtiyar, © müthiş gözleri, 'o manzaranın gölgelerini hayal meyal “Hem | dum, Tefrika No. 43 Bütün bunlarda esturle bir hal vardı, Buradaki ber şey © köylü kızın, parmağını bile kaldır- madan, bu azim servete sahip ola- bilmesi, ve sonunda bütün servetinin harazlama olarak elinden alınması — İnsanı garip bir his içinde barakıyor- du, Uzun süren bir sükütten #onra sor« “Konağı satmak istiyor, hat, İhtiyar: “Kvet, gaştmız mıf,, dedi, sonra ilâve etti “Görüyorsunuz y: türdü,., Birsz durakladıktan sonra sordum: “Her şeyi aldı mi? Pasta salonu da giti mi?, Evet partn salonu da gitti! Neden gitmesin? Burada karşı koyacak, “hayır, diyecek kimse var om kit Missiri şimdi matem elbisesi giyiyor. kadınlar da kendisini taziye ediyor. görüyordu, a, dayayı çekip gö Biz orada dururken O merdivenden yukarıya doğru ayak sesleri gel başladı, Gözlerimiz sahanlıkla, bek - liyorduk, Lâkin meydana çıkan sima beklediğimiz değildi, Bu Diissiri'den daha ak saçlı, fakat ondan daha uzun boylu ve yakışıklıydı. Dikkatimi en et, bilhassa kıyafetinin gsrabetiydi: Başında sivri tepeli bir #apka, ayaklarında pürküllü çizmeler vardı, Ben ona merakla bakarken, oda beni merakla süzdü, Yanımda- ki ihtiyara gelince o, ilkin, bu ada- mı hiç tanmyamamıştı. Sonra birden- bire kolumu çimdikledi, yüzünde a- «ip bir parıltı belirmişti, ““Taşçal,, diye bağırdı, Yarın Yedinci Hikâye KEMERALTI Almanların Gomel ve Leningrat Şehrinin iBartaranı V nelday Ganiyen Leningradın sukutu Mos - İ kovayı müdafaa eden Mareşal Timo- çenko ordusunun sağ cenahını tehlike ye düşürecektir, Leningradın İtandan sonra burada serbest kalacak İAlman kuvvetleri doğrudan doğruya cenubu şarkiye tevecelih ederek Mos- kovayı şimüiden tehdit edebilecekler- dir. Sovyetler Leningradı O kaybetmekle mühim bir harp sanayi merkeelerini kaybetmiş olacaklardır ki, zaten Uk- raynada kaybettikleri" sanayiden sonra Leningrat sansyiinden de mahram ol- malar: onlara hayli büyük bir darbe teşkil edecektir. Almanlar şehrin şarkını da kuşa- İtarâk Ladoga gölünün kenarmda ba- lunan Suleselbürg şehrine kadar dıklarını haber veriyorlar, Finler 8e ya karıdan €ski Sovyet (O hurlouna kadar geldikleri için Alman ve Fin kuvvet- İleri arasında OLadoga gölü boyanca dar bir saha kalmıştır, Lenitgrat şir Gi bu dar sahadan ve Ladoga gölün- den istifade ederek sahille muvasala- #ını temin etmektedir, Fakat Lening- rat muharebesi en çetin (devresine Şehrin 1 üç müdafaa hattı ite çevrilm üç di şehrin dış müdafaa hatlarındadı lar, Bütün saha mayinlerle dolu oldi | tayyareler oynamaktadır. Almanlar bu rada külliyetli miktarda pike tayy; ımaltadırlar. Maamafih Sov- burada tayyarece Almanla, dan #ayıl olmadı laşrlıyor, 'İngi- Jliz askeri mütehassslarma göre Le- ningrat bugünkü vaziyette daha uzun müddet müdafaaya devam edebilir, Gomel cephesinde Ş cephesinin o ikindi anahtarı merkezde Gomel mıntakasında- dır, Almanlar yirmi gün kadar evvel burada cepheyi yararak Brlanık tkametinde ilerlemişl, Maksat buradaki demiryollarmı ele geçirerek Mareşal Timoçenko (o ordulariyle ce- mup Ordularının irtibatın kesmek, sonra bir koldan Harkofa, diğer kol- dan Moskovaya oğru ilerliyerek So Alman - Sovyet Harbinde Üç (Baş tarafı 1 incide) Senur, Binaenaleyh Sovyetler İt giltere ve Amerikadan ancak İran yoluyla yardım görebileceklerdir. İranda ise fazla yol ve şimendifer olmadığı için bizzarure bu sevk yat yavaş ve mahdut olabilecek- tir. ME çüncü büyük âmil petrol - dür. Almanların şark o cephesinde İeri tahmin edilmektedir. Bundan maada Alman tayyare ve motö- rize kuvvetleri tâ şimaj denizin- den Manş sahillerine, ve Baltık- tan Akdeniz ve şimali Afrika sa- hillerine kadar her tarafta harp ve faaliyet halindedir, Bütün bu harp faaliyeti müthiş petrol stak ve kaynaklarına ihtiyaç gösterir. Almanyanın mevcut petrol stoku malüm değildir. Fakat bir kiş harbine devam edebilmek ve İlk baharda yeni bir taarruza geçe - bilmek için yalnız stok petrollere güvenmek mümkün değildir. Hal- buki Almanyanın elinde Rumen petrolleri ile sentetik petrol fab- rikalarından başka kaynak yok - tur. Karpatlardan ve Polonyadan İelde edilen petrol miktarı birkaç İyüz bin tonu geçmediği için bun- İarı hosuba katmak bile caiz ol - mâsa gerektir, Romanya kuyula- rından istihsal edilen petrol mik- tarı 6 ve sentetik surette istihsal edilen petrol miktarı da 2 milyon tondan ibarettir. Buna mukabil Sovyetlerin ve müttefiklerinin elinde harp sa - hasına yakın ve gayet zengin pet- rol kaynakları Me Bütün haberler şark harbinin kışın de devam edeceğini göster- mektedir. Eğer harp kışa girer ve bu yıkıcı tarzda devam ederse bu üç büyük âmilin harbin yuk; külecektir, Büyük İkramiye . ai İ gradım düşmesine bağl. yet ordularını perişan etmekti. Eğer günde 3-400 ton benzin sarfettik. | ark Cephesinin Mühim Anahtarı Odesa Cephelerinde Tekrar Teşebbüs Kudretini Ellerine Almaları Düşmesine Bağlıdır. * fak olsaydı, fevkalâde |bs yarma kar Sovyel ord | verdiği © İbir habere göre Mareşal Timoçenko- nun Alman İleri hareketini durdur — nak için bu cephede teşebbüs ettiği mukabil Kü: kanlı muhar ten sone devem ettik şenbe gö mi Sovyetlerin le neti- <elenmiştir, Burada sekiz man İşe kası, n yüzde altmış: harp sahi ve yaralı bırakarak ri. este mecbur olmuş, ve Sovyet ordu- ları Yelina şehri ile birlikte elli ka- dar kasaba almış, Smölersk civarma dar gelm Dün Moskova defa olarak burada Sovyet ordulari- mm taarruza geçtiği; bildi iştir. Mukabil hücumların taarraza inloldp. etmesi bu cephede Sovyet orduları" nın maruz balunduğu tehlikenin ta- mamen zall olduğunu gösterir, Alman. İar şimdi bu cepheye taze kuvvetler sevkine mecbur olacaklardır. Odesa etrafında çüncü anahtar Odesadır, Alman ordularının Dinyeper ötesine ge- gerek ileri hareketlerine devam ede- bilmeleri için Odesanın zaptı Hzimdır. İPakat Almanlar merkezde ve şimal de fazla kuvvet kullandıkları için O- desamın muhavarısını daha siyada Rus men ordularına terketmişlerdir. Ode- sadaki müdafiler, daha ziyade Rümen ordularma hücumlar yaparak muhasara ç kuvvetlerini harpalamakta ve bü s&- İyede » anda devama muvaffak ol. makta, sr, de de bu cep bede bulunan Rum dört fırkanın İmha edildi, | mektedir. Alman radyosu da Odesa İtaarruzunan tevakkuf devresine gir- İ diğini bildirmiştir, ir | Alm r Leningrat harbimi bitir. imedikçe ne merkese ve ne de Ode saya fazla kuvvet gönderemezler, Bg cephelerde Almanların tekrar teşebe büs kuvvetini ellerine olmaları Lenin- di manlâr kuvvetlerinin bir kısmı bü &rphelere de yaymağa imkân bulacak lardır, Bi he tır enaleyh Almanlar için gark cep in en mühim noktam Leningrat- © | Memlekette Su ve Yol Faaliyeti Hızla İlerliyor (sştarerı 1 inelda) ların üzerindeki faaliyetimiz dur madan ilerlemektedir. Diğer taraftan, yon İialik tahsisatın o avrılması üzerine bir kısım havzaların tef ine başlanmış ve tef miş olanların da İhalesine t8- şebbüs olunmuştur. İ Bundan evvelki su faaliyetimiz. ahvalin müşkülâtma Teğmen dur madan ilerlemektedir. Bilhassa, teftiş ettiğim Jardır: Sasığırlık, Mustafakemal havzaları, tekmil Ege min takası, cenubi Anadolu mintaka- si ve Konya 7 İmarlarma Böşlenan, durmadan f- lerlemekte olan İstanbul, Bursa, Ba- hkesir, İzmir gibi şehirlerimizin gün meçtikçoe modem Birer şehir haline gelmesi cidden takdire şayandır, Bü- hassa, Antalya şehri, şu bir iki sene zarfında imar hususunda çok mühim bir hamle yapmıstı terim: Gezdiğim bu yerlerde muhime rem yurtdaşlarım, Mü Şefimiz et- rafında sağlam bir birlik olarak top- lanmış bulunmakta, hükümetin her türlü icraatından | süreti umumiyede memnun olmaktadırlar. Bu büsurta- ki intibalarm, beni ziyadesiyle mü“ tehüssis etmiştir, Bu mıntakalardaki mahsulün çok bol, bereketli ve çok iyi olduğunu da ayrıcı kaydetmek isterim. i ir tramvay, elekirik girketiyle su şirketinin satım olarımssı hususun- da sorduğum bir suale karşı Vekil dedi ki: Bu yabancı şirketlerin satın 8- Yaması için de teşebbüsler başlamış» Pek yakında müzakerelere başlı © mızı ümit etmekteyim,, deratı üzerinde oynıyacağı mü - him rolü hesaba katmak lâzimge- lecektir. Galiba İngiliz Başveki - ini son zamanlarda o nikbiniye sevkeden âmiller de bunlar olsu gerektir. A SR Eylülde Yapraklar Döki Servet de Birden Dökülecektir. Eylülde yapraklar dökülürken belki sizin cebinize de servet dö- lürken Çünkü servetin de benzi yapraklır gibi sarıdır. Piyanao 15 Eylüi- de İzmir Enternasyonal Fuarında çekiliyor, (25.000) Liradır. pa O vakit AJ | a e başlıyan 4 Al iğ yeni elli mik mmtakaları şun Son olarak şunları &n söytemek de- |