10 Eylül 1941 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 1

Otuz üçüncü sene. Sayı: 4811 —455 Ce —— ——— —— — — Türk- İsveç ticaret uüııkmın Ankara 9 (Hususl muhabirimizden) — İsveç lan yeni bir tican anlaşmasının ne başlanmıştır. Müzakere — mevzuu dünya vaziyetine nazaran her iki ri maddeleri birbirlerinden muhtaç oldu! Uozları ssasıta / dayanacaktır. kürneti ile hükümetimle arasında yaptlacak ©- müzakereleri bugünkü bükümetin a. Dr. Refik Saydam Ezzmzu T. H. kurumunda Başvekil Kurumun çalışmalaı-uıdan mütevellit Başkanına izhar etti “ T eylül pazar günü aaat 15 de çiftlikte Karadeniz havazanda Harbiyelsierin deniz bayramına geraf veren Başvekilimiz ve yüzücü gençler Rusya harbinin | tüyler Ürpertici safhalarından ark cephesi harbinin ne ka- dar korkunç ve tüyler ür- | pertici şarilar içinde cereyan elli- #ini anlamak için bülhassa Alman Bazetelerinde çıkmakla olan re- simlere göz gezdirmek lâzımdır. Alman gazeleleri, Lehistan barbinden beri Alman ordu - smun gerek Norveçin — buzlu dağlarında, gerek Hollanda, Bel- ve Exansanın bin bir mânia ile müdafna edilen toprukla - mında yaptığı harplere dağy pek çok resimler neşretmişlerdir. Fa- kat o barplere ait resimlerle bu günkü barbe ait resimlerin irae etlikleri manzaralar arasında la- rif edilemiyecek kadar büyük farklar vardır. — Bu farkların en| €öze çarpan ciheli Rusların ken- | di topraklarmı karış karış müda- | lı_-dıq sonra — çekilirken h böylerinde, kendi kasabelarında ve kendi şehirlerinde yine kendi ellerile yaptıkları tahribattır. Bu =_hı$-ı © dereceyi bulmaktadır, | ü Alman mecmualarının da bel- ki istemiyerek eşretüikleri resim- » — seyredenler üzerinde, zihin- lere âdeta fenalık getirecek tesir | Ka gaelk getirecek uıu; Kendi memleketlerini, kendi | kalma snaneye bu defa da şaş- maz bir ıtrad ve intizamla riayet ü isbat eylemekledir. Zaten Alman orduları (Ukray- ma) mıntakasına girerek ilerlei ye başladıkları vakit M. Stalin de bütün Rus milletine bitaben bir beyanname neşfederek, düşma- 'aın önünden çekilirken yalmız şe- katarı değil, fakat bütün mez- n ve ormanların da akı yökedilmesini tavsiye ıyı’ı_i..hıî Rus milleti üzerindeki nüfuz — ve hâkimiyeti, her gün biraz daha subut bulmakta olan bu kuvvet- H şahsiyetin, bu tavsiyelerinin de ayrıca müessir olarak eski anane- yi takviye eylediğine şüphe edile. mez. Rus arazisinde bütün mukave- metlere ve müânialaa rağmen durmadan ilerliyerek şimdiye ka- dar yüzlerce kilometre metafeler katetmiş olan Alımanların, mü- retlep surette yapılan — bu tahri- | battan müteessir ve bihuzur - ol- duklarına da muhakkak nazarile Kzam gelir. — Hatıâ bu tahribatır Alman ileri hareketi- Din şimdiki ağır teyrinin sebeple- rinden birini teşkil eylediği de Mamuriyet itibarile Avrupa mem- Fine ve ezcümle geçen sene :—ı sahnesi olan Belçika ve 'Tansız hiç benze- mez. Hollanda, Belçika ve Fran- Sanın her tarafı yollarla örtülüdür | _';_':» yolları, Franszlar da, Bel- İlar da, >düşman — istilâsına | Mİni olmak — gayretile, kendi TASVİRİ EFKÂR (Devamı sahife 3, sütun 1 de) Ha öi ÖÜ e A Almanlar Yelmirde bozğuna uğratıldı Düşman muharebe meydanında 10000 ! lerce ölü bırakarak | ric'at ydiyor ! S0 den fazla kasaba istirdat olundu. 8 Alman | fırkası imha edildi memnuniyetini Kurum sabah neşredilen Soyyet tebliği: bütün cephe üzerinde düşmanla muharebelere devam etmişlerdir, * <6 Moskova 9 (A.A.) — Sovyet tebliği: Son on gün zarfında Odesa önündeki muharebelerde Rumen- ler 20.000 subay ve er kaybetmiş lerdir. Rumen muhafız fırkası V İ ve 21 inci hudut muhafız fırkaları fevkalâde ağır kayıplar y lerdir. Sovyet bahr sup birinci alay son üç Rumen piyade alayını iml çok top, tank, otomebil, t eylemiş 200 esir almıştır. Almanlar merkezde bozuldular Moskova 9 (AA.) — Rewter ajansının Moskova muhabizi bil- J | | Ankara 9 (A, A.) — Doktor Refik ; Erzurum mebusu Şukrü — Koçaktan Saydam bugün Türk Hava Kurumu ş mün bugün- genol merkezine gelerek bir buçak n ve müsakbel me- ss4t kadar kurumun mesatsi hakkın. alıman tertip ve tod . (Devamı sahtfe 4, sütun 4 de) Türk - Alman tİcaret Müzakereleri -e Ankara 9 (A. A.) — Türk Alman |takip eden Rus kuvvetleri eliden diriyor: Almanlar merkez cephesinde Yolmirde uğradıkları bozgunu Mmürahhasl nda bugün Hari | fazla kasabayı, istirdat etmişler- ciye Vekkleti cart müzakerelere “d.ı. başlanmıştır. (Devama şahife 3, sütun 3 de) Dün mühim bir antuk irad eden Churehbili v | Demiryolu inşaatı CHURCHİLL Fi irak ve iran Istikametinde hummalı bir faaliyetle İlerliyor. Düzce - Adapazar hattinin etütleri tamamlandı NiKBiN BiR ANKARA 9 (Hususi muhabirimizden) — Nafia Vekâleti tuk söyledi n“ k y yurdun üç muhtelif noktasında demiryolu inşaatı faaliyetine de- |vam etmektedir. Öğrendiğime göre İrak hattı Tay ferşiyatı bazı ufak tefek moksanların tamamlanmasından sonta önümüzdeki ay. larda Kurtalan istasyonul aracaktır. Bu suretle 320 kilometre olan bu hattın Atlantikte İngiliz gemi zayiatı 160 kilometrelik Mihverin ııyiıtımn kısmi işletmiye açılacaktır. Tren hatlarımızı İrana bağlayacak | olan hattın İran hududundan Va ölündeki Tatvan şehrine ka- dar tulü 330 kilometredir. Hâlen Elâzığdan itibaren Çapakçur hi. zalarına kadar 130 kilometrelik kısmı üzerinde çalışılmaktadır. pakçurdan Muşa kadar 120 kilemetrelik kumın inşaatına buşi |lerde başlanacaktir, Bu hattın İrran hududuna kadar tekmil ke- şilleri bitirilmiştir. (De sahkife 8, tütun & A İRAN ALMAN | TABAASINI TESLİM EDİYOR Tahran 1 9 - (A A.) — Reuater ajansı bildiri- yor : İran Başvekili, Alman ve İtalgan elçiliklerile, mihvere mütemayil mem- leketler elçiliklerinin üçte biridir ir yıl evvel vaziyetimiz nevmidane ve bizden başka bütün diğerleri için karanlık gözüküyordu. Bugün mukadderatımıza hâkim ve ruhlarımızın keptanıyız. Rusyaya yardım — için | fedakârlıklar yapılmalıdır LONDRA 9 (A.A.) — İngiliz | Başvekili Churehili bugün açılan Avam kamartlsında harp vaziyeti (Devamı sakife $, sütun 4 da) Kızıldenizde Bir Amerikan şilebi batırıldı YVaşington 9 ÇA, A.) — Kımlde - denizde Stgel Seafarer ismindeki A- merikan şilebinin bir layyare tara . fından batırldığı öğrenlim'ytir. Detaş hükümetinin kabul etti- ği İngiliz « Sovyet taleb- leri mucibince, bütün Alman tebaasının teslim edileceğini bildirmiştir. İzmirin kurtuluşu dün ——————.”— | haardaki Alinan menfaatleri Biokhale 9 (A-A.) — İranın büyük tezahüratla kutlandı , 5:*4m 9 A0 — tanm Bulunan kısmındaki Aln Z Ankara-izmir bisiklet yarışıda kalın e baaln faatlerinin himayesi İsveç tarafın. dün İzmirde neticelendi |dan taahhüt edilmiştir. (Yazın * üncü sahifemizde) MÜSTAKİL YEVMİ GAZETE | MoskovaA 9 (A.A.) — Bu | 8/9 Eylül gecesi kıtalarımız | kapatılacağını ve İran | Kati B ı—] Telefon : 20520 Telg. Tasviriefkâr, İstanbul © Sevyet gürupla © ve mudüfaaları Alman orduları ve| taarruzları .. Askeri Çarşamba 10 Eylâl 1941 Faydalı bir sırrı saklı tutmak, cemigetten bir şey çalmak suçunu işlemekle birdir. ... (Şerhi 2 inci sahifemizde) Almafri tebliğ Leningrad tamamen muhasara Leningrad cephesini Alman İleri hareketile, Sovyet müdafaa mevzilerini gösterir kroki mukarrırımız taraftndan yapılmıştır Leningrad şehri muhasarası Yazan: General Ali Ihsan Sâbis ESKİ ORDU KUMANDANLARINDAN (Yazısı sahife 2, siütun 5te) Kont Ciano bir hitabede bulundu Ruslar da dahil olmak üzere bütün dünya | zaferimizin — semeresini bizim ile birlikte elde edecektir Din, aile ve devlet teşekküllerini müdafaa ediyor Berlin 9 (Radyo: 22) — Kont Ci ano mühim bir hitabede — bulunmuş ve demiştir ki: b 22 Haziran 1941 denberi Avrupa bir hürriyet mücadel v maktadır. Binlerce Alman ve İta Fin, Macar, Rumen ve Slovak gı lti medeniyetimizi Botşevi ketinden kurtarmak v “Tarını dökmekte ve şimal buz deni . Pah kadar anan p betlerimiz ağrun runda yapıla svretle harbin göstorıyoruz. Raslarda üzere bütün dünya mil mizin semoresini bizimle birlikte eb- edecekleri Ingilizler Spitzberg adasını işgal ettiler her türlü Alman ve Japon münakalâtı kesilecekmiş Londra 9 (ALA.) — Donan. maya mensup İngiliz harp gemi- lerinden çıkarlan kuvvetler Şi. mal buüz denizinde Norveçe ait Spitzberg adasını işgal etmişler- Ba ada zengin kömür ma- | (Devamı sahife 4, sütun & de) EMİNDENBERİ, içinde agrub> ve «tulür keli- melerinin birkaç defa geçmesi lâzım gelen bir fıkra yazmıya davrandım, fakat muvaffak o- Tamadım. Sebep, tırnak içine aldığım bu iki güzel kelimedir. Güzel, fakat günümüzün ve | hayatımızın başında ve sonun- | da aldığı hem gerçek, hem de mecazi müna bakımından gü- zel; yoksa, arapça oluşu, hem de genç neslin anlayamamasın. dan korkula: derecede koyu arapça oluşu bakımından çir- kin, ölüme namzet, lâtin harf» lerile de sakatlanarak yazılmı- ya mahküm iki kelime. «Doğu» ve «batır var, di- yeceksiniz. “Tam «tulü» ve «grube karşılığız gün doğus, gün batın. Aman ne kadar boş, me kadar öz, me kadar Di kurumu cenapları, bu güze- lim Türk sözlerini asıl mânala. nnn yuvasından Göküp atmış ve aşarkı, agarpo karşılığı ola- rak ortalığa salmış, - Ben yar zıtada «tulü> mânamna «doğur diyeceğim, en dirayetli okuyu: cu bile, ilk intibada onu aşark” diye anlayacak. * Bakıyorum, bizim bütün emekli Generaller de - yazılarında bu kelimeleri €©'het mânalarile kullanmırya ba- yılıyorlar, Bu adanın işgalile ! Türk iki kelime! Gel gelelim, olundu Düşmanın yaptığı mukabil taarruzlar büyük zayiatla geri püskürtüldü Leningrad'ın cenup varoşları Alman ağır toplarının ateşi altında BERLİN 9 (A.A.) — Alman orduları Başkumandanlığının teb. İiği: Alman ordusunun seri hırkaları hava kuvvetlerine mensop savaş ytayyare teşekküllerinin — mükeme |mel yardımı ile Petresburgun kında geniş bir cephede Neva şehrine varmışlardır. 1 Fevkalâde bir tebliğde bildiril. miş olduğu gibi Ladoga gölüne sahil Şluesselburg şehri, bir piya» de alayı tazafından hücumla zap« tedilmiş ve bu suretle Leningrad Almanlar ve Finler tarafından tam bir çember #İtina alınarak şehrin memleket dahili ile bütün münakalâtı kesilmiştir. Savaş tayyareleri, gündüz. ve gece Leningraddaki esliha ve iaşe fabrikalarını bombardıman etmiş tir. Alman hava kuvvetleri, Mos- kovaya bir gece akını yapmıştır. Sovyet taarruzları püskürtüldü Berlin 9 (AA.) — DINBı ajansının bildirdiğine göre Rus cephesinin muhtelif noktalarında Bolşeviklerin mühim kuvvetlerle yapmış oldukları mukabil taarruz lar Sovyetlere ağır zaylat verdiri. lerek püskürtülmüştür Gömel mintakasında da - Bol- şevikler Alman terakkisine elle. yindeki bütün — vasıtalarla müânl almak istemişlerse de muvaffak olamamışlardır. Çoktanberi Alman cephesinin arkasında bulunan ve zaptından sonra bir gün bile muharebe mın- takasına girmemiş olan Gomel şehri Londranın yapmkata oldu. ğu iddiaların aksine olarak Al- man kuvvetleri tarafından sımsıkı tutulmaktadır. Leningradın cenup varuşları top ateşi altında Stotholm 9 ÇA, A.) — '| — Yuvası dağılan iki kelime Peyami SAF A daha koley müsafir edilebilir, «doğur kelimesi de — iki yerine kullanılabilirdi. « «cenup>» demiye devam ettik- ten sonra şarkın, garbin ne ka- bahati var? Görüyorsunuz ya, kondi sanımızda Ööz ve tam karşın ları varken etulür ve «gruba mefhumlarını ifade — etrasklen âciz kalıyor, hayı l kılıyoruz. ve bu mâr alan bir yazı yazmaktan vaz- geçmiye bile mecbur oluyoruz. Dil kurumundan, Maarif Ve« killiğinden, emekli Generallere den ve bütün yazı yazanlardan rica ederim: Doğumuzu ve batımızı coğrafyanın elinden kurtarıp asıl mânasına İade et. sinler. — Gerçi şark güneşim doğduğu cihettir ama doğu de- ğildir. — Hem de türkçe «i», «1», cur harfleri «mekân» de- ğil, âlet, hal veya hüdise ifada eden teşkil ekleridir; Çakmak- tan «çakır, dizmekten «dizin, koşmaktan «koşu» gibi gramer de bizim lehimize fetva veri- yor. Coğrafyayı — dava edelimı Kendi malı olmuyan bu iki ke. gmahkemesi, kararlarında ilâhi bir nizama lâyık, sssmaz ve bar bir adalel gösterir. desi ona karşı çıkıhdi? a eli — ÜÜÜ ) v ae GÖ,