19 Temmuz 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Y eat Cumartesi | TEMMUZ 1941 A 5 EÜrİ İSTANBUL, Ankara Caddesi 102 1 9 TELGRAF: TAN, TELEFON: 24310, 24218, 24319 ALTINCI YIL — No. 2126 5 KURUŞ ISTANBUL ——— Berlin . Rusyanın Elçisi karşılıyanlar Tusqrruf_ Bonoları Münasebetiyle Hükümet, 25 milyon liralık bono Çıkarmıştır. Bono ihracı, bir nevi dahilt — istikrazdır. Vatandaşlar, kazançlarmdan arttırdıkları para- ların bir kısmı ile bu bonoları al- Mak suretiyle devlete harbin so- hnuna kadar faizle para ikraz et- Â Gmişler olacaklardr. Bir nevi para Mahiyetinde olan ve kimseye hiç- bir külfet tahmil etmiyen bu bo- noları satın almakta vatandaşla- rın istical göstereceklerine şüphe- Miz yoktur. - | M. Zekeriya SERTEL Harp masraflı bir şeydir. He- le makine ve teknik harbi bu masrafı bir kaç misline çı- armıştır. İngilterenin günlük harp masrafı 13 milyon İngiliz lil'asmı bulmuştur ki, geçen harp İ#ki masrafına nisbetle üç misli ladır, Ğ Türkiye harbe girmiş değildir. Pakat bir seneden fazla bir za. tandanberi har pateşinin hudut- ı“'l'l'n'ııza sirayetine mani olmak i- fin harp içinde telâkki edilebile- Cek fevkalâde müdafaa tedbirleri 1ya mecbur olmuştur ve bu €cburiyet devletin - müdafaa TMasrafını, normal zamanlardaki © kıyas kabul etmiyecek dere- Cede arttırmıştır. Bu fevkalâde Tasraflar, devletleri de yeni vâ- *_ld.ıt kaynakları aramıya ve ma- Yelerini harp ihtiyaçlarına uy- Urmaya mecbur eder. Devletler ârp masraflarını karşılamak i- fin üç gareye baş vururlar: h 1 — Vergileri arttırmak veya Ususi vergiler ihdas etmek; 2 — Para çıkarmak suretiyle E&nflâsyon yapmak; 3 — Harici ve dahili istikraz- lar akdetmek. -Türkiye bu tedbirlerden birin- îiısîni. memleketin iktisadi ve ma hayatında hiç bir sarsıntı. vü- Süde getirmiyecek tarzda, bir de- eye kadar almış, bazı vergileri ;A'F_tlrmış. ayrıca bir de Milli Üdafaa vergisi ihdas etmiştir. k inci tedbire de bir dereceye &dar baş vurmuş, fakat mali ha- Yatımızda b utedbir his bile edil- Emiştir. Şimdi de vatandaşları milli ğal_ifelerirıe ifaya davet ediyor. Vinde rahat oturan, işine de- Vam eden, kazancına halel gelmi- Ye nvatandaşları, kazançlarından #rttırdıkları paraların bir kısmı- î“ memleketin müdafaa mMasraf- arına iştirake teşvik ediyor. Bu- hun iç in25 milyon liralık bono- ıa.r çıkarılmıştir. Bu bono ihracı bir nevi dahili istikrazdır. Vatan- $lar tasarruflarını bankaya ya- lracağına bu bonoları'almak sü- Teiyle devlete harbin — sonuna sadar faizla para ikraz &tmiş 0- acaklardır. Şu farkla ki, bu bo-) Olar her vakit bankaya götürü- P paraya tahvil edilebilir. (Devamı: Sa, 5, Sü. 7) " Dekanozof, Dün Tayyare İle Ankaradan Moskovaya Hareket Etti | leketimize gelen heyetlerden birisi Ankara istasyonunda arasında Ankara, 18 (A., A.)'— Alman- yadan dönmekte olan Sovyet hü- kümetinin Berlin büyük elçisi Dekazonof Moskovaya gitmek ü- zere bu sabah tayyare ile şehri- mizden hareket etmiştir. Kara yoliyle gidenler Erzurum, 18 (A.A.) — Sovyet Rusyanın Almanyadaki büyük elçiliği erkânından 107 kişilik bir kafile bu sabahki trenle buraya gelmiş ve bir müddet istirahat- ten sonra ihzar edilen otobüsler- le Sarıkamışa gitmişlerdir. Misafirler, Sarıkamıştan itiba- ren yollarına trenle devam eyli- yeceklerdir. Sovyet Rusyadan gelenler Erzuruüm, 18 (A.A.) — Mosko- vadaki İsveç elçiliği matbuat ata- şesi Tresten Vohan ve yine bu,el- çilik memurlarından biri erkek ve diğeri kadın olmak üzere üç kişilik bir İsveç heyeti Rusyadan buraya gelmiştir. İsveçliler bu akşamki trenle Ankaraya hareket edeceklerdir. (Devamı: Sa. 5, Sü. 3) Japonyanın Siyaseti Değişmiyor Prens Konoye, Daha Azimkâr:- Hareket Edeceğini Söyledi Tokyo, 18 (A. A.) — Reuter: Yeni Japon hükümeti Prens Ko- noye tarafından — kurulmuştur. Başvekil Prens Konoye, ayni za- manda. Adliye Nazıfıdır. Amiral Teijiro Toyo da Hariciye ve De- nizaşırı Nezaretlerini deruhte et- miştir. Konoye'nin beyanatı Tokyo, 18 (A.A.) — Yeni Ja- pon kabinesi bugün “ilk toplan- tısını yapmıştır. 18 dakika süren bu ilk içtimadan sonra Başvekil Prens Konoye, ” kısa' bir beya - (Devamı: Sa. 5, Sü. 6) GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ Rooseveltin Mümessili Londrada — İngilterenin Müstace! İhtiyaçları Etrafında Temaslar Yapılıyor —- — Dev Tayyareler de Yola Çıkarılıyor Icar ve iare programı mürakibi HOPKINS Londra, 18 (A.A.) — İcar ve iare programı mürakibi Hopkins ve Roosevlt'in hususi müşavirle- rinden biri dün akşam Londraya gelmişlerdir. Haber alındığına göre bu ziya- retin hedefi, icar ve iare kanu- nunun İngiltereye taallük eden hususlardaki tatbikatını tetkik eylemektir. Harp kabinesi içtimaında Nevyork, 18 (A.A.) — Londra. dan bildirildiğine göre Roosevalt in şahsi dostu Harry Hopkins, dün Londraya varır varmaz top- lanan İngiliz harp kabinesinin müzakerelerine iştirak etmiştir. Bu içtimada İngilterenin en müs tacel ihtiyaçları görüşülmüştür. İngiltereye gelen tayyareler Londra, 18 (A.A.) — Londra- nın resmi mahfilleri İngiltereye gelen Amerikan tayyareleri hak- kında dün aksşam cesaret verici haberler vermişlerdir. Amerikadan, iki motörlü Lo- okheed, dört motörlü Consolide Liberator tipinde Hudson, uçan kale ve Catania deniz tayyareleri hava yoluyla ve zayiat vermeksi. Çocuğunuza verebileceğiniz en kıymetli hediye Zh N 1 Z Çocuk Ansiklopedisi Olabilir. Çünkü bütün hediyeler unutulabilir. Fakat ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ da izini FİYATI (6) Çocuğun bütün hayatın- bırakır, LIRADIR. Suriyede mütarekenin imzasına lunan Fransız gemilerinden bir kaçının hususi foto muhabirimiz tarafından alınan * takaddüm eden günlerde İskend erun limanına iltica - etmiş b a a İskenderun'a İltica Eden Fransız Harp Gemileri — Ankarada Müzakere Cereyan Etmekte ” Olduğu Bildiriliyor Vichy, 18 (A.A.) — İyi ma- lümat alan mahfillerde, İs- kenderun limanında demirli bulunan 12 Fransız yardım- cı gemisi hakkında Ankarada müzakereler cereyan etmekte olduğu teyit ediliyor. 9 İyi malümat alan Fransız mahfillerince, bu vapurların harp gemisi telâkki edilip e- dilmiyeceği görüşülmektedir. Vapurların âkıbeti, meselesi hallinden sonra - taayyün e- decektir. Vitebsk'in " Şarkında Açılan Gedik Smolensk'in Ötesine Kadar Genişletildiği Bildirilmektedir Sovyet Mukavemeti Kati Olarak Kırılıyor Berlin, 18 (A.A.) — Askeri tebliğ: Şark cephesinde muazzam mu- harebe harekâtı bütün bölgeler- de müsait bir surette devam et- mektedir. Berlin 18 (A.A.) — Alman or- duları başkumandanlığının tebli- ği: Çok kuvvetle tahkim edilmiş bulunan Stalin hattında Mohilef ile Vitebsk arasında açıtan gedik Smolensk'in ötesine kadar ge- nişletilmiştir. Düşman tarafından muannida- ne müdafaa edilen Smolensk şeh ri 16 haziranda zaptedilmiştir. Şehri geri almak için düşmanın yaptığı bütün teşebbüsler âkim kalmıştır. (Devamı; Sa, 5, Sü. 4) zin her gün İngiltereye gelmek- tedirler, İngilterede bunların tesellüm işleri de tanzim edilmiş bulun- duğundan şimdi artık inkişaf ha- linde, bulunan. Amerikan ixstih- (Devami: Sa, 5, Sü. 4) —LOU— Sovyet Rusya Haritası 6 incı Sayfamızdadır YENİ BİR KARAR Taksilerde Tek Çift Usulü de Kaldırılıyor Ankara, 18 (TAN) — Benzin sarfiyatının tahdidine dair ka- rarnamede tadilât yapılması ve taksilerde tek - çift usulünün Kkaldiğılarak hepsinin her gün çalıştfralması hakkındaki Koor - dinasyı Heyeti kararı Vekiller Heyetinifk tasvibine arzedilmiş - tir. Kararname önümüzdeki haf- fa sonuna doğru neşredilecektir. Yapılan tetkiklerden anlaşıldığı- na göre, taksilerin tek - çift o- larak işletilmesiyle benzinden geçen seneye nazaran ancak yüz- de 13 nisbetinde bir tasarruf temin edilebilmiştir. Halifax'ın Be)fı_nah "Hitler'in Sulh Teklif Etmesi Muhiç_onleldir.. İngiliz Sefiri "Şartlar Ne Olursa Olsun Reddedeceğiz,, Diyor Sanfransisko 18 (A.A, “Commonwealth club,, ün bir top lantısında söz alan Büyük Britanâ ya elçisi Lord Halifax; Büyük Britanyanın Pasifikteki menfaat- larının gayri mevcut telâkki edil mesine müsâade etmiyeceğini söy lemiştir. Lord Halifax Hitlerin bu sırada bir sulh teklifi yapma- sına da intizar edilebileceğini be yan ettikten sonra - şartları her ne olürsa olsun bunların Tredde- dileceklerini şimdiden söyliyebi- ceğini ilâve etmiştir. Bundan sonra uzak şark vazi- yetini mütalea eden Lord Hali- fax, demiştir ki: “Britanya hükümetinin ve şüp hesiz Amerika Birlöşik Devletle- ri hükümetinin de siyaseti Pasi- CASKERİ VAZİYET ) Stalin Hattının Mahiyeti Nedir Bir İngiliz Mütehassısıa Göre Bu Hat, Hareketli Bir Harbin. İcaplarına Göre ve Mekanize Kuvvetlerin Hücumuna Mukavemet Edecek Tarzda İnşa Edilmiştir ASKERİ MÜTEHASSISIMIZ YAZIYOR Dün Berlindeki askeri müte- v hassıs şark cephesindeki muha- Sovet - Çek Anlaşması hülâsa etti: “Alman - Sovyet harbi dünya- nın şimdiye kadar şahit olduğu harplerin en muazzamıdır. Bu harp yalnız iki memleketin değil, belki bütün harbin mukadderatı- nı tayin edecektir, Almanya, Sov. " Cephelerde Mühim Bir Değişme Yok! Motörlü Kuvvetlere Karşı Şiddetli Hava Hücumları” Yapılıyor ——— Smolensk ve Pskev Sovyetlerin Elinde Moskova 18 (A.A.) — Sovyel istihkarat dairesinin tebliği: 17 temmuz günü kıtalarımız Pskof, Porhof, Polotsk, Smo- lensk, Novograd ve Volinsk isti- kametlerinde ve Besarabya cepr hesinin bir kısmında muharebe- lere devam etmişlerdir. Bu mu- harebeler neticesinde kıtaları - rebeyi anlatırken vaziyeti şöyle . İmzalandı — Sovyet Rusyada Çek Askeri Birlikleri Teşkil Edilecektir Anlaşmayı Sovyetler Birliği nâ- mına İimza “eden- Londradaki Sovyet büyük elçisi Maisky Londra, 18 (A:A.) — Reuter: Bugün Londrada Sovyet Büyük Elçiliğinde Rusya ile' Çekoslo- vakya arasında bir anlaşma im- za edilmiştir. Bu anlasma, iki hükümet arasında siyasi mümes- siller mübadelesi ve Hitler Al- manyasına karşı müşterek har- be devam hakkıntladır. Anlaşma rusça ve çekoslovak- ca yazılmış ve Rusya Büyük Elçisi Maiski ile Çekoslovakya Hariciye Nazırı Jean Masaryk tarafından imza edilmistir. Rusyada Çek kıtaları Londra, 18 (A.A.) — Sovyet- Çek- anlaşması,* Sövyetler Birli- (Devamı: Sa. 5, Sü. 7) mızın cephedeki vaziyetinde mü him bir değişiklik olmamıştır. 17 temuzmda hava kuvvetleri- miz yarısı motörlü olan düşman kuvvetlerine karşı harekâtta bu- lunmuş ve hava meydanlarında* (Devamı; Sa, 5, Sü. 3) yet ordusunun gösterdiği muan- nidane mukavemet karşısında bütün ihtiyatlarını cepheye sev- ketmiştir. Orada karşılıklı 10 milyon asker çarpışmaktadır. Sovyetlerin mukavemeti harbi u- (Devamı: Sa. 5, Sü. 5) Nişan Yüzüğü Refik Halid V Tehlikesi Yazan: Üç ay geçmeden yalnız İstanbulda üç taze ölü, üç maktul.. Nişan yüzüğünün parmaktan çıkarılıp yere veya yüze atılmasından dolayı! (Karmen) operasının son perdesinde de vako -böyle cereyan eder:-Eski - âşıkından usanan ve gönlünü bir yeni- sine- veren şuk parmağındaki yüzüğü adı ğ suratıns fırlatır, 6 dahi hemen bıçağını çeker, kızın yüreğini deler; sonra ölünün başına çöker, “ah benim Karmen'im, yavrum!,, diye in- "ler!: Tarih için tekerrür diyoruz; aşk da öyledir; birbirini takliden bâaşka başka kahramanlar tarafından ısıtılıp ısıtılıp ortaya konan ayni yemek, seyirciler'için birteviyeliğinden bıkılan ayni piyestir. Fakat nişan yüzüğü meselesi memleketimizce bu piyese yeni bil dekor, daha doğrusu, tiyatro tâbirlerivle bir “aksesuar,, ilâve edi- yor. Eskiden yüzük takmak, evlenme oyunlarının pek lüzumlu bir sahnesi değildi; mühim rol oynıyan “yüz görümlüğü,, idi Şimdi yüzüksüz izdivaç yok... İlle parmaklara - buruna ve ayağa takılacak olan manevilerinden önce - bir madeni halka geçirmek şart, Bu, yarı bir evlilik oluyor ve o bakımdan iki tarafa da lüzu- muündan fazla salâhiyetler veriyor. Karı koca imişter gibi geziyor- lar, tozuyorlar ve birbirinden bıktığı için, daha nikâh zinciriyle bağlanmadıklarına güvenerek ayrılmayı düşünüyorlar.. Ekseriya, nikâh yüzüğünü geri verenler kızlardır; bıçağa sarı- lanlar da delikanlılar... Zira erkek bunu, cinsiyeti icabı, bir hay- siyet meselesi yapıyor, “vay, benim taktığım halkayı mı suratım: atıyorsun? Al öyle ise!,, ve halkanın arkasından kız da bir yan: düşüyor, nişan yüzüğü, bir cinai roman adına dönerek (kanlı yü zük) oluyor. Fakat bu acıklı vakalar içinde beni asıl hayrete dü şüren mesele şu: Genç kızlar,nişanhalkasının bu şekilde iadesin deki ölüm tehlikesinden - yüzlerce kurban verdikleri halde - ken dilerini niçin korumuyorlar? -Görülüyor ki —aşk — kanununda yüzük atmanın cezası idamdır; binaenaleyh ben onların yerindı olsam nişan halk iyice sabunl dan çıkarılamıyacak kadal dar intihap ederim. Su ve sabun buluncıya kadar belki de nzıl aşıkın başına çıkan kan iner, yahut da inatçı mâşukanın öîkesg sö ner. Birincisi ellerinde kelepçe, ikincisi can kurtaray utognoblll" de fena bir âkıbete yollanacaklarına; olabilir ki kolkola sinemay: girerler ve aydınlıkta yanyana, karanlıkta dizdize (Ebediyen senin (Devamı: Sa. 5; Sü. 6) Kalacağım) filmini seyrederler!,