10 Eylül 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

r Çarşamba TA 10 EYLÜL 1941 TELGRAİ 5 İngiltere Başvekili Kanada hava nazırı ile beraber Fransayı Bekliyen Büvük Tehlike Gelen haberlere bakılırsa, Fransa- Yı bekliyen en büyük tehlike, sar Yünin kapılarını kapamak üzere İuşudur. Çünkü geçen sene bu £ rikalar muhtaç oldukları ham m denin ancak yüzde 20 sini ha: Eetirebilmişlerdir. Bu sene ablol Bun şiddetle: yüzünden bu ni bet daha da aşağı düşmüştür. Bidişle bütün Fransız sanayiinin ba Bene faaliyetlerini tatil etmeleri tehlikesi vardır. M. Zekeriya SERTEL Abiler her gün Fransada yeni bir hâdise ve tevki- fat haberleri veriyorlar. İki gün evvel tekrar Pariste bir garaja ateş verilmiş, yolda Biden bir iki Alman zabitine kur- ŞUn âtılmıştı Yine Pa te birçok nümayiş - er yapık müteaddit kimse - lerin tevkif edildiği bildiriliyor. Pariste teşkil edilen fevka - İade mahkeme komünist tahrik)” Şilerini muhakemeye ve ağır ce- Yalarla tecziyeye başlamış bulu- hüyor. İyon şehrinde Alman zabitle - Yine sokaklarda tecavüz edildiği baber veriliyor. * velki gün, Fransadan Lon- ii draya yeni dönen bir Fran ? radyoda Fransanm vaziyetini #nlatirken şu malümatı verdi: Bn Rivieradan geliyorum. Yorsunuz ki, burası Fransa - dikeni Zengin, en çok para sarfe- dir 2, €n güzel yerlerinden biri - düm, 2 aydır et yüzü görme -| ekme Aydır ağzıma bir lokma) mürta, <9Ymadım. Sütün ve yu- ka aş Win rengini unuttum, Hal - Yda nüfus başına ancak ya - rn aç geker veriliyor. Hülâsa * * Ki Geneve gazetesi - Vichy muhabiri gaze- Yale Trunuanın vaziyeti hak :| of “yp, FU malümatı yor: Betek 29â görek ham maddesini, iv Sidasını hariçten getiren Biyle, Plekettir. Bir vakit ya - İ yetiEetatesiyle, gıda maddele- iimekle maruf olan yer - tirmi di bunları hariçten ge - 7 * mecbur kalıyor. ransayı bekliyen en bü- *€, sanayiinin kapıları - 5 üzere oluşudur. Fran stokla rikalarının ham madde Yabrikala, Almanlar almışlardır. Bi riçten geçen sene ame oldukları ia imac dir. Bu e, 20 Sini getirtebilmişler- v6 ablukanın şiddetlen- nden bu nisbet daha düşmüştür. İşliyecek ire, şPulamıyan fabrikalar r kapılarını kapamakta- Dayiiniy iii te bütün Fransız sa - Vİ etmeye SeDe faaliyetlerini ta ten Alm eti tehlikesi vardır. Za nin e) da Fransız sanayii- | ul Ela ve halkın ziraatle| imasını tercih etmekte -| lârm kapanması de- yin işsizlerle dolması | maruz bula Fransanın bu sene İlikö buduş duğu en büyük teh- habiş EE 3 z p Görü m ve kara iYor ki, Fransa büyük İlanmakt ak bir uçuruma yuvar - İliyen tepiır. Bu kış Fransayı bek y Mlike büyüktür. Bu ka - m gözleri kararan Fransız ap içindedir. Her gün ©den hâdiseler de onun adle için vesileler ara- emektedi ir, geçen gün de de- Tansaya dikkat!, Ney İSTANBUL, Ankara Csddesi 102 TAN, ISTANBUL 24310, 24318, 24319 KURUŞ ———— ilran Bütün Talepleri Kabul Etti İran'daki Mihver Elçilikleri de Kapatılıyor İrandaki İngiliz kuvvetlerine kumanda eden General Wavell Tahran, 9 (A.A.) — Reuter A- İjansı bildiriyor: İran Başvekili, Alman ve İtal içilikleriyle, mihvere mi memleketler elçiliklerinin kapatıldığını ve İren hükümeti- nin kabul ettiği İngiliz Sovyet ta| nee bütün Alman im edileceğini bil - » Bern, (A. A) — Gazette de Zürleh,, in Berlin mu- in bildirdiğine göre, Tah- randaki Alman sefaret heyetinin âkıhpti meselesi hali hazırda ilk plânda bir yer işgal etinektedir. Almanlar İngiliz ve Sovyetlere Teslim Edilecek ALTINCI YıL — No. 2180 Atlantik'te Tesbit Edilen Prensipler Churchill, Dün Kamarada İzahat Verdi "Bu Prensipler, Dünya- ya Daha İyi İstikbal Temini Ümidimizin Mesnedidir,, “Sovyetlere Seri Yardım Yapmalıyız,. Londra, 9 (A.A) — İngiliz Baş vekili Churchill, bugün Avam Ka marasında söylediği nutukta €v- velâ Roosevelt'le yaptığı mülâ - katı bahis mevzuu ederek demiş- tir ki: “Temmuz ayında Birleşik Ame rika Cümhurreisinin bütün dün- ya vaziyetini, memleketlerimizin İsabit ve müşterek menfaatleri ba kımından gözden geçirmek için benimle görüşmekten memnuni- İyet duyacağını öğrendim. Cüm - | hurreisi ile ve teknik müşavirle - riyle, harbe ait her meseleyi müza kere etmek imkânını bulduk. Baş İlıca dört mevzu üzerinde mühim neticelere varıldı. Evvelâ İngiltere ve Amerika hükümetlerinin ve milletlerinin bugün maruz bulundukları mü - teaddit tehlikeler karşısındaki ha reketlerinin saiki ve rehberi o - lan umumi prensipleri ve he - defleri gösterir 8 maddelik be - yanname. - Saniyen Hitlerin Rusyaya sı yaptığı çirkin hücuma Rusy: nin mukavemet edebilmesine yar dım için ittihaz edilecek tedbir- ler. Üçüncüsü Japonya hakkında takip edilecek siyaset ve kabil ok duğu takdirde uzak şarkta büyük Britanya ile Birleşik Amerikanın (Sonu; Sa: 2; Bü: 4) ey ee BAŞVEKİL Hava Kurumunda Tetkikler Yaptı Ankara, 9 (A.A) — Başve- kilimiz Dr, Refik Saydam, bu- İlgün Türk Hava Kurumu Ge- nel merkezine gelerek bir hu- çuk saat kadar Kurumun me- salsi hakkında tetkiklerde bu- lunmuş ve Başkan Erzurum mebusu Şükrü Koçak'tan iza- hat almışlardır. Kurumun bu- günkü © çalışmalarından ve müsakbel mesaisi üzerinden alınan tertip ve tedbirlerden memnuniyetlerini ifade eden Başvekilimiz müteakiben Ku- rumüun tesislerini de gözden geçirmişlerdir. v “Nouvelle GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ LMAN TEBLİĞİ Leningrat Civarındaki Muharebe Almen Kıtaatı Sulesselburg Şehrine Girdi —— Sovyetlerin Mukabil Tâarruzları Zayiatla Geri Püskürtüldü Bir Günde 71 Rus Tayyaresi Düşürüldü Berlin, 9 (A.A) — Alman or - duları başkumandanlığının tebli- ği: Alman ordusunun seri fırkal rı, hava kuvvetlerine mensup Sa- vaş tayyareleri (o teşekküllerinin İmükemmel yardımı ile Leningra İdin şarkında geniş bir cephede ine varmışlardır. e bir tebliğle bildiril miş olduğu gibi Ladoga gölüne sahil Şiwesselburg şehri, bir pi - yade alayı tarafından hücumla zaptedilmiş ve bu suretle Lenin - grat Almanlar ve Finler tarafın dan tam bir çember altına alına- rak şehrin memleket dahili ile İbütün münakalâtı kesilmiştir. İ Savaş tayyareleri, gündüz ve İ gece Leningrattaki esliha ve iaşe İfabrikalarım bombardıman et - miştir, İ Alman hava kuvvetleri, Mos « kovaya bir gece akını yapmıştır. (Sonu; Sa: 2; Sü: 6) Şark cephesinde harbeden Alman askerlerinden bir grup yürüyü ş halinde İrettebatının takriben 20 kişiden Şark cephesine ait resimler: Bir Sovyet şehrinde hava dati bata ryaları faliyette Soyyet cenup ordusu başkuman- 'danı Mareşal Budyenni Bir İngiliz Filosu | Bir Alman Gemi Kafilesine Hücum Etti Bremes Kruvazörü İle I Muhrip ve 2 Ticaret Gemisi Batırıldı Londra, 9 (A.A) — İngiliz & mirallik dairesinin tebliği Amiral Btian'ın kumandası al tında bulunan İngiliz hafif mu - harebe cüzütamları, Murmansk cephesinde Alman kuvvetlerine iaşe maddeleri nakleden bir düş- man kafilesine taarruz etmişler- dir, Bu harekât muvaffakıyetle başarılmıştır. Düşmanın bir muh ribi ile, bir balıkçı ve bir ticaret gemisi batırılmıştır. Geçen muz ayı zarfında Kirkenses'e kar şı. yapılan taarruz o esnasında yaralanan Bremes hafif Alman kruvazörü hasara uğratılmış ve zZannedildiğine göre batırılmış - tır. Diğer düşman gemilerine de hasar ika edilmiştir. (Sonu; Sat 2; Sü: 7) Kızıldenizde Bir Amerikan Şilebi Tayyare Bombaları İle Batırıldı Vaşington, 9 (A.A) — Kıml - denizde “Steel Seafarer” İsmin - deki Amerikan şilebinin bir tay - yare tarafından batırıldığı öğre - nilmiştir, Hariciye Nezareti, şilebin mü - ibaret olduğunu bildirmektedir. Geminin hamulesine veya nereye | gitmekte olduğuna dair malümat yoktur. TSonu Sar 2 » SOYYET TEBLİĞİ Smolensk'te Son Sovyet Taarruzu Yelnia Şehri Cocuğunuza verebileceğiniz YALNIZ Cocuk Ansiklopedisi Olabilir, Çünkü bütün bediyeler unatulabilir. Paket COCUK ANSİKLOPEDİSİ Çocuğun bütün bayat da izini bırakır. #TYATI (6) LIRADIK. Almanlardan Geri Alındı imi Sekiz Alman Fırkası Püskürtüldü, 50 Kadar Kasaba İstirdat Edildi eş Odesa'da Rumenler 20 Bin Kişi Kaybetti Lonâra, 9 (Radyo) (Saat 8,15) Gece yarısı peşredilen Sov yet tebliği: Smolensk mıntakasın da, bu şehrin cenubu şarkisinde- ki Yelnia şehri etrafında"26 gün devam eden muharebeden sonra 8 Alman fırkası püskürtülmüş, şehir geri alınmıştır, Alman kuv- vetleri garp istikametinde çekil mişlerdir. 8 Eylül günü bütün cephede şiddetli muharebeler devam et- miştir. 6 eylülde Sovyetlerin 33 tayyare kaybetmelerine mukabil Almanların 62 tayyaresi tah edilmiştir. Bükreş şehri pazar ge- eesi Sovyet hava kuvvetleri tara fından bambalanmıştır. # Moskova, 9(A.A) — Reuter (Son sü: 4) en İuymetli bediy« Şimal Buz Denizinde İagilizlei Spitzberg Adalarını İşgal Etti Burası, Amor Rusyaya Yapılacak Sevkiyatta Merhale Vazifesini Görecek Og» İngiliz donanması kumandanı Amiral Dudley Pound Londra, Ş(A.A) — denizinde bulunan Spitzberk ada İsi, İngiliz, Kanadalı ve Norveçli kıtaattan mürekkep bir kuvvet tarafından işgal edilmiştir. Bu kı talara refakat eden bir İngiliz ga zetecisi şu tafsilâtı vermektedir: “Bir muhriple donanmaya men sup birkaç tayyare ihraç için in- tihap edilen noktada Almanlar bu lunmadığından ve müttefik kuv vetlerin bir mükevemetle karşi laşmıyacaklarından emin olmali için keşif yaptıktan sonra kuvyet li bir filo sabahleyin saat takri- ben altıda Spitzberg'e vasıl ol * muştur. Bir teğmenle birkaç istihkâm neferi bir muhribe geçerek Nor veçteki “Almanlârla muhabere © den'radyo istasyonunu ele geçir mek için evvelâ karaya çıkmışlar» dır. İkinci müfreze, başka bir radyo istasyonunu işgal etmiştir Bundan başka seferi kuvvetlerir kumandanı ile tercümanlar bir 8 karaya çıkmışlar ve memurları otarafındar karşılanmışlardır. Şehir halkı hik bir düşmanlık eseri göstermemiş şehrin merkezine giden kıtalar gülerek selâmlamıştır.., (Banu; Sa: & Bü: 1) Has İsimlerin Başına Gelenler Yazan: REFİK HALİD ir dostumuzun ifşaatına göre yeni hazırlanan (İmlâ Lügs ti) ne,uymamız lâzmgelirse ben artık “Halid” şeklinde yazacâkmışım; Mehmed ve Ahmed'ler de öyle yapa isimler birer mef'ul alınca yeniden t i olacaklarinış, Deli olmamak işten değil! Me larmış. Fakat k edecekler, yine “Halit suret selâ Bay Halit, iki satır ötede “Bay Hallde,, veya “Halidi” şekline girecekmiş. Bir yaşıma daha girâim! Has isimlerin değişmesi de ne demek? Velev ki, tek ve son harfi haslığı, hususiliği nerede kalir? tebeddül etse, o İsmin Hem kim iddin ediyor ki, yukarıda saydığım üç isim've em sali daima öyle keskin telâffuzla “ ile “d” arası istisna! bir okunuşları vardır. Hattâ adamın tah. li okunur? Benim bildiğim, sil derece ve seviyesinin yüksekliğine göre “d” den başlar, “t ye kaçar. Nihayet bu son telâffuzda karar kılar. Daha şimdiye kadar kimsenin ismimi, yüzüme karşı söylediğine raslamadım ağa” derdik, “Ahmetağa” değil! “t” yi bir tokat gibi çatlatarak Evdeki emektar adamımıza da “Ahmed (İmlâ lügati) bize sade imlâmızı değil, anlaşılan bu gibi nev icat kaldelerle bazımıza adımızı da şaşırtacak. Inşaallah, k bir kısmımızın yazdığı gibi “tahin helvası”, “tahan helvası fuzunu alarak tadından kaybetmemi; tâ ben, hâlâ “Istanbul” un noktalı Daha neler var ya ile söylenildiğine de akı erdiremiyor ve kulak alıştıramıyorum. Istanbullu, içinde doğup büyüdüğü o şehre, hem de oldukça telâffuzlu bir “1, ile “Tstan- bul”, hattâ, “m” ile Istambul bile der; demekte berdevamdır. Ma- amafih bunlara farla karışacak esaslı evsafı haiz olmadığımdan dilbazlarımız ne emrederlerse öyle yazar, öyle söylemiye de çü balarım. in ceza kanununa bir madde ekleninciye kadar kendi adımı “d” li yazmaktan vazgeçmem... “d” liyim amma artık ka, değil! nuna karşı koyacak mertebede