6 Ağustos 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
Çarşamba 6 AĞUSTOS 1941 Parti Dün Toplandı Ş. Saraçoğlunun Siyasi Vaziyete Dair Mufdssal Umumi Heyetince Tasvip Edildi. di Harfölye Vekili Şükrü Saracoğlu İRAN'IN VAZİYETİ Almanlar, Sovyet topraklarını iş- El ettikten sonra İranı ele geçir- meğe kalkışabilecekleri gibi İngi- Üizler de Almanların Irana girmesine Eafini olmak ve icap ederse Sovyet- er Birliğine İran üzerinden yar- drm göndermek isteyebilirler. Bu itibarla Alman - Sovyet harbi baş- ladıktan sonra İramn vaziyeti da- ha ziyade ehemmiyet kazanmıştır. M. Zekeriya SERTEL iranın vaziyeti, her bakımdan, tamamen Türkiyenin vazi - Yetine benzer. Onun da devler arasında cere- Yan eden bu barple hiçbir alâkası Yoktur, Onun da bütün gayesi harpten Uzak kalmak ve yangının hudut- larına sirayetine mâni olmaktır. Onun da hiç kimsenin topra - İda gözü yoktur. Onun da bütün hedefi istiklâl Ye varlığını muhafaza ve müdafa. adan ibarettir, Fakat harp büyük devletler a- Tasnda cereyan etmektedir. Bu devletler nazarında küçük dev- İetlerin istiklâlleri o derece © iyeti haiz değildir. Harp makinesi yol üzerinde rasgeldi - &i küçük devletleri giğneyip geç mekte bir an tereddüt göstermi- Yor, Iran şimdiye kadar harp saha- #indan uzak kaldığı için, istiklâ lini tehdit eden hiçbir tehlikeye Marüz kalmamıştı. Fakat Almam Sovyet harbi başladıktan sonra muharip büyük devletlerin gözü derhal, köşesinde sulh ve sükün İçinde yaşıyan bu küçük ve müs- takil devlete çevrildi. Almanya Sovyet ordularını tah tip ederek Sovyet topraklarını İş- gal ettikten sonra İran, Efganis- tan ve Blucistan hüdutlarına dayanmayı düşünmektedir. Bura lara vardıktan sonra da Iranı el- de etmek ve bu seyede İren pet- rollerine sahip olmak hülyasın - dadır, Bu plânın kolaylıkla ta - hakkuku için de Avrupada mü - vaffak olan meşhur taktiği takip etmek lâzımdır. Irana türist ismi altında Almanlar gönderilecek - tir. Bu almanlar İranda vaziyeti hazırlıyacak, ve Alman orduları İran hududuna varınca faaliyete Ingiliz ve Sovyet aklarına ve İngiltere hükü- tinin resmi istihbaratına göre #on zamanlarda Iranda birçok Alman teknisyen, makinist ve ısları toplanmıştır. man - Sövyet harbi başladık» me noktadan daha Kazanmıştır. İngilizler £ Rusyaya yardım. etme ırlar. Hindistanda bir üzere Asya ordusu teşkil tm: general Wavel'i Hindistana gön- ALTINCI YIL —'No. 2744 «betiyle “Cümhuriyet,, gazetesin- /de çıkmış olan “ğe 5 KURUŞ Gr upu Beyanatı Grup Ankara, 5 (AA) — C.H.P, umumi heyeti bugün (5/8/1941) salı günü saat 15 de reis vekili| Trabzon mebusu Hasan Sakanm reisliğinde toplandı Hariciye Vekili Şükrü Saracoğ Iu söz alarak bir aydan fazla bir devreye all siyasi ahval ve vakı- alar ve memleketin siyasetiyle a- lâkadar hadiseler hakkında tafsi- lâtlı izahatta bulunduktan ve â- zadan bazıları tarafından sorulan suallere cevap verdikten sonra beyanatı umumi heyetin tasvibiy le neticelendi. Ruznamenin son maddesini, 19 mayıs gençlik bayramı münase- liği övüş,, mevzulu bir makalenin adli ba - kımdan geçmiş Türk nesillerini tahkir manasinı tazammun edep bazı fıkraları mevcut olup olma- dığına dair Kastamonu mebusu Abidin Binkayanın Adliye Vekâ- letine tevcih etmiş olduğu sual takriri teşkil ediyordu. 'Takrir sahibinden sonra SÖZ &- lan Adliye Vekili Hasan Mene - mencioğlu kürsüye gelerek mev- zuu bahis makalenin adli makam larca icabeden tetkiki yapıldığını ve bu makaleden geçmiş Türk nesilleri hakkında hakaret mâna sını tazammun eden ve o sebeple tahkikatı icabettiren bir mâna ve maksat mevcut olmadığı neti- cesine varıldığın: izah etti, Bu mevzua dair söz alan hatip lerin mütalâa ve terkitleri de din lendikten sonra ruzhamede bir Ukraynada Çember Daraltıldı Bir Kısım Rus Kuvvetleri İmha Edildi —— Rusların Muhasarayı Yarma Teşebbüsleri Akamete Uğradı Moskovada Tahliye Hazırlığı Başlamış ! Berlin, 5 (A.A.) — Alman baş kumandanlığının tebliği: Ukraynada kıtaatımız, düşman kuvvetlerinin mmuhasarayı yar - mak için yaptıkları teşebbüslere mâni olmuşlar ve o muhasarayı daraltmışlardır. Düşman teşek külleri kismen imha edilmiştir. Harekât sahnesi Smolensk'in 100 kilometre ecnubu şarkisine kadar genişletilirken ileri hareketimiz karşısında baskına uğrayan di - ğer bir düşman teşkili de kısmen İmha ve kismen ihata edilmiştir. Estonyada Taps şehri zapte - dilmiştir, yn yi Savaş tayyarelerimiz, dün gece biribiri ardımdan dalgalar helin- de Moskova üzerinde uçarak üs- keri veya milli müdafaa bakı - mından ehemmiyeti haiz hedef- leri müessir bir surette bomba - lamışlardır. şey kalmadığından saat 17,45 de celseye nihayet verildi. (Sonu; Sa: 3; Sü: 5) AFİNLANDA HEiSink G LADOĞA 6. a Boloing, Barakıklar 4“w 4“4* .. ie ve J > (EUN .“ N ş Z 5 j 2 1 KARAGÖZ azan: Sabri Esat Siyavuşgil Tarihçesi * - Oyunları - Tipleri Fiyatı 65 Kuruş. Maarif Vekilliği Yayın evlerinde ve bütün kitapçılarda bu- Tunur, (6667) elli e asrrur iarikarserleri amm Salın hatrı Harp Oluyor Bir Günde 20 Tayyare Tahrip Edildi Kalini v z0 Car 3 EY oskora amd nsz gu ev Biyalia ve Kolm'de Çetin Bir Mücadele Devam Etmektedir Alman Teşekkülleri Bombardıman Edildi Moskova, 5 (AA) — Sovyet tebliğiz 4 ağustos günü Kolm, Smo- lensk, Biyelaya - Çerkof istika « metlerinde şiddetli muharebeler olmuştur. Kıtaatımızla işbirliği yapan Sovyet hava kuvvetleri: düşma - nın motörlü birlikleri le topçu ve piyade krtalarına hücum ct - mişlerdir . 3 Ağustosta düşman tayyare meydanlarında: 20 Alman tayya- resi tahribedilmişi yare kaybettik. Puzar, pazsrtesi gecesi Alman tayyarelerinin Mos kovaya yaptıkları akın esnasında 2 Alman tayyaresi düşürülmüş- dür. Biz hiçbir tayyare kaybet' « medik, * Londra, S(AA)— B.B.C Son harp tebliğlerine göre şark cephesindeki vaziyeti gösterir harita Yeni Tip Yarın Her Yerde Satışa Çıkarılıyor İlk Tecrübe Çok Toprak mahsulleri ofisi dün sabahtan itibaren fırınlara yeni tip ekmek unu vermiye başlamış. tır. Tophanede bir fırında yeni tp unla ekmek imali tecrübesi yapılmış, alınan netice pek ziya- de beğenilmiştir. Yeni tip unla ekmekler çok pişkin ve çok lez- zetli olmaktadır. Karadağ'da Bir İsyan Hareketi Zürih, 5 (A.A.) — Nelezurcher Zeitung gazetesinin Berlin muha biri bildiriy Karadağda çikan çok mühim isyan, Berlinde oldukça büyük bir endişe doğmuştur. Bununla Bırlığında olacaktır. Ekmek fiya-| sının bu filoya dahil bulunduğu. ee EM öm isci ta değişmemiştir. Bu ilâve etmektedir . | (8 Sat 5 Si: 3) (Sonu; Sa: 2; SU: 3) ati vardır. , İyi Netice Verdi Belediye iktasat müdürlüğü fı - rınlardaki arpalı un miktarını tes bite başlamıştır. Her fırın sahi - bi elindeki un miktarını bir be - yanname ile iktisat müdürlüğüne bildirmektedir. "Tesbit işi henüz bitmemiş olmakla beraber şimdi- den alınan neticelere göre bir -|” çok fırınlar bu sabahtan itibaren yeni tip un işlemiye başlıyacak - İardır. Çünkü ellerinde eski tip wn ancak bu sabaha kadar ekmek imaline kifayet edecektir. Bir kı- sm fırınlar da ellerindeki eski tip unu yarın sabaha kadar bitir. miş olacaktır. Yarın sabahtan tibaren şehrin her tarafındaki fırmlar yeni tip un işliyecekler- dir, Yeni ekmek yine 950 gram a- Ekmek | | Nİ Singapur'a Yeni Kıtaat Gönderildi Amerika - Japonya Gerginliği Hâd Bir Safhaya Giriyor Hindiçini'ye Japon İ Askeri Yığılıyor Singapur, 3 (A-A.) — Kara kı- talarmdan ve tayyarelerden mü - Tekkep büyük İngiliz ve Hint kuv vetleri Singapura gelmiştir. Siyam körfezinde bir İngiliz filosu göründü Şanghay, 5 (A.A.) — Domei A- jansma göre, Siyam körfezinde bir Ingiliz filosunun. görüldüğü Saygon'deki gayri resmi bir men- badan bildirilmiştir. Warspite zırhli- Galatada 2 Bina Çöktü İçinde Oturanların Çoğu Hâdise Esnasında Dışarıda Bulunduğu İçin Yalnız 3 Kişi Yaralandı derdiler. İngiliz generali gün evvel'de Moskovaya"gitmiş- tir. Alman orduları Sovyet birkaç | * Almanlar şark cephesinde yedinel hâftaya cenupta ve şimulde yeni ta- arruzlarla girdiler, 16 Temmuzda Stalin battında vücü- de getirilen yarıklardan sonra Alman ordusu Kızılordunun şiddetli ve mu- annldane mukavemeti ile karşılaşmış, #ki hafta adeta yerinden kımıldayn mamış, fakat buna mukabil bu on beş gün içinde bir milyondan fazla zayiat vermiştir, Bu yüzden Alman taarruzu rayıflamış, hatlâ bütün cephede Sov- yet orduları mukabil bücümlara baş» lammışta, C ASKERİ VAZİYET ) Jitomir Cıvarında Almanların Şimalden ve Cenuptan Taarruza Geçmesi Üzerine Sovyet Kıtaatının Alman Kuvvetlerini Arkadan Vurması Beklenebilir ASKERİ MÜTEHASSISIMIZ YAZIYOR Sovyet tebliğinde ismi geçen Kolm, Novorjev'in şarkinda ve İlmen gölüne takriben 80 kilo - metre mesafede kâindir. Moskovaya akın teşebbüsü Moskova, 5 (A.A.) — “Ofü, Bir Sovyet tebliğine göre 4/5 gecesi (Sonu; Ba: 2; Bü: 7) een Doğrudan Doğruya A. Darlan'ın Emrine Tâbi Bulunacak 3 Mıntaka | da Şiddetli 4! . Biz 6 tay «* Almanlar cephede husule gelen bu zaafı telâfi etmek ve saflirdaki boş” hakları doldurmak için arkadaki #Mti- | yat kuvvetlerinden . daha 50 fırkayı yeniden cepheye sürmeye mecbur ol- 'dular, Kief, Moskova ve Laningrat İstikametlerinde kat'i neticeyi almak Mizendı, Alman ordüsu İçin kaybedi- Vichy, 5 (AA) —D.N.B. Resmi gazetede bugün neşre- dilen bir kararname muci kadaki umumi murahhas ge- neral o Weygand, doğrudan doğruya Başvekil muavini a- miral Darlan'ın emrine tabi lecek zaman kulmamıştı, Çürkü Ey- 1ül ile beriber yağmurlar başlıyacak ve bu çamurlu ovalarda harbetmek Güçleşesekti. ni doğrudan doğruya umumi murahhasa tebliğ edecektir. 1 ce Fransız hükümetinin Afri- | i ! i ; i i (Sonu: Sa, 3 Sü, 6) Roosevelt İle Churchill Arasında —— | Bir Mülâkat Yapılmak Üzere Olduğu Şayiası Dolaşıyor Vaşington, 5 (A.A.) — Riyaseti cümhur-yatından alınan bir tel - sizde Roosevelt'in şimal suların- da gezintiye devam ettiği bildiri mekte, fakat ne istikamette gitti- Ği gizli tutulmaktadır. Bugün Vaşingtonda herkes şu- nu merak ediyordu: Acaba Ingil- tere Başvekili Churchill Atlan - tiği geçerek Roosevelt'e denizde mülâki olacak mıdır? Maamafih iyi malümat alan mahfillerde bu hususta şüphe izhar edilmekte - dir. Bunu teyit veya tekzip ede- cek, ne resmi, ne de gayri resmi malümat yoktur, * Vaşington, 5 (A.A) — Ameri- ka Atlantik filosu kumandanı A- miral Ernest King bugün Reisi. cümhur Roosevelt'i Potomace ya- tında ziyaret etmiştir. Hatırdan Çıkarmıyalım Yazan: REFİK HALİD Bsenin son sınıf talebesine hoca sormuş: “İstanbulda hoşunuza gi- den bina hangisidir? Ekseriyet şu cevabı vermiş; “Kozkulesil, Muharrir bir arkadaş, yarım Üniversiteye girecek olan talebenin ba şekilde tecelli eden zevksizliğine şaşıyor, Hakkı var, Zira, mantıkan, böyle bir suale ayni cevabi verecek talebeye lisenin son sınıfında 4 amcık ilkö- kulun birinci senesinde rasgelmek lizumdır. Sekiz yaşındaki yavraya, deniz ortasma kurulmuş bu oyuncak küle çok hoş ve cazibeli görünebilir; biraz masal, biraz da sergüzeşt hikliyelerini hatırlatarak hayal kuvvetin! harekete getirir; rüyalarında bile yer tatması kabildir. İlk genlik gecelesinde elekt- rikle donanınca deniz kırlarının pullariyle moraiklenmiş bir peri köşkü benzediği zaman çocuğun onu her bina ve her öbideye tercih etmesini ma- zur görmelidir. Fakat bir Tise talebesi, hayranlık duymak şöyle dursan, Kızkulesi bak- kında tenkit yapmağa bile başlamalıdır; demelidir ki: “İşte İstanbula girer her hangi bir adamsın derhal gözüne çarpan ve yürük taşı gibi meydandı durun bir âbide... Bu bina yalnız tarihe geçmekle kalmamıştır; efsanelere de girmiştir. Elde bulanan en yaşlı vesika, plân ve resimlerine göre onun çok- tahberi “restore, edilmesi, eski şekline sokulması lâm gelmez miy. Deniz ortasında olduğu İçin imtimliki icap eden bina da yokl,, Diğer taraftan, bir kaç yüz ampul takıp bayramlarda moğasr geçmis tarzda aydınlatmakla ona karşı vazifemizi yaptık ve İstanbul mansarasi, şenlendirdik sanıyoruz, Ampolle tenvir bir binanın iskeletini meydana çı- karmak veya karikatürünü çizmek demektir, Gönül istiyor ki önümördek bayramda Kızkulesinin yine ışıldak kemiklerini saymıyalım ve İbideyi pas Kızkulesini nayır zevkiyle donatmıyalım Ona yakışan - eski sarayda yapıldığı g'bi » projeksiyonla aydınlanmak, hantm hanımerk yaşmaklarmakır. Ancak bu zşıkla birar maziye benzer ve bize bir kız efsanesi söyler,
